TVP Kultura Czwartek, 29.12.2022 08:05 OPOWIEŚCI OFFENBACHA (TALES OF OFFENBACH) Film dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania/Francja, 2019 Reżyseria: Reiner E. Moritz Jacques Offenbach (1819 - 1880), twórca operetki francuskiej. W związku z inscenizacjami swych utworów odbywał podróże po Europie i Ameryce Północnej. Jego operetki (ok. 90) wystawiane po raz pierwszy na ogół w Paryżu, cechuje lekkość, wdzięk i zręczna instrumentacja, libretta są często dowcipną satyrą na życie francuskiej arystokracji II Cesarstwa; największą popularność zyskały: "Orfeusz w piekle" (1858) i "Piękna Helena" (1864), będące parodiami mitów greckich; ponadto "Życie paryskie" (1866), "Wielka księżna Gerolstein" (1867), "La Prichole" (1868), "Madame Favart" (1878). Z kilku oper Offenbacha trwałą pozycję zdobyły "Opowieści Hoffmanna" do libretta J. Barbiera i M. Carrgo według opowiadań fantastycznych E. T. A. Hoffmanna. 09:15 WINNETOU - WINNETOU I OLD SUREHAND (WINNETOU & OLD SUREHAND 1. TEIL) Film przygodowy, western, 89 min, Niemcy/Jugosławia 1965 Reżyseria: Alfred Vohrer Scenariusz na podstawie powieści Karola Maya: Eberhard Keindorff, Johanna Sibelius Aktorzy: Stewart Granger, Pierre Brice, Letitia Roman, Larry Pennel, Mario Girotti, Wolfgang Lukschy i inni W drodze do Mason City Old Surehand, który poszukuje mordercy swego brata, jest świadkiem napadu grupy bandytów na pociąg. Nie udaje mu się przeszkodzić w rabunku wielkiego transportu złota, ale przynajmniej ratuje pozostałych przy życiu pasażerów. Tymczasem farmer MacHary oskarża Komanczów, że bez powodu zabili jego syna. Old Surehand nie wierzy w te oskarżenia, mimo że farmer przedstawia nawet rzekomych świadków: Cata i Clincha. Do Mason City przybywa syn wodza Komanczów, żeby zaprotestować przeciwko bezprawiu białych myśliwych łamiących układy z Indianami. Zostaje jednak podstępnie zastrzelony. Old Surehand uświadamia sobie, że w takiej sytuacji wojnie między białymi i czerwonoskórymi może zapobiec już tylko interwencja wodza Apaczów, Winnetou. Old Surehand o mało nie ginie z rąk Cata. Uwalnia go Judith, bratanica zamordowanego poszukiwacza złota. Winnetou informuje Old Surehanda, że Komancze ogłosili wojnę z białymi i mają otrzymać od dwóch podejrzanych osobników sto karabinów. Jeden z owych ludzi zwany jest Generałem, a taki właśnie pseudonim nosi przywódca bandy, która pobiła przyjaciela Old Surehanda, Old Wabble’a. Judith i jej narzeczony Toby wpadają w ręce Komanczów. Old Surehand ratuje ich i przyrzeka dostarczyć wodzowi Komanczów mordercę jego syna. 11:00 JANOSIK - ODC. 13/13 - ZDRADA Serial przygodowy, kostiumowy, 44 min, Polska, 1973 Reżyseria: Jerzy Passendorfer Scenariusz: Tadeusz Kwiatkowski Zdjęcia: Stefan Pindelski Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Marek Perepeczko, Ewa Lemańska, Czesław Jaroszyński, Marian Kociniak, Mieczysław Czechowicz, Bogusz Bilewski, Witold Pyrkosz, Jerzy Cnota, Janusz Kłosiński, Janusz Bukowski, Lech Ordon, Cezary Julski, Ewa Ciepiela Janosik decyduje się na ożenek z Maryną. Szczęśliwa para bierze ślub. Niespodziewanie kościół otaczają oddziały wojska. Janosik i jego zbójnicy zostają skazani na śmierć. Świadkiem egzekucji jest młody góral, który postanawia podjąć dzieło tatrzańskiego zbójnika. 12:00 ZASADA PETERA (PETER’S PRINCIPLE) Film animowany, 5 min, Niemcy, 2007 Reżyseria: Jim Lacy, Kathrin Albers Scenariusz: Jim Lacy Krótki film animowany. Historia o krokodylu, myszce, kocie i słoniu. Zwierzęta starają się piąć się po szczeblach kariery, wcielając w życie teorie z poradników zarządzania. Które ze zwierząt zostanie nowym prezesem firmy? 12:20 OSTATNIE TANGO (UN TANGO MAS) Film dokumentalny, 81 min, Argentyna/Niemcy, 2015 Reżyseria: German Kral Dokument opowiadający historię miłości najsłynniejszej pary tanga argentyńskiego: Marii Nieves Regi i Juana Carlosa Copesa. 14:00 GIULIETTA I DUCHY (GIULIETTA DEGLI SPIRITI) Dramat, 139 min, Francja/Niemcy/Włochy, 1965 Reżyseria: Federico Fellini Zdjęcia: Gianni Di Venanzo Muzyka: Nino Rota Aktorzy: Giulietta Masina, Sandra Milo, Mario Pisu, Valentina Cortese Najbardziej tajemniczy i niepokojący z filmów wielkiego mistrza, będący bardzo oryginalną analizą sytuacji społecznej włoskiej kobiety. Główna bohaterka grana przez Giluliettę Masinę przypadkowo odkrywa, że mąż ją zdradza. Kobieta, która całe swoje życie poświęciła ukochanemu mężczyźnie, przeżywa prawdziwy wstrząs. Pod jego wpływem zaczyna mieć dziwne wizje. Nawiedzają ją niesamowite postacie będące personifakcją narastających w niej stanów lękowych. Kulminacja tych zdarzeń następuje w noc samotnie spędzoną przez Giuliettę w domu. Przerażające zjawy uświadamiają kobiecie pustkę dotychczasowej egzystencji i dają siłę prowadzącą do jej wyzwolenia... Film, który poraża niesamowitą inwencją plastyczną i kolorystyczną, stał się obiektem dosyć osobliwego kultu wśród kontestującej młodzieży amerykańskiej lat 60. Uznali oni, że dzieło Felliniego to najlepszy wstęp do halucynacji wywołanych przez LSD... (gildia filmu) 16:35 SANDITON - ODC. 4 (SANDITON) Serial kostiumowy, obyczajowy, 46 min, Wielka Brytania, 2019 Autor: Jane Austen Reżyseria: Olly Blackburn Aktorzy: Theo James, Rose Williams, Crystal Clarke odc. 4 Clara, rywalizująca z Esther i Edwardem o spadek po Lady Denham, podgląda ich w dość intymnej sytuacji. Odkrywa, że Esther jest zakochana w przyrodnim bracie, co może ich skompromitować w oczach ciotki. Do Sanditon przyjeżdża na potajemne spotkanie z Georgianą jej ukochany, czarnoskóry Otis. Opiekun prawny dziewczyny, Sidney Parker, jest stanowczo przeciwny ich związkowi. Charlotte dowiaduje się od Georgiany mrocznych faktów na temat przeszłości Sidneya. Walczący z otyłością Arthur, za radą doktora Fuchsa, zażywa intensywnie ruchu na świeżym powietrzu. Niestety, zbyt intensywnie. 18:10 KOGEL - MOGEL Komedia, 100 min, Polska 1988 Reżyseria: Roman Załuski Scenariusz: Ilona Łepkowska, Roman Załuski Zdjęcia: Jacek Mierosławski Muzyka: Seweryn Krajewski Aktorzy:: Grażyna Błęcka - Kolska, Ewa Kasprzyk, Zdzisław Wardejn, Katarzyna Łaniewska, Małgorzata Lorentowicz, Jerzy Turek, Dariusz Siatkowski, Jerzy Rogalski, Maciek Koterski Po emocjach związanych z egzaminami wstępnymi na wydział pedagogiki Katarzyna Solska wraca do rodzinnej wsi. I tu czeka ją niespodzianka - rodzina bez jej wiedzy rozpoczęła przygotowania do zaręczyn dziewczyny z bogatym sąsiadem Kolasą. Kasia wpada w rozpacz, próbuje się sprzeciwić decyzji rodziców, ale zostaje zamknięta w swoim pokoju. W dniu wizyty narzeczonego ucieka przez okno i z poczty dzwoni na uczelnię. Otrzymuje mylną informację i jest przekonana, że nie została przyjęta na studia. Zrezygnowana wraca więc do domu i zgadza się na ślub. Tymczasem w przeddzień wesela listonosz przynosi zawiadomienie o przyjęciu na uniwersytet. O świcie następnego dnia Kasia wsiada w pociąg i odjeżdża do stolicy. Akademik jest jeszcze zamknięty, więc dziewczyna nie ma gdzie się podziać. Przypadkowo spotyka babcię poszukującą opiekunki do swojego co nieco rozwydrzonego wnuczka. I tak Kasia trafia do domu docenta Wolańskiego. Z czasem okazuje się, że bardzo dobrze radzi sobie z upiornym Piotrusiem. Zbieg okoliczności sprawia, że żona docenta posądza go o romans z Kasią. Dziewczyna czym prędzej chce opuścić dom Wolańskich, ale nie dopuszcza do tego Piotruś. W końcu rozpoczynają się zajęcia na uczelni i Kasia wyprowadza się. Okazuje się, że Wolańska zupełnie nie radzi sobie z prowadzeniem domu, a Piotruś zamęcza domowników, tęskniąc za swą opiekunką. Rad nie rad, docent Wolański udaje się na poszukiwania dziewczyny. A odnajduje ją w tłumie studentów na swoim wykładzie. Scenariusz film napisany został przez Romana Załuskiego wspólnie z Iloną Łepkowską, współautorką scenariusza filmu "Och, Karol", seriali "M jak miłość", czy "Na dobre i na zła". Roman Załuski jest absolwentem PWSTTviF w Łodzi. Jako realizator filmów fabularnych zadebiutował w roku 1970 filmem "Dom". Jego kolejne realizacje to m.in. "Kardiogram", "Anatomia miłości", "Jeśli się odnajdziemy", "Och, Karol", "Głód serca". Zajmuje się również reżyserią teatralną, sporadycznie występuje też jako aktor. 20:00 CZWARTKOWY KLUB FILMOWY - WSTĘP DO FILMU - OUTSIDERS Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2022 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Outsiders", reż. Francis Ford Coppola. 22:35 MUZYKA - WOJCIECH KILAR (PORTRET KOMPOZYTORA) Reportaż, 58 min, Polska, 2001 Autor: Halina Szymura Wykonawcy: Narodowa Orkiestra Symfoniczna Polskiego Radia w Katowicach, Filharmonia Narodowa, Sinfonia Varsovia, Wojciech Kilar, Krzysztof Zanussi, Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz, Jerzy Maksymiuk Opowieść o Wojciechu Kilarze, jednym z najwybitniejszych współczesnych polskich kompozytorów, oraz o jego monumentalnej, sugestywnej muzyce. Artysta ma w swoim dorobku wiele utworów symfonicznych, m.in. "Exodus", "Krzesany", "Kościelec 1909", "Orawa", "Angelus", "Missa pro pace" oraz muzykę filmową do takich obrazów jak "Dracula" Francisa Forda Coppoli, "Portret damy" Jane Campion, "Pan Tadeusz" i "Ziemia obiecana" Andrzeja Wajdy i wielu innych. "Co chciałbym dać ludziom w swojej muzyce? - Wojciech Kilar po chwili namysłu odpowiada - radość, nadzieję, refleksję, przede wszystkim oczywiście siebie, opowieść o sobie". W swoich kompozycjach opowiada o tym, co go fascynuje, zachwyca, wprawia w zadumę. Inspirują go m.in. Tatry i góralska muzyka, a także tematy religijne. W zaciszu własnego domu artysta mówi o pracy, karierze, o sobie, o tym, co osiągnął, co uważa za największy sukces. Wspomina lata szczęśliwego dzieciństwa we Lwowie, klimat rodzinnego domu i lekcje muzyki, które były dla niego prawdziwą udręką, niezwykle uciążliwym obowiązkiem nałożonym przez rodziców, którzy zdecydowali, że syn ma się kształcić na muzyka. Ze Lwowa, okupowanego najpierw przez bolszewików, a potem faszystów, rodzina przeniosła się do Katowic. Wojciech Kilar zyskał z czasem opinię młodego, bardzo utalentowanego, awangardowego kompozytora, co zwróciło na niego uwagę Kazimierza Kutza. Od współpracy z tym reżyserem rozpoczęła się przygoda Kilara z filmem. Był okres, kiedy pisał osiem filmów rocznie, dziś już właściwie zarzucił tę formę twórczości, wyjątkiem są tak znaczące realizacje, jak "Pan Tadeusz" czy "Zemsta". O Wojciechu Kilarze opowiadają m.in. zaprzyjaźnieni z nim reżyserzy i dyrygenci - Andrzej Wajda, Kazimierz Kutz, Krzysztof Zanussi i Jerzy Maksymiuk. Drugim równorzędnym bohaterem filmu jest muzyka. W programie wykorzystano obszerne fragmenty najbardziej znanych utworów symfonicznych Kilara, fragmenty widowisk opartych na "Krzesanym" i "Exodusie" oraz fragmenty filmów polskich i amerykańskich. 23:45 GOMORRA S.III - ODC. 34 (GOMORRA S. 1 - 3) Serial kryminalny, 43 min, Włochy/Niemcy 2014 Reżyseria: Roberto Saviano Scenariusz na podstawie książki Roberto Saviano Aktorzy: Salvatore Esposito, Marco D'Amore, Cristiana Dell'Anna, Fortunato Cerlino Don Giuseppe porywa swojego wnuka, Pietra, na oczach córki i przekazuje go Konfederatom. Genny wysyła do nich Patrizię w sprawie ugody, by jak najszybciej zwrócili dziecko. Konfederaci zgadzają się przekazać Forcellę pod nadzór Enza i jego ludzi, stawiając dwa warunki. Enzo będzie kupować towar u braci Capaccio, a Genny musi zapłacić konkurencji 3 miliony euro odszkodowania za poniesione straty i ukarać ludzi Enza za próby oszustwa. 01:20 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - VOLVER (VOLVER) Film obyczajowy, 115 min, Hiszpania 2006 Scenariusz i reżyseria: Pedro Almodovar Muzyka: Alberto Iglesias Zdjęcia: Jose Luis Alcaine Aktorzy: Penelope Cruz, Carmen Maura, Lola Duenas, Blanca Portillo, Yohana Cobo, Chus Lampreave "Volver" to niezapomniany klimat filmu i mieszanina stylów: w obyczajową opowieść wplatają się elementy czarnej komedii, melodramatu, kryminału i groteski. W swoim kolejnym dziele reżyser Pedro Almodovar ("Kwiat mego sekretu", "Drżące ciało", "Kika", "Kobiety na skraju załamania nerwowego", "Wszystko o mojej matce", "Porozmawiaj z nią") na planie filmowym zgromadził ulubione aktorki Carmen Maurę oraz piękną i zmysłową Penelope Cruz, która za główną rolę otrzymała nominację do Oscara. Nie można przeoczyć w tym filmie tytułowej piosenki i innych utworów w niezapomnianym wykonaniu Penelope Cruz (właściwie śpiewa hiszpańska śpiewaczka flamenco Estrella Morente). Głównym tematem filmu jest - podobnie jak w "Kwiecie mego sekretu" - samotność, potrzeba miłości i bliskości drugiej osoby, ale to także film o śmierci. Opowieść o kobietach - bo one są tu pierwszoplanowymi postaciami - które z różnych względów pozostały same i muszą podołać trudom codziennego życia, zmierzyć się z przeciwnościami losu, a na koniec ostatecznie wyjaśnić mroczną tajemnicę rodziny. Samotna jest Raimunda, mieszkająca w Madrycie. Ona wprawdzie ma męża Paco, ale nie łączy ją z nim nic, oprócz marnego świstka papieru o zawartym ślubie. Nawet 14 - letnia Paula nie jest jego córką, co matka przez tyle lat ukrywała przed dziewczyną. Paco to nieudacznik i leń, z każdej pracy go zwalniają. Jego główne zajęcie to siedzenie na kanapie przed telewizorem i raczenie się piwem, a żona ma mu jeszcze usługiwać. W nocy żąda uległości od Raimundy, która po całodziennej pracy fizycznej nie myśli o amorach, a raczej o wzięciu dodatkowego zajęcia w niedziele, by jeszcze dorobić do skromnej pensji. Zresztą ciągle pijany mąż napawa ją jedynie wstrętem. A Paco nie zaspokoiwszy swoich potrzeb w małżeńskiej sypialni, coraz bardziej natarczywie gapi się na Paulę, co w rezultacie prowadzi do tragedii. Kiedy pod nieobecność Raimundy, podpity mężczyzna próbuje dobrać się do nastolatki w kuchni, dziewczyna wyciąga z szuflady nóż i zadaje ojcu śmiertelne ciosy, choć chciała go tylko nastraszyć. Przerażona swoim czynem Paula czeka na matkę wieczorem na przystanku autobusu. Kiedy Raimunda dowiaduje się o tym co zaszło w ich domu, zachowuje zimną krew. Uważa, że sama rozwiąże ten problem, jak zresztą większość życiowych spraw, z którymi zawsze musiała radzić sobie sama. Dopiero teraz wyjawia córce, że Paco nie był jej biologicznym ojcem. U Raimundy akurat zjawia się sąsiad Emilio, który wyjeżdża do Barcelony na stałe. Zostawia jej klucze, gdyby trafił się klient zainteresowany jego restauracją naprzeciwko, którą wystawił na sprzedaż. Kobieta ukrywa tam ciało męża w chłodziarce. Tymczasem zgłaszają się do niej członkowie ekipy filmowej, którzy pytają o lokal. Na czas kręcenia zdjęć chcieliby się tu stołować. Razem 30 osób, proponują dobre wynagrodzenie. Chęć szybkiego zarobku nie pozwala jej długo się zastanawiać. Raimunda podejmuje się codziennego gotowania obiadów w restauracji. Okazuje się, że jest świetną organizatorką i jeszcze lepszą kucharką. Ekipa jest zachwycona "właścicielką", która do tego potrafi umilić im czas, śpiewając. Pozostałe bohaterki "Volvera" to siostra Raimundy, Sole, która także mieszka Madrycie. Sole rozwiodła się z mężem. Pewnego dnia zjawia się u niej ich zmarła matka, Irene, która postanawia z nią zamieszkać i pomóc w prowadzeniu nielegalnego biznesu. Samotna jest także ich przyjaciółka Augustina z rodzinnej wioski, która opiekuje się swoją ciotką. Stara kobieta umiera, Sole jedzie na pogrzeb, ale Raimunda wymiguje się od wyjazdu, tłumacząc się rzekomą kłótnią z mężem. Wkrótce do Madrytu przyjeżdża Augustina, u której lekarze wykryli raka. Przyjaciółka będzie się chciała spotkać z matką Raimundy i Sole, by wyjaśnić okoliczności pożaru, w którym nie tylko zginęła Irene, ale także jej matka.