TVP Kultura Środa, 11.01.2023 08:05 CO DALEJ? - CZY FEMINIZM JEST JUŻ WSTECZNY? Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2023 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gociek (prowadzący) Dzisiaj w programie pytamy: co dalej z feminizmem. Czy postulaty tego ruchu zostały osiągnięte? Czy są w ogóle do osiągnięcia? Czy też może feminizm - jako postawa według niektórych nie dość postępowa - odejdzie do lamusa lub wręcz zostanie zastąpiona przez idee bardziej radykalne? W programie udział biorą: - dr hab. Karolina Wigur, a socjolożka, historyczka idei, publicystka, Wolny Uniwersytet Berliński i Kultura Liberalna - Krystyna Różańska - Gorgolewska, artystka malarka, krytyk sztuki i kurator, wicedyrektor Centrum Sztuki Współczesnej Zamek Ujazdowski Rozmowa pierwsza: O co walczy teraz dzisiejszy feminizm i czy walczy o słuszne cele? Rozmowa druga: Na ile feminizm jest postawą demokratyczną, tj. celem jest świat, w którym wszyscy mają równe prawa, a na ile są to koncepty budowy nowego wspaniałego świata? Poprawianie starego vs. budowa wszystkiego od nowa. Ewolucja vs rewolucja. Rozmowa trzecia: Radykalizacja. Czy progresywizm zjada własne dzieci? Przypadek J. K. Rowling (osoby menstruujące) czy określenie TERF. Pojęcia niebinarności, płci kulturowych i zacieranie różnic płciowych a feminizm? 08:35 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - ROKAS ZUBOVAS Dysk./wywiad/debata, 26 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Jolanta Rzegocka, Piotr Poraj Poleski, Anna Szałańska Wykonawcy: Jolanta Rzegocka (prowadząca) Seria ekskluzywnych wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką na Litwie, z wybitnymi przedstawicielami litewskiej kultury i polityki. Bohaterowie programu opowiadają o związkach Litwy z Polską, wzajemnych inspiracjach kulturalnych, wspólnej historii i perspektywach na przyszłość. W odcinku Jolanta Rzegocka rozmawia z Rokasem Zobovasem, pianistą, prawnukiem Mikolajusa Konstantinasa Ciurlionisa, kompozytora i malarza, najwybitniejszego artysty litewskiego przełomu XiX i XX wieku. Rokas Zubovas pracuje nad polską częścią szlaku kulturowego poświęconego Ciurlionisowi. 09:10 ZŁOTE KOŁO Film kryminalny, 99 min, Polska 1971 Reżyseria: Stanisław Wohl Scenariusz: Aleksander Ścibor - Rylski Zdjęcia: Mikołaj Sprudin Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Występują: Tadeusz Janczar, Janusz Bukowski, Zdzisław Maklakiewicz, Teresa Lipowska, Ryszard Pietruski, Kazimierz Wichniarz, Katarzyna Łaniewska, Jerzy Trela Znakomicie utrzymany klimat początku lat 70. i zawikłana intryga w kryminale, do którego scenariusz napisał sam Aleksander Ścibor - Rylski. Uwagę zwraca świetna obsada z Tadeuszem Janczarem i Zdzisławem Maklakiewiczem na czele. W filmie zagrał syn Janczara, Krzysztof, którego widzowie pamiętali jeszcze z roli w niezwykle popularnym serialu telewizyjnym "Wojna domowa" (1965). "Złote Koło" gloryfikuje profesjonalizm i humanitaryzm oficerów milicji, równocześnie jest kryminałem spełniającym wszelkie wymagania gatunku. Na ulicy Złote Koło znaleziono nieprzytomnego nastolatka z raną zadaną w głowę. Nieznany mężczyzna przywiózł chłopca do szpitala i natychmiast się oddalił, nie pozostawiając żadnych danych o sobie. Wkrótce nastolatek umiera, a lekarze podejrzewają, że nie był to zwykły wypadek. Policja prowadzi śledztwo w tej tajemniczej sprawie. Szczególnie jest nią zainteresowany kapitan milicji Budny. Denat był w wieku jego syna, miał przecież całe życie przed sobą. Biorący udział w dochodzeniu funkcjonariusze próbują ustalić presonalia chłopca, który nie miał przy sobie żadnych dokumentów. Sprawa przyjmuje kryptonim "Złote Koło". Okazuje się, że ofiarą był siedemnastoletni Janusz Kruk, sierota, do niedwana uczeń technikum. Głównym podejrzanym o dokonanie zabójstwa staje się lokalny pijaczek. Śledztwo wykazuje, że chłopiec mógł mieć powiązania z członkami bandy wyrostków, mających sporo na sumieniu. Ten fakt i inne ujawnione okoliczności kierują dochodzenie na zupełnie inne tory. 11:00 NA KŁOPOTY... BEDNARSKI - ODC. 1/7 - KURIER Z ANKARY Serial sensacyjny, 60 min, Polska 1986 Reżyseria: Paweł Pitera Scenariusz: Wojciech Jędrkiewicz, Marek Bahdaj Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Stefan Friedmann, Krystyna Feldman, Wiktor Sadecki, Marta Żak, Stanisław Michalski, Grażyna Barszczewska i inni Akcja serialu rozgrywa się w międzywojennym Gdańsku, a jego bohaterem jest prywatny detektyw Bednarski. Bednarski to mężczyzna bardzo przeciętny - ani szczegónie przystojny, ani bardzo sprytny. Wiele rzeczy mu nie wychodzi i właściwie można powiedzieć o nim, że jest życiowym nieudacznikiem. A jednak udaje mu się rozwiązać nawet najbardziej zawiłe zagadki, przy tym jest niezywkle sympatyczny i ma duże poczucie humoru. W postać Bednarskiego znakomicie wcielił się Stefan Friedmann, od lat obsadzany w rolach komediowych, ale widzowie częściej myślą o nim jako autorze i wykonawcy tekstów kabaretowych niż aktorze. Jemu to jednak nie przeszkadza - "Robię to, w czym się dobrze czuję. Moją zasadą jest żart dla żartu i humor dla sztuki". W tajemniczych okolicznościach zamordowany zostaje polski dyplomata Janicki. Zaangażowany przez polskie władze oraz żonę dyplomaty detektyw Bednarski wpada na trop afery przemytniczej. Okazuje się, że z Ankary przemycane są do Gdańska narkotyki. Bednarski wyjaśnia zagadkę kolejnych morderstw związanych z tą sprawą. Dowiaduje się także, że gangiem kieruje Janicka, żona zamordowanego dyplomaty. Postępuje jak dżentelmen i pozwala jej wybrać - aresztowanie albo... 12:25 DON GILLIAM I OLBRZYMY (HE DREAMS OF GIANTS) Film dokumentalny, 83 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Keith Fulton, Lou Pepe Dokument przedstawia historię zmagań Terry'ego Gilliama z przeniesieniem przygód Don Kichota na ekran. 14:35 DIABELSKI WYNALAZEK (VYNALEZ ZKAZY) Film przygodowy, science fiction, 79 min, Czechosłowacja, 1958 Reżyseria: Karel Zeman Scenariusz: Frantisek Hrubin, Karel Zeman Zdjęcia: Bronislau Pikhart, Antonin Horak, Jiri Tarantik Muzyka: Zdenek Liska Aktorzy: Lubor Tokos, Arnost Navratil, Miroslav Holub, Vaclav Tregl, Vanislov Kuvlov, Hugh Downs, Vaclav Kyzlink, Jana Zatloukalova "Diabelski wynalazek", największy sukces w historii czeskiej kinematografii, w 1958 roku obiegł cały świat, zdobywając szturmem światowe festiwale i miliony widzów w kinach. Historia diabolicznego milionera pragnącego zdobyć świat za pomocą broni masowego rażenia, luźno oparta na "Strasznym wynalazcy" Juliusza Verne ’ a, to dosłownie cały zestaw nowych środków wyrazu, charakterystycznych dla późniejszej twórczości Karela Zemana: pełno w nim rozmaitych maszyn zderzonych z dziką naturą, ożywionych epokowych rycin (inspirację stanowiły ryciny pierwszych ilustratorów książek Verne’a), powstałych przez namalowanie prążków na całych dekoracjach (łącznie z kostiumami), rozmaitych efektów specjalnych (z zastosowaniem najstarszych trików Georges ' a Meliesa). Animacja lalkowa, rysunkowa, poklatkowa czy wycinankowa połączona jest tu z grą aktorów. Świat powietrza, który wypełniają majestatyczne balony, pędzące chmury, słońce, latające cuda techniki, uderzające o brzegi morskie fale, zderza się ze światem podwodnych głębin, przecinanym oryginalnymi łodziami podwodnymi, pełnym dziwacznych morskich stworzeń. (Źródło opisu: www.iluzjon.fn.org.pl) 17:15 KSIĘGA PRZESTRZENI S.II - CEGŁY HISTORYCZNE, POLITYCZNY BETON Magazyn, 30 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Wykonawcy: Bogna Świątkowska (prowadząca), Jarosław Trybuś (prowadzący) W odcinku pokażemy budowle o charakterze muzealno - wystawienniczym, a także założenia pomnikowe. Wszystkie związane z historią Polski. Szczególny nacisk położymy jednak na obiekty związane w historią najnowszą i zastanowimy się, jak dalece architektura może wspierać edukację historyczną. Prezentowane budowle: - Europejskie Centrum Solidarności w Gdańsku (FORT) - Centrum Dialogu "Przełomy" w Szczecinie (KWK Promes) - Brama Poznania - Interaktywne Centrum Historii Ostrowa Tumskiego w Poznaniu (AD Artis Architects) - Muzeum Katyńskie w Warszawie (BBGK Architekci) - Muzeum Ognia w Żorach (OVO Grąbczewscy Architekci) 17:55 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - MARIA JAREMA Magazyn, 5 min, Polska, 2017 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Daniel Muzyczuk O kompozycji "Rytmy" Marii Jaremy opowie Barbara Ilkosz, historyk sztuki z Muzeum Narodowego we Wrocławiu 22:40 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - NORMALNY AUTYSTYCZNY FILM (NORMAL AUTISTIC FILM) Film dokumentalny, 87 min, Czechy, 2016 Reżyseria: Miroslav Janek Scenariusz: Miroslav Janek Zdjęcia: Miroslav Janek Boharowie filmu to pięcioro niezwykłych młodych ludzi dotkniętych zespołem Aspergera. Film, kręcony przez dwa lata, jest intymnym portret społecznej inności, udowadnia, że zespół Aspergera to nie tyle choroba, co odmienny sposób postrzegania świata. Luk ma charakterystyczne poczucie humoru, kocha filmy i pisze scenariusze. Denis to wirtuoz fortepianu, który jest w stanie zagrać najtrudniejsze klasyczne utwory (jego interpretacje Chopina, Vivaldiego, Beethovena i Dvoraka pojawiają się w ścieżce dźwiękowej filmu). Jest przy tym niezwykle inteligentny i oczytany. Uwielbia "Małego Księcia", którego za każdym razem odczytuje na nowo. Depresyjna nastolatka Majda kocha rap, za pomocą którego wyrzuca z siebie nienawiść, którą czuje do samej siebie, rodziców i świata. Jej śmiałe teksty opisują otaczający świat z rozbrajającą szczerością. Dwunastoletnia Marjamka doskonale zna angielski i bez problemu potrafi opowiadać w tym języku długie historie, a jej młodszy brat Ahmed jest z kolei niezwykle przyjacielski. Pięcioro niezwykłych młodych ludzi dotkniętych zespołem Aspergera, których społeczeństwo określa mianem "aspergerowców". Kręcony przez dwa lata intymny portret społecznej inności pokazuje prawdziwe oblicze bohaterów oraz ich relacje z rzeczywistością. Unaocznia to, co sytuuje ich poza granicami społecznej normalności, zachęcając do refleksji, czym tak naprawdę jest pojęcie zdrowia psychicznego. Udowadnia, że zespół Aspergera to nie tyle choroba, co odmienny sposób postrzegania świata. Ta poetycka przypowieść o pięknie bycia innym skłania do podjęcia próby zrozumienia fascynującego świata ludzi z zespołem Aspergera i ich sposobu myślenia. 00:20 POLSKI JAZZ W TVP KULTURA - KRZYSZTOF URBAŃSKI QUARTET Koncert, 65 min, Polska, 2009 Wykonawcy: Krzysztof Urbański W programie zaprezentujemy występ zespołu Krzysztof Urbański Quartet, który odbył się 14 grudnia 2009 roku w Palladium. 01:40 LEKKIE OBYCZAJE - PROJEKT FLORYDA (FLORIDA PROJECT, THE) Film obyczajowy, 106 min, USA 2017 Reżyseria: Sean Baker Scenariusz: Sean Baker, Chris Bergoch Aktorzy: Willem Dafoe, Brooklynn Prince, Valeria Cotto, Bria Vinaite, Mela Murder, Aiden Malik, Caleb Landry Akcja filmu rozgrywa się w ciągu jednego lata. Główny wątek dotyka ważnego problemu biedy i bezdomności poprzez pokazanie bardzo realistycznej historii. Zresztą reżyser Sean Baker jest znany z przedstawiania rzeczy z niemal dokumentalną wiarygodnością. Bohaterowie to dzieci, które mimo niedostatków, życia w biednych rodzinach potrafią jednak się bawić, śmiać, w pełni korzystać z beztroskich dziecięcych lat. "Projekt Floryda" opowiada o kilku letnich miesiącach z życia 6 - letniej Moonee, mieszkającej wraz ze swoją samotną matką Halley w tanim motelowym pokoju, który służy im za dom. Motel jest położony nieopodal Disney World w Orlando, największego parku rozrywki na Florydzie. Urocza sześciolatka może więc codziennie przenosić się w magiczny świat bajek, który obserwuje z oddali. Nad całym ośrodkiem czuwa kierownik Bobby Hicks, człowiek o wielkim sercu, który jest bardzo pobłażliwy wobec uwielbiających go dzieciaków. Halley próbuje na różne sposoby zarobić na życie, aby utrzymać się w motelu. Prosi o pomoc znajomą, Ashley, ale ona nie chce mieć z nią nic wspólnego, obawiając się o własną reputacje. Moonee całymi dniami pozostaje praktycznie bez opieki i spędza czas z zaprzyjaźnionymi chłopakami, Scootym i Dickym. Lato upływa im na łobuzowaniu, wygłupach, drobnych występkach, zaczepianiu turystów. Tymczasem Halley jest w dramatycznej sytuacji, traci ostatnią szansę na jakikolwiek zarobek, więc oferuje swoje usługi jako prostytutka. Okrada jednego z klientów i wybucha skandal. Bobby ostrzega ją, że będzie zmuszony ją eksmitować, jeśli nie zaprzestanie tego procederu. Nie mając wyboru, Halley prosi jeszcze raz o pomoc znajomą Ashley, matkę jednego z kolegów Moonee, ale ona ją tylko wyśmiewa. W desperacji kobieta wszczyna bójkę, tym samym ściągając na siebie jeszcze większe kłopoty. W motelu zjawiają się funkcjonariusze z departamentu do spraw dzieci i rodzin, by sprawdzić jak samotna Halley radzi sobie z wychowaniem nieletniej córki. Moonee grozi oddanie do zastępczej rodziny. Tymczasem dziewczynka ucieka do Disney World. 03:45 MŁODA POLSKA - KONIEC WIDZENIA Dramat, 14 min, Polska, 2017 Reżyseria: Grzegorz Mołda Scenariusz: Grzegorz Mołda Zdjęcia: Maciej Miller Aktorzy: Juliusz Chrząstowski, Eryk Kulm, Zofia Domalik Marta pracuje w warsztacie samochodowym ojca. Jej chłopak zostaje aresztowany. Marta z ojcem starają się pomóc chłopakowi. Dziewczyna staje przed życiowym wyborem, pomiędzy ojcem a swoim ukochanym. Sytuację komplikuje fakt, który Marta wyjawia obu mężczyznom swojego życia. Marta znajduje się w sytuacji bez wyjścia. (filmpolski.pl) 04:15 MŁODA POLSKA - MLEKO Film obyczajowy, 14 min, Polska, 2017 Reżyseria: Urszula Morga Scenariusz: Urszula Morga Zdjęcia: Bartosz Mikołajczyk Aktorzy: Agnieszka Warchulska, Mateusz Więcławek, Magdalena Maścianica Ewa jedzie z córką do domu nad jeziorem. Mają przygotować młodzieżową imprezę z okazji 18. urodzin córki. Julka bez zapowiedzi zabiera ze sobą chłopaka. Matka wyraźnie nie akceptuje jego obecności, chce się go pozbyć. Im bardziej próbuje to zrobić, tym tym bardziej odkrywa, że największą walkę będzie musiała stoczyć z samą sobą. (filmpolski.pl)