TVP Kultura Czwartek, 22.12.2022 08:15 NIEDZIELA Z... MUZYKĄ HENRYKA WARSA Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz: Natalia Banaczek Wykonawcy: Katarzyna Sanocka(Prowadzący) Miał zostać malarzem, ale muzyka zawładnęła jego sercem, do tego stopnia, że został najsłynniejszym polskim kompozytorem filmowym. Jego utwory takie, jak "Miłość ci wszystko wybaczy" czy "Umówiłem się z nią na dziewiątą" znają i kochają wszyscy. W programie "Niedziela z..." wspominamy Henryka Warsa. 09:10 WINNETOU - WINNETOU W DOLINIE SĘPÓW (WINNETOU VI / UNTER GEREIN) Western, 94 min, Jugosławia/Niemcy/Francja/Włochy 1964 Reżyseria: Alfred Vohrer Scenariusz na podstawie powieści Karola Maya: Eberhard Keindorff, Johanna Sibelius Aktorzy: Pierre Brice, Stewart Granger, Gojko Mitić, Elke Sommer, Goetz George, Walter Barnes, Sieghardt Rupp, Miha Balon, Renato Baldini i inni Kolejny film z westernowego cyklu o przygodach Winnetou - dzielnego i szlachetnego wodza Apaczów oraz jego białego przyjaciela Old Surehanda. Groźna banda rewolwerowców zwana Sępami opanowuje drogę do Arizony wiodącą przez niebezpieczną okolicę Llano Estacado. Banda zamieszkuje opuszczone osiedle poszukiwaczy złota, napada na podróżnych i wywołuje ciągle nowe, krwawe starcia z prawowitymi właścicielami tej ziemi - indiańskim plemieniem Szoszonów. Przewożąca złoto Annie, córka handlarza diamentów, podróżuje do Arizony w towarzystwie Old Surehanda i Old Wabble’a. Okazuje się jednak, że farma starego przyjaciela Old Surehanda, Baumanna, gdzie podróżni mieli się zatrzymać na odpoczynek, została ograbiona i spalona, a żona Baumanna - zamordowana. Banda Sępów oskarża o ten czyn Szoszonów. Zrozpaczony Baumann obraża wodza Szoszonów, który poprzysięga mu zemstę. W tym czasie bandyci w przebraniach traperów, duchownych i żołnierzy wkradają się pomiędzy grupę pionierów i prowadzą ich w pułapkę. Gdy bandyci dowiadują się o złocie, które wiezie Annie, uprowadzają dziewczynę. Uwalnia ją dopiero syn Baumanna, Martin, z pomocą Winnetou. Tymczasem stary Baumann wpada w ręce Szoszonów i tylko dzięki Old Surehandowi udaje mu się uniknąć śmierci. Uwolniony farmer wraz z Old Surehandem rusza uprzedzić pionierów o grożącym im niebezpieczeństwie. Tymczasem Szoszonowie odkrywają nową zbrodnię Sępów, którzy zbezcześcili święte miejsce grzebania zmarłych i zabili wszystkich jego strażników. Wzburzeni Indianie dołączają do Winnetou i razem ruszają na odsiecz pionierom, którzy pod wodzą Old Surehanda odpierają napad bandy Sępów. 11:00 JANOSIK - ODC. 8/13 - DOBRA CENA Serial przygodowy, kostiumowy, 44 min, Polska, 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski Górale wzywają Janosika do powrotu ze Słowacji. Herszt zbójników postanawia sprytnym fortelem zmusić wojska austriackie do odwrotu. Rozpuszcza wśród górali pogłoski o epidemii ospy. Austriacy w popłochu opuszczają wioskę, a zbójnicy chwytają uciekającego przed zarazą generała. Janosik godzi się uwolnić jeńca w zamian za oswobodzenie zbójników słowackich, uwięzionych w zamku. 12:00 BIHAR DOK - KUCHNIA BASKÓW (BIHAR DOC) Film dokumentalny, 73 min, Hiszpania, 2018 Reżyseria: Aitor Bereziartua, Ander Iriarte Zdjęcia: Jon Goitia W Baskijskim Centrum Kulinarnym, gdzie znajduje się między innymi Uniwersytet Gastronomiczny, pięciu utalentowanych studentów z różnych krajów cofa się do przeszłości, aby stworzyć menu Bihar Doc (z baskijskiego jutro). Wracają do 1966 roku, aby odkryć dekadę, która zmieniła niemal wszystko w baskijskiej kulturze. Studenci będą mieli okazję poznać różnorodne grupy artystyczne oraz nurty kulinarne. Wyjątkowe menu przygotowane przez młodych kucharzy zostanie zaserwowane podczas uroczystej kolacji, na której gośćmi będą najważniejsi twórcy współczesnej baskijskiej kultury. Stare pokolenie symbolicznie otworzy drzwi do nowego. 14:00 PAPUSZA Film biograficzny, dramat, 125 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Krauze, Joanna Kos - Krauze Zdjęcia: Krzysztof Ptak, Wojciech Staroń Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Sebastian Wesołowski, Leokadia Brzezińska, Paloma Mirga, Andrzej Walden, Antoni Pawlicki, Artur Steranko, Jowita Budnik, Zbigniew Waleryś "Niezwykła historia wyjątkowej kobiety, która miała odwagę być sobą" - reklamowali "Papuszę" na plakacie filmowym producenci. Podstawą scenariusza filmu stała się rzeczywista historia przejmujących losów tytułowej bohaterki, poetki cygańskiej, piszącej w języku romskim. Była pierwszą romską autorką, która sama spisała swoje wiersze oraz pierwszą, której twórczość tłumaczono na język polski i wydano w oficjalnym obiegu. Do opublikowania jej wierszy doszło dzięki zaangażowaniu Jerzego Ficowskiego, który odkrył talent Papuszy, oraz dzięki staraniom Juliana Tuwima. Wydany w 1956 r. tomik "Pieśni Papuszy" przyniósł poetce rozgłos. Fabuła "Papuszy" charakteryzuje się wielowarstwową strukturą, nie ma prostej, linearnej akcji, jest wielkim splotem życiowych doświadczeń, różnych spostrzeżeń, emocji i zachowań. Branżowa prasa zwracała uwagę na stronę wizualną i muzyczną filmu: na wspaniałe zdjęcia, świetne aktorstwo oraz utwory Pawluśkiewicza, genialnie podkreślające nastrój i wydźwięk opowieści. Film przedstawia wydarzenia rozgrywające się w ciągu kilkudziesięciu lat, ukazując kolejne etapy życia i twórczości romskiej poetki. Nigdy nie uczęszczała do szkoły, sama zadbała o to, by nauczyć się czytać i pisać. Odważyła się sprzeciwić tradycyjnej roli cygańskiej kobiety. I chociaż była samodzielna i wyzwolona, nie kwestionowała patriarchalnej władzy swego starszego o ponad dwadzieścia lat i niekochanego męża, harfiarza Dionizego Wajsa. W filmie jest on jedną z głównych postaci, podobnie jak znany tłumacz i pisarz Jerzy Ficowski, ukrywający się w taborze Wajsa przed bezpieką. Nagrody: 2013 Karlove Vary (MFF) Wyróżnienie Specjalne Jury; Gdynia - nagroda za drugoplanową rolę męską dla Zbigniewa Walerysia, Nagroda za charakteryzację, nagroda za muzykę dla Jana Kantego Pawluśkiewicza, Valladolid (MFF) - nagroda za reżyserię i za najlepszą rolę męską; 2014 MFF w Pune - nagroda dla najlepszego filmu; nagroda za reżyserię; Polska Nagroda Filmowa Orzeł w kategoriach: najlepsze zdjęcia dla Krzysztofa Ptaka i Wojciecha Staronia, najlepsza scenografia dla Anny Wunderlich, najlepsze kostiumy dla Barbary Sikorskiej - Bouffał, najlepsza muzyka dla J. K. Pawluśkiewicza. 18:00 U PANA BOGA ZA MIEDZĄ Komedia obyczajowa, 110 min, Polska 2009 Scenariusz i reżyseria: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Muzyka: Ludek Drizhal Aktorzy: Andrzej Zaborski, Krzysztof Dzierma, Agnieszka Kotlarska, Grzegorz Heromiński, Emilian Kamiński, Wojciech Solarz, Ryszard Doliński, Mieczyslaw Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach, Katarzyna Śmiechowicz, Barbara Torzewska, Małgorzata Płońska Kolejna (po "U Pana Boga za piecem" i "U Pana Boga w ogródku") część perypetii mieszkańców idyllicznego podlaskiego miasteczka Królowy Most. Na tle urokliwych sielskich pejzaży, pośród dobiegających z miejscowych kuchni woni kindziuków, kiszonych ogórków i smalcu, tudzież w asyście obficie obdarzonych przez naturę niewiast, Jacek Bromski po raz kolejny snuje opowieść o tym, jak spokojne życie dobrodusznego proboszcza i równie sympatycznych, co niewydarzonych, stróżów porządku zostaje zakłócone przez pojawienie się "obcego", a właściwie dwóch. Pierwszym jest Staszek Niemotko (Grzegorz Heromiński), który ostatnie dwadzieścia lat spędził w USA, a teraz wraca odwiedzić stare kąty. Przywióżł ze sobą luksusowy biały samochód i mnóstwo forsy. Jego rodzinna chałupa to już ruina, jednak za radą proboszcza Staszek postanawia zostać i znaleźć sobie odpowiednią żonę. Nie jest wprawdzie ani młody, ani zbyt przystojny, ale za to ma grubo ponad sto tysięcy dolarów, co niewątpliwie stanowi pewien atut. Niestety, nawet tak duża suma nie robi wrażenia na atrakcyjnej kasjerce w lokalnym banku, gdzie lokuje pieniądze. Dziewczyna, owszem, umówiłaby się na randkę z "Amerykanem", ale najpierw musiałby on uzyskać zgodę miejscowej władzy duchownej. I nie chodzi tu bynajmniej o proboszcza Antoniego, tylko o... popa, gdyż piękna Ludmiła jest wyznania prawosławnego. Wszystko wskazuje więc na to, że ze ślubu nic nie będzie. W zamian Staszkowi niespodziewanie trafia się szansa na zaistnienie w...polityce. W Królowym Moście zbliżają się bowiem wybory burmistrza. Piastujący to stanowisko od trzech kadencji Mieczysław jest usilnie namawiany przez żonę, by dał sobie już spokój z ratuszem i zajął się wnukami. Widząc jego wahania miejscowy bogacz Śliwiak postanawia również ubiegać się o urząd włodarza miasta. Dowiedziawszy się, że Staszek długo przebywał w Stanach, angażuje go do przygotowania profesjonalnej kampanii wyborczej w stylu amerykańskim. Niemotko ochoczo bierze się do rzeczy. Na początku zjednuje sobie reaktora naczelnego miejscowej gazety, który jest w niełasce u burmistrza, odkąd nie zgodził się wydrukować jego poezji. Jako że kampania ma być profesjonalna, redaktor dostaje zadanie "zebrania haków" na Mieczysława. Nie będzie to trudne, gdyż urzędujący burmistrz darzy daleko posuniętą sympatią swoją sekretarkę, nie tylko dlatego, że świetnie organizuje mu pracę i chętnie słucha napisanych przezeń wierszy, lecz także z powodu jej biustu, na widok którego króliczki "Playboya" mogłyby się nabawić kompleksów. Z biegiem czasu kampania wyborcza coraz bardziej się zaostrza i do akcji musi wkroczyć policja. Na szczęście nieporadności komendanta i jego safandułowatych podopiecznych w sukurs przychodzi drugi "obcy", a właściwie "obca" osoba w miasteczku - starszy inspektor Marina Chmiel, dziarska blondynka, posiadaczka czarnego pasa w karate i specjalistka od komputerów. Jednak i jej umiejętności okazują się niewystarczające wobec grupy uzbrojonych po zęby gangsterów zza Buga. Wskutek ich wyczynów idylliczne życie mieszkańców Królowego Mostu pryska jak bańka mydlana. Nawet kościelny dzwon brzmi fałszywie. Widząc, że wszystko dookoła pogrąża się w chaosie i przemocy zatroskany ksiądz proboszcz postanawia uciec się do niekonwencjonalnego jak na osobę duchowną rozwiązania sytuacji. Złoty Granat na Festiwalu Filmów Komediowych w Lubomierzu (2009) i Nagroda za reżyserię na Golden Rooster and Hundred Flowers Film Festiwal w Nanchang (2009). 20:00 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - WSTĘP DO FILMU - SAMURAJ I KOWBOJE Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2022 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Samuraj i kowboje", reż. Terence Young. 20:05 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - SAMURAJ I KOWBOJE (SOLEIL ROUGE) Western, 112 min, Francja/Hiszpania/USA/Włochy, 1971 Reżyseria: Terence Young Aktorzy: Charles Bronson, Ursula Andress, Toshiro Mifune, Alain Delon, Capucine Arizona, rok 1870. Pociągiem zmierzającym do stolicy USA - Waszyngtonu podróżuje ambasador Cesarstwa Japonii. Niespodziewanie na pociąg napadają gangsterzy, których łupem pada niezwykle cenny miecz, prezent dla amerykańskiego prezydenta. 22:35 PODRÓŻ SENTYMENTALNA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 1981 Scenariusz: Bohdan Rączkowski Zdjęcia: Andrzej Dmoch, Andrzej Mirski, Andrzej Żydaczewski Wykonawcy: Artur Rubinstein Ostatnia podróż Artura Rubinsteina do Polski w 1979 roku. Pianista przyjechał z francuską ekipą filmową. Zwiedzał Warszawę, Łódź, Karolin, opowiadał o swojej młodości. W filmie wykorzystane zostały telewizyjne zdjęcia archiwalne, m. in. z wykonania Poloneza As - dur granego przez Rubinsteina w Łodzi w 1976 roku. 23:35 GOMORRA S.III - ODC. 33 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 41 min, Włochy/Niemcy 2014 Reżyseria: Roberto Saviano Scenariusz na podstawie książki Roberto Saviano Aktorzy: Salvatore Esposito, Marco D'Amore, Cristiana Dell'Anna, Fortunato Cerlino Ciro udaje się do Stregone’a z propozycją zawieszenia broni w zamian za odstąpienie dzielnicy Forcella. Mimo sprzeciwu niektórych członków klanu, stary boss Konfederatów zgadza się na oddanie rewiru. Sytuacja wydaje się opanowana do dnia, w którym ginie Carmela, siostra Enza. Chłopak przysięga znaleźć sprawcę. Jest przekonany, że za zabójstwem stoi nieprzychylny mu Elegant. Zastawia na niego zasadzkę. Niestety, plan się nie powiódł i Enzo zostaje poważnie ranny. Chanel składa niespodziewaną wizytę Elegantowi i ujawnia, że za działaniem Cira stoi Gennaro Savastano. Oboje postanawiają pozbyć się młodego bossa. 01:10 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - KOLORY RAJU (THE COLOUR OF PARADISE, RANG E KHODA) Dramat, 89 min, Iran, 1999 Reżyseria: Majid Majidi Scenariusz: Majid Majidi Muzyka: Alireza Kohandairy Aktorzy: Salameh Feyzi, Elham Sharifi, Mohsen Ramezani, Hossein Mahjoub, Behzad Rafi, Farahnaz Safari Kolejne dzieło słynnego irańskiego twórcy Madżida Madżidiego jest dowodem dojrzałości i przenikliwego spojrzenia na niezwykły świat niewidomego chłopca, dla którego dźwięk, dotyk i zapachy to "kolory raju". Film obsypany wieloma nagrodami w Wenecji i Cannes w 1999 r. Ośmioletni Mohamed jest niewidomym, lecz niezwykle uzdolnionym uczniem teherańskiej szkoły dla dzieci ociemniałych. Nie ma łatwego dzieciństwa. Jego ojciec, ciężko pracujący wdowiec z zapadłej wsi, wstydzi się syna i chce się go pozbyć, by ożenić się z bogatą dziewczyną. Chłopca kocha tylko jego babcia, dumna z nauki wnuczka i jego zdolności. Niestety, ojciec gwałtem zabiera go, by oddać do stolarza na naukę rzemiosła. W swym okrutnym egoizmie, nie liczy się z uczuciami dziecka, które pokornie, lecz w bólu przyjmuje ciosy. Dopiero śmierć babci i tragiczny wypadek - utonięcie syna, uświadamia mu błąd. 02:55 ETGAR KERET. TO SIĘ ZDARZYŁO NAPRAWDĘ (ETGAR KERET: BASED ON A TRUE STORY) Film dokumentalny, 66 min, Izrael/Niderlandy (Holandia), 2017 Reżyseria: Stephane Kaas Film dokumentalny poświęcony Etgarowi Keretowi, współczesnemu izraelskiemu prozaikowi i reżyserowi. Jego utwory tłumaczone były na 42 języki. Na cześć Kereta w Warszawie powstał najwęższy dom świata.