TVP Dokument Środa, 07.12.2022 11:25 W DOLINĘ SŁOŃCA - LUDZIE I KAMIENIE Cykl reportaży, 16 min, Polska, 1973 Scenariusz: Andrzej Żurowski Trzeci z cyklu reportaży podróżniczych, w którym ekipa telewizyjna podróżuje po państwie Inków, Peru. Państwo Inków, założone w XII wieku, rozbudowane zostało w rozległe imperium w ciągu niespełna 200 lat przed odkryciem Ameryki przez Europejczyków. Kamienne budowle, ruiny, stolica państwa Inków - Cuzco, największa warownia państwa przed najazdem Hiszpanów. Historia przepowiedni o zagładzie państwa Inków. Współczesne życie mieszkańców w kamiennych ruinach przodków nadal trwa. Targowisko, produkty lokalnych rzemieślników i życie codzienne. Kamienne budowle, labirynty miasta i mieszkańcy kraju. 12:00 MŁODZI TWÓRCY MISTRZOM - SZUKANIE SZUKANIE W DRODZE POZNAWANIE - FILM O PROFESORZE KRZYSZTOFIE MATYJASZEWSKIM Film dokumentalny, 18 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Beata Staszyńska Muzyka: R. Myhill Redakcja Publicystyki i Edukacji TVP 2 we współpracy z Ministerstwem Nauki i Szkolnictwa Wyższego realizuje cykl filmów dokumentalnych o laureatach nagród Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej. Każdy odcinek cyklu poświęcony jest jednemu z laureatów, który byłby swoistym "przewodnikiem" po dziedzinie nauki, w której jest on niekwestionowanym autorytetem. W tym odcinku krótkometrażowy film dokumentalny, filmowy portret Krzysztofa Matyjaszewskiego, wybitnego naukowca, Laureata Nagrody Fundacji na Rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk technicznych za odkrycie nowych metod kontrolowanej polimeryzacji rodnikowej i zastosowanie tych metod w przemyśle, w 2004 roku, wykładowcy, filozofa, mędrca... Polaka zza oceanu. 12:25 MŁODZI TWÓRCY MISTRZOM - PEWIEN RODZAJ WOLNOŚCI - FILM O PROFESORZE JADWIDZE STANISZKIS Film dokumentalny, 20 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Beata Staszyńska Muzyka: R. Myhill Krótki filmowy portret prof. dr. hab. Jadwigi Staniszkis, wybitnego naukowca, wykładowcy uniwersyteckiego, socjologa i politologa cenionego w kraju i za granicą, wreszcie wielkiej patriotki oraz laureatki Nagrody Fundacji na rzecz Nauki Polskiej w dziedzinie nauk humanistycznych i społecznych. Tę prestiżową nagrodę otrzymała w 2004 r. za badania będące próbą teorii i interpretacji procesów transformacji współczesnej Polski i świata, przedstawione w książkach "Postkomunizm" (2001) i "Władza globalizacji" (2003). Narratorem filmu jest sama bohaterka, która opowiada o sobie, swojej pracy, pełni rolę swoistej przewodniczki po dziedzinie, w której jest niekwestionowanym autorytetem. Mówi także o swoich upodobaniach i umiłowaniu wolności. Często zaszywa się w samotności, z dala od ludzi i wielkomiejskiego zgiełku, by oddać się rozmyślaniom w swych domach rozsianych po kraju: na Helu, nad Jeziorem Rożnowskim, w Kazimierzu czy w Podkowie Leśnej. Profesor Staniszkis ma za sobą 40 lat pracy w różnych miejscach. W Akademii Nauk w Instytucie Filozofii i Socjologii przepracowała zaledwie 3 miesiące. Gdy została zwolniona po wydarzeniach marcowych, wykładała na uniwersytecie w Japonii. Film został zrealizowany pod patronatem Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego oraz Fundacji na rzecz Nauki Polskiej. 13:00 W POGONI ZA NIEŚMIERTELNOŚCIĄ (LOOKING FOR IMMORTALITY) Film dokumentalny, 51 min, Szwajcaria, 2020 Istota doskonała, jak ze snu Leonarda da Vinci. Silniejsza, inteligentniejsza, wolna od kalectwa, chorób i śmierci. Marzenie stare jak ludzkość. Wobec błyskawicznego postępu nauki i technologii może się spełnić. By żyć lepiej i dłużej, niektórzy gotowi są na wiele. Wynalazki, które ułatwiają codzienne życie, mogą prowadzić do piekła. To dotyczy nas wszystkich. Czy nieodwracalna przemiana już się rozpoczęła? Czy chcielibyśmy żyć wiecznie? Wraz z pionierami nauki i medycyny poszukującymi nieśmiertelności poznamy ostatnie postępy w nauce, medycynie i robotyce. Jednak dążenie przemysłu technologicznego do odwrócenia starzenia się spotkało się ze sceptycyzmem. Leki przeciwstarzeniowe to tak naprawdę quasi - utopijny sen - mówi pewien geriatra. Czy życie lepsze, zdrowsze i dłuższe jest tym, co nauka i technika szykują dla nas na krótką metę? Google namówiło najlepszych naukowców na świecie, aby położyli kres chorobom związanym ze starzeniem się. W międzyczasie mnóstwo firm testuje nowe sposoby i leki, które mogą uczynić nas bardziej długowiecznymi. Czy w czasach, gdy medycyna przeciwstarzeniowa zyskuje na popularności, starość może stać się pewnego dnia chorobą uleczalną? 14:00 KRAINA LWÓW - NOCĄ I ZA DNIA - ODC. 1 MŁODE I BEZBRONNE (LION COUNTRY: NIGHT AND DAY 1. YOUNG AND VULNERABLE) Film dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Beth Brooks, Nathan Pilcher Trzyczęściowa opowieść o świecie lwów. Lwy. Najbardziej imponujące koty na świecie. Grozi im zagłada. Ich naturalne środowisko w Afryce się kurczy i w ostatnich dwóch dekadach ich liczba spadła niemal o połowę. Więc każde lwiątko jest na wagę złota. Przetrwanie młodych lwów jest sprawą kluczową, bo od tego zależy przyszłość całego gatunku. Jednym z ostatnich lwich azylów jest rezerwat w zambijskiej dolinie Luangwy. Zespół filmowców przez pół roku obserwuje dwa stada lwów. Odc. 1 Młode i bezbronne. W maju w Zambii wreszcie kończy się półroczna pora deszczowa. Młody samiec Pip, nazwany tak przez miejscowych badaczy, jest z matką i resztą stada. Ta grupa rodzinna od pokoleń żyje w tym parku narodowym, Obecnie składa się z trzech matek i siedmiorga niesfornych młodych. Pip trzyma się blisko rodziny, bo ma tylko pięć miesięcy i daleko mu do samodzielności. Samice będą musiały go ustrzec przed zagrożeniami, jakie niesie ze sobą pora sucha. To stado żyje w jednym z najdzikszych miejsc w Afryce. Park Narodowy Południowa Luangwa ma dziewięć tysięcy kilometrów kwadratowych i jest ostoją wielu afrykańskich dzikich zwierząt. Prawdziwa siła lwów bierze się z więzów rodzinnych. Lwy są najbardziej społecznymi dużymi kotami. 15:00 SZWAJCARIA NIEUJARZMIONA - ODC. 3 LODOWIEC ALETSCHGLETSCHER (UNTAMED SWITZERLAND 03. THE GREAT ALETSCH GLACIER / WILDE SCHWEIZ 03. ALETSCHGLETSCHER) Serial dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Anne Wigger Szwajcaria jest dzika i piękna, mała, a jednocześnie tak różnorodna. Ten kraj w środku Europy, charakteryzujący się pasmami górskimi, rzekami, jeziorami i lasami, oferuje zapierający dech w piersiach wachlarz różnorodnych krajobrazów: prawie 1500 jezior, ponad 80 czterotysięczników, 150 lodowców i las, który zajmuje prawie jedną trzecią kraju. I nadal istnieją miejsca, które obiecują nieskalaną przyrodę: łagodne wzgórza i urwiste klify, tajemnicze wrzosowiska i potężne wodospady - wszystkie są ważnymi siedliskami dla nieśmiałej kozicy, pachnących róż alpejskich, dzikiego pstrąga i rzadkich orchidei. Czas je odkryć, zbadać i podziwiać. To będzie wyprawa do rezerwatów przyrody świata zwierząt i roślin, ale także odkrycie mitów i legend dotyczących poszczególnych regionów. W odcinku trzecim - Aletschgletscher. Grosser Aletschgletscher, największy lodowiec Alp leży w Alpach Berneńskich, w kantonie Valais w Szwajcarii. Aletsch ma długość 23, 6 km (2002 r.), zajmuje powierzchnię 117, 6 km² i składa się z ok. 27 mld ton lodu. U schyłku małej epoki lodowej w roku 1850 lodowiec miał długość 27 km. Lodowiec jest objęty rezerwatem znajdującym się na liście światowego dziedzictwa UNESCO, razem ze szczytami Bietschhorn i Jungfrau. 16:00 MARZENIA O PRZYSZŁOŚCI S. 2 - CZĘŚĆ 3. ODPADY (DREAM THE FUTURE SEZON 2) Cykl dokumentalny, 49 min, Francja, 2021 Reżyseria: Helene Le Meur, Alex Fighter Jak będzie wyglądał świat jutra? Jak obecne odkrycia i badania wpłyną na nasze codzienne życie? Znani naukowcy, gwiazdy i pasjonaci z całego świata podzielą się swoimi badaniami i poglądami na życie w przyszłości. Codziennie wyrzucamy żywność, opakowania, popsute sprzęty, stare ubrania i wiele innych rzeczy. Obecnie za blisko połowę odpadów odpowiadają bogate państwa. Rośnie negatywny wpływ odpadów na planetę i nasze zdrowie. 150 milionów ton plastiku pływa w morzach, a gigantyczne wysypiska zatruwają środowisko nawet w najdalszych miejscach. Nie mówiąc o toksycznych, niebezpiecznych odpadach promieniotwórczych, z którymi nie wiemy, co robić. Tylko radykalna zmiana gospodarki i zużycia energii pozwoli uniknąć tragicznych skutków. Czy do 2050 roku taka rewolucja odniesie sukces? Marzenie staje się rzeczywistością. Inżynierzy i projektanci już wymyślają inne sposoby produkcji i konsumpcji. W latach 70. pojawił recykling. W Kalundborgu w Danii założono pierwszy park ekoprzemysłowy. Odpady jednej osoby są zasobami drugiej. Czy w 2050 roku będziemy gmerać w naszych pojemnikach? Całe pokolenie projektantów i producentów przedmiotów codziennego użytku już nad tym myśli. Metale, plastiki i materiały z budów i sektorów elektronicznych są coraz częściej odzyskiwane, przetwarzane i wykorzystywane. 17:05 EUROPEJSKIE RZEKI GRANICZNE - ODCINEK 1. ODRA (EUROPE'S BORDER RIVERS) Cykl dokumentalny, 52 min, Austria, 2016 Reżyseria: Thomas Radler Cykl filmów dokumentalnych opowiadający o europejskich rzekach granicznych. Czasem wyznaczają granicę, a czasem stanowią wspólną przestrzeń. Ta sprzeczność kształtuje życie ludzi, miast i ziem od wieków. My poznamy trzy takie rzeki. Od źródeł do ujścia. Każda ma swój charakter. Odra oddziela Niemcy od Polski. Ma szeroką deltę i jako jedna z niewielu rzek w sercu Europy płynie swoim naturalnym biegiem. Na północy kontynentu Tana oddziela Finlandię od Norwegii. Tworzy naturalny raj pokryty lodem i śniegiem przez osiem miesięcy w roku. Obejrzymy też Prut, który dziko i romantycznie przecina ukraińskie Karpaty. W dalszym biegu wyznacza granicę Unii Europejskiej liczącą 700 kilometrów. Oddziela Republikę Mołdawii od Rumunii. Odcinek 1. Rzeka Odra jest niemiecko - polską rzeką, która w dolnym biegu tworzy amazoński krajobraz. Temat Odry jest w tym roku w programie. To jedna z ważniejszych rzek w kraju morawsko - śląskim. Jest to jedna z ostatnich swobodnie płynących, naturalnych rzek w sercu Europy. Źródło Odry znajduje się we wschodnich Czechach, w Górach Odrzańskich w Sudetach. Rzeka uchodzi do Roztoki Odrzańskiej, będącej zatoką Zalewu Szczecińskiego, w północno - zachodniej części Polski, przy północnej granicy miasta Police. Największymi miastami nad Odrą są: Wrocław, Szczecin, Ostrawa, Zielona Góra oraz Opole. We Wrocławiu odbywają się turystyczne rejsy po Odrze statkami białej floty, w mieście znajduje się także marina oraz przystań kajakowo - gondolowa. Przy ujściu rzeki został utworzony obszar sieci Natura 2000 Ujście Odry i Zalew Szczeciński (rezerwat Czarnocin). 18:05 TAJEMNICE ZAMKU CHENONCEAU (CHENONCEAU: ROYALS OF THE RIVER) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 W sercu Francji od pięciu stuleci stoi niezwykły budynek: Chateau de Chenonceau, jedyny zamek na świecie, który dzięki kultowemu mostowi stoi właściwie na rzece. Od techniki budowy kolumn mostu po symetryczne i pięknie zdobione elewacje, po genialne, spiralne schody, oszałamiającą jasność i galerię łączącą dwa brzegi rzeki - te ekstrawaganckie elementy są świadectwem poziomu umiejętności wizjonerskich inżynierów, którzy zbudowali Chateau de Chenonceau. Początkowo ufortyfikowany młyn, potem średniowieczny donżon i luksusowa rezydencja, Chenonceau było czasami nawet szpitalem wojskowym i strategicznym punktem przejścia do Wolnej Strefy podczas II wojny światowej. Jego historia splata się z kobietami, takimi jak królowa Katarzyna Medycejska, która odebrała zamek kochance męża. Każda z nich odcisnęła piętno na tym wyjątkowym miejscu do tego stopnia, że nazwano je Zamkiem Pań. Dzięki ekspertom poznamy, drugi po Wersalu, najczęściej odwiedzany zamek w całej Francji i odkryjemy sekrety jego budowy dzięki wyjątkowym obrazom generowanym komputerowo. 20:10 MOJE 600 GRAMÓW SZCZĘŚCIA - ODC. 15 Telenowela dokumentalna, 36 min, Polska, 2015 Reżyseria: Aneta Kopacz Scenariusz: Aneta Kopacz, Tomasz Średniawa, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Krzysztof Landsberg Zdjęcia: Wojciech Kursa, Zbigniew Jarosz, Ryszard Mroczkowski, Dariusz Posłuszny, Dariusz Goczał Muzyka: Jan A.P. Kaczmarek Jeden z trojaczków, Franio, przechodzi zabieg ekstubacji. Jeśli wszystko się uda, chłopczyk będzie mógł samodzielnie oddychać. Dokładnie trzy tygodnie od porodu Jerzy i Magda mogą zabrać Maciusia do domu, jednak to jeszcze nie koniec walki o zdrowie ich synka. Przemysław i Elżbieta codziennie wyczekują nowych informacji o stanie zdrowia córki. Rafał i Ania mają nadzieję, że Wojtuś już niedługo opuści szpital. 20:45 MOJE 600 GRAMÓW SZCZĘŚCIA - ODC. 16 Telenowela dokumentalna, 37 min, Polska, 2015 Reżyseria: Aneta Kopacz Scenariusz: Aneta Kopacz, Tomasz Średniawa, Dariusz Goczał, Mikołaj Wit, Krzysztof Landsberg Zdjęcia: Wojciech Kursa, Zbigniew Jarosz, Ryszard Mroczkowski, Dariusz Posłuszny, Dariusz Goczał Muzyka: Jan A.P. Kaczmarek Joanna i Tomasz mają nadzieję, że Ada w najbliższych dniach wróci z nimi do domu. Na oddziale patologii noworodka oraz na oddziale intensywnej terapii odbywa się fumigacja - proces, który polega na dezynfekcji sprzętu medycznego i pomieszczeń za pomocą specjalnie opracowanej pary. W trzydziestym trzecim tygodniu ciąży matka wydaje na świat małego Markiiana. Chłopiec waży 2300 gramów. Anna i Rafał cieszą się, że Wojtuś oddycha i je samodzielnie. Mają nadzieję, że stan chłopca nie pogorszy się i wkrótce będzie mógł opuścić szpital. 22:25 POD TWOJĄ OBRONĘ Film dokumentalny, 60 min, Polska, 2020 Scenariusz i reżyseria: Michał Król Zdjęcia: Michał Król, Ks. Roman Sikoń Pełna emocji i wzruszeń opowieść o duchownym i parafianach z Czułowa w gminie Liszki pod Krakowem, którzy w czasie pandemii próbują utrzymać i wzmocnić wspólnotę wiernych. Protagonistę, księdza Krzysztofa Cebulę, który w 2020 roku obchodził 25 - lecie kapłaństwa, poznajemy w nieustannym działaniu na rzecz tej właśnie wspólnoty. Rytm jej religijnego i społecznego życia wyznaczają Święta Wielkanocne i Boże Ciało, także związana z nimi obrzędowość. Barwna i niezwykle filmowa osobowość proboszcza została pokazana na tle grupy parafian z okolicznych wsi, która na ekranie nie ustępuje kapłanowi pod względem wyrazistości. Dzięki temu dokument ma dynamiczną narrację, a rozmaitość sytuacji międzyludzkich sprawia, że momentami ogląda się go niemal jak fabułę, której bohaterom kibicujemy. Ten filmowy obraz religijnej obrzędowości, kultywowanej przez lokalną społeczność Czułowa i okolic pomimo i wbrew pandemii, przynosi nadzieję w trudnym czasie zarazy. 23:30 SERCE Z WĘGLA - ODC. 11 Serial dokumentalny, 25 min, 16 odc. , TVP 2001 Scenariusz i reżyseria: Irena i Jerzy Morawscy Zdjęcia: Mikołaj Nesterowicz Muzyka: Józef Skrzek Opracowanie muzyczne: Iwona Szołwińska - Klimek Śpiew: Jan Skrzek Szef agencji detektywistycznej poinformował Olę Kocimę, że badania na wykrywaczu kłamstw przeszła w zasadzie pomyślnie, choć w jednym przypadku aparat zarejestrował silną reakcję. Zawstydzona kobieta wyznaje, że kiedyś ukradła żarówkę z kopalni. Ten drobny incydent nie zmienił opinii szefa, że Ola zapowiada się dobrze jako przyszły detektyw. Zaskoczył ją też informacją o wywiadzie środowiskowym, przeprowadzonym dyskretnie w jej miejscu zamieszkania. Wreszcie wyposażona w numery kontaktowych telefonów mogła odjechać, aby czekać na swoje pierwsze, solennie obiecane zadanie. Adam Łoskot nie musi już szukać pracy za granicą. Zgłosił się w odpowiedzi na anons, który żona znalazła w gazecie, i wraz z bratem Michałem został zatrudniony jako operator wózka widłowego w pobliskim hipermarkecie. Tymczasem Jola zwołuje naradę rodzinną. Nie jest zachwycona postawą Ryśka, który od chwili oświadczyn dość opieszale okazuje swoje gorące uczucia, zapominając, że oblubienica zasługuje na więcej zainteresowania i adoracji. Do tych niepokojów dochodzą jeszcze pewne nieporozumienia na tle skromnych rodzinnych finansów, ale koniec końców wiadomo już, że Rysiek jest zdecydowany. Proponuje, by ceremonia ślubna obyła się w Siewierzu. Tam właśnie, w czasie rodzinnego wypoczynku, nie ukrywa swojego przywiązania do Joli i formułuje listę jej rozlicznych zalet. A Jola, targana sprzecznymi uczuciami, zaczyna pisać wiersze. Bardzo interesująco rozwija się działalność Janusza Niziołka, prezesa Górnośląskiego Konsorcjum Węglowego. Tuż przed planowanym terminem odlotu samolotu przyjaźni do Iraku prezes nieoczekiwanie zniknął. Do realizatorów filmu zgłasza się policja z prośbą o jego zdjęcie. Asystentka prezesa natomiast z własnej woli dzwoni do ekipy z zaproszeniem na spotkanie. Przed kamerą składa oświadczenie o niepozostawiającej żadnych wątpliwości uczciwości swojego szefa, którego oszukali wspólnicy. Nagle Janusz Niziołek odnajduje się jako prezes nowego Konsorcjum Węglowego "Silesia". Oczywiście w Iraku był, świętował 63. urodziny Saddama Husajna. Całe przedsięwzięcie spaliło jednak na panewce, ponieważ wspólnicy coś zrobili z pieniędzmi, lecz prezes nie ma pojęcia co. O poszukiwaniu przez policję słyszy po raz pierwszy, a wreszcie decyduje się coś wyjawić, ale prosi o wyłączenie kamery. To, że Andrzej Bies zjednuje sobie sympatię prostolinijnością i łagodnym usposobieniem, w niczym nie umniejsza jego kłopotów. Pracy wciąż nie ma, a z górniczej odprawy zostało mu ostatnie dwieście złotych. Schował pieniądze i wyruszył na spotkanie z kolegą z kursu rzeźniczego, Jankiem. Kolega jest "hałdziarzem", zna miejsca, gdzie śląska biedota uprawia zabroniony proceder zbierania węgla z odpadów górniczych, wysypywanych z pociągów na hałdy. Janek zarabia na tym marne grosze i dlatego chodzi do Ośrodka Pomocy Społecznej. Sporadycznie wypłacają mu tam skromne zasiłki. Ale i w ośrodku nie jest łatwo. Właśnie po raz trzeci powiedziano mu, że termin wypłaty obiecanych stu złotych został przesunięty z niewiadomych powodów. 00:10 DOWÓDCA Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1971 Reżyseria i zdjęcia: Wojciech Jankowski Historia i teraźniejszość dowódcy okrętu podwodnego Marynarki Wojennej. Marynarz wspomina dzieciństwo w Warszawie, okres II wojny światowej, którą widział oczami dziewięcioletniego dziecka. Już wtedy podjął decyzję, aby zostać marynarzem. Opowiada o początkach na morzu, pracy marynarza i dowódcy okrętu. Mówi o predyspozycjach dowódcy, czyli umiejętności zachowania zimnej krwi i podejmowania czasem trudnych decyzji. Podkreśla, że marynarz okrętu podwodnego myli się tylko raz, praca ta jest bardzo niebezpieczna. Czuje się bardzo spełniony w życiu zawodowym, jest z siebie dumny. W filmie pokazano ćwiczenia Marynarki Wojennej i wystrzały torpedowe. 00:55 MOJA WARSZAWA Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2003 Scenariusz i reżyseria: Maria Zmarz Koczanowicz Zdjęcia: Andrzej Adamczak Opowieść o Warszawie - mieście niezwykłym: brzydkim, chaotycznym, zagonionym, a jednocześnie fascynującym, niezłomnym w swojej woli istnienia, zrównanym z ziemią, a przecież odrodzonym z popiołów niczym Feniks. Autorka filmu wędruje po nim z kamerą przez cały dzień, od świtu do zmierzchu, pokazując miasto widziane oczyma różnych osób, zarówno tych, które do Warszawy sprowadziły się niedawno, jak i tych, które mieszkają tu od pokoleń. O Warszawie mówią: poetka Małgorzata Baranowska, krytyk filmowy Tadeusz Sobolewski, reżyser teatralny Grzegorz Jarzyna, fotograficzka Anna Beata Bohdziewicz, dziennikarze Cezary Polak i Konrad Piasecki, pracownicy naukowi PAN: Jacek Leociak i Barbara Boni, Paweł Trepczyński - mieszkaniec elitarnej części Żoliborza, współorganizator kampanii prounijnej, Czesław Górzański - taksówkarz oraz dwaj młodzi mieszkańcy Śródmieścia: Kamil Krępski i Albert Jawłowski. Każda z osób prowadzi nas w miejsca dla siebie ważne, związane z jej biografią, szczególnymi przeżyciami, niezwykłymi ludźmi. Czasami są to miejsca piękne, historyczne, kiedy indziej banalne, nawet irytujące, ale na swój sposób wyjątkowe, stanowiące o nieuchwytnym dla przyjezdnych klimacie Warszawy. Wędrujemy więc uliczkami Starego Miasta, poprzez blokowiska Ursynowa, mieszczańskie kwartały Mokotowa, aż do opuszczonych fabryk i zapyziałych podwórek Pragi. W swoich wypowiedziach "przewodnicy" nawiązują często do historii miasta, jego powstańczego heroizmu, wojennej zagłady, by chwilę później zatrzymać się przy pamiątkach socrealizmu sąsiadujących ze szklanymi wieżowcami - symbolem gwałtownego rozwoju miasta w latach 90. Wskazują na dwoistość stolicy mającej różne oblicza: nowoczesne, kosmopolityczne Warszawy lewobrzeżnej i tradycyjne, "folklorystyczne" prawobrzeżnej Pragi, która ostatnimi laty nabiera awangardowego, artystowskiego wyrazu. 02:40 NAJBRZYDSZY SAMOCHÓD ŚWIATA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Szczepaniak Dokumentalny film drogi, który w ciepły i zabawny sposób opowiada historię wyjątkowej pary, mówi o ich miłości do siebie, o potrzebie bliskości, o marzeniach, a także o pasji i poświęceniu, by utrzymać przy życiu wyjątkowo brzydkiego wartburga. Kazimiera i Bogdan Różyccy zdobyli w zeszłym roku nagrodę Najbrzydszego Pojazdu Roku podczas Zlotu Zabytkowych Samochodów w Mogilnie. Przyjechali wartburgiem z 1967 roku, który od nowości nie był myty, tablice rejestracyjne i światła przyklejone były taśmą, a w pogniecionej karoserii pełno było rdzawych dziur. Kazimiera ma 94 lata, Bogdan 71, choć wygląda na dużo starszego. Przy pierwszym spotkaniu, tak jak zapewne większość, pomyślałem, że są małżeństwem. Okazało się jednak, że Bogdan jest synem Kazi i że całe swoje życie mieszkał z matką, nigdy się nie ożenił i nie miał dzieci. Teraz, żyjąc w dwuizbowym mieszkaniu w starej kamienicy w Markach pod Warszawą, Bogdan opiekuje się starą matką. Są biedni. W zeszłym roku po raz pierwszy zamontowano im kanalizację, na drewnianych schodach Bogdan codziennie rano montuje prowizoryczny zjazd dla wózka inwalidzkiego, na którym od wylewu porusza się Kazia. Żyją ze skromnej renty Bogdana i emerytury Kazi. Wszystko się zmienia, gdy nadchodzi lato, Bogdan szykuje się wtedy do sezonu Zlotów Zabytkowych Pojazdów. Od maja do października, niemal co weekend w różnych miejscach Polski odbywają się zloty, rajdy, konkursy na elegancję samochodową itp. Bogdan wraz z nieodstępującą go na krok mamą, ruszają najpierw do mechanika sprawdzić stan starego wartburga, a potem bliżej lub dalej jeżdżą na zloty. Oczywiście nie same rajdy czy konkursy na elegancję, a relacje starej, schorowanej matki i jej syna są dla mnie najciekawsze. Kazia jest wybuchowa, zwłaszcza jak jest zmęczona. Zdarza się że krzyczy na Bogdana bez powodu, staje się nieprzyjemna, a po wylewie miewa zaniki pamięci. Jej ogólna kondycja jest jednak zadziwiająca dobra. Recytuje wiersze z czasów szkolnych, często się śmieje. Bogdan całą swoją energię poświęca na zajmowanie się matką. Czasem jednak, zwłaszcza gdy rozmawia o wartburgach zapomina o wszystkim, a do prawdziwego świata sprowadzają go dopiero krzyki matki: Bogdan!, Bogdan! Bogdan zdaje sobie sprawę, że coroczne rajdy i zloty przedłużają życie mamy; dzięki temu, że są w ciągłym ruchu, Kazia stara się trwać w dobrej kondycji. Jest jeszcze inna warstwa ich opowieści. Gdy rozpoczęła się II wojna światowa 17 - letnia Kazia została zabrana do fabryki amunicji w Magdeburgu, gdzie pracując przymusowo spędziła wojnę. W pobliskim obozie jenieckim Buchenwald Kazimiera poznała swojego przyszłego męża i ojca Bogdana, który umarł na raka w 1974 roku. Bogdan gloryfikuje postać ojca, który jest dla niego ideałem i wzorem. Ojciec, garncarz z zawodu, uczył syna wyrabiania glinianych donic i waz. Bogdan zdobył dokumenty potwierdzające wojenną historię rodziców; ojciec zanim trafił do obozu w Buchenwaldzie przebywał w Majdanku pod Lublinem. Bogdan, dla którego rodzice byli zawsze całym światem, ma tylko jeszcze jedno marzenie: pojechać z mamą do Magdeburga i Buchenwaldu, żeby zobaczyć miejsce, w którym poznali się jego rodzice. 03:50 CZESŁAW NIEMEN Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2007 Scenariusz i reżyseria: Eugeniusz Szpakowski Zdjęcia: Sebastian Arndt Muzyka: Czesław Niemen Film dokumentalny o życiu i twórczości Czesława Niemena. Pierwsza część filmu dotyczy lat młodzieńczych tego wielkiego muzyka. Lat spędzonych na Białorusi w rodzinnych Starych Wasiliszkach. Był to okres kształtowania się osobowości artystycznej Czesława Niemena, wówczas Czesława Wydrzyckiego, który od najmłodszych lat przejawiał uzdolnienia plastyczne i muzyczne. Już wtedy śpiewał w chórze kościelnym, był uczniem Pedagogicznego Liceum Muzycznego w Grodnie. Pierwsza część kończy się w momencie, kiedy Wydrzyccy zdecydowali się na wyjazd do Polski i osiedlili się w Białogardzie. Druga część dokumentu dotyczy kariery estradowej Czesława Niemena w Polsce. Jej początków, warunków życia w "nowej" ojczyźnie. Autorzy opowiadają o tym, jak zaczynała się jego kariera, jak poznał przyjaciół, jaka była jego droga do Niebiesko - Czarnych. W tej części twórcy zastanawiają się także nad atmosferą towarzysząca narodzinom nowej muzyki (tzw. big bitu) w Polsce. W jakim sensie Czesław Niemen był wyjątkowy? Czym nas porwał? Co stało się istotą jego osobowości? To fenomen, czy może epoka Polski lat sześćdziesiątych potrzebowała idola? Część ta zawiera również prezentację twórczości Czesława Niemena w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Czy był to człowiek sukcesu, czy wielkich niepowodzeń? Na ile sam się do nich przyczynił? Dlaczego ówczesna władza go nienawidziła? Kto był inspiratorem kłamliwych artykułów? Co powiedzą dziś autorzy tamtych paszkwili? Nie została pominięta także twórczość muzyka w zespołach Akwarele i Niemen - Enigmatic. W tym okresie powstają jego największe przeboje: "Dziwny jest ten świat", "Czy mnie jeszcze pamiętasz" i wiele innych. Część trzecia filmu dotyczy lat, kiedy artysta skoncentrował się na pracy we własnym studiu muzycznym, kiedy w swoich kompozycjach wykorzystywał instrumenty elektroniczne i syntezatory. Kiedy Niemen odkrywał dla młodzieży Norwida, pokazywał świat poezji w ogóle.