TVP Historia Piątek, 23.12.2022 Zmiany z dnia 14.12.2022 w stosunku do raportu z dnia 23.11.2022 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 12:30 MIASTO Z MORZA - ODC. 1/4 Serial historyczno - obyczajowy, 43 min, Polska, 2009 Autor: Stanisława Fleszarowa-Muskat Reżyseria: Andrzej Kotkowski Scenariusz: Andrzej Kotkowski Zdjęcia: Adam Bajerski Aktorzy: Małgorzata Foremniak, Julia Pietrucha, Jakub Strzelecki, Paweł Domagała, Marian Dziędziel, Olgierd Łukaszewicz, Piotr Polk, Zbigniew Jankowski, Zdzisław Wardejn, Mateusz Banasiuk, Barbara Baryżewska, Krzysztof Bień, Anna Brulińska, Maria Gładkowska, Bartosz Glogowski Czteroodcinkowy serial oparty na motywach I tomu powieści Stanisławy Fleszarowej - Muskat "Tak trzymać" to opowieść o pracy, przyjaźni i miłości, o wielkich nadziejach i porażkach. Ukazuje pionierski okres budowy portu gdyńskiego, w tamtym czasie inwestycji olbrzymiej i kosztownej, podjętej wysiłkiem polskiego rządu, polskich i francuskich inżynierów oraz robotników. To jednocześnie historia rodzącego się miasta, obejmująca okres około trzech lat, od lata 1923 r. do uzyskania przez Gdynię praw miejskich (10 lutego 1926 r.). Główne postaci serialu to: dumny, butny i ambitny 19 - letni Krzysztof Grabień, syn nauczyciela ze wsi pod Przeworskiem (rodzice zginęli w czasie bombardowania), który wyruszył na Wybrzeże szukając pracy i swojego miejsca w życiu. Pracując przy budowie portu, kończy polskie gimnazjum w Gdańsku, żeni się z Kaszubką, podejmuje studia i wrasta w rodzące się miasto; Łucka z Konków, kaszubska dziewczyna, która początkowo jest zatrudniona w garkuchni dla robotników, a później w biurze inż. Wendy. Wbrew woli ojca zostaje żoną Krzysztofa, ich córka Julia będzie pierwszym dzieckiem urodzonym w Gdyni po uzyskaniu praw miejskich; Wołodia Jazowiecki, rówieśnik i przyjaciel Krzysztofa, kocha życie i piękne kobiety. Po odzyskaniu niepodległości przez Polskę przyjeżdża wraz z ojcem ze Związku Sowieckiego do kraju (matka nie przeżyła trudów podróży). Początkowo robi lewe interesy, jednak wykorzystując znajomość języków obcych, zaczyna uczciwie pracować jako tłumacz francuskich inżynierów budujących port. Później wstępuje do Marynarki Wojennej. Choć lekko podchodzi do życia, jest człowiekiem honoru. Mimo próśb ojca, z którym jest skłócony, odmawia przyjęcia pieniędzy od rodzica i utrzymuje się sam. Trzydziestoparoletnia wdowa po majorze Wojska Polskiego, pani Helena, to piękna i szlachetna kobieta. Po przyjeździe z Warszawy do Gdyni prowadzi nad morzem restaurację Pawilon. Tu próbuje ułożyć swoje życie na nowo. Związuje się z jednym z francuskich inżynierów, Marcelem Lebrakiem. Mimo propozycji wyjazdu do Paryża i obiecujących perspektyw, zostaje w Gdyni. Losy czwórki bohaterów splatają się z losami miejscowej ludności oraz z historią autentycznych postaci związanych z Kaszubami, z budową portu i powstającym miastem. Odc. 1 Krzysztof Grabień zachęcony informacją o budowie portu jedzie na Wybrzeże. Celowe zatrzymanie pociągu na granicy polsko - niemieckiej powoduje, że przyjeżdża do Gdyni nocą. Okradziony z pieniędzy, nieznający nikogo, wałęsa się do świtu nad brzegiem morza. Rankiem staje w kolejce do punktu werbującego robotników, by dostać pracę. Chętnych jest jednak zbyt wielu. Tu poznaje Wołodię, który proponuje mu niezbyt legalny, ale opłacalny interes. Chłopcy trafiają do garkuchni, gdzie pracuje Łucka. Krzysztof podoba się dziewczynie. On odwzajemnia jej zainteresowanie. Znajomość przeradza się w miłość. Z niewielką ilością pieniędzy, nie mając gdzie spać, Krzysztof nocuje początkowo na plaży, potem pomieszkuje na łodzi razem z trzema poznanymi przy budowie linii kolejowej chłopakami. Wołodia spotyka inżynierów francuskich wysłanych do Gdyni przez konsorcjum. Znający język obrotny chłopak, załatwia pracę sobie i Krzysztofowi. Obaj pracują w biurze naczelnika budowy i projektanta portu, którym jest inż. Wenda. Rusza budowa, sprowadzona pogłębiarka drąży pierwszy basen. (dodano pozycję programową) 13:20 WIGILIE POLSKIE - LITWA Reportaż, 17 min, Polska, 2022 Reżyseria: Marzena Strąk Reportaż prezentujący widzom tradycje wigilijne na Litwie. Wybierzemy się z kamerą do miasta Jaszuny, by przyjrzeć się, jak mieszkańcy tego regionu obchodzą najważniejszy czas w roku, jakie potrawy spożywają i jak pielęgnują świąteczne tradycje zapoczątkowane przez ich przodków wiele lat temu. Sprawdzimy, co znajduje się na wigilijnym stole, jakie pieśni się przy nim śpiewa i jak spędza się święta Bożego Narodzenia u naszych sąsiadów. (dodano pozycję programową) 13:40 POMNIK CHWAŁY Film dokumentalny, 33 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grażyna Czermińska Scenariusz: Grażyna Czermińska, Bogdan Czermiński Zdjęcia: Grażyna Czermińska, Paweł Łukowski 28 sierpnia 2022 r. odsłonięto Pomnik Chwały Kawalerii i Artylerii Konnej w Wolicy Śniatyckiej. Pomnik upamiętnia Bitwę pod Komarowem z roku 1920. Bitwa, uznana za jedno z sześciu największych zwycięstw jazdy polskiej, rozegrała się pomiędzy bolszewicką 1. Armią konną a polską 1. Dywizją Jazdy i stanowiła moment zwrotny na południowym froncie, porównywalny z wcześniejszą bitwą warszawską. Udział w niej brało 6 pułków polskich i 20 radzieckich. Pomnik ma wysokość 19, 5 metra, jego głównym elementem są betonowe skrzydła husarskie i sylwetki trzech szarżujących konno kawalerzystów. Pomnik nawiązuje do przedwojennej koncepcji z roku 1936. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 17:40 WIGILIE POLSKIE - ŻYWIECCZYZNA Reportaż, 17 min, Polska, 2022 Reportaż prezentujący widzom tradycje wigilijne na Żywiecczyźnie. Wybierzemy się z kamerą do miejscowości Ciecina, by przyjrzeć się, jak mieszkańcy tego regionu obchodzą najważniejszy czas w roku, jakie potrawy spożywają i jak pielęgnują świąteczne tradycje zapoczątkowane przez ich przodków wiele lat temu. Sprawdzimy, co znajduje się na wigilijnym stole, jakie pieśni się przy nim śpiewa i jak spędza się święta Bożego Narodzenia.