TVP Dokument Wtorek, 06.12.2022 Zmiany z dnia 14.11.2022 w stosunku do raportu z dnia 31.10.2022 (dodano pozycję programową) 06:00 DZIKA POLSKA - JAK BÓBR PRZYKAZAŁ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski, Krystian Matysek Prowadzenie: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Uratowane pół wieku temu bobry pokazują dziś ząb, a ściślej swe niezwykle ostre siekacze. Nade wszystko zaś swą ekspansywność, zmyślność i witalność, które sprawiły, że podbiły znaczną część Polski. Tu i ówdzie jest ich zbyt wiele. Stąd akcje przesiedlania tych zwierząt do innych ostoi. Te akcje to okazja, by przekonać się, jak silnym zwierzęciem jest ten wodny gryzoń, a także odkryć, jak wielki wpływ na otaczającą przyrodę mają ci naturalni inżynierowie znad nizinnych rzek. (dodano pozycję programową) 06:35 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 18 RADEK WSTĘPUJE DO ZAKONU Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Radosław Kotarski potrafi zrobić wiele, aby poznać prawdę o dawnych czasach. Tym razem niemal dosłownie wstępuje do zakonu. Dzięki temu jest w stanie z perspektywy mnisiego habitu opowiedzieć o codziennym życiu średniowiecznych zakonów. Razem z cysterskimi braćmi opowiada o pracy, rozrywkach i kuchni odległych czasów. Jaką funkcję znajdą dla niego mnisi? (dodano pozycję programową) 07:05 NOTACJE - JÓZEF MAC. PRZESTAŁA ISTNIEĆ RODZINA Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2018 Józef Mac (rocznik 1934), urodzony w podkarpackiej wsi Jagiełła w powiecie przeworskim. W 1940 roku został wywieziony wraz ze swoją sześcioosobową rodziną do obozu pracy Wieruskoje koło Archangielska. Po śmierci brata, ojca i matki został umieszczony w domu dziecka, a nastęnie trafił do szkoły zorganizowanej przez ZPP na terenie Ipatowa w ZSRR. W 1946 roku przybył z transportem dzieci do Polski. Do pełnoletności mieszkał w domach dziecka. Pracował jako zbrojarz na największych budowach w Polsce, a także w Libii, Czechosłowacji i NRD. Ma żonę, córkę i syna. Opowiada o życiu w sowieckim domu dziecka, w jakim się znalazł po śmierci rodziców i brata. Śmierć dla niego była czymś zupełnie normalnym. Wokół codziennie umierało kilka osób. Starał się wywalczyć swoje miejsce wśród rosyjskich dzieci przebywających w domu dziecka. Ponieważ był mały, systematycznie bili go koledzy. Pamięta jednego przyjaznego chłopca, który dzielił się z nim jedzeniem i stawał w jego obronie. Zapomniał język polski, w głowie pozostała mu tylko pieśń kościelna "Po górach dolinach" - nauczyła go mama w czasie spaceru po lesie. Wspomina jak wychowawczynie w domu dziecka indoktrynowały dzieci i zmuszały do potwierdzenia, że nie ma Boga. Przez całe 6 lat pobytu w Sowietach najbardziej dokuczał mu głód. (dodano pozycję programową) 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 177 USTKA Magazyn, 21 min, Polska, 2020 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tym razem docieramy do Ustki. Ze względu na turystyczny i uzdrowiskowy charakter to miasto jest bardzo popularnym miejscem wypoczynku. Może poszczycić się wyjątkową lokalizacją - położone nad morzem, wśród wzgórz, w dolinie rzecznej. Ustka ma ponad 700 - letnią historię i już w średniowieczu obsługiwała cały handel morski Ziemi Słupskiej. Zwiedzanie warto zacząć od kościoła Najświętszego Zbawiciela, w którym można posłuchać zabytkowych organów; to jedne z nielicznych zachowanych dzieł organmistrza Christiana Friedricha Voelknera. W świątyni znajduje się też m.in. XVII - wieczny obraz upamiętniający katastrofę z 1672 roku, podczas której zatonął ustecki żaglowiec. Kolejnym przystankiem na trasie spaceru jest ratusz miejski, wybudowany w 1911, o czym przypomina data umieszczona pod zegarem. Uroki Ustki doceniają kuracjusze. Częstym gościem usteckiego uzdrowiska była Irena Kwiatkowska, która w pełni korzystała z walorów leczniczych miasta. Status uzdrowiska nadano Ustce w 1988 roku. Miejscowość okazała się idealnym miejscem na tak zwaną talasoterapię, czyli uzdrawianie morzem. Na dodatek tutejsze plaże kuszą złocistym, miękkim piaskiem, a ich szerokość pozwala na wygodne plażowanie lub swobodną jazdę konno. Dzika, niczym nieograniczona przyroda, szczególnie o wschodzie lub zachodzie słońca, jest wyjątkowo piękna, a każda chwila spędzona na łonie natury, w takich okolicznościach, bezcenna. (dodano pozycję programową) 07:55 PRZYRODNIK NA TROPIE - /30/ - CZERNICA Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Jaka jest czernica? I jak wygląda zjadana przez nią racicznica? Nie macie pojęcia? To dobrze, bo o tym właśnie w dzisiejszym odcinku opowie Łukasz Bożycki. Poznamy kacze zwyczaje (bo czernica to kaczka) i powody jej bliskiej znajomości z mewą śmieszką. (dodano pozycję programową) 08:25 MARZENIA O PRZYSZŁOŚCI S. 2 - CZĘŚĆ 1. SZTUKA (DREAM THE FUTURE SEZON 2) Cykl dokumentalny, 48 min, Francja, 2021 Reżyseria: Alex Fighter, Helene Le Meur Drugi sezon popularnonaukowej serii "Marzenia o przyszłości". Jak będzie wyglądał świat jutra? Jak obecne odkrycia i badania wpłyną na nasze codzienne życie? Znani naukowcy, światowe gwiazdy i pasjonaci z całego świata podzielą się swoimi badaniami i poglądami na przyszłe życie. Zapoznamy się z przyszłymi rewolucjami, które powinny zmienić nasze codzienne życie z technologicznego, socjologicznego i kulturowego punktu widzenia. To nie science fiction, tylko prawdziwe doświadczenia, które mają się wydarzyć o jedno pokolenie do przodu. Efekty specjalne i fragmenty filmów sprawią, że ten serial naukowy jest naprawdę zabawnym. W odcinku 1. zajmiemy się sztuką. W sztuce następują rewolucyjne zmiany. Narzędzia cyfrowe i technologie otwierają nowe możliwości i sposoby ekspresji. Eksperymentowanie jest powszechne. Mieszanie gatunków wyznacza sztukę przyszłości. Wymyślanie nowych form i nowych doświadczeń to od zawsze - gra Science Fiction. Czy nasza inwencja będzie tak twórcza jak w filmie? Nadawanie znaczenia nowym formom i doświadczeniom - to cel wszystkich na świecie, stosujących nowe narzędzia. Marzyciele obiecują łączyć świat z hybrydowymi dziełami, żywymi, interaktywnymi i wciągającymi. (dodano pozycję programową) 09:25 ROZMIAR MA ZNACZENIE - ODC. 1 IM WIĘKSZE TYM LEPSZE (SIZE MATTERS 1. THE BIGGER THE BETTER / AUF DIE GRÖE KOMMT ES AN) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Willem Villjoen Film dokumentalny o wielkości różnych rzeczy, stworzeń i zjawisk. Dlaczego owady są małe, a planety duże? Dlaczego Ziemia nie jest wielkości Jowisza? A ludzie nie są wielkości myszy? A co by się stało, gdybyśmy to wszystko zmienili? Ale rozmiar naprawdę ma znaczenie. Zbadamy fascynującą sieć pojęć naukowych, aby odkryć nie tylko, dlaczego rzeczy są takie, jakie są, ale także dlaczego nigdy nie mogłyby być inne. W odcinku pierwszym przekonamy się, jak ważny jest rozmiar i w jaki sposób wszystko określa. Wasz sposób postrzegania świata i samych siebie diametralnie się zmieni. Obserwując życie codzienne normalnego człowieka, zobaczymy, co będzie, gdy zwiększymy rozmiary gwiazd, planet i żywych istot. Dowiemy się, czy stan obecny jest jedynym możliwym i sprawdzimy, co by się działo, gdyby wszystko było większe. Zmieniając rozmiar obiektów, zbadamy prawa przyrody i dowiemy się, czy powiększanie rozmiarów podlega jakimś ograniczeniom. Dzięki temu lepiej zrozumiemy, jak działa prawdziwy świat. Zaczniemy od powiększenia samej Ziemi. Wbrew niektórym opiniom, większy nie zawsze znaczy lepszy. Większy to gorętszy, słabszy, bardziej niebezpieczny. A rozmiar naprawdę ma znaczenie. (dodano pozycję programową) 10:25 MAGIA ALP (MAGIC OF THE MOUNTAINS / VOM ZAUBER DER BERGE) Film dokumentalny, 50 min, Austria, 2020 Reżyseria: Gernot Stadler Film dokumentalny o górach w Karyntii, którą dzieli z Tyrolem szczyt Grossglockner, najwyższa góra Austrii (3798 m). Oprócz niej Karyntia ma wiele do zaoferowania: Karawanken, Nockberge czy Dolomity Lienzkie to tylko trzy imponujące łańcuchy górskie, które można odkryć w tym regionie. Mamy tu do dyspozycji około 1900 alpejskich pastwisk, które zapraszają wędrowców i wspinaczy na imponujące wysokości. To kraina kształtowana przez siły natury - poza kontrolą człowieka. Tyrol zrodził się z kolizji kontynentów - kataklizmu, który popchnął i wypiętrzył lądy kiedyś od siebie oddalone. W rezultacie powstał - na stosunkowo niewielkim obszarze - wznoszący się, stromy świat o wielkiej różnorodności. To ląd o trzech wymiarach: głębi dolin, wysokości grani, geograficznej pozycji w centrum lub na krańcach Alp. Jego otwarcie ku słońcu decyduje, czy Tyrol jest surowy, czy łagodny, nagi czy zielony, suchy czy zalany wodą. Od tysiącleci ludzie zamieszkiwali te surowe góry i doliny. Dlaczego tu przybyli, co ich przyciągnęło do magicznych gór i na czym polega ich magia? Film pokazuje najpiękniejsze cuda natury, zwierzęta i rośliny zamieszkujące góry Karyntii, szlaki turystyczne i alpejskie chaty, które ludzie stworzyli, aby udostępnić to wyjątkowe miejsce światu. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 11:25 PASZPORTY WOLNOŚCI - ODC. 5 Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Scenariusz i reżyseria: Sławomir Koehler Nieznani bohaterowie 'Solidarności". Kontynuacja cyklu z 2021 roku. (dodano pozycję programową) 11:55 W DOLINĘ SŁOŃCA - OSTATNI SPADKOBIERCY Cykl reportaży, 10 min, Polska, 1973 Scenariusz: Andrzej Żurowski Zdjęcia: Andrzej Augustyński Drugi z cyklu reportaży podróżniczych, w którym ekipa telewizyjna podróżuje po państwie Inków, Peru. Opowieść o życiu plemienia Inków Uru, zamieszkałych na jeziorze Titicaca w Peru. Opowieści o tradycjach i legendach ilustrowane są obrazami z dnia codziennego plemienia i ujęciami jeziora Titicaca. Ekipa filmowa zostaje na wyspie, aby przyjrzeć się życiu codziennemu plemienia, tuż po odpłynięciu turystów. Uru żyją na jeziorze na wyspach i chatach z trzciny, według dawnych tradycji. Trudnią się połowem ryb, wyrobem ceramiki i małymi formami tkactwa. W reportażu zaprezentowano technikę suszenia i wędzenia ryb. (dodano pozycję programową) 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - KOREA POŁUDNIOWA JAKIEJ NIE ZNAMY (FLAVORS) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. (dodano pozycję programową) 21:10 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - LIBIA - PIEKŁO UCHODŹCÓW Program kameralno-studyjny), 8 min, Polska, 2022 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Wprowadzenie do filmu dokumentalnego "Libia - piekło uchodźców". (zmodyfikowano opis: Omówienie) 21:20 LIBIA - PIEKŁO UCHODŹCÓW (LIBYA’S DETENTION CAMPS: THE SHAME OF EUROPE / LIBYA: NO ESCAPE FROM HELL) Film dokumentalny, 60 min, Francja, 2021 Reżyseria: Sara Creta Po upadku dyktatury Kadafiego Libia zmaga się z wojną domową i podziałami plemiennymi. Dziesiątki bojówek walczą o kontrolę nad zasobami strategicznymi, szybami naftowymi, przemytem ludzi i ośrodkami dla imigrantów. W poszukiwaniu pracy imigranci przybywają do Libii z całej Afryki. Ich los nikogo nie obchodzi. Gwałceni i wykorzystywani tłoczą się w ośrodkach i slamsach. Ich jedynym ratunkiem jest przedostanie się do Europy.... która robi wszystko, by im to uniemożliwić. Tysiące uchodźców jest uwięzionych w libijskich piekielnych aresztach, w których szerzą się nadużycia, gwałty i wymuszenia. Żyją w nieludzkich warunkach, czekając na milicję, Europę, ONZ, kogokolwiek kto zdecyduje o ich losie. Poznamy cały system zatrzymań, rolę milicji i sposób, w jaki sprawowana jest kontrola. Oficjalnie 26 aresztów w Libii jest zarządzanych przez GNA, uznany przez ONZ rząd w Trypolisie. W rzeczywistości władza jest w rękach kontrolującej kraj milicji, która postrzega migrantów jako gotowe źródło gotówki. Unia Europejska finansuje obozy, ale potem nie bierze odpowiedzialności za to, co się w nich dzieje. Skąd taki brak przejrzystości, jeśli chodzi o działania ONZ w Trypolisie? Europa wydaje się być na łasce libijskiego szantażu, a środki podjęte w celu pomocy Libii w rozwiązaniu problemu migrantów wzmacniają cykl ekstremalnych nadużyć. (dodano pozycję programową) 00:35 NOTACJE - JÓZEF MAC. W SOWIECKIM DOMU DZIECKA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2018 Józef Mac urodził się w 1934 roku we wsi Jagiełła pow. Przeworsk. W 1940 roku został wywieziony wraz ze swoją sześcioosobową rodziną do obozu pracy Wieruskoje koło Archangielska. Po śmierci brata, ojca i matki został umieszczony w Ustianskim Domu Dziecka, a nastęnie w polskiej szkole zorganizowanej przez ZPP na terenie Ipatowa w ZSRR. W 1946 roku przybył z transportem dzieci do Polski. Do pełnoletności mieszkał w Domach Dziecka. Pracował jako zbrojarz na największych budowach w Polsce, a także w Libii, Czechosłowacji i NRD. Ma żonę, córkę i syna. Opowiada o życiu w sowieckim domu dziecka, w jakim się znalazł po śmierci rodziców i brata. Śmierć dla niego była czymś zupełnie normalnym. Wokół codziennie umierało kilka osób. Starał się wywalczyć swoje miejsce wśród rosyjskich dzieci, jakie były w domu dziecka. Ponieważ był mały, więc systematycznie bili go koledzy. Pamięta jednego przyjaznego chłopca, który dzielił się z nim jedzeniem i stawał w jego obronie. Zapomniał język polski, w głowie pozostała mu tylko pieśń kościelna "Po górach dolinach", której uczyła go mama w czasie spaceru po lesie. Wspomina jak wychowawczynie w domu dziecka indoktrynowały dzieci i zmuszały do potwierdzenia, że nie ma Boga. Przez całe 6 lat pobytu w Sowietach najbardziej dokuczał mu głód. (dodano pozycję programową) 02:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CIĄG DALSZY NASTĄPIŁ. Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2020 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Ciąg dalszy nastąpił" Relacje z naszych wypraw, wprawdzie na antenie stanowią jedną całość, jednak niemal zawsze istnieje jakiś ciąg dalszy. Utrzymujemy kontakt z naszymi bohaterami, rozpytujemy o losy uratowanych od zapomnienia przedmiotów, a czasem uznajemy za sensowne ukazanie postępów prac konserwatorskich. Tak będzie i tym razem. Efektem jednej z akcji poszukiwawczych ostatnich miesięcy było wyrwanie spod ziemi mocarnego, młyńskiego silnika. Dziś zechcemy zapytać o jego losy. "Gapa nr 927" Wartości przedmiotów historycznych nie da się wycenić w żadnej walucie. To ich wartość emocjonalna, ta którą czujemy, buduje ich rangę. Takie też, silne emocje towarzyszą nam, gdy spoglądamy na gapę lotniczą, której historię opowiedział nam jeden z naszych widzów, pochodzący z Wilna Waldemar Dąbrowski. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 03:35 OPERACJA CEZARY Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Sławomir Górski Operację "Cezary" dobrze oddają słowa, prawdopodobnie Piotra Lipińskiego - "Aresztowanych członków IV Komendy WiN przesłuchiwano jeszcze na Mokotowie, gdy w 1948 r. powstała V Komenda WiN. Była mistyfikacją. Stworzył ją III Departament Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. Celem tej prowokacji, zwanej grą"Cezary", było ostateczne rozbicie WiN w Polsce i infiltracja zagranicznej Delegatury WiN, a za jej pośrednictwem - zachodnich wywiadów. Była to największa prowokacja komunistycznego kontrwywiadu w Polsce. Zakończyło ją tzw. ujawnienie WiN i aresztowania dziesiątków ludzi."