TVP Kultura Czwartek, 16.02.2023 07:55 NIEDZIELA Z... TWÓRCZOŚCIĄ CZESŁAWA NIEMENA Dysk./wywiad/debata, 40 min, Polska, 2017 Wykonawcy: Agnieszka Szydłowska (prowadząca) Program tym razem poświęcono twórczości Czesława Niemena. Ten wybitny wokalista, kompozytor multiinstrumentalista i autor tekstów był jednym z najpopularniejszych, najbardziej rozpoznawalnych, a jednocześnie najbardziej oryginalnych i wpływowych twórców polskiej muzyki popularnej XX wieku. Z gośćmi programu rozmawiać będziemy o fenomenie twórczości Czesława Niemena, co sprawia, że jest ona ponadczasowa i uniwersalna, o mniej znanych aspektach jego pracy twórczej, o artyście poszukującym i o człowieku, który wymykał się schematom, o jego poglądach na muzykę i przemyśleniach dotyczących życia. 11:00 ZNAKI SZCZEGÓLNE - ODC. 1/6 - PODEJRZANY Serial społeczno - obyczajowy, 60 min, Polska 1976 Scenariusz i reżyseria: Roman Załuski Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Maciej Małecki Wyk. Bronisław Cieślak, Anna Chodakowska, Piotr Fronczewski, Ryszard Kotys, Zdzisław Szymański, Andrzej Żarnecki, Zygmunt Bielawski, Halina Buyno - Łoza, Władysław Dewoyno, Adam Fornal, Wiktor Grotowicz, Edward Lach, Mieczysław Łoza, Stefan Mienicki, Jerzy Moes, Tomasz Orlikowski, Kazimierz Ostrowicz i inni "Jest to film o współczesności. Takiej, jak ja ją rozumiem. To znaczy, nie o tym, co i jak chcielibyśmy, żeby było, lecz o tym, jak jest naprawdę. Tym razem jednak zaryzykowałem zrealizowanie tematu określanego powszechnie pejoratywnym terminem"produkcyjniak", ale w konwencji melodramatu. Spróbowałem zaś zrobić go po to, by ten zużyty i niezbyt lubiany temat stał się atrakcyjny i ciekawy dla widza" - mówił przed laty Roman Załuski - reżyser "Znaków szczególnych". Cyklem tym twórca wpisał się w żywy w naszej kinematografii lat siedemdziesiątych nurt "społeczno - produkcyjny". Krytyka zalicza doń takie filmy, jak "Blizna" Krzysztofa Kieślowskiego, "Człowiek z marmuru" Andrzeja Wajdy, "Barwy ochronne" Krzysztofa Zanussiego, a także głośne seriale: "Dyrektorzy" i "Droga". Głównym bohaterem "Znaków..." jest trzydziestokilkuletni inżynier Bogdan Zawada. Przez pryzmat jego losów Załuski starał się ukazać złożoną i szeroką panoramę polskich problemów. W tym celu, wspólnie z Andrzejem Twerdochlibem (współautor scenariusza do większości odcinków) kazał swemu bohaterowi pracować na różnych budowach rozsianych po całym kraju. Zagadnieniom społecznym towarzyszą w serialu Załuskiego także psychologiczne. Perypetie i zawodowe peregrynacje inżyniera Zawady wiążą się z poszukiwaniem przezeń wartości, na których mógłby oprzeć swój "modus vivendi". Bohater serialu wielokrotnie staje wobec trudnych dylematów moralnych, dotyczących nie tylko sfery zawodowej, ale i prywatnej. Mimo wewnętrznej złożoności postaci Zawady, reżyser nie zawahał się obsadzić w tej roli Bronisława Cieślaka - krakowskiego dziennikarza telewizyjnego, późniejszego porucznika Borewicza z innego serialu: "07 zgłoś się". Na szczęście Cieślak stanął na wysokości zadania. Wykreował zapadającego w pamięć bohatera "może ze sztywnością nowicjusza, ale za to bez aktorskich gierek i sposobów profesjonalisty". W pierwszym odcinku "Znaków..." akcja toczy się na budowie zapory wodnej w Bieszczadach. Pracujący tam inżynier Zawada staje przed nie lada próbą. Zostaje bowiem oskarżony o zabójstwo majstra Krajewskiego. Czy uda mu się dowieść swej niewinności... 12:10 W RYTMIE KUBY (A TUBA TO CUBA) Film dokumentalny, 80 min, USA, 2018 Reżyseria: T. G. Herrington, Danny Clinch Scenariusz: T. G. Herrington Historia nowoorleańskiego zespołu Preservation Hall Jazz Band, który odtwarza swoje muzyczne korzenie. Zespół został założony na początku lat 60. XX wieku przez tubowego gracza Allana Jaffe. 14:40 CHCE SIĘ ŻYĆ Dramat, 106 min, Polska, 2013 Reżyseria: Maciej Pieprzyca Scenariusz: Maciej Pieprzyca Zdjęcia: Paweł Dyllus Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Dawid Ogrodnik, Kamil Tkacz, Dorota Kolak, Arkadiusz Jakubik, Anna Nehrebecka, Katarzyna Zawadzka, Mikołaj Roznerski, Anna Karczmarczyk, Janusz Chabior Na 37. Międzynarodowym Festiwalu Filmowym w Montrealu w 2013 r. widownia przyjęła "Chce się żyć" owacjami na stojąco, a przypieczętowaniem sukcesu były festiwalowe nagrody jury i publiczności. Nie inaczej było tegoż roku w Gdyni, gdzie film również zdobył wielkie uznanie i został uhonorowany Srebrnymi Lwami oraz nagrodą publiczności. Poruszający obraz dedykowany pamięci przedwcześnie zmarłej dokumentalistki Ewy Pięty, autorki dokumentu "Jak motyl", który stał się inspiracją dla twórców "Chce się żyć". Bohaterem w filmie jest Mateusz, cierpiący na porażenie mózgowe. Podejmuje on walkę o godność i prawo do normalnego życia. Mimo choroby i trudności w komunikacji ze światem zewnętrznym, udowadnia wszystkim, jak wiele może zdziałać siła ludzkiego ducha. Urodził się z poważnym defektem. Lekarze nie dawali mu żadnych szans. Jego rodzice nie mogli się jednak pogodzić z lekarską diagnozą. Od początku wierzyli, że ich syn, mimo kalectwa jest w pełni sprawny intelektualnie. Mateusz dorasta w miłości, otoczony troskliwą opieką najbliższych. Ma też u swego boku wierną przyjaciółkę - mieszkającą w sąsiedztwie Ankę. Splot okoliczności sprawia jednak, że chłopiec musi przeżyć rozłąkę z rodziną. Zostaje umieszczony w specjalistycznym ośrodku. Nie poddaje się, próbuje walczyć o swoją przyszłość, choć jest mu bardzo ciężko. W końcu w jego życiu pojawia się iskierka nadziei. Wiele się zmienia, kiedy do ośrodka trafia młoda wolontariuszka. Ponadto pacjent zwraca uwagę lekarki pracującej nad eksperymentalnymi metodami leczenia porażenia. 16:40 KOBIETA ZA LADĄ - ODC. 6 - CZERWIEC (ŻENA ZA PULTEM) Serial obyczajowy, 44 min, Czechosłowacja, 1977 Reżyseria: Jaroslav Dudek Scenariusz: Jaroslav Dietl Zdjęcia: Jindrich Novotny Muzyka: Jan Fisher Aktorzy: Irina Svorcova, Vladimir Menslik, Jaromir Hanzlik, Dana Medricka Anna romansuje. Kalaszkova odkrywa romans męża. Wyrzuca go z domu. Zaopatrzenie sklepu w bombonierki z okazji zakończenia roku szkolnego. 20:00 DALEKI KRAJ (THE FAR COUNTRY) Western, 92 min, USA 1954 Reżyseria: Anthony Mann Scenariusz: Borden Chase Aktorzy: James Stewart, Ruth Roman, Corinne Calvet, Walter Brennan, John McIntire, Jay C. Flippen, Henry Morgan, Steve Brodie, Royal Dano i inni Terytorium Jukonu, rok 1896. Doświadczony kowboj Jeff Webster i jego stary przyjaciel Ben Tatem docierają ze stadem bydła z Wyoming do Seattle, skąd chcą przewieźć zwierzęta statkiem do Skagway. Niesłusznie oskarżony o morderstwo Jeff o mało nie zostaje aresztowany, ale w ostatniej chwili udaje mu się ukryć na statku w kajucie Rondy Castle, właścicielki saloonu w Skagway. Dotarłszy z Benem oraz całym stadem na miejsce, Jeff popada w kolejne tarapaty: pędzone główną ulicą zwierzęta zakłócają przebieg rozpoczynającej się właśnie egzekucji, którą zasądził rządzący bezwzględnie miasteczkiem niejaki Gannon. Każe on aresztować Webstera i zarekwirować stado. Co prawda, później zwraca kowbojowi wolność, ale bydła oddać już nie chce. Nie mając szans w nierównej walce z ludźmi "szeryfa" Gannona, Webster najmuje się wraz z Benem i Rubem jako przewodnik, który ma przeprowadzić przez góry, do leżącego już w Kanadzie miasteczka Dawson, Rondę Castle. Kobieta chce tam założyć kolejny saloon. Przystojny i odważny Jeff bardzo się jej podoba. Nocą, korzystając z tego, że Ronda i jej ludzie zasnęli, Jeff potajemnie wraca do Skagway i zabiera swoje stado. Udaje mu się bezpiecznie przepędzić bydło za granicę. Gannon za późno zauważa zniknięcie zwierząt i pościg okazuje się już nieskuteczny. Ale Jeff wie, że mściwy i cyniczny Gannon nie daruje mu tego. W ślad za Jeffem ze Skagway przybywa młoda dziewczyna, Renee Vallon, córka lekarza, która zakochała się w dzielnym kowboju. W Dawson Ben i Jeff korzystnie sprzedają swoje stado i za otrzymane pieniądze nabywają złotonośną działkę. Nie najgorzej im się wiedzie, znajdują sporo złota, podobnie zresztą jak inni poszukiwacze, w tym także Renee. Ronda prowadzi swój dobrze prosperujący bar. Ale pewnego dnia i tam pojawia się Gannon ze swoimi rewolwerowcami. Chce odebrać miejscowym ich złotodajne działki, a przy okazji wyrównać porachunki z Jeffem. 22:10 CZESŁAW NIEMEN Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2007 Reżyseria: Eugeniusz Szpakowski Scenariusz: Eugeniusz Szpakowski Zdjęcia: Sebastian Arndt Muzyka: Czesław Niemen Film dokumentalny o życiu i twórczości Czesława Niemena. Pierwsza część dotyczy lat młodzieńczych tego wielkiego muzyka. Lat spędzonych na Białorusi w rodzinnych Starych Wasiliszkach. Był to okres kształtowania się osobowości artystycznej Czesława Niemena, wówczas Czesława Wydrzyckiego, który od najmłodszych lat przejawiał uzdolnienia plastyczne i muzyczne. Już wtedy śpiewał w chórze kościelnym, był uczniem Pedagogicznego Liceum Muzycznego w Grodnie. Pierwsza część kończy się w momencie, kiedy Wydrzyccy zdecydowali się na wyjazd do Polski i osiedlili się w Białogardzie. Druga część dokumentu dotyczy kariery estradowej Czesława Niemena w Polsce. Jej początków, warunków życia w "nowej" ojczyźnie. Autorzy opowiadają o tym, jak zaczynała się jego kariera, jak poznał przyjaciół, jaka była jego droga do Niebiesko - Czarnych. W tej części twórcy zastanawiają się także nad atmosferą towarzyszącą narodzinom nowej muzyki (tzw. big bitu) w Polsce. W jakim sensie Czesław Niemen był wyjątkowy? Czym nas porwał? Część ta zawiera również prezentację twórczości Czesława Niemena w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Czy był to człowiek sukcesu, czy wielkich niepowodzeń? Na ile sam się do nich przyczynił? Dlaczego ówczesna władza go nienawidziła? Kto był inspiratorem kłamliwych artykułów? Co powiedzą dziś autorzy tamtych paszkwili? Nie została pominięta także twórczość muzyka w zespołach Akwarele i Niemen - Enigmatic. W tym okresie powstają jego największe przeboje: "Dziwny jest ten świat", "Czy mnie jeszcze pamiętasz" i wiele innych. Część trzecia filmu dotyczy lat, kiedy artysta skoncentrował się na pracy we własnym studiu muzycznym, kiedy w swoich kompozycjach wykorzystywał instrumenty elektroniczne i syntezatory. Kiedy Niemen odkrywał dla młodzieży Norwida, pokazywał świat poezji w ogóle. 23:25 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - ZAPNIJCIE PASY (ALLACCIATE LE CINTURE) Film obyczajowy, 106 min, Włochy, 2014 Reżyseria: Ferzan Ozpetek Scenariusz: Gianni Romoli, Ferzan Ozpetek Zdjęcia: Gian Filippo Corticelli Muzyka: Pasquale Catalano Aktorzy: Kasia Smutniak, Francesco Arca, Filippo Scicchitano, Luisa Rianieri Elena jest piękną, młodą i spełnioną kobietą z dwójką dzieci i mężem, z którym tworzą bardzo zgodną i szczęśliwą rodzinę. Pewnego dnia, podczas rutynowej mammografii okazuje się, że Elena ma raka piersi. Zaczyna się walka o życie, ciągłe badania, uciążliwa chemioterapia. Bliscy wspierają ją na każdym kroku, przyjaciele służą pomocą i starają się utwierdzać w przekonaniu, że nie należy się poddawać. 01:25 THE ROYAL BALLET - ALICJA W KRAINIE CZARÓW (TALBOT: ALICE'S ADVENTURES IN WONDERLAND) Film baletowy, 126 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Ross Macgibbon Wykonawcy: Lauren Cuthbertson, Federico Bonelli, Steven Mcrae, Koen Kessels, Orchestra of The Royal Opera House, The Royal Ballet Baśniowa historia "Alicji w krainie czarów" przeniesiona na scenę brytyjskiego Royal Opera House. Współczesna kompozycja Joby'ego Talbota i choreografia Christophera Wheeldona. Wspaniałe widowisko dla widzow różnych pokoleń.