TVP Kultura Czwartek, 22.12.2022 Zmiany z dnia 14.12.2022 w stosunku do raportu z dnia 30.11.2022 (dodano pozycję programową) 07:35 ZAGINIONE - ODNALEZIONE - SKRADZIONE IKONY Z MUZEUM WARMII I MAZUR W OLSZTYNIE Magazyn, 12 min, Polska, 2022 Wykonawcy: Rafał Wiśniewski (prowadzący) W 1990 roku w sali gotyckiej Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie prezentowana była wystawa cennych ikon cerkiewnych. Każdego dnia, po zamknięciu wystawy dla zwiedzających, sala była zamykana na klucz i plombowana, a klucze przekazywano na portiernię. 7 grudnia 1990 roku około godziny 11:30 do sali weszła po uprzednim zdjęciu nienaruszonych plomb kustoszka Muzeum z grupą zwiedzających. Od razu zobaczyła, że z sali zniknęła część ikon. Po dokładnym przeliczeniu stwierdzono, że brakuje 29 z 87 ikon prezentowanych na wystawie. Łączną wartość skradzionych obiektów wyceniono na 912 milionów ówczesnych złotych. W marcu 1991 roku Prokuratura Wojewódzka w Olsztynie w wyniku niewykrycia sprawców umorzyła śledztwo. Wszystkie skradzione ikony zarejestrowano w krajowym wykazie zabytków skradzionych i wywiezionych za granicę niezgodnie z prawem, prowadzonym przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego. Ikona z przedstawieniem Archanioła Michała: datowana na II poł XVI wieku, pochodząca z Rosji, ikona w srebrnej ramie zdobionej w technice filigranu i emalii, udekorowana drogimi kamieniami. Jedna z najcenniejszych ikon ze zbioru skradzionego w grudniu 1990. W 2019 roku kolekcjoner dzieł sztuki dr Reiner Zerlin podarował miastu Recklinghausen w Niemczech cenną kolekcję dzieł składającą się z blisko 250 obiektów sztuki wschodniochrześcijańskiej. W lipcu 2020 roku pracownik ówczesnego Wydziału ds. Restytucji MKiDN rozpoznał skradzioną ikonę na dostępnej on - line ekspozycji w Muzeum Ikon w Recklinghausen. Wykorzystując system informacji o rynku wewnętrznym Unii Europejskiej tzw. systemu IMI, MKiDN zwróciło się w sprawie ikony do Ministerstwa Kultury i Nauki Nadrenii Północnej - Westfalii. W odpowiedzi strona niemiecka potwierdziła, że faktycznie jest to poszukiwane przez Polskę dzieło sztuki, a Muzeum Ikon w Recklinghausen wyraża gotowość zwrotu obiektu. 22 września 2021 w Muzeum Ikon w Recklinghausen w Nadrenii Północnej - Westfalii w Niemczech odbyło się uroczyste przekazanie ikony przedstawicielom Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W grudniu 2021 roku w Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie odbyło się uroczyste przekazanie ikony z przedstawieniem Archanioła Michała. W tym czasie pracownicy Wydziału Restytucji byli już na tropie kolejnej ikony ze zbioru skradzionego w grudniu 1990 roku. Ikonaz przedstawieniem Trzech Marii u grobu: datowana na XVI wiek, pochodząca z Rosji, wykonana w technice tempery jajecznej na desce. W tradycyjnym prawosławiu nie ma przedstawień Chrystusa Zmartwychwstałego odpowiadających zachodnim wyobrażeniom. Zmartwychwstanie jest tajemnicą, której nie jest w stanie pojąć ludzki umysł, dlatego też przedstawia się je symbolicznie jako Zstąpienie do Piekieł lub Święte Niewiasty Myrofory, czyli przynoszące mirrę. W grudniu 2021 roku pracownik ówczesnego Wydziału ds. Restytucji Dóbr Kultury w MKiDN rozpoznał skradzioną ikonę w katalogu zakończonej aukcji ikon rosyjskich i greckich w Düsseldorfie. Wykorzystując system IMI, MKiDN zwróciło się już po raz drugi w sprawie ikony do Ministerstwa Kultury i Nauki Nadrenii Północnej - Westfalii. W odpowiedzi strona niemiecka potwierdziła, że jest to ikona poszukiwana przez Polskę, a dom aukcyjny z Düsseldorfu wyraża gotowość jej zwrotu. 10 marca 2022 w Düsseldorfie w siedzibie domu aukcyjnego ikona została przekazana przedstawicielowi Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego. W Wielki Piątek 15 kwietnia 2022 roku przedstawiciele Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego uroczyście przekazali do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur w Olsztynie XVI - wieczną ikonę Trzy Marie u grobu. Po ponad 30 latach dwie skradzione ikony wróciły do zbiorów Muzeum Warmii i Mazur. Na odnalezienie wciąż czeka 27 pozostałych obiektów skradzionych pod koniec 1990 roku z Olsztyna. (dodano pozycję programową) 17:25 CO DALEJ? - ŚWIĘTO BOGA CZY ŚWIĘTO RODZINY? Dysk./wywiad/debata, 19 min, Polska, 2021 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Święta Bożego Narodzenia, wydarzenie na wskroś chrześcijańskie, święto religijne, a jednak dostrzegane i obchodzone przez wszystkich. Zarówno wierzących, tych walczących z religią, jak i obojętnych ateistów, oczywiście obchodzone nie w ten sam sposób. Dziś właśnie o tym świeckim ceremoniale i być może świeckich korzyściach z Bożego Narodzenia. W programie udział biorą: - dr hab. MICHAŁ ŁUCZEWSKI socjolog, adiunkt w Instytucie Socjologii UW - GRZEGORZ GÓRNY publicysta, autor książek i programów telewizyjnych - prof. SIMON BLACKBURN - prof. JOSEPH WEILER (dodano pozycję programową) 00:35 CO DALEJ? - ŚWIĘTO BOGA CZY ŚWIĘTO RODZINY? Dysk./wywiad/debata, 19 min, Polska, 2021 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Święta Bożego Narodzenia, wydarzenie na wskroś chrześcijańskie, święto religijne, a jednak dostrzegane i obchodzone przez wszystkich. Zarówno wierzących, tych walczących z religią, jak i obojętnych ateistów, oczywiście obchodzone nie w ten sam sposób. Dziś właśnie o tym świeckim ceremoniale i być może świeckich korzyściach z Bożego Narodzenia. W programie udział biorą: - dr hab. MICHAŁ ŁUCZEWSKI socjolog, adiunkt w Instytucie Socjologii UW - GRZEGORZ GÓRNY publicysta, autor książek i programów telewizyjnych - prof. SIMON BLACKBURN - prof. JOSEPH WEILER