TVP Historia Czwartek, 22.12.2022 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 22 GRUDNIA Felieton, 2 min, Polska, 2005 Autor: Janusz Weychert 1840 - Adam Mickiewicz objął katedrę języków słowiańskich w College de France w Paryżu; 1970 - w Szczecinie podpisano porozumienie robotników z władzami; 1989 - po upadku muru berlińskiego otwarto przejście pod Bramą Brandenburską; w Rumunii wojsko wypowiedziało posłuszeństwo dyktatorowi Nicolae Ceausescu; 1894 - w Paryżu prawykonanie preludium "Popołudnie fauna" Claude ' a Debussy ' ego; 07:10 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 1 "JESZCZE NIE DZIŚ" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny "Czas honoru. Powstanie" to specjalna seria popularnego serialu TVP, wieńcząca sześć sezonów emitowanych od 2008 roku. Akcja toczy się podczas powstania warszawskiego. odc. 1 "Jeszcze nie dziś" Ostatnie dni lipca 1944 roku. Przez Warszawę ciągną wynędzniali niemieccy żołnierze powracający z frontu wschodniego. Powstanie wisi w powietrzu. Warszawska młodzież rwie się do walki. Folksdojcze chcą uciekać z miasta. W niemieckiej armii panuje coraz większy sceptycyzm na temat przyszłych losów wojny i Warszawy. Rainer wręcz drwi z aktualnych planów niemieckiej armii. Bronek i Władek zostają dowódcami plutonów AK. Wraz z Michałem i Jankiem dostają zadanie specjalne, mają odebrać kuriera z Londynu z bardzo ważnymi informacjami dla dowództwa powstania. Udała się akcja wykupienia Leny z Pawiaka. Janek po raz pierwszy w życiu widzi swego syna, małego Jasia. Pełen obaw o losy rodziny prosi Romka, by wywiózł siostrę za miasto. Helena nie podziela entuzjazmu młodych warszawiaków. Próbuje wpłynąć na Bronka, by odwiódł Wandę od udziału w walkach. Wanda nie zamierza słuchać matki - razem z Celiną uczestniczy w szkoleniu dla sanitariuszek. Gubernator Warszawy Ludwig Fischer wzywa Rainera do siebie i włącza go do akcji prewencyjnej, mającej zapobiec wybuchowi powstania. 08:00 W KOTLE HISTORII - DRUCCY - LUBECCY. POROZMAWIAJMY O POLSKICH WINACH Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) We wrześniu 1828 roku w warszawskiej winnicy rządowej butelkowano pierwsze wina. Za tym projektem stał minister skarbu Królestwa Polskiego Franciszek Ksawery Drucki - Lubecki. Jest to jedna z tych postaci w historii Polski, które trudno jednoznacznie ocenić. W grudniu 1830 roku wraz z posłem Janem Jezierskim pojechał do cara Mikołaja I, któremu przedłożył petycję wzywającą do przestrzegania konstytucji Królestwa i wycofania wojsk rosyjskich z kraju. Jako Minister Skarbu upłynnił, znajdujące się w tragicznym stanie, finanse Królestwa Polskiego. Bezwzględnie ściągał podatki, nawet takie, które powinny być zapłacone już wiele lat wstecz, co nie przyniosło mu sympatii wśród mieszkańców Królestwa. Rozpoczął budowę Kanału Augustowskiego, wydał decyzję o budowie warzelni soli w Ciechocinku, położył podwaliny pod przemysł włókienniczy w Łodzi. Zmodernizował zacofane technicznie Zagłębie Dąbrowskie i Staropolskie. To z jego inicjatywy powstał Bank Polski i Towarzystwo Kredytowe Ziemskie, finansujące rozwój rolnictwa. Był zagorzałym zwolennikiem ugody z Rosją. To księciu zawdzięczamy pierwszy, wspierany przez państwo projekt polskiej winnicy. W 1823 Ludwik Leraud, ogrodnik warszawskiego Ogrodu Botanicznego założył winnicę rządową. Już w 1828 roku z zebranych winogron, białych i czerwonych odmian sprowadzonych znad Mozeli, wytłoczono pierwsze wino, co było wydarzeniem na tyle niezwykłym, że odnotowano je w ówczesnej prasie. Winnica rządowa była częścią szerszego planu propagowania uprawy winorośli w Polsce, realizowanego przez ówczesnego ministra spraw wewnętrznych i policji Królestwa Polskiego, Tadeusza hr. Mostowskiego do spółki z ministrem Druckim - Lubeckim. Jak można było wykorzystać wino? O tym w programie Łukasza Modelskiego. 08:35 HISTORIA POLSKI - JAK OSKAR KOMUNĘ OBALAŁ Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2016 Reżyseria: Piotr Kuciński Scenariusz: Piotr Kuciński Zdjęcia: Mirosław Basaj Film dokumentalny poświęcony odkryciu polskich naukowców w czasie stanu wojennego w 1981 roku. Życie w stanie wojennym wiązało się z setkami zakazów, ustanowiono oficjalną cenzurę korespondencji, wyłączono telefony i pod groźbą kary śmierci konfiskowano radiowy sprzęt nadawczy. Elektronicy Politechniki Wrocławskiej związani z Solidarnością przystąpili do poszukiwania możliwości komunikowania się pomiędzy miastami. Powstały urządzenia do podsłuchiwania częstotliwości wykorzystywanych przez MO i SB, podejmowano próby puszczania w eter audycji podziemnej rozgłośni radiowej. Jednym z ciekawych pomysłów było podłączenie się do siatki drutów elektrycznych Miejskiego Przedsiębiorstwa Komunikacji we Wrocławiu. Celem było wykorzystywanie całej sieci trakcyjnej wrocławskich tramwajów jako jednej wielkiej anteny. Kolejnym zadaniem było stworzenie połączeń radiowych, dzięki którym mogłyby komunikować się ze sobą podziemne struktury z różnych miast Polski. Wiosną 1982 roku koordynujący odbudowę tajnych zakładowych komórek NSZZ Solidarność Tadeusz Świerczewski oraz "trzech doktorów" (Kornel Morawiecki, Zdzisław Ojrzyński i Jan Pawłowski) postanowili podjąć próbę nawiązania łączności z podziemną Solidarnością z Trójmiasta oraz z przyjaciółmi z Zachodu za pomocą satelity telekomunikacyjnego. 09:45 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 4 (ENIGMA CZ. 4) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jakub Wesołowski, Modest Ruciński, Lesław Żurek, Michał Czernecki, Ireneusz Czop, Mariusz Bonaszewski, Andrzej Precigs, Arkadiusz Janiczek, Zbigniew Suszyński, Jerzy Schejbal, Adam Cywka Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję wśród klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny - skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny - ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich; naukowy - tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu. Jednakże ten sukces został nam ukradziony; tylko historycy wiedzą, że Polacy złamali Enigmę Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechny odbiór tej przygody nie jest kształtowany przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany, by nie rzec przewrotny. Można próbować to zmienić, jedynie oddziałując innymi produktami kultury masowej. Czterodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 10:40 PODRÓŻ SENTYMENTALNA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 1981 Scenariusz: Bohdan Rączkowski Zdjęcia: Andrzej Dmoch, Andrzej Mirski, Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Artur Rubinstein Ostatnia podróż Artura Rubinsteina do Polski w 1979 roku. Pianista przyjechał z francuską ekipą filmową. Zwiedzał Warszawę, Łódź, Karolin, opowiadał o swojej młodości. W filmie wykorzystane zostały telewizyjne zdjęcia archiwalne, m. in. z wykonania Poloneza As - dur granego przez Rubinsteina w Łodzi w 1976 roku. 11:35 W PRLU - DOBRANOCKI DLA DZIECI I DOROSŁYCH Dysk./wywiad/debata, 25 min, Polska, 2022 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Wykonawcy: Beata Michniewicz (prowadząca) Krótkie programy dla dzieci przed Dziennikiem Telewizyjnym stały się stały się w PRL instytucją. Początkowo miały charakter minispektakli telewizyjnych jak rysunkowe przygody gąski Balbinki oraz losy kukiełek Jacka i Agatki, które z czasem zostały wyparte przez klasyczne krótkie filmy dla dzieci. Popularność tej formy okazała się tak duża, że edukacyjny program "Zwierzyniec" również emitował głównie amerykańskie kreskówki. W dobranockach dominowały jednak filmy i programy polskie, takie jak przygody psa Reksia czy Bolka i Lolka. Wielkim sukcesem były też wyprodukowane w Czechosłowacji "Przygody zbójnika Rumcajsa. Był również enerdowski serial o Piaskowym Dziadku (po niemiecku zwrot sypać piachem po oczach oznacza usypianie). Z czasem pojawiły się produkcje zachodnie z takimi hitami jak"Pszczółka Maja"i"Smerfy". Sukces dziecięcych dobranocek skłonił władze Telewizji w latach 70. do stworzenia propagandowego bloku rodzinnego dla dorosłych Wieczór z Dziennikiem, który nie wzbudzał jednak dużego zainteresowania. Większym sukcesem były dowcipne Dobranocki dla dorosłych, krótkie formy dramatyczne grane przez wybitnych autorów. 12:05 DROGA - ODC. 6/6 - STAN WYJĄTKOWY Serial obyczajowy, 55 min, Polska, 1973 Reżyseria: Sylwester Chęciński Scenariusz: Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Andrzej Ramlau, Jacek Stachlewski Muzyka: Jerzy Derfel Aktorzy: Elżbieta Jasińska, Celina Klimczak, Janusz Kłosiński, Aleksander Pociej, Maciej Damięcki, Zdzisław Kozień, Marta Ławińska, Zygmunt Malanowicz, Józef Nalberczak Marian Szyguła zostaje oddelegowany do udziału w akcji przeciwpożarowej. Zabiera ze sobą swego synka Michała, który dotychczas mieszkał z matką w innym mieście. Stopniowo między ojcem a synem rodzi się uczucie przywiązania i zaufania. Ta wątła na razie nić porozumienia pozwala Mariankowi mieć nadzieję, że jeszcze zdoła naprawić największy błąd swego życia i będzie kiedyś razem z synem, którego porzucił. 13:05 ZA MONTE CASSINO Film dokumentalny, 18 min, Polska, 2019 Cykl pięciu filmów według scenariusza i w reżyserii Sławomira S. Górskiego, wyprodukowanych przez Muzeum Żołnierzy Wyklętych. Edmund Bardecki, strzelec IV. Batalionu Moździerzy, Kompanii Wsparcia, walk na froncie włoskim II WŚ. Urodzony 5 maja 1924 r. w Królówce, w województwie tarnopolskim, na Kresach. Jako chłopiec wraz z matką wysłany do Kazachstanu. Wstępuje do formowanego II Korpusu, uchodzi z ZSRS i bierze udział w Kampanii Włoskiej. Pragnie wrócić do Polski. Perspektywa szalejącego komunizmu i nienawiść do żołnierzy wracających z frontów zachodnich może złamać jego życie. Przedostaje się do Kanady, zakłada rodzinę. Przed końcem życia pozostawia przejmujące świadectwo. 13:35 PIERWSZA WOJNA ŚWIATOWA - ŚMIERCIONOŚNE CHMURY. ODC. 2/4 (WWI: THE FIRST MODERN WAR) Film dokumentalny, 44 min, USA, 2014 Reżyseria: Susan Werbe Epicka opowieść o tym, jak pierwsza wojna światowa na zawsze zmieniła charakter batalii wojennych. Ta wojna była wojną przejściową od walki wręcz w starym stylu z małą bronią, bagnetami i kawalerią do wyposażenia w zaawansowaną technologię, która wciąż jest elementem współczesnych konfliktów zbrojnych 14:30 ESSEQUIBO - UKRYTA RZEKA CZ. 1 (ESSEQUIBO - RETURN TO THE LOST WORLDS) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Marion Pollmann, Rainer Bergomaz Niezwykła podróż do krainy Essequibo, rzeki ukrytej głęboko w amazońskiej dżungli, zakrytej grubymi chmurami i niewidocznej z góry. Jest to najdłuższa rzeka w Gujanie, jej źródła znajdują się na Wyżynie Gujańskiej i uchodzą do Oceanu Atlantyckiego. Pełno tu wąwozów i wodospadów, bagien, dziwnych roślin i zwierząt. Nawet sami mieszkańcy z plemion Amazonii nie znają wszystkich zakamarków i całej tutejszej fauny i flory. W dolinie rzeki znajdują się miejscowe skarby - eksploatowane złoża złota i diamentów. 15:40 FUTBOL W ROSJI - TAJNA BROŃ KGB (SOVIET FOOTBALL THE UNTOLD STORY) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Nicolas Jallot Film dokumentalny o piłce nożnej w Związku Radzieckim i Rosji. Za czasów Stalina była instrumentem propagandy. Losy rozgrywek i samych piłkarzy były w rękach tajnej policji i wojska. Odkryto, że były prowadzone specjalne rejestry zaangażowanych w futbol. Do czasów zimnej wojny wiele tajemnic pozostanie trudnymi do odkrycia. Badania archiwów przez historyków oraz wywiady z weteranami futbolu oraz ich dziećmi pokażą jednak w pełni, w jakich warunkach odbywały się mecze, kto w nich grał, jakie mechanizmy funkcjonowały w klubach piłkarskich. Poznamy wiele mrocznych tajemnic historii rosyjskiego futbolu aż do czasów zimnej wojny i w okresie jej trwania. Jak się okazuje, sport z polityką i pieniędzmi zawsze szedł w parze. Ten film powstał z myślą o przedstawieniu perspektywy historycznej przed FIFA World Cup w Rosji latem 2018 roku. 16:35 ALFABET ANDRZEJA DOBOSZA - PISARZE: MARIAN FALSKI, JAN BRZECHWA. Reportaż, 14 min, Polska, 2021 Reżyseria: Agnieszka Jęksa Scenariusz: Agnieszka Jęksa, Zuzanna Elbert - Stelmach Zdjęcia: Grzegorz Myjkowski, Mateusz Wołoczko Muzyka: Filip Kuncewicz Wykonawcy: Andrzej Dobosz (prowadzący) Cykl poświęcony życiu kulturalnemu w czasach PRL. Przewodnikiem po tych czasach będzie Andrzej Dobosz, felietonista, krytyk literacki, autor książek. Każdy odcinek opowiada o innym bohaterze czy miejscu. Bohaterami tego odcinka są pisarze dziecięcy Marian Falski i Jan Brzechwa. 16:55 CZAS HONORU - POWSTANIE - ODC. 2 "GODZINA W" Serial wojenny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Jan Hryniak Scenariusz: Jarosław Sokół Aktorzy: Jan Wieczorkowski, Antoni Pawlicki, Jakub Wesołowski, Maciej Zakościelny "Godzina W" Ostatnie dni lipca 1944 r. Polskie podziemie z niecierpliwością czeka na decyzję o rozpoczęciu powstania warszawskiego. Bronek przypadkowo natyka się na grupę wypoczętego i uzbrojonego niemieckiego wojska. Przekazuje wiadomość o niemieckich posiłkach dowódcom oddziałów powstańczych. Krawiec informuje w tajemnicy Władka, że umieścił w jego plutonie swojego syna. Lena jest zrozpaczona po zaginięciu Romka. Wie też, że musi chronić małego Jasia. Z pomocą przychodzi matka Wandy, Helena. Władek podejrzliwie patrzy na coraz bliższe relacje Rudej z Wilkiem, swoim młodym podkomendnym. Pluton Bronka dostaje specjalne zadanie, eskortuje ważnego wysłannika z Londynu, Inżyniera, na spotkanie z komendantem Borem - Komorowskim. Inżynier ma do przekazania bardzo ważne informacje, które mogą mieć wpływ na decyzję o rozpoczęciu powstania Michał postanawia zdobyć dodatkową broń. Bez wiedzy Władka, rusza na akcję wraz ze swoją grupą, namawia też do tego Celinę. Właściciel karabinu maszynowego, Karkowski, przekaże go powstańcom za darmo. Stawia tylko jeden warunek, chce dołączyć do plutonu. Podczas drogi powrotnej ze spotkania z Karkowskim grupa Michała natyka się na patrol niemiecki. Bronek próbuje odwieść Wandę od udziału w powstaniu. 1 sierpnia 1944 roku zapada decyzja, że powstanie wybuchnie już tego dnia. Informacja o godzinie "W" rozchodzi się błyskawicznie całym mieście. 18:45 HISTORIA POLSKI - STAN WOJENNY. NIE BYLIŚMY SAMI Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jan Czarlewski Strajki sierpniowe i działania Solidarności w latach 1980 - 1981 doprowadziły do prawdziwego trzęsienia ziemi w globalnej polityce i spowodowały reakcje antagonistycznych bloków sowieckiego i wolnego świata. Dokument ukazuje reakcje wolnego świata i konsekwencje ogłoszenia stanu wojennego nad Wisłą w grudniu 1981 roku w kontekście nie tylko wielkiej polityki, ale także wśród poszczególnych ludzi i narodów, którzy solidaryzowali się z Polakami i im pomagali. Pokazane reakcje, działania i zachowania zagranicznych przywódców, olbrzymie zainteresowanie i sympatia dla Solidarności zachodniej opinii publicznej oraz zaangażowanie się osobistości o różnych poglądach i formacji na rzecz Polski. Jest to opowieść o wydarzeniach z punktu widzenia zagranicznych korespondentów, polityków, aktywistów, ludzi kultury i Kościoła, którzy swoją działalnością i pomocą wsparli ówczesny ruch antykomunistyczny. Reżyser przeprowadził rozmowy z zagranicznymi bohaterami rozsianymi w wielu krajach, dla których stan wojenny w Polsce był często jednym z ważniejszych wydarzeń w życiu. O wydarzeniach mówią między innymi historyk Norman Davies i muzyk Jean - Michel Jarre. W filmie wykorzystano unikalne archiwalia uzupełniające fascynujące historie opowiadane przez zagranicznych świadków tamtego czasu. 20:00 POMNIK Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2020 Reżyseria: Piotr Weyhert, Henryka Dobosz - Kinaszewska Film dokumentalny o historii powstania Pomnika Poległych Stoczniowców w Gdańsku, który jest monumentem niezwykłym. Upamiętnia wydarzenia grudnia 1970 i strajki sierpnia 1980. Film przedstawia historię powstania i budowy, która odbyła się w zawrotnym tempie trzech miesięcy, mimo niechęci partyjnych władz centralnych, wątpliwości środowiska architektów, braku doświadczenia projektantów i budowniczych oraz trudności w zdobywaniu materiałów. Następnym wyzwaniem było przygotowanie uroczystości odsłonięcia pomnika 16 grudnia 1980 roku, która przez Solidarność była zwieńczeniem walki i manifestacją siły nowego wolnego związku zawodowego. W filmie wykorzystano bardzo liczne archiwalia oraz wypowiedzi osób związanych z powstaniem Monumentu, m. in.: Henryka Lenarciaka, Jerzego Borowczaka, Bogdana Pietruszki. 21:00 MIECZYSŁAW KARŁOWICZ - SAMOTNA WĘDRÓWKA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2017 Reżyseria: Tomasz Knittel Film dokumentalny przybliżający postać Mieczysława Karłowicza, wybitnego polskiego kompozytora zmarłego przedwcześnie w wieku 33 lat; zginął tragicznie, pod lawiną, w polskich Tatrach podczas wyprawy wysokogórskiej. Dzięki barwnej, wielowątkowej i zróżnicowanej w zakresie języka filmowego narracji, powstała nowoczesna i intrygująca opowieść o mogłoby się wydawać zapomnianym dziś artyście, skierowana dla szerokiego grona współczesnych odbiorców. Film jest opowieścią o wybitnym twórcy, jakim był Karłowicz, o jego muzyce, inspiracjach, pracy twórczej i podróżach, a także pasji do fotografowania, publicystyki i polskich gór. 00:10 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - PROJEKT KARAŚ Magazyn, 22 min, Polska, 2019 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Projekt Karaś Są projekty, których idea skrystalizowała się już wiele lat temu. Do tego jednak by pomysły zaczęły nabierać konkretnego kształtu, musiały się przeciąć ścieżki wielu pasjonatów. Projekt Karaś, czyli pomysł zrekonstruowania legendarnego samolotu to coś, w co zaangażowaliśmy się od razu. Z oryginalnej dokumentacji nie ocalało nic. Została ona zniszczona w trakcie wojny. Wola i determinacja kilku pasjonatów spowodowała jednak, że prace nad tym projektem są już zaawansowane. Pamięć na miarę czynu Bohaterem naszej kolejnej opowieści też będzie Karaś, a konkretnie losy jednej z załóg, latających na jednej z tego typu maszyn. Jedziemy do Dębna Królewskiego, na wschodnim krańcu Wielkopolski. Tutaj, 6 września 1939 roku Karasia w powietrzu zaatakowały cztery niemieckie samoloty. Pilot Marian Pingot zginął w czasie obstrzału. Miejscowym pasjonatom historii chodzi o utrzymanie mogiły tego wrześniowego pilota. 00:45 "SENSACJE XX WIEKU" - ENIGMA CZ. 4 (ENIGMA CZ. 4) Dokument fabularyzowany, 43 min, Polska/Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Robert Wichrowski Scenariusz: Bogusław Wołszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Jakub Wesołowski, Modest Ruciński, Lesław Żurek, Michał Czernecki, Ireneusz Czop, Mariusz Bonaszewski, Andrzej Precigs, Arkadiusz Janiczek, Zbigniew Suszyński, Jerzy Schejbal, Adam Cywka Największym polskim wkładem w zwycięstwo w II wojnie światowej było złamanie przez polskich kryptologów tajemnicy niemieckiej maszyny szyfrującej Enigma. Szczodry dar polskiego wywiadu, przekazany aliantom w przededniu wybuchu wojny, dał im nadzieję wśród klęsk wczesnego okresu wojny i umożliwił pierwsze zwycięstwa, prowadzące do wielkiego przełomu. Dzieło matematyków Mariana Rejewskiego, Jerzego Różyckiego i Henryka Zygalskiego, a także ich dowódców i towarzyszy broni z Biura Szyfrów, miało wiele wymiarów: historyczny - skracając o 2 - 3 lata koszmar wojny, a zdaniem niektórych historyków decydując o jej wyniku; humanitarny - ratując przed zagładą wiele milionów istnień ludzkich; naukowy - tworząc podwaliny współczesnej kryptologii, także w jej cywilnym wydaniu. Jednakże ten sukces został nam ukradziony; tylko historycy wiedzą, że Polacy złamali Enigmę Prawdę o Enigmie ujawniono późno i w sposób deprecjonujący kluczowy wkład Polaków. Nawet, jeśli dzisiaj większość naukowców uznaje ich pionierską rolę, powszechny odbiór tej przygody nie jest kształtowany przez książki historyków, lecz produkty kultury masowej, prezentujące rolę polskich kryptologów w sposób zafałszowany, by nie rzec przewrotny. Można próbować to zmienić, jedynie oddziałując innymi produktami kultury masowej. Czterodcinkowe widowisko przedstawia, jak doszło do złamania szyfru Enigmy, przed którym skapitulowali brytyjscy i francuscy kryptolodzy, uznając, że jest to zadanie niemożliwe do wykonania. 01:30 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - OPERACJA WESERUBUNG Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Cykliczna audycja popularyzująca wiedzę o historii II wojny światowej. Odcinek poświęcony niemieckiej inwazji na Norwegię. (Obraz tworzą w całości czarno - białe archiwalne materiały filmowe.)