TVP Dokument Poniedziałek, 05.12.2022 Zmiany z dnia 14.11.2022 w stosunku do raportu z dnia 31.10.2022 (dodano pozycję programową) 06:00 DZIKA POLSKA - O PAJĄKACH BEZ JADU Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Pająki wciąż potrafią nas zaskoczyć i to nie tylko kunsztem rozsnuwanych przez siebie sieci, czy lotami na nitce. Okazuje się, że niektóre odbywają gody nieomal zimą, inne zimują pod lodem, a cała ich rzesza spędza mroźny czas pod gołym niebem, znosząc nawet dwudziestostopniowe mrozy. Wiele z nich to drobne istoty, których bliskiej obecności nawet się nie domyślamy. Trwają już na ziemi dziesiątki milionów lat, a wiele z nich zostało zakonserwowanych w bursztynie. (dodano pozycję programową) 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 17 SEKRETY BROWARNEGO KOTŁA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Radosław Kotarski wyrusza do czeskich Detenic, aby przekonać się, jak w zamierzchłych czasach warzono piwo na dawnych słowiańskich ziemiach. Nie poprzestaje jednak tylko na teorii. Sam chwyta za piwowarskie wiosło i zabiera się do stworzenia tradycyjnego czeskiego piwa miłości. Używa do tego tradycyjnych receptur i aparatury, która ma prawie 200 lat. Przy tym obala wiele współczesnych i historycznych mitów związanych z piwnym napitkiem. Czy stworzone przez Radka piwo będzie smakowało gościom średniowiecznej karczmy? (dodano pozycję programową) 07:05 NOTACJE - IZABELLA KŁOSIŃSKA. NIECH TA MAŁA WEJDZIE I ZAŚPIEWA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2018 Autor: Maria Nockowska Izabella Kłosińska (rocznik 1952), śpiewaczka operowa, uznawana za jeden z najpiękniejszych sopranów na świecie. Opowiada o swoim domu rodzinnym, w którym zawsze się śpiewało, wspomina pierwsze publiczne występy w wieku 7 lat oraz kolejne etapy młodzieżowej kariery w szkolnych zespołach bigbitowych, na festiwalu piosenki radzieckiej, w zespołach jazzowych. Przypomina sukces odniesiony na egzaminie na Wydział Wokalny warszawskiej Akademii Muzycznej, mimo że nie znała nut, okres studiów i pierwsze role na deskach Teatru Wielkiego. (dodano pozycję programową) 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 176 WARSZAWSKA WOLA Magazyn, 20 min, Polska, 2020 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza warszawską Wolę - dzielnicę słynącą z barwnych kontrastów. Tu stare kamienice sąsiadują z wieżowcami ze szkła. Można tu odnaleźć nie tylko najwęższy dom na świecie, ale już wkrótce wjechać na taras widokowy najwyższego budynku w Unii Europejskiej! Wola to miejsce, które z powojennego Dzikiego Zachodu przeobraża się w warszawski Manhattan. (dodano pozycję programową) 07:45 PRZYRODNIK NA TROPIE - /29/ - SÓJKA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Program przyrodniczy, w którym prowadzący, Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny, a swoje spostrzeżenia oprawia lekkim i przystępnym komentarzem. Projekt znakomicie propaguje wiedzę o polskiej przyrodzie, uzupełniając ją o zupełnie nieznane, zaskakujące często wątki relacji między zwierzętami. Są bardzo inteligentne, gadatliwe i sprytne. I wcale nie wybierają się za morze. O sójkach, ale nie tylko, bo i o krukach, myszołowach i ich powiązaniach w przyrodzie, opowie znający ptasie zwyczaje "Przyrodnik na tropie". (dodano pozycję programową) 08:20 KOPALNIE W KOSMOSIE (ASTEROID MINING, THE NEW ELDORADO / ASTEROIDES, LE NOUVEL ELDORADO SPATIAL) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Guillaume Lenel Dokument o eksploatacji asteroidów. To dziedzina od dawna uważana za część science fiction, ale jest bliska urzeczywistnienia. Potężni decydenci oraz państwa przygotowują się do tego poważnie, bowiem może to być odpowiedź na rosnące zapotrzebowanie na rzadkie metale, które są niezbędne do naszej rewolucji numerycznej i transformacji energetycznej. W 2018 roku sprzedano miliard czterysta milionów smartfonów. Najnowsze komórki zawierają złożoną mieszankę metali, z których większość to metale rzadkie. W ekranie dotykowym znajduje się ind, w baterii kobalt, za wibracje odpowiada neodym. Dzięki nim smartfony są coraz lżejsze i pojemniejsze. Celem Planetary Resources jest pozyskiwanie bogactw kosmosu dla ludzkości w kosmosie i na ziemi. Planeta cierpi na brak surowców, ale potrafimy zmienić niedobór w obfitość. Jakie kroki wciąż oddzielają nas od nadejścia nowej ery górnictwa? A co ten sen o Eldorado mówi o naszym sposobie wykorzystywania środowiska? Asteroidy zawierają te same bogactwa, które można znaleźć na ziemi, ponieważ są "cegłami", z których zbudowane są planety. 6 - 7 miliardów lat temu Układ Słoneczny był dyskiem gazów i pyłów krążących wokół Słońca. Z czasem te pyły zaczęły się zlepiać, tworząc zalążki planet. Ale część tego materiału utknęła między Marsem a Jowiszem, tworząc Pas Asteroid. Opierając się na tym fascynującym temacie, jakim jest eksploatacja kosmosu, film konfrontuje dwa aspekty naszej cywilizacji: potrzebę odkrywania przyszłych terytoriów oraz sposób radzenia sobie z eksploatacją terytoriów obecnych. (dodano pozycję programową) 09:20 NIEDŹWIEDŹ WE MNIE (BEAR LIKE) Film dokumentalny, 54 min, Szwajcaria, 2021 Reżyseria: Roman Droux Bliskie spotkania z niedźwiedziami w odległej, dzikiej Alasce. Od ponad piętnastu lat David Bittner miesiące letnie spędza w zachodniej Alasce. Jest biologiem badającym świat niedźwiedzi grizzly, a także walczy o ochronę ich środowiska. Wraz z filmowcem Romanem Droux zaprezentują zadziwiające spotkanie z niedźwiedziem grizzly zwanym Lena. Będą śledzić rodzinę zwierząt w jej walce o przetrwanie bardzo trudnych warunkach. Nie ma drugiego ssaka, który przez połowę życia hibernuje. Niedźwiedzie nie jedzą, nie piją, nie wypróżniają się. Nerki ciągle pracują. Aż dziw bierze, że nie dochodzi u nich do zatrucia. Człowiek zawsze będzie dla niedźwiedzi czynnikiem niepokojącym. Ludzie nie powinni się zbliżać do nich na odległość mniejszą niż 50m. Ale jeśli niedźwiedź do ciebie podchodzi, to sytuacja się zmienia. To się często zdarza. Zwierzęta przyzwyczajają się do obecności człowieka. Zaczynają czuć się bezpieczne i tolerują ich obecność, dlatego podchodzą. Mamy niedźwiedzice słyną z tego, że zagorzale bronią potomstwa. Dramatyczne sceny konfliktów i nieokiełznane życie tych dzikich stworzeń. Historia dzikiej przyrody, oprawiona zapierającymi dech w piersiach zdjęcia tych wyjątkowych zwierząt i ekosystemu. (dodano pozycję programową) 10:25 WIEŻA EIFFLA - ARCYDZIEŁO INŻYNIERII (SECRETS OF THE EIFFEL TOWER / QUAND LA TOUR EIFFEL SE DEVOILE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2012 Reżyseria: Martin Blanchard Film dokumentalny prezentujący słynną, paryską Wieżę Eiffla w jak najszerszym spektrum. Każdego roku to miejsce odwiedzało około 7 milionów turystów. Ponad 120 lat od jej powstania ta wspaniała konstrukcja - symbol stolicy Francji - nadal fascynuje, po prostu dlatego, że jest czymś więcej niż zwykłą wieżą o wysokości 324 metrów. Wieża Eiffla to radosny symbol, który porusza wyobraźnię wszystkich ludzi. Za tym mitem stoi, a raczej pracuje 300 agentów Socit d'Exploitation de la Tour Eiffel (Sete) i jego wykonawców. Od bunkra zakopanego pod Champ de Mars po najwyższe piętro, codziennie ożywiają i dbają oni o słynną Grande Dame; poznamy ich oraz inne sekrety Wieży. Wielka Dama jest wieżą, ale też symbolem miasta, narodu, nowoczesności i elegancji. Symbolem radosnym. Za to ją podziwiamy. Odwiedziło ją 250 milionów ludzi. To symboliczna budowla. Podczas targów rolniczych zawsze pojawia się zadanie, czy można wciągnąć krowy na pierwszy poziom. Być może kiedyś się to uda. Raz już wciągnięto słoniątko. Wieża zawsze była kojarzona ze szczęśliwymi wydarzeniami. Restauracja Jules Verne stała się ulubionym miejscem oświadczyn. Co rano Pole Marsowe przed wieżą zmienia się w platformę logistyczną. Tutaj są dostarczane produkty żywnościowe. Restauracja na 120 miejsc ma jedną gwiazdkę Michellina i ceny.... na miarę widoków. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 11:25 PASZPORTY WOLNOŚCI - ODC. 4 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Scenariusz i reżyseria: Sławomir Koehler Nieznani bohaterowie 'Solidarności". Kontynuacja cyklu z 2021 roku. (dodano pozycję programową) 11:55 W DOLINĘ SŁOŃCA - SZLAKIEM PODBOJU Cykl reportaży, 15 min, Polska, 1973 Scenariusz: Andrzej Żurowski Pierwszy z cyklu reportaży podróżniczych, w którym ekipa telewizyjna podróżuje po państwie Inków, Peru. Inkowie pozostawili po sobie niezwykle bogatą i trwałą infrastrukturę, głównie drogi. Obecnie transport kolejowy w Peru jest słabo rozwinięty, za to transport kołowy jest głównym sposobem przemieszczania się ludności. Historia kraju i Wielkiego Podboju Francisco Pizzara, hiszpańskiego konkwistadora, który zdobył imperium Inków i założył miasto Lima. Obecnie miasto jest stolicą Peru. Pizarro wtargnął do Peru w 1531 roku. Przez kolejne dziesięć lat największe imperium Ameryki Południowej zostało zniszczone. W reportażu ukazano współczesny obraz kraju i jego mieszkańców. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 13:20 MOJE 600 GRAMÓW SZCZĘŚCIA - ODC. 14 Telenowela dokumentalna, 37 min, Polska, 2015 Reżyseria: Aneta Kopacz Scenariusz: Aneta Kopacz, Tomasz Średniawa, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Krzysztof Landsberg Zdjęcia: Wojciech Kursa, Zbigniew Jarosz, Ryszard Mroczkowski, Dariusz Posłuszny, Dariusz Goczał Muzyka: Jan A.P. Kaczmarek Amelka wciąż jest w ciężkim stanie. Przed dziewczynką jeszcze wiele zabiegów i badań. Agata przyjeżdża do szpitala z nadzieją, że w końcu zabierze Olę do domu. Córeczki Angeliki po raz pierwszy dostaną pokarm matki. To bardzo ważne dla ich zdrowia. Wojtuś, syn Rafała i Ani, wciąż walczy o zdrowie. (dodano pozycję programową) 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - PEREŁKI ANTYLI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos W tym odcinku odwiedzimy wyspy będące częścią Małych Antyli. Barbados, Saint Vincent i Grenadyny należą do tak zwanych "Wysp Nawietrznych". Zamieszkuje je ludność pochodzenia indiańskiego i afrykańskiego. Dawne tereny Imperium Brytyjskiego wymykają się dziś wszelkim stereotypom. Barbados leży we wschodniej części archipelagu, między Martyniką a wybrzeżem Wenezueli. W przeciwieństwie do swoich wulkanicznych sąsiadek, jest wyspą koralową. Rdzenne terytorium Arawaków było kolonizowane przez Portugalczyków, a od 1625 roku - przez Anglików. Obecnie Barbados jest niezależnym państwem, należącym do brytyjskiej Wspólnoty Narodów. To jedno z najmniejszych państw świata. Jego powierzchnia wynosi zaledwie 430 kilometrów kwadratowych. Wyspa Saint Vincent wraz z częścią archipelagu Grenadyn tworzy jedno państwo należące do Wspólnoty Narodów i niepodległe od 1979 roku. Jego stolicą jest Kingstown. Pięć tysięcy lat przed naszą erą na tych terenach żyli Indianie Sibonejowie. W III wieku naszej ery osiedli tu Arawakowie, a w XIV wieku - wojowniczy lud Karaibów. W latach 1763 - 1783 Wielka Brytania i Francja walczyły o kontrolę nad wyspą Saint Vincent, mimo że traktat z 1763 roku uznał ją za "neutralną". Brytyjczycy kilkakrotnie próbowali ją okupować, jednak Karaibowie skutecznie bronili swojego terytorium. Przyczynili się nawet do porażki Anglików, którzy ostatecznie musieli uznać ich prawo do funkcjonowania jako "niepodległy naród". (dodano pozycję programową) 00:35 NOTACJE - IZABELLA KŁOSIŃSKA. ZAPACH TEATRU Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2018 Autor: Maria Nockowska Izabella Kłosińska (rocznik 1952), śpiewaczka operowa, uznawana za jeden z najpiękniejszych sopranów na świecie. Opowiada o swoim domu rodzinnym, w którym zawsze się śpiewało, wspomina pierwsze publiczne występy w wieku 7 lat oraz kolejne etapy młodzieżowej kariery w szkolnych zespołach bigbitowych, na festiwalu piosenki radzieckiej, w zespołach jazzowych. Przypomina sukces odniesiony na egzaminie na Wydział Wokalny warszawskiej Akademii Muzycznej, mimo że nie znała nut, okres studiów i pierwsze role na deskach Teatru Wielkiego. (dodano pozycję programową) 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - TRZEBA GINĄĆ - KROJANTY 1939 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Trzeba ginąć - Krojanty 1939. O tym, że wojna na granicy z Niemcami w województwie pomorskim wybuchła 25 minut wcześniej niż na pozostałych odcinkach, zdecydował rozkład jazdy tranzytowego pociągu pośpiesznego Berlin - Królewiec. Strona polska, mimo skrajnie napiętej sytuacji, szanując umowy międzynarodowe, zdecydowała się przepuścić go przez przygotowane już do obrony pozycje. Zamiast ekspresu jednak, na stacje w Chojnicach wjechał podstępnie pociąg pancerny. Równocześnie uderzyła niemiecka artyleria. Pułkownik Kazimierz Mastalerz, dowódca 18. Pułku Ułanów Pomorskich w okopie polowego stanowiska dowodzenia wypowiedział wtedy prorocze dla niego samego słowa: "Trzeba ginąć, stąd się nie wychodzi". Bitwa pod Krojantami weszła do legendy. Stała się też już później przedmiotem gorących sporów historycznych i polemik. I my zabierzemy dziś głos w dyskusji. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 03:35 HYBRYDY - STARE ŚMIECI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2003 Scenariusz i reżyseria: Tadeusz Pikulski Historia słynnych "Hybryd" z epoki "mokotowskiej" widziana oczami artystów związanych z klubem. Pierwsze lata działalności klubu wspominają m. in. Jan Pietrzak, Wojciech Młynarski, Józef Waczków. Ilustracją do filmu są bogate materiały z archiwum TVP. W "Hybrydach" grano w brydża i bilard, dyskutowano, przede wszystkim jednak od samego początku królował w nich jazz. Powstał zespół jazzowy Hot Club Hybrydy, który już w 1957 roku z powodzeniem wystąpił na II Festiwalu Jazzowym w Sopocie. Na Mokotowskiej grywali Zbigniew Namysłowski i Krzysztof Komeda. Śpiewała Wanda Warska, a wkrótce dołączyły do niej dwie wokalistki jazzowe stawiające w "Hybrydach" pierwsze artystyczne kroki - Fryderyka Elkana i Urszula Dudziak. Na Mokotowską ciągnęła nie tylko brać studencka. Klub dość szybko stał się miejscem elitarnym, nieco snobistycznym. Można w nim było spotkać znanych aktorów, pisarzy, dziennikarzy. Bywał tam Leopold Tyrmand, który zresztą podsunął młodym jazzmanom ideę zorganizowania Jazz Jamboree. Rodziła się legenda "Hybryd".