TVP Historia Środa, 28.12.2022 Zmiany z dnia 28.12.2022 w stosunku do raportu z dnia 30.11.2022 (dodano pozycję programową) 08:10 POLACY ZMIENIAJĄCY ŚWIAT - WIZJONERZY Film dokumentalny, 13 min, Polska, 2018 Reżyseria: Hanna L. Ceglińska - Leśnodorska Scenariusz: Hanna K. Ceglińska - Leśnodorska Zdjęcia: Wojciech Smoczyński Muzyka: Abel Korzeniowski, Gabriel Collet W filmie przedstawiono polskich wynalazców: Jana Szczepanika, o którym mówi sir Paul St. Georg, Mieczysława Bekkera, konstruktora pierwszego pojazdu księżycowego, o którym mówi dr Bill Barry NASA, Ernesta Malinowskiego w wywiadzie z ambasador Peru. Ponadto m.in. sylwetki Kazimierza Siemienowicza, Stefana Drzewieckiego, Mieczysława Wolfke, Janusza Groszkowskiego, Henryka Magnuskiego. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 13:00 KRÓLOWA BONA - ODC. 9 Serial historyczny, biograficzny, 56 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Zdzisław Kozień, Jerzy Zelnik, Anna Dymna, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Marek Kondrat, Stanisław Ptak, Tadeusz Janczar, Stefan Szmidt Po śmierci Zygmunta Starego na uroczystości żałobne przyjeżdża jedyny już władca Rzeczypospolitej - Zygmunt August. Wobec oczekującej go z całym dworem Bony ogłasza swoje małżeństwo z Barbarą Radziwiłłówną. Oburzona postępowaniem syna królowa opuszcza Wawel i udaje się na Mazowsze, by stamtąd obserwować jego walkę o uznanie przez Sejm małżeństwa z Barbarą. Zebranych w Piotrkowie Trybunalskim posłów Zygmunt stawia przed dramatycznym wyborem: albo uznają małżeństwo z Barbarą, albo on zrzeknie się korony. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 13:55 KRÓLOWA BONA - ODC. 10 Serial historyczny, biograficzny, 55 min, Polska, 1980 Reżyseria: Janusz Majewski Scenariusz: Halina Auderska Zdjęcia: Zygmunt Samosiuk Muzyka: Zdzisław Szostak Aktorzy: Aleksandra Śląska, Jerzy Zelnik, Anna Dymna, Zdzisław Wardejn, Lidia Korsakówna, Leonard Pietraszak, Jerzy Kamas, Piotr Fronczewski, Jerzy Trela, Bogusław Sochnacki, Marek Kondrat, Stanisław Ptak, Wieńczysław Gliński, Mariusz Benoit, Stefan Szmidt Długa i dramatyczna walka Zygmunta Augusta o uznanie jego małżeństwa z Barbarą Radziwiłłówną zostaje uwieńczona pełnym sukcesem. Przestraszeni groźbą abdykacji posłowie poddają się woli króla. 7 grudnia 1550 r. w katedrze wawelskiej odbywa się koronacja Barbary na królową Polski. Szczęście królewskiej pary nie trwa długo. Pół roku później Barbara umiera. Po raz drugi trzydziestoletni monarcha zostaje sam, skłócony z matką i nadal bezdzietny. Kierując się dobrem dynastii, Zygmunt August decyduje się na kolejne małżeństwo. Pragnąc rozbić koalicję cara Iwana z Ferdynandem Habsburgiem, planuje ślub z Katarzyną Austriaczką. (dodano pozycję programową) 15:45 SZLAKIEM MIEJSC NIEZWYKŁYCH - POMNIKI HISTORII S.I - NYSA Felieton, 4 min, Polska, 2015 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Tomasz Drozdowicz Program prezentuje najciekawsze pomniki i zabytki polskiej kultury. Nysa należała do najważniejszych ośrodków kulturalnych i politycznych Śląska. Jej znaczenie wiązało się z pełnieniem funkcji stolicy Księstwa Nyskiego ustanowionego w XIII w. przez Henryka Probusa. Kościół św. Jakuba Starszego Apostoła i św. Agnieszki Dziewicy i Męczennicy w Nysie jest jednym z najwybitniejszych późnogotyckich kościołów halowych Europy Środkowej. Bryła kościoła przywołuje na myśl słynną strzechę parlerowską, czyli gotycką szkołę znaną ze znakomitych realizacji na terenie Czech i Niemiec Południowych. O randze artystycznej nyskiej fary świadczy też jej wyposażenie. (dodano pozycję programową) 19:20 ZAGINIONE SKARBY - STARODRUK MIKOŁAJA KOPERNIKA "DE REVOLUTIONIBUS ORBIUM COELESTIUM" Film animowany, 7 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Zdjęcia: Sławomir Frank Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek opowiada o starodruku Mikołaja Kopernika "De revolutionibus orbium coelestium", który został skradziony w Krakowie w 1998 r. Kradzież wpisuje się w serię rabunków cennych rękopisów dokonywanych w całej Europie. Przedstawiamy okoliczności, tło historyczne, ale także świadków i portrety pamięciowe złodziei poszukiwanych przez Interpol.