TVP Kultura Piątek, 17.02.2023 11:00 ZNAKI SZCZEGÓLNE - ODC. 2/6 - ROZBITEK Serial społeczno - obyczajowy, 60 min, Polska 1976 Scenariusz i reżyseria: Roman Załuski Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Maciej Małecki Wyk. Bronisław Cieślak, Grażyna Barszczewska, Joanna Jędryka, Ewa Żukowska, Tadeusz Borowski, Janusz Bukowski, Wirgiliusz Gryń, Zygmunt Malawski, Stanisław Michalski, Marek Okopiński, Józef Pieracki, Andrzej Żarnecki, Bogusz Bilewski, Jerzy Łapiński, Alina Lipnicka, Marian Michalak, Winicjusz Więckowski, Marian Wiśniowski i inni Scenariusz odcinka powstał na motywach noweli Andrzeja Twerdochliba. Po wyjściu na wolność Zawadę otacza atmosfera nieufności i podejrzliwości. Współpracownicy nie są do końca przekonani o jego niewinności. Inżynier postanawia wyjechać. W czasie swej wędrówki po Polsce trafia do Gdańska. Tu ulega fascynacji budową portu na pełnym morzu. Postanawia zgłosić się do pracy. Zostaje przyjęty do biura zakładu prefabrykacji. Dostaje też mieszkanie w hotelu robotniczym. Po zaporze w Bieszczadach uczestniczy więc w kolejnej prestiżowej inwestycji - budowie Portu Północnego. 12:05 CZESŁAW NIEMEN Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2007 Reżyseria: Eugeniusz Szpakowski Scenariusz: Eugeniusz Szpakowski Zdjęcia: Sebastian Arndt Muzyka: Czesław Niemen Film dokumentalny o życiu i twórczości Czesława Niemena. Pierwsza część dotyczy lat młodzieńczych tego wielkiego muzyka. Lat spędzonych na Białorusi w rodzinnych Starych Wasiliszkach. Był to okres kształtowania się osobowości artystycznej Czesława Niemena, wówczas Czesława Wydrzyckiego, który od najmłodszych lat przejawiał uzdolnienia plastyczne i muzyczne. Już wtedy śpiewał w chórze kościelnym, był uczniem Pedagogicznego Liceum Muzycznego w Grodnie. Pierwsza część kończy się w momencie, kiedy Wydrzyccy zdecydowali się na wyjazd do Polski i osiedlili się w Białogardzie. Druga część dokumentu dotyczy kariery estradowej Czesława Niemena w Polsce. Jej początków, warunków życia w "nowej" ojczyźnie. Autorzy opowiadają o tym, jak zaczynała się jego kariera, jak poznał przyjaciół, jaka była jego droga do Niebiesko - Czarnych. W tej części twórcy zastanawiają się także nad atmosferą towarzyszącą narodzinom nowej muzyki (tzw. big bitu) w Polsce. W jakim sensie Czesław Niemen był wyjątkowy? Czym nas porwał? Część ta zawiera również prezentację twórczości Czesława Niemena w latach sześćdziesiątych i siedemdziesiątych. Czy był to człowiek sukcesu, czy wielkich niepowodzeń? Na ile sam się do nich przyczynił? Dlaczego ówczesna władza go nienawidziła? Kto był inspiratorem kłamliwych artykułów? Co powiedzą dziś autorzy tamtych paszkwili? Nie została pominięta także twórczość muzyka w zespołach Akwarele i Niemen - Enigmatic. W tym okresie powstają jego największe przeboje: "Dziwny jest ten świat", "Czy mnie jeszcze pamiętasz" i wiele innych. Część trzecia filmu dotyczy lat, kiedy artysta skoncentrował się na pracy we własnym studiu muzycznym, kiedy w swoich kompozycjach wykorzystywał instrumenty elektroniczne i syntezatory. Kiedy Niemen odkrywał dla młodzieży Norwida, pokazywał świat poezji w ogóle. 13:15 BAJKA O SMOKU Film animowany, 10 min, Polska, 1962 Reżyseria: Mirosław Kijowicz Scenariusz: Jan Rekosz Muzyka: Waldemar Kazanecki Krótki film animowany. Animowana ekranizacja starej krakowskiej legendy o wawelskim smoku. 14:20 SZATAN Z SIÓDMEJ KLASY Film przygodowy dla młodych widzów, 102 min, Polska, 2006 Reżyseria: Kazimierz Tarnas Scenariusz: Kaziemierz Tarnas, Tomasz Piotrowski Zdjęcia: Zdzisław Najda Muzyka: Krzesimir Dębski Aktorzy: Bartosz Fejge, Katarzyna Bator, Wojciech Malajkat, Krzysztof Globisz, Katarzyna Pypno, Tytus Hołdys, Marek Serdiukow, Tomasz Koźlik, Paweł Jakowlew, Łukasz Jaźwiec, Rafał Kołsut, Krystyna Tkacz, Justyna Sieńczyłło, Emilian Kamiński, Maria Kaniewska Nowa ekranizacja powieści Kornela Makuszyńskiego pod tym samym tytułem. Lata 30. XX wieku. W majątku Iwona Gąsowskiego pod Wilnem pojawia się Francuz, który koniecznie chce kupić zadłużoną posiadłość i chylący się ku upadkowi dom. Gdy właściciel nie chce jej sprzedać, z domu nieoczekiwanie giną stare drzwi. Najpierw jedne, potem drugie... Profesor gimnazjum, Piotr Gąsowski, historyk, prosi swego najbystrzejszego ucznia, znanego z detektywistycznych zdolności Adama Cisowskiego, o pomoc w rozwiązaniu zagadki niezrozumiałych kradzieży w domu jego brata. Okazuje się, że wszystkiemu winien odnaleziony w Paryżu w 1836 roku list Kamila de Berier, pułkownika armii napoleońskiej, który w czasie odwrotu spod Moskwy, tuż przed śmiercią, pozostawił wskazówki dotyczące ukrytego skarbu. 16:15 KOBIETA ZA LADĄ - ODC. 7 - LIPIEC (ŻENA ZA PULTEM) Serial obyczajowy, 45 min, Czechosłowacja, 1977 Reżyseria: Jaroslav Dudek Scenariusz: Jaroslav Dietl Zdjęcia: Jindrich Novotny Muzyka: Jan Fisher Aktorzy: Irina Svorcova, Vladimir Menslik, Jaromir Hanzlik, Dana Medricka Wyprawa dzieci na wakacje, Anna zaprasza adoratora na kolację. Zuzanna pod opieką Anny. 17:15 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - ALVYDAS JOKUBAITIS Dysk./wywiad/debata, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Jolanta Rzegocka, Anna Szałańska, Piotr Poraj Poleski Seria ekskluzywnych wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką na Litwie, z wybitnymi przedstawicielami litewskiej kultury i polityki. Bohaterowie programu opowiadają o związkach Litwy z Polską, wzajemnych inspiracjach kulturalnych, wspólnej historii i perspektywach na przyszłość. Bohaterem odcinka jest profesor Alvydas Jokubaitis, politolog i filozof. 17:50 SKĄPIEC (AVARE, L') Film komediowy, 116 min, Francja, 1980 Autor: Moliere Reżyseria: Jean Girault, Louis De Funes Scenariusz: Jean Girault, Louis De Funes Aktorzy: Frank David, Louis De Funes, Herve Bellon Brawurowa adaptacja nieśmiertelnej komedii Moliera z Louisem de Funes w roli tytułowej. Stary Harpagon to straszny skąpiec. Codziennie nosi ten sam czarny kaftan, pomimo że jest zniszczony. A jego niechęć do dawania datków na biednych czy kościół jest wręcz legendarna. Jego jedyną troską jest codzienne oglądanie zakopanych w ogrodzie 10.000 skudów. Jednakże sądzi, że to za mało. Postanawia więc powydawać bogato swe dzieci. Nie liczy się zupełnie z ich własnymi planami życiowymi. 20:00 KINO MISTRZÓW - POROZMAWIAJ Z NIĄ (HABLE CON ELLA / PARLE AVEC ELLE) Dramat psychologiczno-obyczajowy, 108 min, Hiszpania 2002 Scenariusz i reżyseria: Pedro Almodovar Aktorzy: Javier Camara, Dario Grandinetti, Leonor Watling, Rosario Flores, Geraldine Chaplin, Mariola Fuentes, Roberto Alvarez i inni Każdy z filmów Pedro Almodovara na długo zapada w pamięć. Nawet jego zdecydowani przeciwnicy nie pozostają obojętni na twórczość reżysera z La Manchy. Bo też słynny Hiszpan potrafi opowiadać o sprawach najważniejszych dla każdego człowieka: miłości i pożądaniu, ale także o samotności, rozpaczy i cierpieniu, w sobie tylko właściwy, dość przewrotny sposób. Te wszystkie elementy odnajdujemy również w dramacie "Porozmawiaj z nią", choć jednocześnie jest to film nietypowy dla tego twórcy: porzuca on bowiem świat kobiet, które dominują w jego obrazach, by skupić się na mężczyznach – zresztą bardzo różniących się od siebie - i pokazać ich odmienne podejścia do partnerek, rozwój ich przyjaźni, dalsze koleje losu. To piękne, przejmujące dzieło doceniła Amerykańska Akademia Filmowa, przyznając mu w 2003 r. Oscara za scenariusz. Ponadto film otrzymał dwie nagrody BAFTA – dla najlepszego filmu nieanglojęzycznego i za scenariusz, a także Złoty Glob dla najlepszego filmu zagranicznego, Cezara i Europejską Nagrodę Filmową dla najlepszego filmu europejskiego oraz rozliczne wyróżnienia branżowe. Poznajemy obu bohaterów w chwili, gdy w jednym z madryckich teatrów oglądają spektakl baletowy w wykonaniu słynnej Piny Bausch. Nie znają się i tylko przypadek sprawił, że zajmują na widowni sąsiednie miejsca. Jeden z nich, Benigno, jest pielęgniarzem w szpitalu. Przez długie lata, aż do jej śmierci, opiekował się swoją ciężko chorą matką. Teraz z równie wielkim oddaniem zajmuje się młodą baletnicą Alicią, która potrącona przez samochód zapadła w śpiączkę. Benigno zakochał się w niej cztery lata wcześniej, gdy z okien swojego mieszkania obserwował ją podczas prób w sali baletowej. Próbując zbliżyć się do dziewczyny, umówił się nawet na wizytę u jej ojca, psychoanalityka, lecz Alicia nie zwróciła na niego uwagi. Od czasu jej wypadku Benigno regularnie chodzi na spektakle baletowe i ogląda nieme filmy, a w szpitalu stale mówi do Alicii, uśmiecha się do niej, pokazuje jej zdjęcia, głęboko wierząc, że dziewczyna mimo wszystko ma z nim kontakt. O swojej dziwnej miłości Benigno opowiada dziennikarzowi i pisarzowi Marcowi, którego kochanka Lydia, torreadorka, poturbowana na arenie przez rozjuszonego byka, również zapada w śpiączkę i trafia do tego samego szpitala. Ale w przeciwieństwie do Benigna Marco nie potrafi odezwać się do swojej ukochanej ani słowem, nie chce jej dotykać. Z czasem odkrywa też, że Lydia miała zamiar go porzucić i wrócić do swego poprzedniego partnera. Nie zdążyła jednak powiedzieć o tym Marcowi. Tymczasem wielka, niespełniona dotąd miłość Benigna do Alicii popycha pielęgniarza do karygodnego, niemoralnego czynu, za który zapłaci on najwyższą cenę, nieświadom, że jego występek przyniesie dziewczynie ocalenie. 22:25 WOMEN MAKE FILM - KOBIETY ZA KAMERĄ ODC. 3 (WOMEN MAKE FILM) Cykl dokumentalny, 60 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Cousins Twórcy cyklu rozmawiają z uznanymi reżyserkami, by odpowiedzieć na pytanie, czy istnieje typowo kobiece kino. Zdania na ten temat są podzielone. Niektóre z pań, jak choćby Jane Campion ("Fortepian") czy Sally Potter ("Orlando"), nie czują się wyróżnione, gdy ktoś określa ich filmy jako kobiece. Według autorek pojęcie funkcjonuje umownie i nie stanowi odpowiedniej definicji dla ich dzieł. Z drugiej strony fakt bycia kobietą reżyserem sprawia, iż mają one poczucie swoistej odrębności. 23:40 TEATROTEKA - DZIEŃ DOBRY, WSZYSCY UMRZEMY Spektakl, 49 min, Polska, 2016 Reżyseria: Joanna Kaczmarek Zdjęcia: Paweł Dyllus P. S. C. Muzyka: Irina Blokhina Aktorzy: Katarzyna Herman, Krzysztof Stroiński, Jacek Beler, Rafał Rutkowski, Piotr Żurawski, Marta Nieradkiewicz, Tomasz Sapryk, Sławomir Grzymkowski, Marieta Żukowska, Rafał Maćkowiak Sztuka o poszukiwaniu tożsamości i o tym, jak bardzo nie potrafimy się ze sobą komunikować. Autorka wspomina, że inspirowała się m.in. cyberpunkiem, grami komputerowymi, klimatami z filmów futurystycznych. Jej sztuka to futurystyczna baśń, a jednocześnie trochę komiks z elementami satyry społecznej. A wszystko zaczyna się, jak w realistycznym irlandzkim dramacie, w którym trochę dziwni, samotni i nieszczęśliwi ludzie spotykają się jak zawsze w tym samym barze o nazwie Szklana Pogoda. Dopiero później dowiadujemy się, że jest 2040 rok, a bohaterami tej dziwnej opowieści są ludzie żyjący poza istniejącym systemem. Niektórzy nie chcą być jego częścią, inni po prostu nie umieją w nim żyć. Każdy z nich ma do opowiedzenia swoją historię, a razem uczestniczyć mają w zapowiedzianym, a może tylko przeczuwanym końcu świata.