TVP Kultura Wtorek, 03.01.2023 08:20 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - MUZEUM KS. JERZEGO POPIEŁUSZKI Magazyn, 25 min, Polska, 2021 Muzeum Księdza Jerzego Popiełuszki powstało niedługo po jego męczeńskiej śmierci. W salach dolnego kościoła założył je ówczesny proboszcz, ksiądz prałat Teofil Bogucki. Znajdowały się tam pamiątki po księdzu Jerzym, których wiele pozostało na terenie parafii. W 2004 roku, staraniem kolejnego proboszcza, księdza Zygmunta Malackiego, muzeum otrzymało nowoczesną, multimedialną formę. W dziewięciu salach muzealnych znajduje się kilka tysięcy eksponatów, w tym przedmioty osobiste księdza Jerzego, przedmioty związane z jego męczeńską śmiercią, zdjęcia, prezentacje filmowe i dźwiękowe. 09:15 WINNETOU - WINNETOU I APANACZI (WINNETOU UND DAS HALBBLUT APANATSCHI) Film przygodowy, western, 86 min, Jugosławia/Niemcy 1966 Reżyseria: Harald Philipp Scenariusz według powieści Karola Maya: Fred Denger, Harald Philipp Aktorzy: Pierre Brice, Lex Barker, Ursula Glas, Goetz George, Ralf Wolter, Walter Barnes, Marinko Cosić, Ilja Dżuvalekovski i inni Apanaczi, córka białego osadnika Mac Hallera i jego indiańskiej żony, kończy 21 lat. Jej mały braciszek Happy ofiarowuje jej z tej okazji zdobyte z narażeniem życia orle pióro, a przyjaciel ojca, Winnetou - prawdziwy strój indiański. Co więcej, ojciec wyraża zgodę na zaręczyny Apanaczi z młodym traperem, Jeffem Brownem. Wraz z ojcem i Winnetou dziewczyna wyrusza w góry, żeby odebrać najważniejszy prezent urodzinowy - żyłę złota odkrytą przed wielu laty przez Mac Hallera. Po powrocie do domu zastają tam gości: myśliwych Sloana i Pincky’ego, którzy przypadkowo dowiadują się o złocie. Zaślepieni chciwością myśliwi zmuszają Mac Hallera, żeby im wskazał złotodajny teren. Jeff wyrusza na pomoc przyszłemu teściowi. Podczas walki ze Sloanem i Pinckym Mac Haller zostaje zabity, a Jeff ranny. Apanaczi z kolei ucieka do obozu robotników budujących linię kolejową. W samą porę zjawia się tam Old Shatterhand, żeby uratować dziewczynę i jej brata z rąk ścigających ich myśliwych. Ale, niestety, wieść o złocie dociera również do bandy Curly Billa, która opanowała miasteczko Rocky Town. Bandyci ruszają do obozu robotników. Porywają Apanaczi i jej brata, a podczas strzelaniny giną Sloane i Pincky. Old Shatterhand organizuje wśród robotników i uciekinierów z Rocky Town oddział, który ma zlikwidować groźną bandę. Członkom oddziału udaje się uwolnić Apanaczi, ale bandyci uprowadzają małego Happy. Aby go ratować, Winnetou zdradza miejsce, gdzie znajduje się złoto, licząc, że zachłanni bandyci powybijają się między sobą. 11:00 KARIERA NIKODEMA DYZMY - ODC. 2/7 Serial obyczajowy, 50 min, Polska 1980 Reżyseria: Jan Rybkowski i Marek Nowicki Scenariusz: Marek Nowicki, Witold Orzechowski, Jan Rybkowski Zdjęcia: Marek Nowicki Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Roman Wilhelmi, Grażna Barszczewska, Izabella Trojanowska, Leonard Pietraszak, Mariusz Dmochowski, Bronisław Pawlik, Tadeusz Pluciński, Bogusz Bilewski, Halina Golanko, Igor Śmiałowski, Hanna Balińska, Ryszard Barycz, Arkadiusz Bazak, Barbara Brylska, Krystyna Ciechomska, Liliana Głąbczyńska, Kazimierz Iwiński, Alicja Jachiewicz, Zofia Merle, Jerzy Molga, Włodzimierz Musiał, Lech Ordon, Witold Pyrkosz, Ewa Szykulska, Ewa Ziętek, Zygmunt Zintel, Wojciech Pokora, Bohdan Łazuka, Mieczysław Czechowicz, Hanna Stankówna, Tomasz Stockinger, Janusz Bylczyński i inni Nikodem Dyzma przyjeżdża do Koborowa, majątku państwa Kunickich. Dzięki parotysięcznej zaliczce otrzymanej od pracodawcy jego wygląd zmienia się nie do poznania. Pani Nina, żona Kunickiego, i Kasia, jego córka z pierwszego małżeństwa, widzą w nowym administratorze majątku prawdziwego światowca. Dyzma zdaje sobie jednak sprawę z własnych niedostatków - braku obycia, dobrych manier i wykształcenia. Za wszelką cenę stara się je ukryć przed otoczeniem, mówi mało, a nocami uczy się, gorliwie wertując księgi gospodarcze. Przypadkiem spotyka brata Niny, ubezwłasnowolnionego przez jej męża hrabiego Żorża Ponimirskiego. Szalony Żorż wyjawia mu, w jaki sposób Kunicki wszedł w posiadanie majątku swej żony. Pomiędzy "niespełna rozumu" hrabią a administratorem majątku staje układ - Dyzma obiecuje Ponimirskiemu pomoc w zamian za potajemne dokształcanie. Tymczasem pan Kunicki prosi zarządcę swych dóbr, aby korzystając ze znajomości w sferach rządowych, uzyskał od ministra rolnictwa, Jaszuńskiego, przydział drewna dla koborowskich tartaków. Żegnany z żalem przez panią domu Nikodem Dyzma wyrusza do Warszawy. 12:05 RITA HAYWORTH, BOGINI MIŁOŚCI (RITA HAYWORTH, THE LOVE GODDESS) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2019 Reżyseria: Julia Kuperberg, Clara Kuperberg Reżyserki przedstawiają sylwetkę Rity Hayworth, jednej z największych gwiazd Hollywoodu, która zasłynęła z tytułowej roli filmu "Gilda", a scena zdejmowania przez nią czarnej rękawiczki przeszła do historii kina. Była uosobieniem seksu i femme fatale. Sama, nie zaznała szczęścia w małżeństwie. Miała pięciu mężów, a postępująca choroba Alzheimera definitywnie przerwała jej karierę artystyczną. 14:35 LEGENDA TATR Film obyczajowy, 106 min, Polska 1994 Autor: Kazimierz Przerwa - Tetmajer Scenariusz i reżyseria: Wojciech Solarz Zdjęcia: Zbigniew Wichłacz Muzyka: Wojciech Kilar Występują: Rafał Królikowski, Ryszard Sobolewski, Andrzej Kozak, Joanna Żurawska - Fedorowicz, Agnieszka Brzezińska, Jerzy Trela, Krzysztof Jasiński, Andrzej Buszewicz, Tomasz Schimscheiner, Maciej Luśnia, Jerzy Binczycki, Edward Linde - Lubaszenko i inni Scenariusz "Legendy Tatr" oparty został na dwóch dziełach Kazimierza Przerwy - Tetmajera - "Na skalnym Podhalu" i "Legendzie Tatr". Z bogactwa wątków i motywów reżyser wybrał to, co go najbardziej interesowało, pominął natomiast całą warstwę historyczną obu książek. Ograniczył się do spraw najbardziej uniwersalnych - obyczajów zbójeckich, legend góralskich, mistyki, majestatu gór. Szczególną atmosferę filmu tworzy też muzyka góralska i inspirowane nią kompozycje Wojciecha Kilara. "Legenda Tatr" pozbawiona jest klasycznej fabuły, właściwymi jej bohaterami są natura i kultura Podhala. Rok 1994. Do Zakopanego przyjeżdża mieszkający na nizinach Andrzej. Wynajmuje dorożkę i każe się zawieźć do Doliny Strążyskiej. Pod Giewontem dostrzega światełko. Dorożkarz wyjaśnia mu, że to kowal Fatla podkuwa co 10 lat konia. Andrzej spada ze skały wdrapując się na szczyt, Fatla opiekuje się nim w swoim szałasie. Przybysz chce udać się do Groty Śpiących Rycerzy. Jednak kowal powstrzymuje go mówiąc, że jeszcze na to nie pora, a tymczasem poddaje go próbie. Andrzej musi nanieść wody z potoku, narąbać drzew i nagi wskoczyć do strumienia. Dopiero gdy próba wypada pomyślnie, Fatla zgadza sie uczyć go kłusownictwa i gwary góralskiej. 16:40 SANDITON - ODC. 7 (SANDITON) Serial kostiumowy, obyczajowy, 46 min, Wielka Brytania, 2019 Autor: Jane Austen Reżyseria: Olly Blackburn Aktorzy: Theo James, Rose Williams, Crystal Clarke Odc. 7 W Sanditon mają się wkrótce odbyć letnie regaty. Sidney zmaga się ze swoimi starymi uczuciami. Stringer wyjawia swoje uczucia Charlotte. Lady Denham czuje nadchodzącą śmierć. Napięcia między Edwardem, Clarą i Esther osiągają szczyt - z zaskakującymi konsekwencjami. 18:10 WINNETOU - I OLD FIREHAND (WINNETOU UND SEIN FREUND OLD FIREHAND) Western przygodowy, 90 min, Niemcy/Jugosławia 1967 Reżyseria: Alfred Vohrer Scenariusz na podstawie powieści Karola Maya: David DeReszke Aktorzy: Rod Cameron, Pierre Brice, Marie Versini, Todd Armstrong, Harald Leipnitz Western przygodowy, którego scenariusz został zainspirowany popularnymi indiańskimi powieściami Karola Maya. Akcja rozgrywa się w surowych i malowniczych sceneriach Dzikiego Zachodu. Bohater filmu, szlachetny Apacz Winnetou, wraz z białym pionierem, zwanym Old Firehand, walczą o pokój na ziemiach odebranych Indianom. Banda Sillersa napada ludność zamieszkującą obszar na granicy między Teksasem a Nowym Meksykiem. Atakują czerwonoskórych dla rozrywki i zabijają kilku z nich. Aby zapobiec krwawym zabawom i ukarać bandę, Winnetou wraz z siostrą Nscho - tschi i Old Firehandem jadą do miasta, by szukać tam sprawiedliwości. 20:00 LEKKIE OBYCZAJE - MĄŻ FRYZJERKI (LE MARI DE LA COIFFEUSE) Komediodramat, romans, 78 min, Francja, 1990 Reżyseria: Patrice Leconte Scenariusz: Patrice Leconte, Claude Klotz Zdjęcia: Eduardo Serra Muzyka: Michael Nyman Aktorzy: Jean Rochefort, Anna Galiena, Roland Bertin, Maurice Chevit, Philippe Clevont, Jacques Mathou Miłość do fryzjerki powoduje że młody chłopiec Antoine często przychodzi do fryzjera. Jako dorosły mężczyzna poznaje piękną fryzjerkę Mathildę i oboje zakochują się w sobie. Reżyser Patrice Leconte mówi tak o swoim filmie: Chodzenie do fryzjera sprawiało mi przyjemność już, gdy byłem małym chłopcem. Doznanie to zintensyfikowało się szczególnie, gdy miałem 12 lub 13 lat. Wtedy zacząłem się strzyc u fryzjerki. Nie istniała czynność, która odpowiadałaby mi bardziej niż sposób, w jaki byłem przez nią traktowany. Podobał mi się jej zapach, była delikatna i miała spokojny głos. Oczyma wyobraźni widziałem niezwykłe szczęście człowieka, który z nią żyje. Od tamtej pory przyrzekłem sobie, ze któregoś dnia poślubię fryzjerkę. Los jednak chciał inaczej. To właśnie niezrealizowanie tych zamierzeń musiało skłonić mnie do napisania opowieści, której mógłbym być bohaterem. "Mąż fryzjerki"mówi o miłości. Nie jest to historia autobiograficzna, choć w rzeczywistości powinna nią być". 21:55 TEATR TELEWIZJI - SZCZĘŚCIE FRANIA Teatr, 69 min, Polska 2001 Autor: Włodzimierz Perzyński Reżyseria: Agnieszka Glińska Zdjęcia: Krzysztof Pakulski Występują: Maciej Stuhr (Franio), Joanna Szczepkowska (Lipowska), Krzysztof Stroiński (Lipowski), Aleksandra Popławska (Helena), Bartosz Opania (Otocki), Maria Maj (Mroczyńska), Agnieszka Wosińska (Langmarowa) W jednym z wywiadów Włodzimierz Perzyński (1877-1930) oświadczył, że komediopisarzem został przez przypadek. Brakowało mu po prostu pieniędzy na wypłacenie się z zaciągniętej wcześniej zaliczki. Chcąc wybrnąć z nieprzyjemnej sytuacji, napisał "Lekkomyślną siostrę" (1904), jak się później okazało, jedną ze swych trzech najlepszych komedii. Pozostałe dwie to "Aszantka" (1907) i "Szczęście Frania" (1909). To głównie one sprawiły, że nazwisko autora "Pamiętnika wisielca" do dziś figuruje w podręcznikach literatury i na teatralnych afiszach. Próby poetyckie, jak również obfity dorobek prozatorski i publicystyczny Perzyńskiego są obecnie niemal doszczętnie zapomniane. "Szczęście Frania" to lekka komedia miłosna, w której pobrzmiewają także tony serio. Tradycyjnie zainscenizowany i dobrze zagrany spektakl Agnieszki Glińskiej umiejętnie je wydobywa. Zza fasady komizmu wyłania się "mały", lecz autentyczny dramat szlachetnego człowieka, któremu niskie urodzenie staje na drodze do tytułowego "szczęścia". Ironia losu jest tu podwójna. Nie dość, że pogardzany Franio przewyższa moralnie całe swoje otoczenie (może poza służącą Mroczyńską), to jeszcze realizacja marzenia jego życia przynosi mu nie tyle radość, co dotkliwe upokorzenie. Rozpieszczona i zepsuta Hela, córka państwa Lipowskich, pobiera lekcje malarstwa u zblazowanego artysty Otockiego, z którym potajemnie romansuje. Jej matka jakby czegoś się domyśla, urządza dziewczynie awantury i pod byle pretekstem wpada do pokoju, gdzie odbywają się lekcje. Hela, doprowadzona do wściekłości, ulega namowom Otockiego i decyduje się skrycie odwiedzić artystę w jego pracowni. Tymczasem w pannie Lipowskiej kocha się szaleńczo Franio, prostolinijny chłopak z nizin, od lat służący u jej rodziców. Uczciwy i niegłupi cieszy się w domu swych chlebodawców statusem niemal krewnego. Nieodzowny do pomocy w kantorze, niezastąpiony w wieszaniu firanek, jedyny do pakowania walizek oraz tysiąca innych gospodarskich drobiazgów. Cóż z tego, skoro "państwo" w głębi ducha wciąż uważają go za gorszą odmianę człowieka. Franio przekonuje się o tym boleśnie, gdy postanawia prosić o rękę Heli. Lipowski traktuje chłopaka z pełnym niedowierzania rozbawieniem, zaś ukochana... lepiej nie mówić. Urażony do żywego młodzian wypowiada posadę. Wkrótce jednak bieda daje mu się boleśnie we znaki, zaś w rodzinie Lipowskich dochodzi do prawdziwego "trzęsienia ziemi". 23:20 MŁODA POLSKA - CASTING Dramat, 19 min, Polska, 2017 Reżyseria: Katarzyna Iskra Scenariusz: Katarzyna Iskra Zdjęcia: Sebastian Weber Aktorzy: Marta Mazurek, Katarzyna Herman, Julian Świeżewski Zosia i Kuba są młodymi rodzicami z małego miasta. Ona jest początkującą aktorką, ale głównie zajmuje się córeczką. Kiedy dostaje szansę, aby wystąpić w filmie ze swoją idolką Martą, decyduje się pojechać na casting z dzieckiem. Ten dzień okaże się przełomowym momentem w jej życiu. (filmpolski.pl) 23:55 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - SICARIO (SICARIO) Thriller, 116 min, USA 2015 Reżyseria: Denis Villeneuve Scenariusz: Taylor Sheridan Aktorzy: Emily Blunt, Benicio del Toro, Josh Brolin, Victor Garber, Jon Bernthal, Daniel Kaluuya, Jeffrey Donovan Film otrzymał 3 nominacje do nagrody Oscara w kategoriach: najlepsze zdjęcia, muzyka, montaż dźwięku. Trzymająca w napięciu do ostatniej sceny opowieść o grupie specjalnej rozpracowującej meksykański kartel narkotykowy. Główną bohaterką jest młoda agentka Kate Macer, która nie zawaha się podjąć niebezpieczną walkę z bezwzględnymi mafiosami, za co ostatecznie będzie musiała zapłacić wysoką cenę. Kate ma wziąć udział w ściśle tajnej operacji CIA mającej na celu pojmanie samego szefa kartelu. Akcją dowodzi Matt Graver, stopniowo wprowadzający ją w szczegóły operacji. Młoda agentka poznaje najbardziej mroczne tajemnice przestępczego świata, gdzie nia ma żadnych zasad i reguł. Zostaje wystawiona na ciężką próbę za sprawą zagadkowego "konsultanta" meksykańskiego pochodzenia, współpracownika CIA Alejandro Gillicka, który okaże się podwójnym agentem. Grupa operacyjna, w skład której wchodzą żołnierze elitarnej amerykańskiej formacji Delta Force, służby agencji federalnej oraz agenci CIA, wyrusza do Meksyku. 03:10 SŁONECZNY ZEGAR Komediodramat, 107 min, Polska, 1997 Reżyseria: Andrzej Kondratiuk Scenariusz: Andrzej Kondratiuk Zdjęcia: Zbigniew Hałatek, Andrzej Kondratiuk, Maciej Kijowski, Józef Romasz Muzyka: Iga Cembrzyńska Aktorzy: Iga Cembrzyńska, Andrzej Kondratiuk, Katarzyna Figura, Roman Mielczarek Sfiksowany na tle kina, starzejący się filmowiec nadal z uporem maniaka realizuje swój film życia. Chce pokazać, jak przedziwnym metaforom podlega człowiek w miarę upływu lat. Pozbawiony profesjonalnej ekipy posługuje się archaicznym sprzętem. Filmuje wszystko, co wydaje mu się godne uwiecznienia: przyrodę, epizody z życia, sytuacje w pracy z naturszczykami. Poszukując w życiu sensu, piękna i radości filmowiec odnajduje te wartości w sztuce iluzji, na ekranie.