TVP Historia Piątek, 20.01.2023 Zmiany z dnia 04.01.2023 w stosunku do raportu z dnia 28.12.2022 (dodano pozycję programową) 10:10 KOBIETA RYŚ Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2021 Reżyseria: Wojciech Kursa Scenariusz: Agata Puścikowska Zdjęcia: Wojciech Kursa Filmowa opowieść o Królowej Orawy, pięknej wewnętrznie postaci na tle przepięknych miejsc. Historia Józefiny Machay - Mikowej ps. Ryś, która jest symbolem połączenia kruchości, wrażliwości i delikatności kobiecej z nieprawdopodobną siłą charakteru, walecznością i żelazną odwagą. Aktywistka społeczna wrażliwa na biedę i wykluczenie, niezłomna działaczka niepodległościowa, jednocześnie dowcipna i krytyczna, zadziorna kobieta, która w czasie wojny stała się twardą żołnierką, konspiratorką i postawiła świadomie wszystko na jedną szalę. Na Orawie uznawana jest za bohaterkę, nazywana jest Męczennicą z Orawy. Subtelna filmowa opowieść inkrustowana muzyką stworzoną przez Emila Mikę, męża bohaterki, zamordowanego w Auschwitz. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 12:35 KALENDARIUM POWSTANIA STYCZNIOWEGO 1863 - ODC. 2 Felieton, 6 min, Polska, 2022 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Celem cyklu Kalendarium Powstania Styczniowego 1863 jest przypomnienie współczesnym Polakom wydarzeń, do jakich doszło 160 lat temu. Powstanie Styczniowe było największym i najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym Polaków, jaki miał miejsce w okresie zaborów. Jego wybuch 22 stycznia 1863 r. wywołało ogłoszenie branki, czyli poboru do wojska rosyjskiego. Choć powstanie zakończyło się klęską, pamięć o nim trwała w narodzie do końca zaborów. Doświadczenie tajnego państwa z okresu powstania było wzorem dla państwa podziemnego z czasu okupacji niemieckiej i sowieckiej. Jego herb Orzeł Biały, Pogoń i św. Michał Archanioł przypominał niezrealizowaną ideę Rzeczpospolitej trojga narodów. Z doświadczenia Powstania Styczniowego czerpał Piłsudski, planując walkę o odzyskanie niepodległości. Powiedział m.in. Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 roku są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy. Kalendarium Powstania Styczniowego 1863 będzie zawierać cotygodniowy przegląd wydarzeń na ziemiach polskich, ale także reakcji świata na wybuch powstania, biogramy postaci, przegląd prasy powstańczej i rosyjskiej. W każdym odcinku znakomici polscy historycy, tj. Włodzimierz Suleja, Janusz Odziemkowski, Andrzej Nowak, Wojciech Karwat, Michał Kopczyński, Mariusz Wołos opowiedzą o jednym, najważniejszym wydarzeniu z danego tygodnia bądź przypomną ważną, a często zapomnianą postać z okresu powstania. Cykl będzie ilustrowany archiwaliami pochodzącymi z zasobów TVP oraz archiwów polskich i zagranicznych.