TVP Kultura Środa, 01.02.2023 Zmiany z dnia 18.01.2023 w stosunku do raportu z dnia 11.01.2023 (dodano pozycję programową) 08:10 CO DALEJ? - LIBERALIZM KONTRA KONSERWATYZM - CZYJ KONIEC JEST BLIŻSZY? Dysk./wywiad/debata, 20 min, Polska, 2023 Scenariusz: Paweł Krzemiński Wykonawcy: Piotr Gursztyn (prowadzący) Dzisiaj o pesymizmie. Pesymizmie liberałów i pesymizmie konserwatystów. Bo nie jest trudno znaleźć komentarze jednych i drugich o tym, że przegrywają. A ci z drugiej, czyli przeciwnicy, wygrywają. Czy jesteśmy świadkami końca liberalizmu albo końca konserwatyzmu? Goście: (studio) dr Tomasz Sawczuk - publicysta, "Kultura Liberalna" (skype) dr Marcin Kędzierski - ekspert Centrum Analiz Klubu Jagiellońskiego, Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Rozmowa Najpierw wstęp - inspiracją był komentarz, nie jedyny, z Kultury Liberalnej, o czarnych perspektywach liberalizmu wobec tryumfów populizmu, który bywa utożsamiany z konserwatyzmem. Z drugiej strony konserwatyści miewają poczucie, że całkowicie przegrali z liberalizmem. Pyt. - Objawem młodości i ekspansywności jakiejś idei jest wiara w zwycięstwo. Skąd poczucie własnej schyłkowości? Rozmowa Pyt. - Wątek klasowy - na ile spór progresywnego liberalizmu i konserwatyzmu/populizmu jest naturalnym odwzorowaniem sprzecznych interesów społecznych? Przez to napięciem silnym i w zasadzie nieusuwalnym. Globalizacja vs tożsamość. Pyt. - Wojna na Ukrainie i zmiany świadomościowe - rehabilitacja nacjonalizmu? Tylko w naszym regionie czy w całym świecie Zachodu? (zmodyfikowano opis: Omówienie) 17:05 KRUCHY ŚWIAT. MAJOLIKI Z NIEBOROWA Reportaż, 13 min, Polska, 2022 Scenariusz: Anna Zakrzewska Zdjęcia: Adam Kowalczyk Reportaż opowiada o wyjątkowej kolekcji majolik zgromadzonej w Muzeum w Nieborowie. Od XIX wieku na terenie muzeum funkcjonuje Manufaktura Majoliki. Produkuje się w niej naczynia serwisowe i kafle, niegdyś bogato zdobione motywami roślinnymi i pejzażami w technice majoliki, czyli malowane barwnym szkliwem. Dziś nieborowscy ceramicy kontynuują tę rzemieślniczą tradycję, unowocześniając nieco charakter wyrobów. Historycznym formom nadają nową kolorystykę, tworząc nową wartość artystyczną, przyjazną współczesnemu odbiorcy. W reportażu o tej wyjątkowej sztuce ceramicznej mają opowiadać nie tylko artyści, rzemieślnicy, ale także kuratorzy i miłośnicy tych wyjątkowych obiektów sztuki. (dodano pozycję programową) 17:25 RZECZ POLSKA - FIGURKA Z ĆMIELOWA Film dokumentalny, 11 min, Polska, 2021 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Zdjęcia: Nicolas Villegas, Piotr Pawlus Muzyka: Adam Walicki, Bartosz Kruczyński Figurki z Ćmielowa znajdują się w najważniejszych światowych muzeach sztuki dekoracyjnej. Projektowane były na przełomie lat 50. i 60. ubiegłego wieku w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie. Uznawane za najbardziej oryginalny wytwór polskich projektantów czasów odwilży. Ich autorzy stworzyli nowoczesny styl, który odmienił postrzeganie kameralnej rzeźby i nadał jej rangę dzieła sztuki. Historia porcelanowych figurek sięga połowy lat 50. To wtedy w Instytucie Wzornictwa Przemysłowego w Warszawie zatrudniono czterech młodych artystów rzeźbiarzy: Henryka Jędrasiaka, Mieczysława Naruszewicza, Lubomira Tomaszewskiego i Hannę Orthwein. Młodzi projektanci dostali zadanie stworzenia wzoru figurek, które wejdą do masowej produkcji i spełnią oczekiwania nowej estetyki, zgodnie z którą społeczeństwo socjalistyczne miało się rozstać z ideałami mieszczańskimi. Projektantom udało się zerwać z tradycyjną dekoracyjnością, uciec od pastelowych kolorów i stworzyć bardzo awangardową, syntetyczną i minimalistyczną formę. Ich porcelanowe figurki to właściwie małe rzeźby, które zaprojektowano tak, by oglądać je ze wszystkich stron. Figurki cieszyły się dużą popularnością i szybko znikały z półek sklepowych. Pokazywano je na krajowych i zagranicznych wystawach, gdzie cieszyły się dużym zainteresowaniem. Tak było np. podczas targów w Chicago, gdzie błyskawicznie wyprzedano wszystkie prezentowane egzemplarze, na wystawie w Moskwie do stoiska z figurkami ustawiały się kilometrowe kolejki. Produkowały je wszystkie największe wytwórnie porcelany w Polsce - w Wałbrzychu, Ćmielowie, Chodzieży, Jaworzynie Śląskiej, Katowicach - Bogucicach i Tułowicach. Z produkcji porcelanowej rzeźby zasłynęła jednak przede wszystkim ćmielowska wytwórnia "Świt". Przez 10 lat powstało około 130 projektów, choć nie wszystkie trafiły do produkcji. Autorem blisko 30 wzorów i mistrzem w odtwarzaniu w porcelanie miękkich ruchów i łagodnych kształtów sylwetek kobiecych: hipisowskich dziewczyn w spodniach, śpiewaczek, czeszących i kąpiących się kobiet, a także figurek zoomorficznych, takich jak "Kura", "Kogut", "Wielbłąd" jest Lubomir Tomaszewski. To jego projektom poświęcimy najwięcej uwagi. Porcelanowe ikony sprzed czterech dekad zestawimy z nowymi projektami Marka Cecuły, sprawdzając, jak dziś eksperymentuje się z tym kruchym materiałem. Naszymi ekspertami będą: Katarzyna Rzehak - dyrektor Działu Kreatywnego i PR IWP, historyk sztuki i krytyk designu; Czesława Frejlich - wykładowczyni warszawskiej i krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych; David Crowley - kierownik Department of Critical Writing in Art and Design w Royal College of Art w Londynie; profesor Józefa Mrozek - historyk designu, krytyk designu Krystyna Łuczak - Surówka oraz Marek Cecuła. Dowiemy się od nich, na czym polegał fenomen porcelanowych figurek, jaki był kontekst polityczny i ideologiczny zapotrzebowania na nowoczesną formę, którą te projekty realizowały, czy rzeczywiście figurki są oryginalnym dziełem polskich twórców i nie mają swojego odpowiednika na świecie, w jaki nurt projektowania światowego się wpisują, w jaki sposób odzwierciedlają poszukiwania nowego języka w sztuce. Dlaczego po dekadzie świetności zaprzestano ich produkcji. W dokumentalnej formie pokażemy fragmenty procesu technologii produkcji figurek w fabryce Ćmielowie, a figurki znajdujące się w muzealnych zbiorach pokażemy za pomocą zdjęć kreacyjnych. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 04:50 KORYTARZ Film obyczajowy, 30 min, Polska, 2004 Reżyseria: Anna Jadowska Scenariusz: Anna Jadowska Aktorzy: Małgorzata Neumann, Paweł Królikowski, Jerzy Próchnicki, Anna Bielecka Gorąca sierpniowa noc. W całej kamienicy, w której współnie mieszkają Margerita z synem, nastoletnia Ala, jej wujek oraz malarz, nie ma wody. W nocy dochodzi do dziwnego zdarzenia, a jeszcze dziwniejsze jest to, że nad ranem nikt nie wie, co tak naprawdę się stało...