TVP Dokument Niedziela, 12.02.2023 06:00 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - SZCZĘŚCIE Z ZIMORODKIEM Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Określenie "niebieski ptak" może mieć wcale korzystny wydźwięk. Zimorodek, pomykający nad leśną strugą niczym błękitna iskierka, robi niezatarte wrażenie. Gdy siedzi bez ruchu na zwisającej nad woda gałęzi, czatując na niewielkie ryby, stanowiące jego główny pokarm, może ostatecznie uchodzić za "niebieskiego ptaka" w ludzkim rozumieniu, czyli lenia. Ale gdy nagle, jak strzała spadnie do wody po zdobycz, prawie nigdy przy tym nie chybiając, przyjdzie nam zmienić zdanie. Zresztą istota o naturze "niebieskiego ptaka" nie byłaby chyba w stanie wydrążyć w skarpie rzecznej długiego tunelu, zakończonego małą jaskinią, stanowiącą gniazdo, a później wykarmić siedem czy osiem dziobów. Na pewno też "niebieskim ptakiem" w pejoratywnym rozumieniu nie jest Marek Piotrowicz, gość programu. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 33 JAK SMAKUJĄ KRESY? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Skoro pierogi ruskie nie pochodzą z Rosji, to skąd się wzięła ich nazwa? Czym różni się barszcz ukraiński od swojej polskiej wersji? Radek Kotarski przemierza pola, restauracje i targi Ukrainy. Szuka odpowiedzi na pytanie, dlaczego o tym rejonie mówiono spichlerz Europy. Razem ze swoimi przewodnikami po kresowych smakach przygotowuje potrawy w profesjonalnej restauracji, na polu i w zwykłym domu. Pokaże też, ile słodyczy znajdziemy w połączeniu ogórków i miodu. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 245 KOWARY Magazyn, 20 min, Polska, 2021 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Barbara Adamczyk Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Powstanie i rozwój Kowar wiążą się przede wszystkim z górnictwem rud żelaza i kowalstwem. W 1148 roku gwarek Walon Wawrzyniec Angelus odkrył na zboczu Góry Rudnik rudę żelaza. 10 lat później z polecenia ówczesnego księcia Polski Bolesława Kędzierzawego założono osadę. Wkrótce rozpoczęto eksploatację rudy, zaczęto kuć żelazo i wytwarzać różne wyroby metalowe. Działalność górnicza dawała gwarkom wiele przywilejów. Gwarkowie byli ludźmi wolnymi, co w średniowieczu, siłą rzeczy stwarzało wiele konfliktów z możnowładcami. Dzięki górnictwu, hutnictwu i kowalstwu Kowary stały się osadą w miarę bogatą i skutecznie konkurowały z pobliska Jelenią Górą. Kowarscy górnicy poza ciężką pracą brali także udział, co wynika z dokumentów, w bitwie pod Legnicą w 1241 r. Ich umiejętności wykorzystane zostały też do wysadzenia w powietrze w 1479 roku, w okolicy Gryfowa Śląskiego, zamku niemieckiego raubrittera Talkensteina. 07:30 PODWODNY RAJ BORNEO - REKINY RAFOWE Serial dokumentalny, 23 min, Polska, 2014 Scenariusz i reżyseria: Andrzej Misiuk Muzyka: Piotr Czubin Wokół pięciu rajskich wysepek, otaczających Borneo, które odwiedzimy, rozsiane są bogate w życie rafy koralowe. Prawdziwą perłą wśród nich jest Sipadan, mekka płetwonurków. Czy jednak można wejść do raju, nie zetknąwszy się wcześniej ze śmiercią? W jaki sposób żywioł oceanu zawłaszcza i wykorzystuje spoczywający na dnie wrak Syreny? Wody Indo - Pacyfiku są pełne fascynujących i groźnych stworzeń. Dokąd prowadzi Aleja Żarłacza? Czy uda nam się odkryć tajemnicę i spenetrować niebezpieczną Jaskinę Żółwia, gdzie śmierć od stuleci zbiera żniwo? Eksplorując wody wokół północno - wschodniego Borneo, nie tylko staniemy oko w oko z rekinami, żółwiami, barrakudami czy płaszczkami, ale także spotkamy Morskich Cyganów. Kim są? Jak żyją? Nie tylko woda kryje w sobie tajemnice. Tropikalny las deszczowy Borneo także pełen jest zagadek. Jak daleko uda się zapuścić w jego głąb, płynąc dziką rzeką Kinabatangan? Podczas fascynującej borneańskiej wyprawy odwiedzimy rezerwaty ginących gatunków: Sepilog, centrum rehabilitacji orangutanów oraz Labuk Bay, jedyne na świecie sanktuarium nosaczy. W niezwykłą podróż zabierze nas Piotr Matejek, doświadczony płetwonurek z 25 - letnim stażem, którego doświadczenie i wiedza przemienią wyprawę w prawdziwą przygodę. Podwodny raj Borneo to seria filmów dokumentalnych o świecie Borneo i zetknięciu z nim człowieka, dla którego podwodny świat jest całym życiem. 08:00 TECHNO SAPIENS: PRZYSZŁOŚĆ LUDZKOŚCI (TECHNO SAPIENS - THE FUTURE OF THE HUMAN SPECIES / TECHNO SAPIENS - DIE ZUKUNFT DER SPEZIES MENSCH) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2016 Reżyseria: Peppo Wagner Dokument o przełamywaniu i zacieraniu się granic między człowiekiem a maszyną, między technologią a naturą. Technologie informacyjne, inżynieria genetyczna i nanotechnologia nie tylko wkraczają na grunt społeczeństwa, ale także coraz bardziej bezpośrednio wpływają na ludzką naturę. Dzień, w którym Homo sapiens będzie mógł świadomie sam siebie projektować i radykalnie się zmieniać nie jest odległy. Daleko idąca optymalizacja rasy ludzkiej przy użyciu zarówno istniejącej, jak i przyszłej technologii wydaje się być kolejnym logicznym krokiem, jaki ludzkość podejmie, aby zbliżyć się do doskonałości. Koncentrowanie się na relacjach człowieka z maszyną jest oznaką myśli transhumanistycznej. W żadnej innej ideologii technologia nie jest tak ściśle powiązana z istotą ludzkości. Zgodnie z tą filozofią, celem człowieka jest dążenie, poprzez interwencje technologiczne, do przekraczenia własnych granic biologicznych i stworzenia zoptymalizowanej wersji samego siebie. Przemierzanie galaktyk, cieszenie się życiem wiecznym, wszczepianie sobie niewielkich urządzeń, optymalizacja genomu, maszyny przypominające ludzi, komputery przewyższające nas inteligencją Wciąż nie wiemy, które z tych przełomów się urzeczywistnią ani czym staną się ludzie odmienieni przez technologię. W pewnym momencie odpowiedzialnością zostaną obarczeni nie tylko naukowcy, ale także zwykli ludzie tworzący społeczeństwa demokratyczne, które zdecydują o losie tych postępów technologicznych. Musimy zadbać o to, by stworzyć odpowiedzialną przyszłość, która nie będzie zagrażała istocie ludzkości. 09:00 ARY I ICH KRÓLESTWO (THE MACAW KINGDOM) Film dokumentalny, 53 min, Węgry, 2018 Reżyseria: Attila David Molnar Molnar, Cintia Garai Film o ekscytującej wyprawie międzynarodowych naukowców w głąb peruwiańskiej dżungli w dorzeczu Amazonki, która ma na celu uratowanie papugi Ara przed wyginięciem. Nielegalny handel ptakami i wylesianie powodujące utratę siedlisk są w rzeczywistości największymi zagrożeniami. Ale wybitne odkrycia, rzeczowo udokumentowane i przedstawione, mogą być źródłem rozwiązań. 10:00 STING. A FREE MAN (STING. A FREE MAN) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2017 Reżyseria: Julie Veille Film dokumentalny o znanym wokaliście i instrumentaliście, Stingu. Za światową gwiazdą rocka kryje się niezrozumiany i udręczony intelektualista, wolny i wątły człowiek, który swoją sztuką wyraża swoje wewnętrzne myśli i toczy ważne dla niego bitwy. Uważany za supergwiazdę rocka i nerwowego poetę, za autora popularnych przebojów, konesera Williama Szekspira i Carla Junga. Sting to multimilioner, który regularnie uczestniczy w spotkaniach towarzyskich i rozbrajająco prosty człowiek, który broni amazońskiego lasu deszczowego. Człowiek zagadka, rzadki gatunek. W ciągu prawie 40 - letniej kariery ten Brytyjczyk sprzedał ponad 100 milionów płyt, zdobył 16 nagród Grammy, był gwiazdą Hollywood Walk of Fame i wszedł jako piosenkarz i basista The Police do Rock and Roll Hall of Fame. Jednak ten międzynarodowy sukces osiągnięty przez tak niewielu nigdy nie był jego Świętym Graalem. Jaki zatem jest prawdziwy motyw jego kariery? W jaki sposób ten wrażliwy i dyskretny człowiek, stał się tak popularną gwiazdą? Czemu i komu zawdzięcza swój sukces? 11:05 TO NIE KONIEC ŚWIATA - ŻYCIE PO ŻYCIU. Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Paweł Jeż Reportaże z serii "To nie koniec świata" pokazują, że życie każdego człowieka jest wartościowe, bez względu na jego stan zdrowia. Wielu może liczyć na pomoc w trudnych chwilach. Przedstawiane historie wskazują, gdzie szukać wsparcia, skąd czerpać siły na codzienne zmagania. 11:40 BARBARA WŁODARCZYK ZAPRASZA - SZKOCKA WOLNOŚĆ Program kameralno-studyjny, 8 min, Polska, 2021 Scenariusz: Barbara Włodarczyk 11:50 SZKOCKA WOLNOŚĆ Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski, Marcin Kopeć Scenariusz: Konrad Zagórski Zdjęcia: Siarhei Marchyk Szkocja przez setki lat była niezależnym królestwem, wielokrotnie najeżdżanym przez Anglików. Traciła i odzyskiwała swoją niepodległość. Wydawałoby się, że ten dumny, pięciomilionowy naród, związany od 1707 roku z Anglią traktatem o Unii, od zawsze pragnął być wolny. Jednak w 2014 roku Szkoci w narodowym referendum, mając szansę odzyskać swoją niepodległość, opowiedzieli się za pozostaniem w strukturach Wielkiej Brytanii. Strach przed problemami gospodarczymi, zmianą waluty i wyjściem ze struktur Unii Europejskiej przesądził o wyniku. Dwa lata później Londyn ogłosił brexit, coś, czego nikt się nie spodziewał. Film opowiada historię ruchu niepodległościowego w Szkocji oraz przybliża poglądy społeczeństwa szkockiego na temat niepodległości. 13:15 JAK SMAKUJE POLSKA? - ODC. 10 - PODHALE Magazyn, 31 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Jowita Baraniecka - Ogden Prowadzenie: Kuba Winkowski Opowieść o polskich tradycjach kulinarnych odkrywanych przez doświadczonego i uznanego kucharza - Kubę Winkowskiego. Kuba swoim foodtrackiem przemierza Polskę, zatrzymując się w pięknych zakątkach naszego kraju, gdzie od mieszkańców odwiedzanych regionów dowiaduje się, jak smakuje Polska. W tym odcinku Kuba odwiedzi górzyste Podhale. Wędrówkę rozpocznie od spotkania z bacami i spróbuje swoich sił w dojeniu owiec. Owczego mleka nie sposób nie wykorzystać, więc zabierzemy się do robienia tradycyjnych serów. Następnie nasz szef razem z Kasią przygotuje wegańską kwaśnicę. Czym zainspiruje się podczas wieczornej uczty? 13:55 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT - ODC. 3. PRZYJAŹŃ (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Zwierzęta często mają silne więzi rodzinne. Jednak jak ważne są dla nich inne relacje w życiu? Pustynia Kalahari w Afryce to dom surykatek. U nich jeden drugiemu pomaga, a życie skupia się wokół królowej - jedynej samicy, która rodzi dzieci. Miewa do sześciorga małych w miocie i trzy mioty rocznie, toteż jej potomstwo jest praktycznie wszędzie. Małe wymagają troskliwej opieki i na szczęście matka ma wielu przyjaciół do pomocy, czasem nawet aż pięćdziesięcioro. Dziś ma jeszcze jednego surykatkę - tajniaka. Agentka ma sfilmować niespotykaną przyjaźń, łączącą te zwierzęta o wyjątkowo społecznym nastawieniu. Jest to bardzo zamknięta wspólnota niechętna obcym. Agentka jest największą surykatką, jaką zwierzęta widziały i wymaga dokładnego zbadania! Został jej nadany zapach tej kolonii, więc to je uspokaja. Codziennie inna wolontariuszka organizuje przechowalnię dla maluchów, ofiarując im trosklliwą opiekę matczyną. W kolejnym odcinku zespół szpiegów zbada, jak i dlaczego zwierzęta źle się zachowują, czasem w bardzo spektakularny sposób. 14:55 NIEZWYKŁE MIASTA - BEJRUT ODC. 2/3 (SECRET CITIES SERIA 2) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2018 Prowadzenie: Janina Ramirez, Alastair Sooke Eksperci sztuki Janina Ramirez i Alastair Sooke przybliżają tajemnice sztuki trzech pięknych miast - Baku, Bejrutu i Lizbony. Razem odkrywają fundamenty kultur, które ukształtowały te miasta w przeszłości. Robią to, dzięki spotkaniom z lokalnymi artystami i mieszkańcami, którzy pomagają im odnaleźć artystyczne atrakcje i mało znane skarby. W Lizbonie odkrywają starożytne nadmorskie miasto ukształtowane przez kultury: rzymską, arabską i krzyżowców. W Bejrucie zobaczą, jak Paryż Bliskiego Wschodu wznosi się z ruin wojny domowej. A w Baku w Azerbejdżanie podczas poszukiwania skarbów sztuki dostrzegają, że miasto znajduje się na skrzyżowaniu kultur. 15:55 NIEZWYKŁY KSIĘŻYC (WONDERS OF THE MOON) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: James Van Der Pool Księżyc w kolorze krwi, Superksiężyc, pełnia i całkowite zaćmienie. Poznamy wiele ciekawostek o tym jedynym naturalnym satelicie Ziemi. Jest nazywany srebrnym globem, miesiącem lub luną. To piąty co do wielkości Księżyc w Układzie Słonecznym. Zdjęcia robione aparatami o słabym świetle ukazują Księżyc w jego naturalnym blasku. Dowiemy się, jak fazy Księżyca wpływają na różne procesy na Ziemi, na przykład w podmorskim świecie Południowego Pacyfiku rafy koralowe rozmnażają się zgodnie z cyklami Księżyca. Przyjrzymy się zaćmieniom, gdy Słońce, Ziemia i Księżyc znajdują się w jednej linii. Występują one podczas nowiu, kiedy Księżyc znajduje się pomiędzy Ziemią a Słońcem. Większość ludzi nie zdaje sobie sprawy z tego, iż Księżyc jest widoczny na nocnym niebie tylko przez kilka godzin. Wyjątkiem są tylko dni w okolicach pełni, kiedy Księżyc gości na niebie przez całą noc. W pierwszej kwadrze widoczny jest wieczorem i zachodzi około północy, a w ostatniej kwadrze wschodzi dopiero około północy. Poznamy też festiwale i festyny księżycowe, które odbywają się na świecie i wtedy uwaga wszystkich skupiona jest na srebrnym globie. 16:55 SIMON REEVE I JEGO ŚRÓDZIEMNOMORSKIE PRZYGODY ODC. 1 (MEDITERRANEAN WITH SIMON REEVE 1) Serial dokumentalny, 58 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Eric Mcfarland Simon Reeve, brytyjski dziennikarz specjalizujący się w odkrywaniu świata zaprasza nas do poznania niesamowitej część świata, urokliwej, pełnej humoru i położonej wokół Morza Śródziemnego. To był niegdyś symbol spokoju, turkusowych mórz i pysznej kuchni. Ale teraz znajduje się w epicentrum wydarzeń współczesnego świata. W tej wielkiej i nieoczekiwanej podróży Simon spotka wielu kolorowych i pełnych pasji ludzi, którzy przybywają z pięknych i niespokojnych regionów południowych Włoch i Albanii, przez niespokojny Bliski Wschód i Afrykę Północną, zanim odkrywają sekrety Hiszpanii i Lazurowego Wybrzeża. W pierwszym odcinku Simon podróżuje promem do Kalabrii na południu Włoch, odkrywa region opanowany przez najpotężniejszą mafię w Europie - Ndrangheta. Dzięki kontaktom z policyjnymi śledczymi, Simon podąża za zbrojnym konwojem wiozącym tonę kokainy. Odwiedzi ogromną podziemną warownię tuneli i bunkrów zbudowanych przez nieuchwytnych bossów mafii. Podróżując na wschód wzdłuż południowego krańca Włoch, Simon odwiedza centrum konserwacji żółwi, gdzie spotyka Raoula, żółwia uratowanego po połknięciu ogromnych ilości plastiku, stanowiącego ogromne zagrożenie dla śródziemnomorskiej przyrody. Simon pomaga wypuścić go z powrotem do morza. Nocnym promem Simon przybywa do jednego z najmniej znanych, ale najpiękniejszych zakątków Morza Śródziemnego w Albanii. Pod rządami komunistycznymi Albania została odizolowana i odcięta od reszty świata. W kraju, który liczy na członkostwo w UE, Simon odkrywa starożytną kulturę vendetty, w której jeśli dorosły popełnia przestępstwo, dziecko może zostać zabite w zemście. Simon kończy pierwszy etap swojej podróży w niezwykłym rezerwacie przyrody, w którym życie ptaków wraca do normy po przełomowym zakazie polowań w tym kraju. 18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 5 Magazyn historyczny, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski Zdjęcia: Damian Szprejda, Marcin Szymański, Michał Ławreńczuk Prowadzenie: Stefan Tompson W tym odcinku Stefan Tompson zabiera nas w podróż do niewielkiej miejscowości Ołyka, której nazwa pochodzi od słowa "łyka", służącego do wyrobu m.in. kapci. Tutaj swoją siedzibę miał jeden z najpotężniejszych rodów Polski - ród Radziwiłłów. Zamek w Ołyce został zbudowany w połowie XVI wieku i z biegiem lat ulegał licznym przebudowom, dokonywanym przez kolejnych właścicieli. Dziś, choć świetność zamku w Ołyce pozostaje jedynie ulotnym wspomnieniem, jest on dużą atrakcją historyczną. 18:35 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 5. GÓRY Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Konrad Zagórski Prowadzenie: Lena Urbańska Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Słowo balkan po turecku znaczy góra. W tym odcinku poznamy bliżej codzienne życie ludzi żyjących z dala od cywilizacji, wysoko w pasmach górskich. Lena odwiedzi trudno dostępne wioski w Górach Przeklętych na północy Albanii, gdzie ludzie żyją w tradycyjny sposób, a do wsi często wciąż nie ma dróg dojazdowych. Wyrobi lokalny ser z pasterzami z Czarnogóry oraz odwiedzi pszczelarzy zbierających dziki miód na zboczach gór Północnej Macedonii. 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 181 PELPLIN Magazyn, 22 min, Polska, 2020 Scenariusz i reżyseria: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju. Tym razem zawita do Pelplina, duchowej stolicy Kociewia, nad którą góruje jedna z dwóch największych świątyń w Polsce, a zarazem jedno z najlepiej zachowanych opactw cysterskich w Europie. W tym małym mieście znajduje się jedyny w Polsce egzemplarz Biblii Gutenberga. Pelplin reklamowany jest jako miasto z duszą i rzeczywiście na to miano zasługuje. Pojawia się na kartach historii w 1274 roku, kiedy to książę pomorski Mściwój II daruje tę wieś cystersom. Pelplin spełniał wymogi zakładania klasztorów przez cystersów - usytuowany jest bowiem w dolinie i nad rzeką. Dawny zespół klasztorny jest rdzeniem dzisiejszego miasta. 19:35 BIEG Reportaż, 7 min, Polska, 1969 Reżyseria: Bohdan Kosiński Relacja z zawodów sportowych. Kamera obserwuje zawodników szykujących się do startu w sztafecie oraz jej przebieg. Po biegu zakończonym niespodzianką widzimy zmęczenie i gorycz porażki. 19:45 JAK WIELE DRÓG Reportaż, 12 min, Polska, 1979 Reżyseria: Bohdan Kosiński Historia grupy mężczyzn, którzy poszukują swojego miejsca w życiu i osiedlają się w Bieszczadach, gdzie trudnią się wypasaniem owiec. Sytuacja ta nie podoba się władzy ludowej, która stara się im uprzykrzyć życie. 20:10 HITCHCOCK/TRUFFAUT (HITCHCOCK/TRUFFAUT) Film dokumentalny, 76 min, Francja/USA, 2015 Reżyseria: Kent Jones Film to oglądany po latach zapis legendarnego spotkania dwóch wizjonerów kina. Historia realizacji wywiadu rzeki, przeprowadzonej przez osiem dni rozmowy między wielkimi reżyserami, których na pierwszy rzut oka, poza pasją do kina, nic nie łączy. Z jednej strony dystyngowany człowiek legenda: Alfred Hitchcock, uznawany wówczas za najsprawniejszego rzemieślnika w historii kina, z drugiej młody gniewny: znajdujący się u progu kariery Francois Truffaut, wywrotowiec, rzecznik kina autorskiego, współtwórca francuskiej Nowej Fali. Autorzy filmu, korzystając ze wspaniałych materiałów archiwalnych, wzbogacają historię wypowiedziami twórców współczesnego kina: Martina Scorsese, Oliviera Assayasa, Petera Bogdanovicha, Wesa Andersona, Kiyoshi Kurosawy i wielu innych, by opowiedzieć historię spotkania dwóch pozornie przeciwstawnych żywiołów. Oglądane dziś zderzenie tych osobowości budzi na nowo pytanie: czym jest kino? Czy tylko tanią, wyrastającą z jarmarcznych sztuczek, wyolbrzymioną i spulchnioną przez gigantyczne budżety i lata pogoni za nowinkami technicznymi papką dla mas? Czy może polem dla artystów, narzędziem umożliwiającym przekazywanie swojego credo w sposób najpełniejszy, w stopniu nieosiągalnym dla malarzy, rzeźbiarzy, poetów, pisarzy, muzyków? Zapis spotkania Truffauta z Hitchcockiem to prawdziwa uczta dla kinomanów, swoisty podręcznik myślenia o i pojmowania kina. To film o historii powstania biblii kinomanów, wydanej po raz pierwszy w 1966 roku, kształtującej kilka pokoleń twórców i miłośników X Muzy. Ale przede wszystkim film oddaje sprawiedliwość wielkiemu Alfredowi Hitchcockowi, twórcy, który udowodnił, że nawet najbardziej dopasowany klucz do serca widzów, otwiera je dopiero w rękach prawdziwego artysty. 21:40 MATA HARI: PIĘKNA I NIEBEZPIECZNA (MATA HARI - THE BEAUTIFUL SPY) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Jobst Knigge, Kristina Forbat Dokumentalna opowieść o legendarnej postaci, która była uosobieniem piękna i kobiecego uwodzenia. Mata Hari, urodzona jako Margaretha Zelle w Holandii, w Paryżu pojawiła się jako tancerka egzotyczna w 1905 roku. Znała siłę tajemniczości. Nie zdradzała, kim jest i skąd pochodzi. Jako kurtyzana urzekała najbardziej wpływowych mężczyzn swoich czasów. Kiedy wybucha I wojna światowa, Mata Hari podróżuje po Europie i nie zdaje sobie sprawy, że straszna wojna też ją usidla. Paryż, luty 1917 roku. Już trzy lata pierwsza wojna światowa nęka Europę. Do Pałacu Sprawiedliwości doprowadzono na przesłuchanie jedną z najsłynniejszych kobiet epoki. Zatrzymanie zaskoczyło Matę Hari. Była przekonana, że poradzi sobie w każdej sytuacji. Ta kobieta miała bliskie kontakty z mężczyznami na najwyższych stanowiskach. Kim była ta, co dziś panuje nad naszą wyobraźnią? Czy Mata Hari naprawdę zdradziła sekrety ujawniane jej przez wpływowych kochanków w chwilach słabości? Mata Hari zostaje przez Francuzów skazana na śmierć za szpiegostwo na rzecz Niemiec i powieszona w październiku 1917 r. Następnie gwiazda zamienia się w mit: najsłynniejszy i najpiękniejszy szpieg wszech czasów. Egzotyczna kusicielka Mata Hari stała się ofiarą mężczyzn, polityki międzynarodowej, ale przede wszystkim swojej własnej nonszalancji. Jej smutny koniec nie pozwala jednak o niej zapomnieć. 22:45 TAMTE LATA, TAMTE DNI - MACIEJ WOJTYSZKO Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Joanna Makowska, Marta Perchuć - Burzyńska Prowadzenie: Marta Perchuć-Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem bohaterem programu jest Maciej Wojtyszko - reżyser, scenarzysta, autor komiksów i filmów animowanych, w tym cyklu dla dzieci "Bromba i inni". 23:20 AGENT KRET (THE MOLE AGENT / EL AGENTE TOPO) Film dokumentalny, 86 min, Chile, 2020 Reżyseria: Maite Alberdi Prywatny detektyw w Chile wpada na pomysł wysłania swojego szpiega do domu spokojnej starości, aby sprawdzić, czy - jak podejrzewa jego klientka - opiekunowie nie znęcają się tam nad osobami starszymi. Żeby kret był wiarygodny, roli tej musi się podjąć osoba między 80. a 90. rokiem życia... Film w 2021 r. nominowany do Oscara w kategorii najlepszy pełnometrażowy film dokumentalny. 00:50 LOVE 404 Film dokumentalny, 17 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agata Baumgart Wkraczająca w dorosłość Rena mieszka w ciasnym mieszkaniu z mamą. Dla obu kobiet internet jest odskocznią od szarej codzienności. Mieszkają razem, ale każda prowadzi osobne, intymne życie za zamkniętymi drzwiami swojego pokoju. Rena chce zostać docenioną artystką. W świecie serwisów społecznościowych, talent shows i YouTube'a sława i miłość wydają się w zasięgu klawiatury, lecz granica pomiędzy fantazją a rzeczywistością szybko się zaciera. Czy same pragnienia wystarczą, by zrealizować marzenia? Pierwszy dokument, Studio Munka. 01:15 ARTYSTA I NIEPOKÓJ WIEKU. HENRYK SIENKIEWICZ 1846 - 1916 Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1998 Scenariusz i reżyseria: Jacek Kubiak Zdjęcia: Mirosław Skrzypczak Sylwetka Henryka Sienkiewicza na tle burzliwej epoki, w której żył. Laureat Nagrody Nobla pracą i talentem zdobył światową sławę, zrobił karierę niemającą sobie równych w dziejach polskiej literatury. Zyskał rozgłos, uznanie oraz powodzenie materialne rzadkie w obranym zawodzie. Jego powieści były tłumaczone na wiele języków i ekranizowane już w czasach kina niemego. Fenomenem jest nieustająca popularność pisarza u kolejnych pokoleń czytelników. Henryk Sienkiewicz to jednak postać niejednoznaczna, osobowość zagadkowa i - wbrew temu, co nam się wydaje - mało znana. Z jednej strony uwielbiany na równi z wieszczami, nazywany "hetmanem narodu", "królem duchem", "krzepicielem serc", a jednocześnie potępiany jako filister, "klient arystokracji i kleru", deprecjonowany jako "geniusz łatwej urody" i "pierwszorzędny pisarz drugorzędny". Dla jednych krzepiciel narodu i wielki artysta, dla innych pisarz tandetny, szkodliwy, wręcz amoralny. Podziwiany w kraju i za granicą, a jednocześnie bezpardonowo atakowany przez współczesną mu krytykę. Uwielbiany przez czytelników, a zarazem samotny i nieszczęśliwy w życiu osobistym. Film stara się rozwikłać zagadkę Sienkiewicza, choć liczne paradoksy, w jakie uwikłana jest jego twórczość i osobowość, utrudniają proste odpowiedzi. Znawcy tematu opisują go jako wielkiego iluzjonistę, wyrafinowanego stylistę, ale pisarza płytkiego, myślowo banalnego, którego przesłanie - wzniosłe i prawomyślne, narodowe i katolickie - nie budzi wątpliwości, ale który przy całym swym uduchowieniu przejawia niezwykłe zainteresowanie tym, co grzeszne, nie stroniąc od naturalistycznej drastyczności. W biografii pisarza wyeksponowano wątki, które wskazują na liczne dylematy duchowe, które nim targały - sceptycyzm, niepokój, wątpliwości religijne. Autor programu dowodzi, że piewca tradycyjnych wartości społecznych i religijnych pesymistycznie oceniał polską rzeczywistość i nie był wolny od osobistych zwątpień w istnienie Boga, od dręczących pytań - jest czy Go nie ma? Niemniej w pewnym momencie świadomie odrzucił wszelkie bolesne i męczące wątpliwości w imię obowiązku patriotycznego i obywatelskiego. W kontekście losów i twórczości Henryka Sienkiewicza rodzą się aktualne również i dziś pytania: czy artystyczna doskonałość da się pogodzić z moralnym przesłaniem sztuki? Czy można jednocześnie "krzepić" i mówić prawdę oraz w jakich kategoriach postrzegać moralność artysty? O fenomenie Henryka Sienkiewicza mówią znawcy i miłośnicy jego prozy: rofesorowie Janusz Pajewski i Tadeusz Bujnicki, Grażyna Borkowska, Włodymir Wasyłenko, Zygmunt Poznański, Jerzy Hoffman oraz wnuk pisarza, Juliusz Sienkiewicz. Dopełnieniem informacji o życiu i sławie autora "Trylogii" i "Quo vadis" są fragmenty jego powieści i korespondencji oraz zapiski z osobistych dzienników czytane przez Zygmunta Józefczaka, aktora Teatru Starego w Krakowie. 02:10 DOM NA SARDYNII Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2009 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Piotrowski Filmowa opowieść o trzech polskich kobietach, które wyemigrowały przed laty do Włoch, mieszkają na Sardynii, gdzie spędzają swoje życie, będąc żonami i matkami we włoskich rodzinach. Starają się zachować swoją tożsamość, wychowują swoje dzieci po polsku, zapewniając im na przyszłość możliwość wyboru, czy chcą być Polakami, czy Włochami. Film opowiada o mieszaniu się kultur i obyczajów w sferze historii, tradycji i codzienności oraz o życiu na obczyźnie w dobie Unii Europejskiej. 03:05 KAPELMISTRZE - DZIKA MUZYKA Film dokumentalny, 41 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Tomasz Knittel Dokumentalny film "KapelMistrze" ma na celu rzetelną dokumentację zjawisk polskiej muzyki tradycyjnej, dlatego do udziału w projekcie zaproszono 10 najbardziej docenionych i utytułowanych zespołów pokazujących bogactwo i różnorodność tego nurtu: Kapela ze Wsi Warszawa, Kapela Brodów, Adam Strug, Tęgie Chłopy, Kompania Prusinowski, Kapela Maliszów, Chłopcy Kontra Basia, Sutari, Zawołany Skład Weselny, Infidelis. Chcemy przybliżyć muzykę ludową w formie ciekawej i inspirującej dla młodego widza: atrakcyjnych i przystępnych w odbiorze teledysków. Klipy filmowe będą realizowane na ulicach Warszawy, zderzając polską wieś z wielkomiejskim krajobrazem stolicy.