TVP3 Kielce Sobota, 02.12.2023 06:25 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - LUBLIN Reportaż, 5 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Odcinek poświęcony historycznemu zespołowi architektoniczno - urbanistycznemu w Lublinie. Lublin jest jednym z ciekawszych Pomników Historii. Początki miasta sięgają VIII wieku. Chętnie osiedlali się tu kupcy i rzemieślnicy - Rusini, Ormianie, Tatarzy, Żydzi - tworząc z miasta ośrodek wielokulturowy. To tu podpisano Unię Polsko - Litewską. Nad miastem wznosi się zamek, który przez 128 lat był więzieniem. Dziś jest siedzibą Muzeum Lubelskiego, którego kolekcja jest niezwykle bogata. Można tu oglądać dzieła Bacciarellego, Chełmońskiego, Matejki. Zabytkiem, który budzi zainteresowanie całego świata jest Kościół św. Trójcy - dawna Kaplica. Jest ona jednym z najcenniejszych zabytków sztuki średniowiecznej w Polsce. 07:05 PRYWATNE ŻYCIE ZWIERZĄT - SEZON 9 - ODC. 8 - NAD MORZEM Reportaż, 21 min, Polska, 2023 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Morza i oceany zajmują ponad 70 procent powierzchni Ziemi, a wiemy o nich mniej niż o sąsiednich planetach. Znajduje się w nich ponad 10 milionów nieznanych dotąd nauce gatunków. Ponieważ podwodne pojazdy badawcze z trudem docierają do oceanicznych głębin, to większość badań prowadzi się na płytkich wodach przybrzeżnych. To tak jakby cała nasza wiedza o organizmie człowieka ograniczała się do znajomości jego naskórka. Z oceanów powoli wydobywamy coraz bardziej zaskakujące tajemnice. 08:45 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - OPOWIEŚĆ RZEMIEŚLNICZA Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2020 Autor: Monika Skrzypczak Zenon Stokłosa to mecenas ginących zawodów. Przebranżowił się i wykupił skazany na likwidację zakład szewski w centrum Katowic. Podobnie uratował zakład cholewkarski w Bytomiu, a z właścicielem, który przez ponad 40 lat prowadził to kultowe miejsce, współpracuje i stara się pobierać nauki od samego mistrza. 10:01 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 10:02 SIEWCY SŁOWA - PROGRAM RELIGIJNY 6 min, Polska, 2023 Autor: Sławomir Mazur 10:08 GŁOS DNIA Rozmowa, 8 min, Polska, 2023 Prowadzący: Elżbieta Dziewięcka - Mąkosa, Michał Rykowski 10:16 DRZWI DO KULTURY Magazyn, 15 min, Polska, 2023 10:32 NA TROPACH HISTORII - DZIADEK NAMALOWANY Reportaż, 11 min, Polska, 2023 Autor: Dorota Kosierkiewicz 10:44 ZIELNIK REGIONALNY Magazyn, 12 min, Polska, 2021 Prowadzący: Ewelina Baran, Ewelina Baran 10:57 POLSKA Z MIODKIEM - WARSZAWA Felieton, 2 min, Polska, 2015 Reżyseria: Witold Świętnicki, Witold Świętnicki Scenariusz: Dariusz Dyner, Witold Świętnicki, Dariusz Dyner, Witold Świętnicki Zdjęcia: Miłosz Mickiewicz Wykonawcy: Philippe Guez W pewnej warszawskiej rozgłośni radiowej, przed paroma tygodniami, usłyszałem wypowiedź jednego z radnych miasta stołecznego Warszawy: Do równego traktowania kobiet obliguje nas sama nazwa Warszawa. Chodziło zapewne o małżeństwo Warsa i Sawy. Ta legenda jest bardzo utrwalona w Polsce, więc do radnego nie mam pretensji, ale ta przypowieść nie ma nic wspólnego z prawdą naukową. Bowiem Sawa to było zawsze imię męskie, można to sprawdzić np. w "Fantazym" Juliusza Słowackiego. Imię to nosi także zwierzchnik Kościoła prawosławnego w Polsce, arcybiskup Sawa. Jaka jest więc prawda naukowa o nazwie naszej stolicy? Taka mianowicie, że pochodzi ona od imienia Wrocisław, które oznaczało tego, który miał wrócić po sławę lub wrócić sławny. Jednak musimy wiedzieć, że mazowiecko - północna wersja tego imienia to nie Wrocisław, lecz Warcisław. Zdrobnienie, skrócenie od Warsisława to Warsz, a osada Warsza to Warszewa z samogłoską e pierwotnie. Jeszcze Jan Kochanowski pisał fraszki "Na most warszewski", ale Warszewa pojawia się także w innych tekstach literackich. Dzisiaj pod Warszawą, tą dużą, mamy małą Warszewkę nawet. Poszukajmy jednak odpowiedzi na pytanie: dlaczego w tej dużej to pierwotne e zmieniło się na a i dzisiaj obowiązuje nas wszystkich brzmienie Warszawa? Otóż, zadziałał tutaj mechanizm tzw. hiperpoprawności, czyli przesadnej poprawności językowej. Ponieważ na Mazowszu, na północy Polski, od wieków zamieniano samogłoskę a na e, więc najczęściej mówiono tutaj rek i reczek, zamiast rak - raczek, wiedro zamiast wiadro, jebłko i jegoda zamiast jabłko, jagoda. Chciałoby się teraz powiedzieć, że bogu ducha winną Warszewę zamieniono na Warszawę, zaś możny ród Warszewickich zmienił swoje nazwisko na Warszawiccy i właśnie takie brzmienie z wtórnym, hiperpoprawnym a w nazwie stolicy, nas wszystkich dziś obowiązuje. 10:59 PROSTO Z LASU - PROGRAM PRZYRODNICZY Magazyn, 13 min, Polska, 2023 Autor: Tomasz Domański, Jerzy Sobociński Program prezentujący piękno polskich lasów oraz wszelkie problemy związane z ich ochroną a także zagospodarowaniem. W programie znajduje się również sporo porad związanych z pielęgnacją drzew i krzewów. Drewno towarzyszy nam w życiu codziennym, mówi się, że jest to materiał doskonały. Oprócz funkcji użytkowych posiada również walory artystyczne. Zorganizowane w Nadleśnictwie Kozienice warsztaty rzeźbiarskie promują zarówno użytkowe jaki i artystyczne walory drewna. 11:12 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 11:13 ZBIERAM, WIĘC JESTEM. KOLEKCJE - ZBIORY - HOBBY - KOLEKCJA POCZTÓWEK Z LUBLINA Magazyn, 12 min, Polska, 2022 Autor: Małgorzata Orłowska Zdjęcia: Rafał Kraśkiewicz 3, 5 tysiąca pocztówek wydanych do 1945 r. i co najmniej tyle samo wydanych po wojnie. Mówią o historii miasta więcej niż niejeden pisany przewodnik. Właścicielem kolekcji jest Zbigniew Nestorowicz, prezes Lubelskiego Klubu Kolekcjonera, legenda lubelskich pasjonatów. 11:27 MICHAŁ... CO DZIŚ NA OBIAD? Magazyn, 10 min, Polska, 2023 11:37 JĘZYCZEK U WAGI - EKONOMICZNA STRONA ŻYCIA 5 min, Polska, 2021 11:43 SZUKAMY W ARCHIWACH Magazyn, 12 min, Polska, 2021 Prowadzący: Elżbieta Dziewięcka-Mąkosa, Elżbieta Dziewięcka-Mąkosa Program, który ma odkryć nieznane dotąd, a ciekawe dokumenty, jakie znajdują się w AP. W zasobach archiwum, są zdjęcia, ryciny, listy, pamiętniki, plakaty, wycinki z gazet, archiwa szkolne, świadectwa i tysiące dokumentów, które obrazują dawne życie. Nie tylko w PRLu, ale i odleglejsze, np... w dwudziestoleciu międzywojennym. Pokażemy widzom, jak wyglądały dawne śluby, pogrzeby, nauka w szkole, wakacje, walka z epidemiami. 11:54 POCZTÓWKI Z KIELC - POCZĄTKI KIELC 3 min, Polska, 2016 11:58 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 12:05 CAFE PIOSENKA - ODC. 213 FIŚBANDA Talk-show, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ryszard Makowski, Małgorzata Tytus Scenariusz: Ryszard Makowski W kawiarnianej scenerii Ryszard Makowski rozmawia z gośćmi ze świata artystycznego, piosenkarzami, śpiewającymi aktorami i muzykami, a także prezentuje ich utwory. Program ma na celu przybliżenie widzom gwiazd, które znamy, ale często tak naprawdę niewiele o nich wiemy. Gościem programu jest FiśBanda. 14:30 INFORMACJE - FLESZ 7 min, Polska, 2023 14:37 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 14:39 POCZTÓWKI Z KIELC - SKARB Felieton, 4 min, Polska, 2023 15:20 DLA NIESŁYSZĄCYCH - DOBRE HISTORIE - DAĆ TO, CZEGO NAPRAWDĘ POTRZEBA Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Autor: Małgorzata Castro Reżyseria: Grzegorz Sadurski Prowadzący: Anna Pacho, Dominika Szczawińska Motto tego miejsca brzmi "Z szacunku dla życia". O tym, że każdy ma prawo do godnego życia, godnego umierania, przyzwoitych warunków i przede wszystkim do obecności drugiej osoby na ostatnim etapie swojej drogi życiowej, porozmawiamy dziś w mobilnym studio Dobrych Historii, które stanęło w Fundacji Hospicjum Proroka Eliasza w Michałowie na Podlasiu. 16:30 INFORMACJE - FLESZ 6 min, Polska, 2023 16:37 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 16:38 BEZBŁĘDNIE - START UP 5 min, Polska, 2022 Autor: Monika Gałązka 17:00 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 17:01 NIE TAKI INTERNET STRASZNY Magazyn, 12 min, Polska, 2023 17:13 ODKRYJ REGIONY Magazyn, 15 min, Polska, 2023 Program realizowany i emitowany przez OTV Rzeszów, Kielce, Białystok i Wrocław. W każdym odcinku dziennikarze czterech stacji zapraszają sąsiadów z pobliskich regionów do odwiedzenia i poznania po jednej atrakcji turystycznej. 17:30 QULSZOŁ - KULINARNE POTYCZKI 53 Magazyn kulinarny, 23 min, Polska, 2023 17:53 PODRÓŻE Z HISTORIĄ - BAŚŃ O WODZIE Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Radosław Kotarski przemierza Polskę wzdłuż i wszerz, aby dowiedzieć się, w jaki sposób dawniej pozyskiwano czystą wodę i jak transportowano ją do mieszkańców. Zastanawia się również, czy woda w dawnych czasach była lepszej jakości niż ta współczesna. Zabiera również widzów do niedostępnych miejsc, w których uzdatnia się życiodajny płyn, przy użyciu metod sprzed setek lat. 18:20 POCZTÓWKI Z KIELC - RZECZY Z HISTORIĄ Felieton, 8 min, Polska, 2023 18:30 INFORMACJE 20 min, Polska, 2023 18:51 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 18:52 SIEWCY SŁOWA - PROGRAM RELIGIJNY 6 min, Polska, 2023 Autor: Sławomir Mazur 18:58 HOMILIA JANA PAWŁA II - VII PIELGRZYMKA DO POLSKI (ZAMOŚĆ 12 CZERWCA 1999 R.) Program religijny, 24 min, Polska, 2023 19:51 SIEWCY SŁOWA - PROGRAM RELIGIJNY 6 min, Polska, 2023 Autor: Sławomir Mazur 19:58 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 21:30 INFORMACJE 19 min, Polska, 2023 21:49 POGODA W REGIONIE 1 min, Polska, 2023 21:50 SIEWCY SŁOWA - PROGRAM RELIGIJNY 6 min, Polska, 2023 Autor: Sławomir Mazur 21:56 WIDOKÓWKA Z FESTIWALU - FESTIWAL OPOLSKI 1965 Felieton, 3 min, Polska, 2023 Opolski Festiwal w 1965 roku upłynął w rytm bigbeatowych brzmień Czerwono - Czarnych i Kasi Sobczyk, lirycznych piosenek Łucji Prus i utworów Joanny Rawik. To także czas hucznych biesiad w słynnej restauracji Pod Pająkiem. 23:25 TACY BYLIŚMY - /7/ JAK SIĘ BAWILIŚMY Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Bandurski Scenariusz: Michał Bandurski Cykl dokumentalno - rozrywkowy, który stanowi niezwykłą i barwną podróż w czasie do lat 70. i 80. minionego stulecia. Przypominamy, jak wyglądało wówczas życie i... jacy byliśmy. Tym razem zapraszamy wszystkich na parkiet! Nie ma sensu podpierać ścian - dyskoteka się nie zawali. Panowie proszą panie, panie proszą panów - niech żyje zabawa. Oto, jak się bawiliśmy! 23:55 ASTRONARIUM - 16/22 (147) - PIERWSZE ZDJĘCIA Z TELESKOPU WEBBA Magazyn, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Bogumił Radajewski Scenariusz: Krzysztof Czart, Agnieszka Słowikowska, Bogumił Radajewski, Maciej Mikołajewski Prowadzący: Bogumił Radajewski Wykonawcy: Maciej Gudowski Od najdalszych galaktyk po atmosfery pozasłonecznych planet, oto co ukazały nam pierwsze obserwacje z Kosmicznego Teleskopu Jamesa Webba. Wyczekiwane od dawna obrazy natychmiast stały się ogólnoświatową sensacją. W tym programie pokażemy, w jaki sposób świadczą one o możliwościach tego niezwykłego instrumentu. 01:05 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - ZAWALCZYŁEM O WIATRAK Cykl reportaży, 11 min, Polska, 2020 Autor: Kinga Wasilewska Historia rolnika z Żuław zafascynowanego wiatrakami. Gdy odnalazł ten wymarzony, przeniósł go z Wyszogrodu do Mokrego Dworu na Pomorzu, pokonując 300 kilometrów. Następnie krok po kroku odtworzył okazałą, zabytkową budowlę. Teraz poza uprawą warzyw i hodowlą zwierząt uczy się na młynarza, tym samym sprawiając, że jego wiatrak jest jedynym czynnym wiatrakiem na Żuławach. Ale może będzie następny. 01:45 CAFE PIOSENKA - ODC. 213 FIŚBANDA Talk-show, 23 min, Polska, 2023 Reżyseria: Ryszard Makowski, Małgorzata Tytus Scenariusz: Ryszard Makowski W kawiarnianej scenerii Ryszard Makowski rozmawia z gośćmi ze świata artystycznego, piosenkarzami, śpiewającymi aktorami i muzykami, a także prezentuje ich utwory. Program ma na celu przybliżenie widzom gwiazd, które znamy, ale często tak naprawdę niewiele o nich wiemy. Gościem programu jest FiśBanda. 02:05 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - KOTLINA JELENIOGÓRSKA Reportaż, 8 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Prowadzący: Krzysztof Grzybowski Kotlina Jeleniogórska często nazywana jest śląskim Elizjum od mitologicznej krainy wiecznej szczęśliwości i wiecznej wiosny. To pamiątka po czasach, gdy na odpoczynek zjeżdżały tu najdostojniejsze pruskie rody. Pozostało po nich kilkadziesiąt niezwykłych kompleksów pałacowo - parkowych, które dziś są unikatem na skalę europejską. Na zaledwie 100 kilometrach kwadratowych podziwiać można aż 30 zabytkowych rezydencji. Jedenaście pałaców wpisano na prestiżową listę Pomników Historii. W Dolinie Pałaców i Ogrodów odnajdziemy praktycznie wszystkie style architektoniczne od gotyckich zamków z wieżami obronnymi, renesansowych dworów i klasycystycznych rezydencji, po barokowe pałace. To, co je łączy, to rozległe parki i widok na Śnieżkę - górę w tamtym czasie uznawaną za magiczną. Po latach zapomnienia i zaniedbań, dzięki pracom konserwatorskim, rezydencje w dużej mierze odnowiono i udostępniono turystom. Dziś mieszczą się w nich hotele, szkoły, siedziba fundacji, muzeum i galeria sztuki. 03:10 GENIUSZE I MARZYCIELE. BANACH. MIĘDZY DUCHEM A MATERIĄ Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2018 Scenariusz: Wiesław Saniewski Film dokumentalny przedstawiający postać wybitnego polskiego matematyka Stefana Banacha, jednego z najważniejszych naukowców w historii światowej nauki. Jego odkrycia miały i wciąż mają duży wpływ nie tylko na na badania naukowe, ale także na zastosowania w przemyśle, medycynie, zapewnieniu bezpieczeństwa itd. O Stefanie Banachu i lwowskiej szkole matematycznej mówić będą m.in.: matematyk prof. Roman Duda, były rektor Uniwersytetu Wrocławskiego; wybitny uczony, genetyk i onkolog, mieszkający na stałe w USA prof. Wacław Szybalski; Mariusz Urbanek, autor książki o polskich matematykach we Lwowie pt. "Genialni. Lwowska szkoła matematyczna". Przewodnikiem po współczesnym świecie zastosowań przestrzeni Banacha będzie emerytowany wybitny szwedzki matematyk Per Enflo. Jest on ostatnim laureatem nagrody polskich matematyków, skupionych we Lwowie wokół osoby Stefana Banacha, za rozwiązanie nierozwiązanego wcześniej problemu, postawionego przez lwowskich matematyków podczas tradycyjnych spotkań w nieistniejącej dziś Kawiarni Szkockiej. W 1972 roku laureat otrzymał z rąk matematyka ze szkoły Banacha prof. Stanisława Mazura w nagrodę żywą gęś. Oprócz rozmów w filmie znajdą się m.in. inscenizowane sceny z udziałem wnuków szwedzkiego matematyka, służące wyjaśnieniu wielkości i znaczenia polskiego uczonego we współczesnym świecie; rozmowy z najbliższym krewnym Stefana Banacha prof. Johnem Greczkiem; różnorodne materiały dokumentalne, takie jak zdjęcia dawnej oryginalnej księgi szkockiej, która obecnie znajduje się w Nowej Zelandii, kontynuatorki tej księgi, założonej we Wrocławiu przez wychowanków Banacha oraz miejsca, gdzie przestrzenie Banacha mają zastosowanie dzisiaj. Tymi miejscami będą na przykład: lotnisko O’Hare w Chicago, szpitale, fabryka samochodów Volvo w Szwecji. Zdjęcia kręcono w kwietniu i w maju 2018 roku we Wrocławiu i we Lwowie oraz w Szwecji i USA. 05:15 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - RICHELIEU I INNE URATOWANE DZIEŁA Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 W 1947 roku władza ludowa zorganizowała sieć pięciu składnic księgozbiorów zabezpieczonych. Zrobiono to w celu instytucjonalnej ochrony i odbudowy księgozbiorów. Było to konieczne ze względów ideologicznych i społecznych, a wiązało się z polonizacją ziem Zachodnich. Z polecenia Ministerstwa Oświaty prowadzone były jednak akcje oczyszczania księgozbiorów z literatury niechcianej, czyli takiej, której treść pozostawała w sprzeczności z celami władzy ludowej. Wśród badaczy, bibliotekarzy i pracowników składnic byli jednak ludzie, którym los tej literatury nie był obojętny. W tajemnicy przed przełożonymi wynosili z miejsca pracy tomy, które uznawali za cenne. Wśród tych ludzi był pierwszy powojenny dyrektor muzeum w Chorzowie. Stanisław Wallis otrzymał pozwolenie na prowadzenie badań w składnicach akt zabezpieczonych i udało mu się uratować wiele bezcennych tomów. 05:30 CAŁKIEM NIEZŁA HISTORIA - NADZIEJA JEST W TORUNIU Cykl reportaży, 12 min, Polska, 2023 W Toruniu jest małżeństwo przewodników turystycznych. Nietypowe. Ona, Nadzieja, to kolorowy ptak, historyczny omnibus, poliglotka, niespokojny duch. Wszyscy ją w Toruniu znają. No, może nie wszyscy, ale turyści na pewno. On jest prawosławnym księdzem. Też oprowadza wycieczki. Dzielą życie na to cerkiewne i świeckie. I tak od kilkudziesięciu lat. Pani Nadzieja ubiera się do pracy w stroje średniowieczne i biega po Toruniu jak szalona, chociaż ma za sobą poważne problemy zdrowotne.