TVP Dokument Wtorek, 24.01.2023 06:00 DZIKA POLSKA - O PAJĄKACH BEZ JADU Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Pająki wciąż potrafią nas zaskoczyć i to nie tylko kunsztem rozsnuwanych przez siebie sieci, czy lotami na nitce. Okazuje się, że niektóre odbywają gody nieomal zimą, inne zimują pod lodem, a cała ich rzesza spędza mroźny czas pod gołym niebem, znosząc nawet dwudziestostopniowe mrozy. Wiele z nich to drobne istoty, których bliskiej obecności nawet się nie domyślamy. Trwają już na ziemi dziesiątki milionów lat, a wiele z nich zostało zakonserwowanych w bursztynie. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.II - ODC. 14 GORĄCZKA SREBRA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Czy grudki srebra odłupuje się kilofami prosto ze skał? Nic bardziej mylnego! Radosław Kotarski wyrusza do Tarnowskich Gór, aby przekonać się, jak trudna i niebezpieczna była praca dawnych górników, którzy z narażeniem życia walczyli o to, by uzyskać trochę srebra. Przekonuje się, dlaczego w podziemiach używano materiałów wybuchowych i odpala własne ładunki prochu, będąc 40 metrów pod ziemią! Poza tym płynie podziemną rzeką, aby sprawdzić, w jaki sposób radzono sobie z odprowadzaniem wody w dawnych kopalniach. Będzie to spotkanie pełne błota, brudu i wilgoci! 07:05 NOTACJE - ADAM MACEDOŃSKI. PAMIĘTAMY DOBRZE TEN DZIEŃ Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2017 Adam Macedoński (rocznik 1931), artysta plastyk, poeta, działacz niepodległościowy. W 1940 roku opuszcza z rodziną Lwów i osiada w Krakowie. W 1945 r. jako uczeń Liceum im. Witkowskiego zakłada organizację podziemną "Narodowy Ruch Oporu". Bierze udział w krakowskiej demonstracji w 1946 r. z okazji obchodów 3 Maja oraz w strajku uczniowskim. Studiował na Akademii Sztuk Pięknych i Uniwersytecie Jagiellońskim. Represjonowany przez Urząd Bezpieczeństwa przerywa studia i podejmuje pracę w hucie szkła. W 1956 roku organizuje pomoc dla powstania na Węgrzech. W 1960 roku uczestniczy w obronie krzyża w Nowej Hucie. Współpracuje z Komitetem Obrony Robotników i Ruchem Obrony Praw Człowieka i Obywatela. W 1978 r. zakłada Instytut Katyński. Jest sygnatariuszem deklaracji założycielskiej Konfederacji Polski Niepodległej. Internowany w stanie wojennym. Jest współzałożycielem Niezależnego Komitetu Historycznego Badania Zbrodni Katyńskiej i członkiem Kapituły Medalu "Niezłomnym w Słowie". 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 226 OPERA I FILHARMONIA PODLASKA - EUROPEJSKIE CENTRUM SZTUKI Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę na podstawie jej potencjału historycznego, kulturowego, przyrodniczego i rekreacyjnego. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Bohater kolejnego odcinka to Opera i Filharmonia Podlaska Europejskie Centrum Sztuki. To największa instytucja artystyczna północno - wschodniej Polski i zarazem najnowocześniejsze centrum kulturalne tej części Europy. Europejskie Centrum Sztuki imienia Stanisława Moniuszki powstało na podstawie projektów pracowni architektonicznej Marka Budzyńskiego. Szklane powierzchnie łączone z betonem oraz minimalizm z elementami drewna mogą przypominać dwa inne projekty jego autorstwa: Bibliotekę Uniwersytecką oraz Gmach Sądu Najwyższego w Warszawie. Ważnym elementem gmachu jest natura. Dookoła budynku oraz na tarasach widokowych rozciągają się ogrody, oczka wodne i charakterystyczna dla Podlasia roślinność. To wszystko sprawia, ze budynek idealnie wtapia się w otoczenie. Opera i Filharmonia Podlaska zachwyca swoją nowoczesnością, wspaniałą atmosferą oraz repertuarem, w którym można znaleźć zarówno klasykę, jak i rozrywkę. Nic więc dziwnego, że ściągają tu ludzie z całej Polski. 07:50 CZYTANIE PUSZCZY - ODC. 3 NASI SĄSIEDZI Reportaż, 23 min, Polska, 2014 Autor: Beata Hyży Czołpińska Zdjęcia: Krzysztof Więckowski Bohaterem 3. odcinka cyklu jest Zenon Kruczyński. Przez 20 lat był zapalonym myśliwym. Po rezygnacji z myślistwa zmienił swoje życie, został wegetarianinem i napisał głośną książkę "Farba znaczy krew". Od blisko 10 lat każdy wolny czas spędza w Puszczy Białowieskiej. Angażuje się w ochronę przyrody i dzikich zwierząt, m.in. jest jednym z liderów kampanii "Rykowisko dla jeleni, nie dla myśliwych i"Niech Żyją!". Postanowił sprzedać dom w Gdyni i zamieszkać w Białowieży 08:20 PUŁAPKI KONSUMENCKIE - ODC. 1 SŁODKA POKUSA (CONSUMERS TRAPS 1. IN A SUGAR RUSH / VERBRAUCHERCHECK EP. 1 DIE ZUCKERFALLE) Serial dokumentalny, 43 min, Austria/Niemcy, 2019 Reżyseria: Andrea Eder, Christine Grabner Nasze zdrowie i środowisko to kwestie, które dotyczą nas wszystkich. Ale trudno jest znaleźć wiarygodne informacje na te tematy ze względu na wszystkie plotki, półprawdy i manipulacje, które je otaczają. Uniemożliwiają konsumentowi odróżnienie faktów od mitów. W tym filmie autorzy dążą do wyjaśnienia różnych kwestii, zadając pytania typu: czym jest dla nas rosnące spożycie cukru? Jakie skutki ma dla nas uporczywe dbanie o higienę lub nadmiar używanych tabletek? Czy różne skutki uboczne są nadal niedoceniane? W jaki sposób można żyć bardziej ekologicznie? Osobiste historie i relacje ekspertów wyjaśniają dżunglę mitów dotyczących zdrowia i środowiska. W odcinku pierwszym będzie mowa o słodkich pokusach. O tym, że konsumujemy za dużo cukru, ale także o tym, że trudno to nawet kontrolować, gdyż cukier ukryty jest w bardzo wielu produktach. Dowiemy się, jak nadmiar cukru działa na nasze zdrowie i samopoczucie. Co radzą specjaliści? 09:15 O MIODZIE I LUDZIACH (OF HONEY AND THE MAN / DU MIEL ET DES HOMMES) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2017 Reżyseria: Eduard Bergeon Scenariusz: Luc Golfin Zdjęcia: Nicolas Ducrot Muzyka: Thomas Doppelo Film dokumentalny o pszczołach, produkcji miodu i człowieku, który ma wpływ na ich kondycję. Pszczoły to hodowane od wieków owady, które produkują miód i są niezwykle potrzebne przyrodzie. Zbierają nektar i pyłek kwiatów, który jest ich pożywieniem i zapylają rośliny owadopylne (np. drzewa owocowe, rzepak). Rośliny, które dostarczają pszczołom surowca do produkcji miodu są nazywane miododajnymi. Niestety, te owady są zagrożone. Gdyby pszczoły wyginęły, życie ludzkie byłoby w niebezpieczeństwie. To od nich w dużej mierze zależy produkcja żywności dla ludzi. Bez pszczół rośliny nie mogłyby się rozmnażać. Niestety, w ciągu kilku lat populacja pszczół zmniejszyła się o kilka miliardów. Rolnicy na całym świecie próbują naprawić szkody, wyrządzone przez człowieka. Troszczą się o pszczoły, które w zamian obdarzają ich swoim skarbem: miodem. Od pszczół można się wiele nauczyć. W ulu nie ma indywidualistów. Jest społeczność, dążąca do wspólnego celu. Jednostka traci znaczenie na rzecz wspólnego interesu. To niezwykłe. Dopóki nad pszczołami będą czuwać ludzie, ekosystemy ocaleją. Ale w wielu krajach wspólna historia pszczół i ludzi może się skończyć. Ochrona tych owadów leży w naszym wspólnym interesie. Bez nich nasz gatunek również może wyginąć. 10:15 LEGENDY EUROPY ODC. 11 SZKOCJA (LEGENDS OF EUROPE MYSTICAL AND FANTASY TALES 11. SCOTLAND) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Hudson Seria przedstawia nowe, niemal magiczne spojrzenie na europejskie dziedzictwo. Inspirowane nowo odkrytym zainteresowaniem odwiecznymi legendami. Czy przerażające, czy zaskakujące, te historie, inspirowane naturalnymi wspaniałościami, są jednocześnie mistycznymi i niejasnymi zagadkami do rozszyfrowania. Piraci, bestie, zaczarowane lasy, skamieniali pasterze, zaczarowane jeziora, dziwaczne potwory lub uwięzione księżniczki to bohaterowie tej serii, która z północy na południe i ze wschodu na zachód na nowo odkryje Europę. Dziś wyruszymy do Szkocji. 11:10 RAJSKIE WYSPY WIDZIANE Z NIEBA - ODC. 4 TUAMOTU, KRAINA ATOLI (PARADISE ISLANDS FROM THE SKY / LES ILES PARADISIAQUES VUES DU CIEL. LES TUAMOTUS, LE MONDE DES ATOLLS) Serial dokumentalny, 14 min, Francja, 2009 Reżyseria: Yannick Charles Seria filmów dokumentalnych opowiadających o najpiękniejszych, egzotycznych wyspach świata. Odcinek czwarty to podróż do krainy atoli. Okruchy lądu na bezkresnym oceanie: Tuamotu, 84 płaskie wyspy koralowe na południe od Tahiti. Wyspa to ląd otoczony wodą, atol to woda otoczona lądem. Największym atolem archipelagu Tuamotu jest Rangiroa. Nieskończona różnorodność błękitów i zieleni. Południe. 28 stopni i lekka bryza. Rekiny zdają się nie zwracać uwagi na temperaturę wody, która na płyciźnie może osiągać 40 stopni. Większość żywych organizmów woli lepiej dotlenioną wodę w granatowych głębiach. Atol jest jak rysunek na oceanie. Rangiroa to liczący 80 km długości i 30 szerokości prostokąt. Atol to zamknięty świat. Wyjątkiem są przesmyki, gdzie laguna łączy się z oceanem. To bramy w rafie koralowej, przez które wpływa i wypływa różnego rodzaju fauna wodna. 11:30 ARCYDZIEŁA POLSKIEGO DOKUMENTU - MUZYKANCI Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1960 Scenariusz: Kazimierz Karabasz Zdjęcia: Stanisław Niedbalski Film jest opowieścią o amatorskiej orkiestrze warszawskich tramwajarzy, którzy po ciężkiej pracy rezygnują z wolnego wieczoru, gromadząc się na próbach "dęciaków". Kiedyś była ich cała armia, teraz została garstka zapaleńców. 11:40 LUDZIE W DRODZE Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1960 Reżyseria: Kazimierz Karabasz Film pokazuje zakulisową pracę ludzi w cyrku. Kamera towarzyszy cyrkowcom od przyjazdu na miejsce występu do ostatnich chwil przed rozpoczęciem przedstawienia. 11:55 MICHAŁ URBANIAK. NOWOJORCZYK Z WYBORU Film dokumentalny, 56 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Wiesław Dąbrowski Zdjęcia: Kamil Dąbrowski, Anna Walichnowska Film dokumentalny o Michale Urbaniaku, jednym z najbardziej znanych na świecie polskich muzyków jazzowych, multiinstrumentaliście, skrzypku jazzowym i saksofoniście, a także kompozytorze, aranżerze i producencie płyt. Ale jest to przede wszystkim opowieść o człowieku, który kocha muzykę. W filmowej opowieści o meandrach kariery artysta przedstawia niekonwencjonalne, nowatorskie podejście do muzyki oraz definiuje i wyjaśnia credo artystyczne. Opowieść bohatera - barwna, pełna interesujących, czasami zabawnych, a czasami paradoksalnych, faktów z życia jest ilustrowana unikatowymi materiałami. Film pokazuje spektakularne dokonania, światowe sukcesy, prezentuje zarówno muzyczne style, w których porusza sie artysta, jak również bogate instrumentarium (Lirycon, Vocoder, Talking Violin itp.). Całość okraszona efektownymi videoclipami: "Decadence", "Why Not", "Urbanator", archiwalnymi fragmentami koncertów z polskimi oraz czarnoskórymi amerykańskimi muzykami, a także nasycona frapującą, energetyczną, różnorodną muzyką. Michał Urbaniak opowiada swoją historię, oprowadzając widza po miejscach swoich dokonań artystycznych w Nowym Jorku (Harlem, Broadway, kluby Blue Note i Village Vanguard itd.). Narrację wzbogacają wypowiedzi światowej sławy muzyków i artystów, z którymi współpracował Michał Urbaniak. Są to m. in.: Don Blackman, Tom Browne, Felton Crews, George Duke, Wojciech Karolak, Tomasz Stańko, Buster Williams, Lenny White. 13:00 KRASNOLUDKI JADĄ NA UKRAINĘ Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2005 Scenariusz i reżyseria: Mirosław Dembiński Krasnoludki pojawiły się w Polsce w latach 80. Po wprowadzeniu stanu wojennego ludzie pisali na murach opozycyjne hasła, które na polecenie władz starannie zamalowywano. Waldemar Major Frydrych wpadł wówczas na pomysł, by na tych plamach malować krasnoludki. Wkrótce krasnoludki zeszły z murów na ulice i zaczęły organizować happeningi pod hasłem "Nie ma wolności bez krasnoludków". Zdezorientowana milicja aresztowała krasnoludki. Komunistyczny system osiągnął apogeum absurdu. W ten sposób krasnoludki przyczyniły się na swój sposób do obalenia komunizmu i muru berlińskiego. Kiedy w 2004 r. na Ukrainie wybuchła "pomarańczowa rewolucja", krasnoludki postanowiły przyjść jej z pomocą. Dobra wróżka Rusłana zaczęła robić na drutach pomarańczowy szal, który miał połączyć Warszawę z Kijowem. Krasnoludki udały się w podróż pomarańczowym autokarem. Po drodze w miastach i na wsiach zbierały kolejne setki metrów poparcia. Wiozły ze sobą czekoladowe głowy kandydatów na urząd prezydenta, aby lud mógł przed wyborami posmakować władzy. Głowę Janukowycza Ukraińcy zjedli we Lwowie i w Tarnopolu, ale głowę Juszczenki krasnoludki dowiozły do Kijowa. Zwycięskiej nocy przekazały pomarańczowy szal Rusłanie, która zawiesiła go na szyi nowego prezydenta Ukrainy. 14:05 WYDRA - POWRÓT LEGENDY (THE OTTER - A LEGEND RETURNS) Film dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2021 Reżyseria: Hilco Jansma Historia pewnej wydry. Niderlandy - kraj nierozerwalnie związany z zasobami wód, a kiedyś dom legendarnego ssaka. Płochliwe stworzenie znikło pod koniec ubiegłego wieku - teraz wraca do swojego dawnego domu. Wydra znów penetruje holenderskie wody. To symbol odrodzenia ekosystemu. Dlaczego wydry zniknęły i z jakiego powodu powróciły? W ostatnim stuleciu populacja wydr zmniejszyła się w całej Europie wskutek intensywnych polowań i zatrucia środowiska przez przemysł i rolnictwo. Holandia jest jednym z najgęściej zaludnionych krajów na świecie i pozostawiła niewiele miejsca na swoje naturalne ekosystemy. Jednak w sercu północnego miasta pojawia się wielki samiec wydry. Rozpoczyna swoje nocne polowanie na ryby w mętnej wodzie kanału. Jak to rzadkie i nieuchwytne stworzenie znalazło się tutaj, po tym, jak wyginęło w 1988 roku z powodu polowań, zanieczyszczenia oraz ruchu ulicznego i utraty siedlisk? Przez dziesięciolecia ludzie pracowali nad ochroną tego gatunku, aż w końcu udało się przywrócić wydrę. Chociaż wydry holenderskie stopniowo rosną w liczebność, nadal napotykają wielkie niebezpieczeństwa podczas migracji na nowe terytoria. Każdego roku co najmniej jedna trzecia populacji wydr ginie w ruchu drogowym, ponieważ gęsta sieć dróg nadal przecina ich siedliska. Niewielu osobom udaje się rzucić okiem na to eleganckie, ale tajemnicze zwierzę. Nigdy wcześniej naturalne zachowanie wydr w Holandii nie zostało tak obszernie udokumentowane. 15:05 ESSEQUIBO - UKRYTA RZEKA CZ. 1 (ESSEQUIBO - RETURN TO THE LOST WORLDS) Cykl dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2013 Reżyseria: Marion Pollmann, Rainer Bergomaz Niezwykła podróż do krainy Essequibo, rzeki ukrytej głęboko w amazońskiej dżungli, zakrytej grubymi chmurami i niewidocznej z góry. Jest to najdłuższa rzeka w Gujanie, jej źródła znajdują się na Wyżynie Gujańskiej i uchodzą do Oceanu Atlantyckiego. Pełno tu wąwozów i wodospadów, bagien, dziwnych roślin i zwierząt. Nawet sami mieszkańcy z plemion Amazonii nie znają wszystkich zakamarków i całej tutejszej fauny i flory. W dolinie rzeki znajdują się miejscowe skarby - eksploatowane złoża złota i diamentów. 16:05 PUŁAPKI KONSUMENCKIE - ODC. 2 NADMIAR TABLETEK (CONSUMERS TRAPS 2. MEDICATION OVERLOAD / VERBRAUCHERCHECK 2. TABLETTENFLUT) Serial dokumentalny, 44 min, Austria/Niemcy, 2019 Reżyseria: Andrea Eder, Christine Grabner W odcinku drugim dowiemy się, jak się bronić przed nadmiernym spożyciem różnego rodzaju tabletek. Jesteśmy bombardowani reklamami różnych wspaniałych produktów medycznych i suplementów diety, które mają poprawić nasze zdrowie, samopoczucie, komfort życia. Ale jak wybrać te właściwe dla siebie, w jakich ilościach je zażywać - to wiele pytań i odpowiedzi. 17:00 LEGENDY EUROPY ODC. 12 PROWANSJA (LEGENDS OF EUROPE MYSTICAL AND FANTASY TALES 12. PROVENCE) Serial dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: John Hudson Seria przedstawia nowe, niemal magiczne spojrzenie na europejskie dziedzictwo. Inspirowane nowo odkrytym zainteresowaniem odwiecznymi legendami. Czy przerażające, czy zaskakujące, te historie, inspirowane naturalnymi wspaniałościami, są jednocześnie mistycznymi i niejasnymi zagadkami do rozszyfrowania. Piraci, bestie, zaczarowane lasy, skamieniali pasterze, zaczarowane jeziora, dziwaczne potwory lub uwięzione księżniczki to bohaterowie tej serii, która z północy na południe i ze wschodu na zachód na nowo odkryje Europę. Dziś wyruszymy do Prowansji. 18:05 CYBER - SENIORZY (CYBER SENIORS) Film dokumentalny, 49 min, Kanada, 2014 Reżyseria: Saffron Cassaday Humorystyczna i bardzo ciepła opowieść o seniorach, którzy poznają tajniki Internetu. Przewodnikami po tym nieznanym im świecie są młodzi ludzie, którzy cierpliwie odkrywają możliwości sieci przed początkowo niechętnymi seniorami. Bohaterowie mają od 77 do 93 lat. Mimo początkowych trudności, z czasem wpadają na coraz to ciekawsze pomysły, jak wykorzystać nowo nabyte umiejętności. Dla wielu jest to możliwość stałego kontaktu z najbliższymi, inni postanawiają nagrać poradniki na YouTubie, które cieszą się ogromną popularnością, jeszcze inni nagrywają swój pierwszy w życiu wideoklip. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - SANTORINI. U ŹRÓDEŁ MITU (FLAVORS SANTORIN AUX SOURCES DE L’ATLANTIDE) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:10 LITWA. W CIENIU WIEŻY. Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Głównym założeniem filmu jest pokazanie wydarzeń sprzed 30 lat w kontekście całego regionu i znaczenia, jakie miały one nie tylko dla samej Litwy, ale też dla jej sąsiadów oraz państw byłego Związku Radzieckiego. Pokazuje ponadto międzynarodowy proces polityczny, jaki się odbył. Stąd włączenie do zdjęć wyjazdów na Łotwę, Estonię, Białoruś i Ukrainę. 21:15 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - LIBAN. WYBUCH GNIEWU. Magazyn kameralno-studyjny, 8 min, Polska, 2021 Scenariusz: Barbara Włodarczyk To był największy nieatomowy wybuch w historii. W sierpniu 2020 r. w Bejrucie, stolicy Libanu, nad Morzem Śródziemnym - eksplodował magazyn portowy. W jednej chwili część miasta legła w gruzach. Eksplozja pogrążyła kraj nie tylko w żałobie, ale także w niebywałym kryzysie i biedzie. O filmie "Liban. Wybuch gniewu" Barbara Włodarczyk rozmawia z reżyserem Krzysztofem Dzięciołowskim. 21:25 LIBAN. WYBUCH GNIEWU Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Dzięciołowski Zdjęcia: Andrew Carter Muzyka: Zeid Hamdan, Marc Codsi Wybuch chemikaliów w Bejrucie latem ubiegłego roku niszczy pół miasta, zabija 200 osób i rani ponad 7500. Największa nieatomowa eksplozja XXI wieku szokuje świat. Śledztwo trwa, zmieniają się prokuratorzy, rodziny poszkodowanych czekają na sprawiedliwość. Młode pokolenie Libańczyków, wyrosłe 10 lat temu na doświadczeniu arabskiej wiosny, czuje wściekłość na władze. I żąda zmian. W trybie rewolucji. Wybuch w porcie to dla wielu kulminacja przewlekłego, politycznego chaosu oraz olbrzymiej korupcji. W czasie koronawirusa upada służba zdrowia, a instytucje państwa nie spełniają podstawowych potrzeb społecznych. Liban stoi na krawędzi zapaści ekonomicznej i politycznej. Czy kraj ma szansę wyjść z kryzysu? 22:30 SZEROKIE TORY - JEDEN DZIEŃ Z ŻYCIA FOTOGRAFA W EREWANIU Reportaż, 23 min, Polska, 2003 Autor: Barbara Włodarczyk Tym razem reportaż z Armenii o właścicielu jednego z najbardziej znanych zakładów fotograficznych w Erewaniu. Kamera towarzyszy fotografowi od rana do wieczora, dzięki czemu poznamy jego klientów i miasto. Salon odwiedza w tym dniu między innymi rodzina, która robi zdjęcia przed emigracją do USA, adwokat i nauczycielka, którzy dostają nową pracę, para młoda. Bohater robi też zdjęcia na mieście, a wieczorem zaprasza do domu. Reportaż pokazuje codzienne życie mieszkańców ormiańskiej stolicy i kulisy pracy fotografa, który styka się zarówno z najbardziej znanymi ludźmi Erewania, jak i zwykłymi, prostymi ludźmi. 23:05 PAŃSTWO ISLAMSKIE, TERROR W AZJI ŚRODKOWEJ (ISIS IN CENTRAL ASIA / CENTRAL ASIA: THE CALL OF ISIS) Film dokumentalny, 54 min, Francja, 2020 Reżyseria: Gulya Mirzoeva Film dokumentalny o nowej fali rekrutów do formacji ISIS. Przez prawie 30 lat głównie muzułmańskie republiki byłego Związku Radzieckiego zapewniały rekrutów dla organizacji dżihadystycznych. Stamtąd przybyła jedna trzecia żołnierzy ISIS. Mieli wspólny język, rosyjski, byli zaangażowani w krwawe konflikty, takie jak w Czeczenii, i byli uważani za najbardziej doświadczonych i najdzikszych wojowników. Teraz, po poważnych niepowodzeniach, jakich doświadczyło państwo islamskie w Syrii i Iraku, niezdolni do powrotu do domu bojownicy wycofali się do Afganistanu. Znajdują się w niestabilnej strefie, poddanej silnej presji geopolitycznej. Chcą brać udział w konfliktach polityczno - etnicznych i nierozerwalnych sporach granicznych, które niszczą regiony. Duszanbe, stolica Tadżykistanu, republiki byłego bloku radzieckiego w Azji Środkowej. Mały muzułmański Tadżykistan - którym rządzą obecnie byli przywódcy komunistyczni, pragnący zadowolić zarówno Rosję, jak i Zachód - okazał się bezkompromisowy wobec dżihadystów. Nieoczekiwanie na drugą stronę przeszedł wysoki rangą oficer i kluczowa postać w walce z terroryzmem. Nikt nie spodziewał się, że Chalimow, wierny oficer, pewnego dnia przejdzie na stronę dżihadystów. Jak rozumieć taką zdradę? Rosja straszy tysiącami terrorystów. Pragnie w ten sposób usprawiedliwić obecność wojsk na granicy byłego Związku Radzieckiego i Afganistanu. 00:10 GDZIE DIABEŁ MÓWI DOBRANOC - STACJA OSTATNIEJ NADZIEI Cykl dokumentalny, 18 min, Polska, 1985 Autor: Ewa Kozik Zdjęcia: Andrzej Sobański Opowieść o ludziach pracujących na lądzie, kórzy znają i rozumieją sprawy tych, co na morzu. Uczestnicy reportażu opowiadają o pracy w stacji, o łączności radiowej ze statkami. W reportażu wypowiadają się pracownicy stacji Witowo, są ze sobą bardzo zżyci, niektórzy z nich poprzez pracę poznali swych współmałżonków. Opowiadają także o szczególnych momentach w swojej pracy, kiedy nadchodzi sygnał Mayday i są świadkami katastrofy statku. W reportażu pokazane są urządzenia nadawczo - odbiorcze, radiowe Stacji Witowo. Są i miłe chwile w pracy, kiedy pracownicy otrzymują od załóg statków pocztówki z podziękowaniami. 00:35 NOTACJE - TADEUSZ MROCZKOWSKI. WOJENNE SZCZĘŚCIE Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2017 Tadeusz Mroczkowski (1920 - 2014) w Warszawie. Tobrukczyk i uczestnik kampanii libijskiej. W 1942 r. ukończył Szkołę Podchorążych Rezerwy Kawalerii. Wziął udział w całej kampanii włoskiej 2. Korpusu jako podporucznik Pułku Ułanów Karpackich. Pełnił funkcję dowódcy 2. plutonu w 3. szwadronie. W bitwie o Monte Cassino ranny w walce o wzgórze Pizzo Corno. W 1947 r. wraca do Polski. Kończy studia prawnicze i socjologiczne. Członek Stowarzyszenia Autorów Dzieł Naukowych. Odznaczony Krzyżem Walecznych (czterokrotnie) oraz wieloma odznaczeniami polskimi i brytyjskimi. 00:55 HUMER I INNI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1994 Scenariusz: Alina Czerniakowska Zdjęcia: Zbigniew Napiórkowski Muzyka: Jan Zawierski Relacja z niezwykłego procesu, który toczył się przed Sądem Rejonowym w Warszawie i na który trzeba było w Polsce czekać blisko pół wieku. Był to proces jednego z szefów Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego, Adama Humera, i jego towarzyszy. Oskarża się ich o więzienie, torturowanie i mordowanie tych, którzy prowadzili walkę z okupantem niemieckim i sowieckim, którzy ujawnili prawdę o okolicznościach powstania tzw. Polski Ludowej i już w tym nowym ustroju usiłowali przeciwstawić się wrogowi groźniejszemu, bo ukrytemu pod hasłami sprawiedliwości społecznej. Oskarżony Adam Humer reprezentuje tu tysiące oprawców, którzy w ogromnej większości byli na tyle sprytni, że zniknęli, wyjechali, zmienili nazwiska, a obciążające ich dokumenty zniszczyli. Zaś ofiary Humera - świadkowie w tym procesie - reprezentują dziesiątki tysięcy tych, którzy zostali zakatowani na śmierć i świadczyć już nie mogą. Tym ważniejszy jest więc głos tych, którzy przeżyli. 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - ZAGINIONY POMNIK ODC. 240 Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski "Zaginiony pomnik" Znajdujemy się w Radomiu, na rozwidleniu dróg kolejowych w kierunku Warszawy. W tym miejscu w roku 1933 rozpoczęto budowę nowej linii kolejowej Radom - Warszawa im. Marszałka Józefa Piłsudskiego. Na pamiątkę tego wydarzenia półtora roku później postawiono tu pomnik. Przetrwał on lata okupacji, jednak na przełomie lat 40. i 50. XX wieku został zniszczony przez komunistów. Miejscowi regionaliści wyszli z inicjatywą, by pomnik powrócił na swoje miejsce. Im więcej uratujemy śladów naszej wspólnej przeszłości, tym bardziej oczywista i łatwa będzie narodowa identyfikacja kolejnych pokoleń Polaków. 02:20 OPERACJA "GRYF" Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2016 Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski Biografia generała Gryfa jest niepowtarzalnym materiałem na scenariusz filmowy. Bohater filmu to postać wyjątkowa. Uczestnik wojny obronnej w 1939, uciekinier z sowieckiej niewoli, żołnierz Polskiego Państwa Podziemnego. 03:20 PO CAŁYM CIELE Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1999 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Królikiewicz Zdjęcia: Jacek Łechtański, Andrzej Wojciechowski, Rafał Wróblewski Opowieść o działalności tajnego harcerstwa w Piotrkowie Trybunalskim w latach 50. Powstała tam organizacja "Mała Dywersja", młodzież w niej skupiona wypisywała na murach antykomunistyczne hasła, rozwieszała plakaty i transparenty. Trafili do więzienia, bo donos złożył kolega z sąsiedztwa. Większość ofiar żyje, a w kwietniu 1998 r. odbył się proces ich więziennych oprawców.