TVP Dokument Niedziela, 11.12.2022 Zmiany z dnia 14.11.2022 w stosunku do raportu z dnia 07.11.2022 (dodano pozycję programową) 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 182 BRANIEWO Magazyn, 21 min, Polska, 2020 Scenariusz i reżyseria: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Braniewo określano niegdyś jako Ateny Północy. Na kartach historii zapisało się jako jeden z ważniejszych ośrodków szkolnictwa i nauki w Polsce. W średniowieczu zaliczane było do miast morskich, stanowiąc dla całej Warmii okno na świat, pośredniczyło w całym warmińskim handlu zagranicznym, posiadało prawo składu. W połowie XIV wieku zostało włączone do słynnego związku miast portowych Hanzy, a wypływające statki docierały do portów w Anglii, Szwecji, Danii i Holandii. Braniewo to pierwsza stolica Warmii i jedno z najstarszych miast w Polsce. Jego początki sięgają 1240 roku, kiedy to Krzyżacy wybudowali drewnianą warownię. W 1254 roku osada otrzymała prawa miejskie, a po po odbudowie zniszczeń spowodowanych powstaniem pruskim, trzydzieści lat później Braniewo ponownie otrzymało przywilej lokacyjny. (dodano pozycję programową) 07:35 PRZYRODNIK NA TROPIE - /35/ MURARKA LEŚNA Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Scenariusz i prowadzenie: Łukasz Bożycki Serial przyrodniczy, w którym prowadzący dr Łukasz Bożycki, porusza różne aspekty życia zwierząt w kontekście ich wzajemnych powiązań i oddziaływań. Młody biolog, jednocześnie uznany międzynarodowy fotograf przyrody, podpatruje z kamerą w naturalnym środowisku wybrane gatunki rodzimej fauny i flory. Bohaterką tego odcinka jest Murarka Leśna. Pszczoły zwykle kojarzą się nam wyłącznie z jednym gatunkiem udomowionym przez człowieka - pszczołą miodną. W rzeczywistości rodzina pszczołowatych skupia aż 16 tysięcy gatunków, z czego półtysiąca żyje w Polsce. Wśród nich znajdują się m.in murarki - fascynujące pszczoły, które słyną z tego, że zamurowują otwory wlotowe do swoich gniazd. (dodano pozycję programową) 08:05 GIGANTY PRZESTWORZY (EXTRAORDINARY FLIGHTS) Film dokumentalny, 47 min, Francja, 2017 Reżyseria: Francois Barre Film dokumentalny o największych samolotach, jakie istnieją na świecie: Airbus A300 - 600ST Beluga, Airbus A400M, Antonov An - 124, Super Guppy, DC - 10 i Boeing 747 - 400 Large Cargo Freighter. Towary przewożone drogą lotniczą nazywane są frachtem: paczki pocztowe, maszyny, sprzęt elektroniczny, artykuły żywnościowe, pojazdy... Co roku drogą powietrzną przewożonych jest 55 milionów ton towarów. Te powietrzne olbrzymy każdego dnia przewożą najbardziej heteroklityczne, a czasem najbardziej niesamowite towary: zwierzęta, surowce, pojazdy o dużych rozmiarach, a nawet inne samoloty! Każda przesyłka jest inna, każdy proces jest wyjątkowy, każdy lot jest wyjątkowy. Towary wielkogabarytowe są przewożone przez specjalnie do tego przystosowane środki transportu drogowego, kolejowego, a przede wszystkim morskiego. Niektóre jednak transportuje się drogą lotniczą: zwierzęta, ciężkie pojazdy cywilne lub wojskowe, helikoptery, kadłuby samolotów, a nawet wagony. Jak chronione są te ładunki? Jaki sprzęt jest w stanie je unieść? Jak zbudowane są te samoloty? Każdy ładunek jest inny. Nie ma dwóch takich samych lotów. Poznajmy świat frachtu lotniczego i największych samolotów transportowych. (dodano pozycję programową) 09:00 NATURA NAS UZDROWI (THE NATURE EFFECT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: B. Guerrini, P. D’Erm Film dokumentalny o tym, jaki zbawienny wpływ ma na nas środowisko naturalne. Od Japonii po Stany Zjednoczone, przez Szwecję, Niemcy i Kanadę, spotkamy naukowców z najbardziej prestiżowych uniwersytetów (Stanford, University of British Colombia,...) - biologów, neurologów, ekspertów w dziedzinie psychologii środowiskowej - którzy obecnie pokazują, że bliskie obcowanie z naturą stymuluje nieoczekiwane zasoby biologiczne i psychologiczne i stanowi nieograniczone źródło dobrego samopoczucia. Naukowcy ci uważają, że istnieją dzisiaj wystarczające dowody, aby stwierdzić, że nawet krótkotrwałe zanurzenie w środowisku naturalnym, nawet w mieście, prowadzi do regulacji bicia serca, znacznego zmniejszenia kortyzolu / stresu, zmniejszenia zaburzeń sercowo - naczyniowych i poprawy. Nadal jest to znaczący impuls dla naszego naturalnego układu odpornościowego. Ich badania pokazują również, że regularne zanurzanie się w naturze zmniejsza niepokój i zmęczenie psychiczne, poprawia naszą uwagę i funkcje poznawcze, a nawet może pomóc w walce z depresją. (dodano pozycję programową) 10:05 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - CEZANNE, PORTRETY ŻYCIA (EXPOSITION ON SCREEN. CEZANNE, PORTRAITS OF A LIFE) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil GrabskyR Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 14 - "Cezanne, portrety życia". Cezanne był mistrzem formalizmu. Stworzył rodzaj abstrakcji, która rozwinęła się w XX - tym wieku. Słynął z martwych natur i pejzaży. Takie malarstwo zwykle nie ma nic wspólnego z wyrażaniem emocji i stanów psychicznych. Nasza wystawa pokazuje, co się dzieje, gdy nieożywione przedmioty na swoich płótnach Cezanne zastąpił ludźmi, w dodatku ludźmi, których dobrze znał. Jest to pierwsza wystawa poświęcona wyłącznie portretom autorstwa Cezanne’a, przynajmniej w naszych czasach. Wydaje się, że ta część jego malarstwa była omijana. Jakby wszyscy się jej trochę obawiali. Być może dlatego, że sam Cezanne nie uważał się za portrecistę. Portrety są fascynujące. Tworzą retrospektywę twórczości Cezanne’a. Widać w nich różne etapy jego twórczości i zmiany obszaru zainteresowań. Portrety lepiej niż obrazy o innej tematyce odzwierciedlają życie Cezanne’a, jego wątpliwości, jego drogę artystyczną. (dodano pozycję programową) 11:00 DOM MATEK Reportaż, 23 min, Polska, 2022 Autor: Magdalena Majewska W Domu Samotnej Matki w Łodzi rzadko są wolne miejsca. Niestety, zawsze są kobiety, które potrzebują miejsca dla siebie i swoich dzieci. Tutaj dostają pokój, wsparcie finansowe, socjalne, psychologiczne. Są zachęcane do podjęcia nauki, rozwijania kompetencji zawodowych. W tym domu codziennie ktoś się czegoś uczy. Codziennie ktoś zmienia swoje życie, przeważnie na lepsze. Opowieść o tym, jak pomagać, aby miało to sens, jak postrzegać drugiego człowieka, który znalazł się w kryzysie na pewno pokaże świat, który większości z nas nie jest znany. (dodano pozycję programową) 11:35 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - LIBIA - PIEKŁO UCHODŹCÓW Program kameralno-studyjny, 8 min, Polska, 2022 Scenariusz: Barbara Włodarczyk Wprowadzenie do filmu dokumentalnego "Libia - piekło uchodźców". (zmodyfikowano opis: Omówienie) 13:25 JAK SMAKUJE POLSKA? - ODC. 3 - MAZURY Magazyn, 31 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Jowita Baraniecka - Ogden Prowadzenie: Kuba Winkowski Opowieść o polskich tradycjach kulinarnych odkrywanych przez doświadczonego i uznanego kucharza - Kubę Winkowskiego. Kuba swoim foodtrackiem przemierza Polskę, zatrzymując się w pięknych zakątkach naszego kraju, gdzie od mieszkańców odwiedzanych regionów dowiaduje się, jak smakuje Polska. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:40 MARIUPOL (MARIUPOLIS) Film dokumentalny, 90 min, Francja/Litwa/Niemcy/Ukraina, 2022 Reżyseria: Mantas Kvedaraviius Zdjęcia: Mindaugas Galkus Mariupol miasto nad Morzem Azowskim, znajdujące się na linii frontu na Ukrainie. Film jest zapisem życia w mieście, którego obywatele próbują żyć normalnie pomimo toczących się niedaleko walk. Wędkarze "okupują" most na rzece przecinającej miasto. W teatrze próby przed świętowaniem zakończenia Wielkiej Wojny Ojczyźnianej. Artyści mają nadzieję, że miasto nie zostanie przejęte przez separatystów 9 maja. Córka szewca próbuje swych sił jako reporterka wojenna na opłotkach miasta, gdy jej ojciec dyskutuje o swoim losie z klientkami. To zapis świata na krawędzi rozpadu. Erozji ulega nie tylko materialna rzeczywistość, ale i symbole, jeszcze niedawno jednoczące całą wschodnią Ukrainę. Życie toczy się dalej przy dźwiękach dzwonów cerkwi i skrzypiących tramwajów. W filmie słychać ciężki dźwięk pocisków. Nieustanny, hipnotyzujący, nadaje swój smutny rytm życiu mariupolan, które zamieniło się w totalny koszmar. Słychać tylko wybuchy, które rozrywają pustynie ciszy. Życie straciło swoje kolory, dni mijają, jeden łudząco podobny do drugiego. Wojna spowiła Mariupol zasłoną żałoby, łez i krwi. Czy naprawdę życie trwa w takich warunkach? W zrujnowanym mieście codzienna egzystencja koncentruje się na przetrwaniu i ostatkach nadziei, które gasną z każdą bombą spadającą na miasto. Reżyser Mantas Kvedaraviius jest jednym z tysięcy cywilów zabitych przez armię rosyjską od początku inwazji Putina. Mantasa zabito, kiedy pomagał ewakuować ludzi. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 03:25 A CZEGO TU SIĘ BAĆ? Film dokumentalny, 38 min, Polska, 2006 Scenariusz i reżyseria: Małgorzata Szumowska Dokument "A czego tu się bać?" to opowieść o pogrzebowych tradycjach na mazurskiej wsi. Nie każdy wie, że rytuał ten pozostał tam prawie w niezmienionej formie od stuleci. Pożegnanie zmarłego trwa tydzień. Przez ten czas rodzina żegna go w domu. Zmarły leży wśród kwiatów, a członkowie rodziny czuwają u jego wezgłowia. W domu toczy się życie rodzinne, co wieczór zjeżdżają samochody z okolicznych wsi i zaczyna się intonowane przez wynajęte specjalnie na tę okazję "płaczki" modlitwy i pieśni. Gospodyni gotuje. Goście jedzą i piją. Na pytanie czy boją się śmierci odpowiadają: "A czego tu się bać?'. Bo dla nich śmierć jest częścią życia rodziny, taką jak ślub czy chrzciny. Wielu przygotowuje się do pogrzebu już za życia. Kupują sobie buty i stroje do trumny, wybierają pieśni, które będą intonowane przy zwłokach, czasem wybierają nawet trumnę."Płaczki"od lat są wynajmowane do pogrzebów, to praca jak inne. Lokalny zakład pogrzebowy dobrze orientuje się w gustach miejscowych. Właściciele wiedzą, jakie kwiaty dobrać i jakie szarfy, ile postawić świec. Ludzie na wsi są ze śmiercią oswojeni, jest to dla nich normalna kolej rzeczy. Nie boją się odchodzić z tego świata. Może dlatego, że pożegnanie zmarłego trwa tydzień, że swobodne rozmowy o śmierci i pogrzebie są czymś naturalnym w ich życiu. Ważnym elementem filmu jest dyskretny humor. Paradoksalnie pogrzebowy świat na wsi jest pełen radości.