TVP Kultura Czwartek, 02.02.2023 08:55 PANNY Z WILKA Dramat psychologiczno - obyczajowy, 112 min, Polska 1979 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz: Zbigniew Kamiński Zdjęcia: Edward Kłosiński Muzyka: Karol Szymanowski Występują: Daniel Olbrychski, Anna Seniuk, Maja Komorowska, Krystyna Zachwatowicz, Stanisława Celińska, Christine Pascal, Tadeusz Białoszczyński, Zofia Jaroszewska, Andrzej Łapicki, Paul Guers, Krystyna Wolańska, Zbigniew Zapasiewicz, Andrzej Grzybowski, Kazimierz Orzechowski i inni Dorobek pisarski Jarosława Iwaszkiewicza (1894 - 1980) należy do najbogatszych we współczesnej literaturze polskiej. W toku przeszło 60 lat trwającej twórczości Iwaszkiewicz interesował się wieloma dziedzinami i gatunkami literatury. Uprawiał przez całe życie lirykę, pisał powieści i opowiadania, dramaty, eseje, biografie, reportaże i recenzje. Opowiadania zajmują w jego twórczości miejsce bardzo eksponowane. Jedną z ich wspólnych cech jest realizm ujmowany w kategoriach psychologicznych. Podstawowe dla każdego człowieka problemy, zagadnienia życia i śmierci, sprawy uczuć, miłości są oglądane przez pryzmat mijającego czasu. Nie ma powrotu do zdarzeń sprzed lat. Obraz świata, który przed laty uważaliśmy za jedynie prawdziwy, w świetle późniejszych doświadczeń wydaje się prosty, często banalny. Natura tych prawd jest kluczowym problemem "Panien z Wilka". Wiktor Ruben, główny bohater, wraca do miejsca swych młodzieńczych uniesień, miłości i flirtów. Usiłuje wskrzesić rzeczywistość sprzed kilkunastu lat. Zapisana jest ona w jego pamięci jako najbardziej pogodny epizod życia. Ta próba okazuje się iluzją. Nie wystarczą te same słowa, gesty, miejsca. W ciągu 15 lat wydarzyło się zbyt wiele. Czas odcisnął piętno na każdym z bohaterów. Piękne dziewczyny to dziś podstarzałe, zgorzkniałe kobiety. Dawne związki już nie wrócą. Tracą sens. Film Andrzeja Wajdy w sposób mistrzowski przedstawia prozę Jarosława Iwaszkiewicza. W 1979 r. na FPFF w Gdańsku dostał Nagrodę Specjalną. W 1980 r. uzyskał nominację do Oscara. 11:00 BLISKO, CORAZ BLIŻEJ - ODC. 10 WITAJCIE W DOMU. ROK 1921/22 Serial historyczny, 82 min, Polska, 1982 Reżyseria: Zbigniew Chmielewski Scenariusz: Albin Siekierski Zdjęcia: Jan Janczewski Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Tomasz Zaliwski, Ewa Ziętek, Jerzy Trela, Jan Frycz, Teresa Lipowska, Czesław Stopka, Andrzej Wojaczek, Lidia Bienias, Tadeusz Szaniecki, Zbigniew Buczkowski, Janusz Szydłowski, Zbigniew Bielski, Józef Nalberczak, Andrzej Chrzanowski Lato 1921 roku. Trzecie Powstanie Śląskie zbiera coraz krwawsze żniwo. Mimo to Polacy nie rezygnują i wciąż nękają niemieckie bojówki, nieco zaskoczone uporem i zaciekłością swoich przeciwników. Rodzina Pasterników zaangażowała się w walkę. Henryk bierze nawet udział w pracach Grupy Wschód. Wojciech Korfanty, nie konsultując się z wojskowymi, niespodziewanie zawiesza działania zbrojne i rozpoczyna ofensywę dyplomatyczną. Wyniki jego zabiegów przynoszą bardzo korzystne dla powstańców rezultaty. Decyzją Międzysojuszniczej Komisji część Górnego Śląska zostaje przyznana Polsce. Nadchodzi 20 czerwca 1922 roku. Polskie oddziały wchodzą na Górny Śląsk. Wśród żołnierzy są Pasternikowie. 12:40 OUR QUEEN - NASZA KRÓLOWA ELŻBIETA CZ. 2 (OUR QUEEN. A MOMENTOUS YEAR FOR A BUSY MONARCH) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Michael Waldman Scenariusz: Robert Hardman Portret jednej z najbardziej znanych i szanowanych kobiet na świecie. Reżyser Michael Walkman oraz pisarz królewskich bestsellerów Robert Hardman przedstawiają królową Elżbietę w roku określanym jako jeden z najważniejszych w jej życiu. Unikalne zdjęcia rodziny królewskiej, pracowników dworu, premierów Wielkiej Brytanii, wnętrz pałaców podczas diamentowego jubileuszu. Film pokazuje ogrom pracy, której musi podołać królowa Elżbieta II w ostatnich latach, kiedy jej wiek już nie pomaga. Niezwykłe jest, ile spotkań i podróży musi odbyć. To unikalne studium przywództwa, charakteru wyjątkowej bohaterki, wspaniałych widowisk dworskich wraz ich zakulisowymi smaczkami. 14:25 JESZCZE NIE WIECZÓR Dramat obyczajowy, 99 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bławut Scenariusz: Jacek Bławut, Jacek Piotr Bławut, Stanisław Józefowicz Zdjęcia: Wojciech Staroń Muzyka: Tomasz Stroynowski Aktorzy: Jan Nowicki, Nina Andrycz, Sonia Bohosiewicz, Irena Kwiatkowska, Danuta Szaflarska, Teresa Szmigielówna, Beata Tyszkiewicz, Ewa Krasnodębska, Bożena Mrowińska, Zofia Perczyńska, Anna Grażyna Suchocka, Zofia Wilczyńska, Stefan Burczyk, Wieńczysław Gliński, Witold Gruca "Jeszcze nie wieczór" to pełnometrażowy debiut wybitnego dokumentalisty Jacka Bławuta. To film o miłości, przemijaniu i aktorach, ich ekscentryczności, marzeniach zagrania jeszcze jednej, może już ostatniej wielkiej roli. Do Domu Aktora w Skolimowie przyjeżdża na rekonwalescencję gwiazdor kina i teatru Jerzy (Jan Nowicki). Przybycie niepoprawnego ekscentryka zakłóca ustabilizowane życie mieszkańców, tym bardziej że Jerzy namawia ich do wspólnego wystawienia Fausta Goethego. Równocześnie flirtuje z Małgorzatą, zmysłową pracownicą ośrodka (Sonia Bohosiewicz). W 2008 roku na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni film otrzymał Srebrne Lwy i nagrodę australijskich dystrybutorów Złotego Kangura, a Jan Nowicki nagrodę za pierwszoplanową rolę męską. W 2009 roku Jacek Bławut na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej Prowincjonalia we Wrześni odebrał Nagrodę Główną Jańcia Wodnika. 17:55 MIĘDZY USTAMI A BRZEGIEM PUCHARU Melodramat, 113 min, Polska 1987 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz według powieści Marii Rodziewiczówny: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Piotr Marczewski Aktorzy: Jacek Chmielnik, Katarzyna Gniewkowska, Henryk Bista, Anna Wesołowska, Monika Marciniak, Marek Frąckowiak, Jacek Czyż, Bogusław Semotiuk, Robert Inglot, Maria Nowotarska, Barbara Brylska, Leon Niemczyk W czasie przedstawienia operowego w Berlinie młody hrabia Wentzel Croy - Dulmen dostrzega na widowni nieznajomą dziewczynę, która wzbudza jego zainteresowanie. Zakłada się ze swoimi kolegami o to, kto pierwszy ją zdobędzie. Wracając do domu, hrabia spotyka znajomego barona, który napastuje samotną kobietę. Wentzel staje w jej obronie. Okazuje się, że jest to nieznajoma z opery. Próbuje umówić się z nią na spotkanie, dziewczyna jednak odmawia, dając mu do zrozumienia, że nie interesuje jej znajomość z Prusakiem. Zakład dokonany w operze wydaje się być nie rozstrzygnięty. Ale jeden z kolegów Wentzla po pewnym czasie odnajduje ślad nieznajomej. Okazuje się, że jest ona Polką i mieszka w majątku Mariampol w Wielkopolsce. Hrabia jest przekonany, że musi być ona krewną jego babki. Pod pretekstem załatwiania spraw majątkowych jedzie do Mariampola. Zostaje przyjęty dosyć chłodno i przez dziewczynę - Jadwigę Chrząstkowską, i przez babkę Ostrowską. Kobiety nie potrafią wybaczyć mu, że będąc w połowie Polakiem - jego matka była Polką - obnosi się ze swoim prusactwem. Hrabia mimo to próbuje zaprzyjaźnić się z Jadwigą. Bezskutecznie. Wraca więc do Berlina. Niedługo po tym w mieście pojawia się brat Jadwigi Jan, jedyna osoba z majątku przyjaźnie nastawiona do Wentzla. Hrabia zostaje zaproszony na ślub młodego Chrząstkowskiego. Wtedy ponownie próbuje zbliżyć się do Jadwigi. Ona jednak jest już narzeczoną sąsiada Głębockiego. Dodatkowo sprawę komplikują intrygi byłej kochanki Wentzla. Po wielu dramatycznych wydarzeniach Jadwiga przyjmuje jednak oświadczyny Wentzla. 20:00 CARTOUCHE - ZBÓJCA (CARTOUCHE) Film kostiumowy, przygodowy 111 min, Francja/Włochy, 1962 Reżyseria: Philippe De Broca Aktorzy: Jean Paul Belmondo, Claudia Cardinale, Jean Rochefort, Marcel Dalio, Odile Versois Film z gatunku plaszcza i szpady. Przygody słynnego francuskiego rzezimieszka, przypominającego Robin Hooda. Tym razem Cartouche zakochuje się w pięknej hrabinie, co doprowadza go do tragicznego końca. 22:30 NIE ODCHODŹ. 12 WSPOMNIEŃ O KALINIE JĘDRUSIK Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1992 Scenariusz: Tadeusz Pawłowicz Zdjęcia: Wiesław Dobrowolski, Tadeusz Roman "Była zjawiskiem niezwykłym. Należała do tych kobiet, które, prowadząc życie całkowicie jawne, otwarte, niepoddane żadnym kłamstwom, noszą w sobie jakąś tajemnicę. Pochylała się nad każdą ludzką troską" - tak mówi o Kalinie Jędrusik Gustaw Holoubek. Jeden z dwunastu przyjaciół i znajomych, na wspomnieniach których opiera się film o aktorce. Daniel Olbrychski, Edward Dziewoński, Agnieszka Osiecka, Andrzej Łapicki, Alina Janowska, Janusz Morgenstern, Jeremi Przybora, Halina Szopska, Tadeusz Pluciński, Krzysztof Kąkolewski i Adam Hanuszkiewicz opowiadają o Kalinie jako osobie prywatnej i jako aktorce. Każda z tych osób w inny sposób ją zapamiętała. Wszyscy jednak podkreślają, że była kobietą nieprzeciętną, wyjątkowo barwną, ekscentryczną, a przy tym bardzo ciepłą i otwartą. 23:40 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - HAVEL (HAVEL) Film biograficzny, 99 min, Czechy, 2020 Reżyseria: Slavek Horak Scenariusz: Slavek Horak, Rudolf Suchnek Aktorzy: Viktor Dvorak, Anna Geislerov, Martin Hofmann, Barbora Seidlov Pierwszy pełnometrażowy film fabularny o Vaclavie Havlu - zmarłym w 2011 roku czeskim dramatopisarzu, obrońcy praw człowieka, polityku i prezydencie kraju. Koncentruje się na przemianie Havla z odnoszącego sukcesy - później zakazanego - dramaturga z lat sześćdziesiątych w działacza na rzecz praw człowieka i więźnia sumienia w latach siedemdziesiątych. Kulminacją jego przemiany było stanięcie na czele czeskiej aksamitnej rewolucji i wybranie go w 1989 roku (po 41 latach) na urząd pierwszego niekomunistycznego prezydenta Czechosłowacji. Dramat wątpiącego w siebie intelektualisty, rozdartego pomiędzy własnymi pasjami i narzuconymi sobie obowiązkami. Film jest fikcją, a nie dokumentem, tłumaczy reżyser Slavek Horak. Nie próbowałem tworzyć legendy Havla czy celebryty Havla, ale człowieka. Stąd w filmie oglądamy nie tylko przemianę artysty w ikonę walki o wolność, lecz także jego burzliwe życie osobiste, w którego centrum pozostaje niezwykły związek z żoną Olgą. 01:35 EXODUS Film muzyczny, 35 min, Polska, 2020 Reżyseria: Norbert Rudzik Wykonawcy: Balet Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" Filmowa rejestracja spektaklu baletowego do muzyki Wojciecha Kilara. Inspiracją "Exodusu" były historyczne wydarzenia sprzed stu lat związane z udziałem ministra spraw zagranicznych Japonii i Japońskiego Czerwonego Krzyża w ratowaniu polskich sierot w latach 1920 - 1922, na ogarniętej wojną domową Syberii. Dzięki japońskiej pomocy ponad 800 polskich sierot trafiło przez porty w Tsurudze i Osace do Japonii, gdzie otrzymały wszechstronną opiekę. W 2019 roku minęła setna rocznica ustanowienia stosunków dyplomatycznych z Japonią, a w 2020 roku - rocznica przyjazdu dzieci syberyjskich do Japonii i Tsurugi. Jednak główną inspiracją była historia japońskiego konsula na Litwie, Chiune Sugihary, który wielokrotnie łamiąc państwowe instrukcje, wydał ponad 4000 wiz Żydom, głównie pochodzącym z Polski. Podobnie jak polskie sieroty z Syberii, wielu z tych Żydów trafiło do Japonii przez port w Tsurudze. 02:25 IDĄ POWSTAŃCY Film muzyczny, 64 min, Polska, 2020 Reżyseria: Jarosław Świątek Scenariusz: Jarosław Świątek Wykonawcy: Balet Zespołu Pieśni I Tańca "Śląsk", Chór Zespołu Pieśni i Tańca "Śląsk" Filmowa rejestracja spektaklu muzyczno - tanecznego z okazji 100. rocznicy II Powstania Śląskiego w wykonaniu artystów Zespołu Pieśni i Tańca Śląsk.