TVP Historia Środa, 21.12.2022 Zmiany z dnia 21.12.2022 w stosunku do raportu z dnia 07.12.2022 (dodano pozycję programową) 15:45 Z WIESZAKA HISTORII - ODC. 12 ZIMOWE PRZEBIERANKI Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jarosław Migoń Scenariusz: Lucyna Rotter, Jarosław Migoń Zdjęcia: Kacper Solan, Bartosz Gąsienica, Damian Gradek Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Magdalena Zbylut - Wiśniewska, Lucyna Rotter (Prowadząca) Cykl audycji o tematyce dokumentalno - historycznej, który w kostiumowej formule, odsłania ukryte znaczenia, symbole i dzieje ubioru. Koniec roku sprzyja okazjom do przebrania się. W odcinku prof. Rotter opowiada o świętach i tradycjach związanych z ubiorem - od Barbórki i św. Łucji, przez Hanukkę i św. Mikołaja, aż do Święta Trzech Króli. Z Jackiem Karolczykiem - fotografem - rozmawia o kolędowaniu w mieście i na wsi. W audycji zagości św. Mikołaj - ten prawdziwy i ten przypominający przerośniętego krasnala. (dodano pozycję programową) 17:40 GIGANCI NAUKI - ALEKSANDER WASIUTYŃSKI Film dokumentalny, 12 min, Polska, 2021 Reżyseria: Alina Czerniakowska Scenariusz: Alina Czerniakowska Aleksander Wasiutyński jako inżynier komunikacji pracował głównie przy budowie kolei, m.in. Łuniniec - Homel, Siedlce - Małkinia, Kursk - Charków - Azowsk. Na Powszechnej Wystawie Światowej w Paryżu otrzymał złoty medal za opracowanie metody badań odkształceń toru kolejowego. Aleksander Wasiutyński wymyślił też samoczynne urządzenie do badań ugięć i odchyleń poprzecznych dźwigarów mostowych, pracował nad zwiększeniem bezpieczeństwa ruchu kolejowego, projektował szyny nowego typu. Był twórcą innowacyjnego projektu warszawskiej średnicowej linii kolejowej, przeznaczonej dla ruchu osobowego. Linią średnicową nazwano linię kolejową prowadzącą przez Warszawę na osi wschód - zachód, mającą połączyć dworce kolejowe po obu stronach Wisły. Projekt Wasiutyńskiego przewidywał od razu linię czterotorową. Dokonania Aleksandra Wasiutyńskiego są nadal podstawą wszystkich opracowań dotyczących światowego kolejnictwa. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 18:30 W PRLU - JAK NAŚLADOWANO ZACHÓD Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2022 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Wykonawcy: Beata Michniewicz (prowadząca) Polacy marzyli o swobodnym kontakcie ze światem. Marzyli o przezwyciężeniu socjalistycznej siermiężności. W związku z tym szybko przychodziły do nas z Zachodu różnego mody, i nie dotyczyło to tylko sposobu ubierania się. Chętnie naśladowano podpatrzone w filmach zagranicznych sposoby urządzania mieszkań, czy wreszcie styl zachowań społecznych. Bez wątpienia zachodnia pop - kultura miała na styl życia ludzi większy wpływ niż zalecenia Biura Politycznego KC PZPR. Polacy wracający z zagranicy przywozili nie tylko upragnione dżinsy, ale także niektóre przedmioty gospodarstwa domowego i elektrotechniczne niedostępne w kraju. Stawały się one potem przedmiotem niemalże kultu i największą atrakcją towarzyską podczas przyjęć, które zaczęły przybierać coraz częściej formę party. Do tego dochodziły mody na medycynę niekonwencjonalną i różne jogi. Często zachodnie mody pozwalały przykrywać całkiem swojskie zabobony. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 20:00 CZARNOBYL. ZAPIS TRWOGI (CHERNOBYL: HOUR BY HOUR) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2021 Wypadek w Czarnobylu uwolnił co najmniej sto razy więcej promieniowania niż bomby atomowe zrzucone na Hiroszimę i Nagasaki. Tysiące mieszkańców zostało wysiedlonych, a niezliczona liczba Europejczyków nadal nosi blizny po tym, co stało się tamtej katastrofalnej nocy w Czarnobylu. Dzisiaj postapokaliptyczny krajobraz okolic najsłynniejszej elektrowni jądrowej świata to nie lada atrakcja turystyczna, więc nic dziwnego, że Ukraina wnosi o wpisanie strefy zakazanej na listę światowego dziedzictwa ludzkości. Porzucone gospodarstwa, opustoszałe blokowiska, zardzewiałe wesołe miasteczko, gnijące książki i portrety przywódców. Elektrownia nad Prypecią miała być jednym z symboli potęgi gospodarczej czerwonego imperium, służyła legitymizacji jego władzy nad Ukrainą i Białorusią. Komunizm od początku odwoływał się do idei technicznego postępu, dlatego awaria najnowszego z reaktorów była ciosem dla wizerunku ZSRR. Swoje zrobiła też, zawstydzająca dla Kremla, zachodnia akcja pomocy dla ofiar. Wypadek ten przypomniał również światu śmiertelną potęgę energii jądrowej. Ale czy był on katalizatorem upadku ZSRR?