TVP Dokument Środa, 01.03.2023 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - WILCZE MANEWRY Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz W przepastnych Borach Dolnośląskich kryły się wielkie poligony wojsk radzieckich. Gdy wojska stąd odmaszerowały, pozostawiając po sobie zarastające lasem pustkowia, zapanowała tu niepodzielnie przyroda. Takiego, obfitującego w zwierzynę, a bezludnego matecznika nie mogły nie odkryć wilki. I przywędrowały tutaj, a za nimi wyruszyło dwoje badaczy wilczych zwyczajów i wędrówek. Wraz z nimi wyruszamy zimowym wilczym tropem, uczymy się odnajdywać na śniegu ślady godów wilczej pary, śledzić za pośrednictwem tropów ich łowieckie manewry. I dowiadujemy się, do jak dalekich, zagranicznych wędrówek są skłonni ci drapieżcy w poszukiwaniu dogodnych ostoi i łowisk. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 50 JAK POWSTAŁY NASZE NAZWISKA? Cykl dokumentalny, 28 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Radosław Kotarski przybywa do średniowiecznej osady, aby w niej prześledzić procesy, które dały początek naszym, współczesnym nazwiskom. Stara się także znaleźć odpowiedź na pytanie, kiedy przydomki zamieniły się w pełnoprawne nazwiska i jakimi drogami się to stało. Odpowiada również na pytanie, czy faktycznie nazwiska z końcówką na - ski świadczą o pochodzeniu szlacheckim. 07:05 NOTACJE - STEFAN BRATKOWSKI. JESTEM Z INNEGO ŚWIATA Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2015 Stefan Bratkowski - dziennikarz, prawnik, pisarz, były prezes Stowarzyszenia Dziennikarzy Polskich (1980 - 1990) i były prezes Spółdzielni Wydawniczej Czytelnik (1991 - 1992). W 1954 roku wstąpił do Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej. Z partii został usunięty dyscyplinarnie w 1981 roku. Był autorem scenariuszy części odcinków serialu telewizyjnego "Najdłuższa wojna nowoczesnej Europy". Otrzymał nagrodę Superwiktora w 2015 r. 07:15 HISTORIA NA TEN CZAS - ŻOŁNIERZE WYKLĘCI. HISTORIA MACIEJA KALENKIEWICZA "KOTWICZA" Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2020 "Historia na ten czas" to cykl z udziałem wybitnych znawców dziejów Polski i historyków idei. Widzowie zostaną zabrani w podróż od początków polskiej państwowości przez potęgę i upadek państwa Jagiellonów aż do Konstytucji 3 Maja. Eksperci opowiedzą o naszych rzymskich i chrześcijańskich korzeniach, o dziedzictwie I Rzeczpospolitej oraz polskiego sarmatyzmu. Historycy przybliżą również sylwetki wielkich wodzów i hetmanów XVII wieku, ale też skupią się na długiej drodze do odzyskania Niepodległości i wojnie o granice w 1920 r. Nie zabraknie również rozmów o II wojnie światowej i jej długotrwałych skutkach oraz o miejscu Polski na mapie świata. 07:30 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 262 DĄBROWA GÓRNICZA Magazyn, 21 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach Ponadczasowa seria podróżnicza, wpisująca się w cykl inicjatyw promujących i popularyzujących Polskę w oparciu o jej potencjał historyczny, kulturowy, przyrodniczy i rekreacyjny. Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Dąbrowa Górnicza - miasto nierozerwalnie związane z przemysłem wydobywczym ma do zaproponowania znacznie więcej. Mieszkańcy i turyści mogą korzystać z niezwykle bogatej oferty rekreacyjno - sportowej, jaką zapewniają malownicze zbiorniki wodne pod wspólną nazwą Pogoria. To miejsce nie tylko do uprawiania sportów wodnych, bo wokół akwenów ciągną się trasy dla wrotkarzy, rowerzystów czy po prostu spacerowiczów. Niezwykłą przyrodniczą atrakcją jest też położona nieopodal Pustynia Błędowska - największy w Polsce i Europie Środkowej obszar wydm śródlądowych. 08:00 WETERYNARZE Z SERCEM - /2/ Reality show, 25 min, Polska, 2016 Reżyseria: Krzysztof Kasior, Sandra Andrzejewska, Wojciech Wołoszyn Scenariusz: Wojciech Wołoszyn W tym odcinku wizyta w schronisku w Celestynowie, gdzie Ewa zmierzy się z psim nieszczęściem, pomagając kundelkowi Olafowi. Przyjrzymy się codziennej pracy Pauliny ze Stacji Morskiej w Helu, która zaopiekuję się malutką foką Helusiem, oraz odwiedzimy Wrocław i znanego lekarza Rafała, udzielającego pomocy zakatarzonej Zołzie, wielkiemu boa dusicielowi. 08:25 HISTORIA NA TEN CZAS - ŻOŁNIERZE WYKLĘCI. HISTORIA ANTONIEGO OLECHNOWICZA "POHORECKIEGO" Cykl dokumentalny, 4 min, Polska, 2020 "Historia na ten czas" to cykl z udziałem wybitnych znawców dziejów Polski i historyków idei. Widzowie zostaną zabrani w podróż od początków polskiej państwowości przez potęgę i upadek państwa Jagiellonów aż do Konstytucji 3 Maja. Eksperci opowiedzą o naszych rzymskich i chrześcijańskich korzeniach, o dziedzictwie I Rzeczpospolitej oraz polskiego sarmatyzmu. Historycy przybliżą również sylwetki wielkich wodzów i hetmanów XVII wieku, ale też skupią się na długiej drodze do odzyskania Niepodległości i wojnie o granice w 1920 r. Nie zabraknie również rozmów o II wojnie światowej i jej długotrwałych skutkach oraz o miejscu Polski na mapie świata. 08:35 SŁOŃCE I CZŁOWIEK - CZĘŚĆ 2 (SUN AND MAN) Film dokumentalny, 46 min, Francja, 2018 Reżyseria: Francois Barre Dwuczęściowy film dokumentalny o relacjach człowieka ze Słońcem, które jest naszym światłem, ciepłem, pożywieniem. Wraz z nim powstają ludzie i obawiają się jego zniknięcia. Jesteśmy tak przyzwyczajeni do jego obecności, że zapomnieliśmy, że się kiedyś narodziło i kiedyś umrze. Ale jak dobrze znamy Słońce? Ten film bada podstawowe relacje między człowiekiem a tą fascynującą gwiazdą. Antropolodzy, astrofizycy, historycy i klimatolodzy pomagają nam zrozumieć, w jaki sposób Słońce nas ukształtowało na wiele sposobów od przekonań religijnych po nasz związek z czasem, a nawet kolor naszej skóry czy strukturę naszych włosów. Dzięki postępowi w nauce nauczyliśmy się również używać go w zamian czegoś. Stawiamy Słońce w centrum naszych problemów środowiskowych. Międzynarodowi eksperci i klucze do zrozumienia największego "uzależnienia" człowieka. 09:30 DZIKA HISZPANIA - ODC. 1 PÓŁNOC ATLANTYCKA (WILD SPAIN / WILDES SPANIEN 1. THE ATLANTIC NORTH) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Hans - Peter Kuttler Dwuczęściowa opowieść dokumentalna o dzikiej przyrodzie Hiszpanii. To kraj, który jest jednym z najpopularniejszych miejsc wakacyjnych na świecie. Ale piaszczyste plaże i znane na całym świecie miasta to tylko jedna strona Hiszpanii. Kantabryjskie pasmo górskie na północy jest siedliskiem około 140 kantabryjskich niedźwiedzi brunatnych - największej populacji niedźwiedzi w Europie Zachodniej. Ponad linią lasu znajduje się królestwo kozicy kantabryjskiej i kolorowego pnącza. Nawet na południu Hiszpanii, bardzo popularnym wśród wczasowiczów, wciąż jest wiele nieznanych. Genety polują na zdobycz pod osłoną nocy. W ułamku sekundy europejski kameleon wystrzeliwuje swój półmetrowy język, aby złapać owady. Ale to pod wodą bogactwo zwierząt osiąga zenit z dziwnymi ślimakami morskimi i eleganckimi, błękitnymi rekinami. Odsłonimy dziką stronę regionu, który wielu uważa, że zna, ale w którym jest o wiele więcej do odkrycia. Na północy Hiszpanii kłębią się chmury nad Górami Kantabryjskimi. Wilgotne masy powietrza znad Atlantyku kumulują się nad blisko 500 - kilometrowym pasmem górskim. Hiszpania Północna nie zawsze jest słoneczna, za to dzięki częstym opadom jest obdarzona bujną, zieloną roślinnością. Góry Kantabryjskie rozciągają się od Kraju Basków na Wschodzie - po Galicię na Zachodzie. Park Narodowy Picos de Europa jest niewątpliwie jednym z najbardziej spektakularnych regionów hiszpańskich. Rozliczne rzeki i strumyki pełne życia przecinają Góry Kantabryjskie. 10:30 PRZED KOLUMBEM. ODKRYWANIE AMERYKI (FIRST BEFORE COLUMBUS - THE TRUE DISCOVERERS OF AMERICA) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Axel Sand, Peter Prestel W powszechnym przekonaniu odkrywcą Ameryki był Krzysztof Kolumb. Ale to nie on dotarł tam pierwszy. I wiedział o tym. Opowieści na temat dalekiego lądu krążyły już wcześniej. Istniały nawet mapy wskazujące do niego drogę. Kim byli poprzednicy Kolumba? Viking Leif Eriksson, który około roku 1000 n.e. jako pierwszy Europejczyk postawił stopę na amerykańskiej ziemi. Średniowieczny walijski książę o imieniu Madoc miał zbudować ufortyfikowane miejsca wzdłuż rzeki Ohio. I król z zachodnioafrykańskiego Mali, o którym mówi się, że wykorzystał swoje niezmierzone bogactwa do sfinansowania gigantycznej floty 200 lat przed Kolumbem. Gdy podążamy ich śladami przez starożytne teksty i dokumenty, odrywając legendę od mitów za pomocą aktualnych badań archeologicznych, staje się jasne, że Kolumb nie zapuścił się w nieznane. Był zagorzałym kolekcjonerem map i danych żeglarskich i wiedział, że na Zachodzie jest ląd, a inni go wyprzedzili. Oto ich historia. 11:25 HISTORIA NA TEN CZAS - ŻOŁNIERZE WYKLĘCI. HISTORIA HALINY SOSNOWSKIEJ "ŁUNY" Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2020 "Historia na ten czas" to cykl z udziałem wybitnych znawców dziejów Polski i historyków idei. Widzowie zostaną zabrani w podróż od początków polskiej państwowości przez potęgę i upadek państwa Jagiellonów aż do Konstytucji 3 Maja. Eksperci opowiedzą o naszych rzymskich i chrześcijańskich korzeniach, o dziedzictwie I Rzeczpospolitej oraz polskiego sarmatyzmu. Historycy przybliżą również sylwetki wielkich wodzów i hetmanów XVII wieku, ale też skupią się na długiej drodze do odzyskania Niepodległości i wojnie o granice w 1920 r. Nie zabraknie również rozmów o II wojnie światowej i jej długotrwałych skutkach oraz o miejscu Polski na mapie świata. 11:40 WSZECHŚWIAT DAJE NAM WSZYSTKO Reportaż, 19 min, Polska, 1987 Zdjęcia: Zbigniew Tuliński Świątynia buddyjska Do Am Sah położona jest nie gdzieś w dalekiej Azji, lecz na przedmieściach Warszawy. Sangha to buddyjska społeczność, której towarzyszymy w wyjątkowo uroczystym dla niej dniu. Polski ośrodek, do którego zjechali się wyznawcy wiary z całego kraju, odwiedził koreański mistrz i duchowy przywódca ZEN. Poznajemy praktyki szkoły, które mają sprawić odcięcie od siebie wszelkich myśli, bowiem - według wyznawców ZEN - tylko taki stan umysłu umożliwia zjednoczenie siebie z wszechświatem. Jesteśmy świadkami ceremonii pierwszego stopnia wtajemniczenia - formalnego przyjęcia do buddyjskiej społeczności oraz aktu zaślubin w obrządku buddyjskim. 12:05 ROLA ŻYCIA - STANISŁAW BANASIUK Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Scenariusz: Małgorzata Tytus Prowadzenie: Laura Łącz Program realizowany z myślą o audiowizualnym archiwum teatru i filmu polskiego oraz stwarzaniu polskim aktorom właściwej formy promocji ich twórczości w mediach. W Polsce obecnie czynnych zawodowo jest około 5 tysięcy dyplomowanych aktorów i aktorek. Są wśród nich gwiazdy, są młodzi ludzie, którzy dopiero zaczynają kariery, są też tacy, którzy nie potrafią przebić się do aktorskiej ekstraklasy i tacy, którzy lata świetności mają już za sobą. W programie spotkamy się z przedstawicielami wszystkich tych grup, by przekonać się, jak z różnych perspektyw i doświadczeń wygląda ten, wbrew pozorom, trudny zawód. Celem programu jest także promocja polskich teatrów i ich repertuaru. 12:35 ROLA ŻYCIA - KRZESIMIR DĘBSKI Magazyn, 22 min, Polska, 2022 Scenariusz: Małgorzata Tytus Prowadzenie: Laura Łącz Program realizowany z myślą o audiowizualnym archiwum teatru i filmu polskiego oraz stwarzaniu polskim aktorom właściwej formy promocji ich twórczości w mediach. W Polsce obecnie czynnych zawodowo jest około 5 tysięcy dyplomowanych aktorów i aktorek. Są wśród nich gwiazdy, są młodzi ludzie, którzy dopiero zaczynają kariery, są też tacy, którzy nie potrafią przebić się do aktorskiej ekstraklasy i tacy, którzy lata świetności mają już za sobą. W programie spotkamy się z przedstawicielami wszystkich tych grup, by przekonać się, jak z różnych perspektyw i doświadczeń wygląda ten, wbrew pozorom, trudny zawód. Celem programu jest także promocja polskich teatrów i ich repertuaru. 13:05 BIAŁORUŚ I ŁUKASZENKA: MARIONETKOWY REŻIM PUTINA (INSIDE BELARUS: PUTIN’S PUPPET REGIME) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2022 Reżyseria: Pierre Chabert, Emilie Lob Obaj mają wspólną ideologię i wizję totalitarnej władzy, ale podobno Władimir Putin i Aleksandr Łukaszenka nienawidzą się wzajemnie. Ludowa opozycja na Białorusi i wojna na Ukrainie mają wiele wspólnego. W tym filmie przyglądamy się relacjom między tymi politykami. Spoglądamy również wstecz na dojście Łukaszenki do władzy i słyszymy opinie niektórych protestujących na tyle odważnych, by mu się przeciwstawić. Film został nakręcony ukradkiem na Białorusi w tygodniach poprzedzających i tuż po inwazji na Ukrainę. To właśnie uziemienie lotu Ryan Air w celu aresztowania dziennikarza Romana Protasiewicza wywołało surowe sankcje ze strony Europy. W odwecie Łukaszenko zwabił dziesiątki tysięcy uchodźców z Bliskiego Wschodu i wysłał ich do Polski. Kiedy ludzie zaczęli umierać w temperaturach poniżej zera, obwiniał Europę i poszedł grać w hokeja z Władimirem Putinem. Był to publiczny znak poparcia ze strony Kremla dla człowieka, którego muszą wspierać. Bez pomocy Rosji powszechne protesty w 2020 roku prawdopodobnie zakończyłyby reżim Łukaszenki. Na Białorusi wszyscy wiedzą, że żyją pod nieustanną inwigilacją, pod rządami rządu, który utracił legitymację i rządzi siłą. Istnieje obawa, że jeśli Ukraina przegra wojnę, jej los może być taki sam. 14:00 HISTORIA NA TEN CZAS - ŻOŁNIERZE WYKLĘCI. HISTORIA HENRYKA FLAMEGO "BARTKA" Cykl dokumentalny, 5 min, Polska, 2020 "Historia na ten czas" to cykl z udziałem wybitnych znawców dziejów Polski i historyków idei. Widzowie zostaną zabrani w podróż od początków polskiej państwowości przez potęgę i upadek państwa Jagiellonów aż do Konstytucji 3 Maja. Eksperci opowiedzą o naszych rzymskich i chrześcijańskich korzeniach, o dziedzictwie I Rzeczpospolitej oraz polskiego sarmatyzmu. Historycy przybliżą również sylwetki wielkich wodzów i hetmanów XVII wieku, ale też skupią się na długiej drodze do odzyskania Niepodległości i wojnie o granice w 1920 r. Nie zabraknie również rozmów o II wojnie światowej i jej długotrwałych skutkach oraz o miejscu Polski na mapie świata. 14:10 DZIKA HISZPANIA - ODC. 2 POŁUDNIE ŚRÓDZIEMNOMORSKIE (WILD SPAIN / WILDES SPANIEN) Film dokumentalny, 48 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Hans - Peter Kuttler Dwuczęściowa opowieść dokumentalna o dzikiej przyrodzie Hiszpanii. To kraj, który jest jednym z najpopularniejszych miejsc wakacyjnych na świecie. Ale piaszczyste plaże i znane na całym świecie miasta to tylko jedna strona Hiszpanii. Kantabryjskie pasmo górskie na północy jest siedliskiem około 140 kantabryjskich niedźwiedzi brunatnych - największej populacji niedźwiedzi w Europie Zachodniej. Ponad linią lasu znajduje się królestwo kozicy kantabryjskiej i kolorowego pnącza. Nawet na południu Hiszpanii, bardzo popularnym wśród wczasowiczów, wciąż jest wiele nieznanych. Genety polują na zdobycz pod osłoną nocy. W ułamku sekundy europejski kameleon wystrzeliwuje swój półmetrowy język, aby złapać owady. Ale to pod wodą bogactwo zwierząt osiąga zenit z dziwnymi ślimakami morskimi i eleganckimi, błękitnymi rekinami. Odsłonimy dziką stronę regionu, który wielu uważa, że zna, ale w którym jest o wiele więcej do odkrycia. 15:05 NIEZWYKŁE ZWIERZĘTA. ŚWINIE (AMAZING PIGS) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania/Austria, 2018 Reżyseria: Matt Hamilton Film dokumentalny o niezwykłych ssakach, pozornie dobrze nam znanych, ale mających mnóstwo tajemnic. Brudne? Chciwe? Leniwe? Jakie naprawdę są świnie? Na pewno są bardzo inteligentne, mają ostre zmysły i żyją w prawie każdym środowisku na świecie, a jest ich obecnie około 2 miliardy. Film zabiera widzów w zaskakującą, zabawną i fascynującą podróż od parujących od gorąca dżungli w Indonezji do zamarzniętych bezkresów Syberii. Już nigdy nie spojrzymy na świnie tak samo. Poznamy świnie, które żyją na odległych Bahamach, gdzie pływają. Ciekawe jak się tu dostały? Opowieść o pływających świniach w raju to opowieść o wszystkich świniach. Ponieważ świnie; czy są dzikie czy domowe wiedzą jak przetrwać. Mają wiele niezwykłych zdolności, które my ludzie wykorzystaliśmy. W tym procesie nieświadomie pomogliśmy jeszcze bardziej zwiększyć zasięg i populacje. W filmie pokazano ciekawe eksperymenty i opowieści z natury. Silny węch jest wyjątkowo ważny dla dzika zwanego łowcą trufli we Francji. Wysoki poziom inteligencji pomaga świniom domowym pamiętać drogę przez labirynt; podczas gdy dziki guziec jest wystarczająco sprytny, aby dostrzec wzajemne korzyści płynące z relacji z mangustą. 16:05 NATURA NAS UZDROWI (THE NATURE EFFECT) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: B. Guerrini, P. D’Erm Film dokumentalny o tym, jaki zbawienny wpływ ma na nas środowisko naturalne. Od Japonii po Stany Zjednoczone, przez Szwecję, Niemcy i Kanadę, spotkamy naukowców z najbardziej prestiżowych uniwersytetów (Stanford, University of British Colombia,...) - biologów, neurologów, ekspertów w dziedzinie psychologii środowiskowej - którzy obecnie pokazują, że bliskie obcowanie z naturą stymuluje nieoczekiwane zasoby biologiczne i psychologiczne i stanowi nieograniczone źródło dobrego samopoczucia. Naukowcy ci uważają, że istnieją dzisiaj wystarczające dowody, aby stwierdzić, że nawet krótkotrwałe zanurzenie w środowisku naturalnym, nawet w mieście, prowadzi do regulacji bicia serca, znacznego zmniejszenia kortyzolu / stresu, zmniejszenia zaburzeń sercowo - naczyniowych i poprawy. Nadal jest to znaczący impuls dla naszego naturalnego układu odpornościowego. Ich badania pokazują również, że regularne zanurzanie się w naturze zmniejsza niepokój i zmęczenie psychiczne, poprawia naszą uwagę i funkcje poznawcze, a nawet może pomóc w walce z depresją. 17:05 HISTORIA NA TEN CZAS - ŻOŁNIERZE WYKLĘCI. HISTORIA KAZIMIERZA KAMIEŃSKIEGO "HUZARA" Cykl dokumentalny, 4 min, Polska, 2020 "Historia na ten czas" to cykl z udziałem wybitnych znawców dziejów Polski i historyków idei. Widzowie zostaną zabrani w podróż od początków polskiej państwowości przez potęgę i upadek państwa Jagiellonów aż do Konstytucji 3 Maja. Eksperci opowiedzą o naszych rzymskich i chrześcijańskich korzeniach, o dziedzictwie I Rzeczpospolitej oraz polskiego sarmatyzmu. Historycy przybliżą również sylwetki wielkich wodzów i hetmanów XVII wieku, ale też skupią się na długiej drodze do odzyskania Niepodległości i wojnie o granice w 1920 r. Nie zabraknie również rozmów o II wojnie światowej i jej długotrwałych skutkach oraz o miejscu Polski na mapie świata. 17:15 PANAMA. NIE TYLKO KANAŁ (PANAMA - MUCH MORE THAN A CANAL / PANAMA - VIEL MEHR ALS EIN KANALIEL) Film dokumentalny, 43 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Marco Berger, Ana Maria Marin Film dokumentalny o Panamie. To mały kraj, ale duży i pełen niespodzianek kanał. Panamczycy uważają się za szczęśliwych ludzi i długo żyją. Słynny kanał pomiędzy Atlantykiem i Pacyfikiem jest pełen zaskakujących faktów, niespodzianek, miejsc, które warto zobaczyć. Pełno tu też kolorowych, ciekawych ludzi. Już sam słynny kanał jest niespodzianką. Są tu piaszczyste plaże i wymarzone wyspy. Tutejsi mieszkańcy należą do najszczęśliwszych i najdłużej żyjących na świecie. Panama - mały kraj między kontynentami, pełen niespodzianek. Mały kraj, wielki kanał i kosmos pełen niespodzianek. Tak, Panama jest piękna. 18:10 LEGENDARNE HOLLYWOODZKIE PARY - MONICA VITTI I MICHELANGELO ANTONIONI (ICONIC COUPLES: MONICA VITTI - MICHELANGELO ANTONIONI EP. 4) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Anne - Cecile Genre, Bertrand Tessier Mini-seria opowiadająca o dziesięciu najbardziej znanych, kultowych par artystów Hollywood. Wiele nigdy wcześniej nie publikowanych materiałów filmowych, klipów z udziałem Richarda Burtona i Elizabeth Taylor, Katharine Hepburn i Spencer Tracy, Jean Harlow i Williama Powella, Clarka Gable i Carole Lombard, Barbara Stanwyck i Robert Taylor, Humphrey Bogart i Lauren Bacall. Bohaterami czwartego odcinka będą Monica Vitti i Michelangelo Antonioni. Monica miała dziwny, zadymiony głos. Gdy Antonioni szukał właśnie takiego głosu do dubbingu Doriana Graya w swoim filmie, poznał ją i zakochał się. Zagrała w kilku filmach. Para pozostała kochankami, nigdy nie chceli się pobrać ani mieć dzieci. Kiedy Monica zakochała się w Carlo di Palmie, rozstała się z Antonionim. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - WYBRZEŻE BRETANII (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - wybrzeże Bretanii. 20:10 WYBUDZENI - JAREK SUCHODOŁA Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Scenariusz i reżyseria: Alina Mrowińska Zdjęcia: Michał Jarosiński Prowadzenie: Ewa Błaszczyk Kilka lat temu Jarek miał wyjechać z rodzinnej wsi na Podlasiu na wymarzone studia produkcji dźwięku w Wielkiej Brytanii. Pewnego dnia, z niewiadomych przyczyn, przewrócił się w kuchni, doszło do nagłego zatrzymania krążenia i niedotlenienia mózgu. Od wybudzenia ze śpiączki Jarek jest jakby uwięziony w swoim ciele. Nie mówi, nie chodzi samodzielnie, porozumiewa się za pomocą tablicy z literami. Jest pogodny, uśmiechnięty, wierzy, że kiedyś będzie sprawny. Resztkami sił opiekują się nim starzy rodzice. Co będzie z Jarkiem, gdy rodzice odejdą? 20:55 LIDIA LWOW - EBERLE. PRO MEMORIA Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2022 Reżyseria: Dorota Kania Film opowiada tragiczną, a zarazem piękną, bo będącą hołdem najwyższym wartościom moralnym i narodowym, historię bohaterki Armii Krajowej w czasie II wojny światowej i okupacji sowieckiej w Polsce. W filmie przedstawiono losy Lidii Lwow - Eberle oraz to, jaką była osobą, widzianą oczyma córki, towarzyszy broni i przyjaciół. Osobiste relacje są wzbogacone o merytoryczną ocenę i opis działalności głównej bohaterki. Punktem wyjścia jest spotkanie kombatantów po latach w Juracie. Lidię Lwow - Eberle poznajemy dzięki rozmowom z jej córką, Justyną Eberle, oraz z Wandą Czyżewską - Bortkiewicz ps. "Basia". Jednocześnie historia dzielnej sanitariuszki pokazuje nam dramat polskiego ruchu oporu w czasie II wojny światowej, a później podziemia antykomunistycznego i jednego z największych przywódców mjr. Zygmunta Szendzielarza ps. "Łupaszko", z którym była związana. W filmie wykorzystane są sceny fabularne, ukazujące najbardziej dramatyczne momenty w życiu głównej bohaterki. Materiały archiwalne pozwolą poczuć tamten czas w fotografiach, nagraniach audio. 21:45 DZIECI KWATERY Ł Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski Przejmujący film dokumentalny "Dzieci kwatery Ł" w reżyserii Arkadiusza Gołębiewskiego przedstawia prace ekshumacyjne na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim, pilnie śledzone przez rodziny Żołnierzy Wyklętych i historyków. Dokument opowiada o tragicznych losach rodzin żołnierzy podziemia niepodległościowego bądź opozycji antykomunistycznej, którzy zostali zamordowani w więzieniu na Rakowieckiej w Warszawie w latach 1948 - 56. Punktem wyjścia są prace ekshumacyjne ofiar terroru komunistycznego na warszawskim Cmentarzu Powązkowskim w kwaterze Ł. To miejsce wyjątkowe, przez lata symboliczne, a od 2013 r. przywracające nadzieję rodzinom na odnalezienie szczątków swoich bliskich. Maria Leśnikowska, jedna z bohaterek filmu "Kwatera Ł" również w reżyserii Arkadiusza Gołębiewskiego, mówi, że to miejsce przez lata wyklęte, a dzisiaj święte. Dokument ten stanowi kontynuację "Kwatery Ł", opowiada bowiem historię rodzin Żołnierzy Wyklętych, które poszukując miejsca spoczynku swoich ojców, mężów i dziadków, towarzyszą dr. hab. Krzysztofowi Szwagrzykowi i jego zespołowi podczas kolejnych etapów prac ekshumacyjnych na powązkowskiej Łączce. Widz śledzi m.in. poruszającą historię dwóch braci - synów ppłk. Antoniego Olechnowicza, ostatniego komendanta wileńskiego okręgu AK, zamordowanego w 1951 r. - którzy pozbawieni ojca, a przez kilka lat także matki, żyli w cieniu śmierci. 22:45 MIT O SZARYM Dokument fabularyzowany, 59 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Grzegorz Królikowski Zdjęcia: Stanisław Ścieszko, Rafał Wróblewski, Zdzisław Kaczmarek, Stanisław Ścieszko jr, Alexandre C. Jacquart Aktorzy: Mieczysław Gajda, Piotr Seweryński, Michał Szewczyk, Bronisław Wrocławski Kanwę scenariusza filmu stanowi rękopis "Wspomnień" Antoniego Hedy "Szarego", pisany w stalinowskim więzieniu w połowie lat 50. , a dokończony w stanie wojennym, oraz wydany w 1990 roku jako "Wspomnienia Szarego". Dokument fabularyzowany Grzegorza Królikowskiego wprowadza widza w świat Antoniego Hedy (1916 - 2208), legendarnego dowódcy oddziału AK na Kielecczyźnie. Ten niezwykły człowiek wybrał dla siebie pseudonim całkiem zwyczajny - "Szary". Stał się bohaterem narodowym. Dbał o swoich podwładnych, a oni odwdzięczali się swoją miłością do niego, szacunkiem i poważaniem. Nie zdradził żołnierzy nawet wtedy, gdy śledczy UB, pułkownik Różański, złożył mu propozycję nie do odrzucenia. Wielce cenili go także cywile z okolicznych wsi, gdzie stawił opór okupantowi. Nigdy nie zwątpił, nie poddał się, nie dał się złamać, przez cały czas okupacji z narażeniem własnego życia walczył za swoich krajan. W 1943 r. rozbił więzienie w Starachowicach, uwalniając więźniów. Połowa z nich wstąpiła do utworzonego przez niego oddziału partyzanckiego. W 1944 oddział partyzancki AK pod dowództwem Antoniego Hedy dokonał udanej akcji na więzienie w Końskich. Po wojnie, w 1945 r. , wraz ze swymi żołnierzami zaatakował ubeckie więzienie w Kielcach, wyprowadzili na wolność 700 patriotów, nieludzko traktowanych, torturowanych. "Szary" został osadzony w tym samym więzieniu i skazany czterema wyrokami na karę śmierci. Ocalił jednak życie. Z łaski Bieruta karę śmierci zmieniono na dożywocie. W więzieniu cierpiał męki z powodu rozłąki z córkami i żoną, której odmawiano nawet widzenia z nim. Nie wiedział. czy jeszcze kiedyś je zobaczy. W 1956 r. został zwolniony warunkowo tylko dzięki uporowi wspaniałej żony i podkomendnym, którzy nachodzili Zenona Kliszkę, ówczesnego wiceministra w Ministerstwie Sprawiedliwości. Wyszedł na wolność, jednak aż nadto wiedział, że nie jest to prawdziwa wolność. Musiał wciąż walczyć, zaczął szukać swoich dawnych podkomendnych. 13 grudnia 1981 r. wpadł w ręce bezpieki. Został umieszczony w areszcie śledczym. Wśród internowanych w Białołęce cieszył się największym autorytetem. Władze chciały się pozbyć Antoniego Hedy, proponowano mu wyjazd wraz z całą rodziną za granicę. Antoni Heda został w końcu zrehabilitowany. W 2006 r. prezydent Lech Kaczyński awansował go do stopnia generała. W filmie wypowiadają się m.in. córki Teresa Heda - Snopkiewicz i Maria Hamilton, siostra Maria Łuszczak, pisarka Danuta Suchorowska - Śliwińska, a także towarzysze broni "Szarego": Henryk Czech "Śmigły", Józef Małek "Tygrys", Janusz Sermanowicz "Dyzma" i inni. Ilustracją są materiały z archiwum rodzinnego oraz zbiory prywatne, a także inscenizowane sekwencje z udziałem aktorów. 24:00 NIEPARZYŚCI - ODC. 11 Telenowela dokumentalna, 25 min, Polska, 1999 Scenariusz i reżyseria: Ewa Straburzyńska Zdjęcia: Piotr Sędzikowski, Wojciech Todorow, Piotr Łukasiewicz Muzyka: Bartek Straburzyński Film dokumentalny poświęcony ludziom samotnym, szukającym swojego miejsca w życiu. 00:35 ZALEW WIŚLANY reportaż, 17 min, Polska, 1972 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Riege Zdjęcia: Andrzej Dobrzyński Całe życie mieszkańców, ich praca, pasje, wszystko głównie uwarunkowane jest przez bogactwo natury Zalewu Wiślanego - reportaż pokazuje życie codzienne ludzi związanych z tymi rejonami Polski. Materiał bogaty w zdjęcia plenerów Zalewu, poranków nad wodą, otaczającej natury. Żegluga to jedna z form spędzania czasu nad Zalewem, ale na tamtejszych wodach trudno nie spotkać także rybaków łowiących na swoich motorówkach. W materiale przedstawione są też miasta - między innymi Elbląg i jego kościoły, fabryka turbin, zamek. Reportaż o pięknie i tajnikach życia nad Zalewem Wiślanym. 01:00 NOTACJE - LUDMIŁA ŁĄCZYŃSKA - DOBROWOLSKA. MATYSIAKOWIE MOJA MIŁOŚĆ Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2015 Ludmiła Łączyńska - Dobrowolska, ur. w 1923 r. w Lublinie, absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej. Była uczennicą m.in. Leona Schillera. Występowała w Teatrze Ludowym i w Ateneum; grała również w filmach, m.in: "Nikodem Dyzma", "Pan Anatol szuka miliona", "Życie Kamila Kuranta". Przez ponad 60 lat grała Wisię Matysiakową w tasiemcowym słuchowisku radiowym "Matysiakowie". 01:15 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KU FUNDAMENTOM LEGENDY ODC. 266 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 01:50 TYLKO WIATR Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2021 Reżyseria: Zofia Kowalewska Muzyka: Jesimchan Turechanowicz Tokubajew 92 - letni Zdzisław i jego 25 - letnia wnuczka wyruszają w liczącą 5000 km podróż do odległej wioski w Kazachstanie. Dla niego jest to powrót do miejsca, gdzie jako nastolatek został zesłany przez Sowietów podczas II wojny światowej. Po 70 latach ponownie wyrusza w podróż do kraju dzieciństwa w poszukiwaniu swojej pierwszej miłości, którą musiał zostawić za sobą. Wnuczka pragnie wesprzeć go w tej trudnej podróży, jednocześnie poznając rzeczywistość kryjącą się za bajkami, które słyszała w dzieciństwie. Jest to ostatnia szansa dla nich, aby się pożegnać. 02:55 CZEGO NIE MOGLIŚMY WYKRZYCZEĆ Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Krzysztof Zwoliński, Ewa Żmigrodzka W filmie zostaną udostępnione materiały z archiwum Emanuela Ringelbluma, który jak sam wspomina: przystąpił do zbierania materiałów o obecnych czasach w październiku 1939 roku. "Jako kierownik Żydowskiej Samopomocy Społecznej miałem codziennie kontakt z otaczającym żciem. Dochodziły do mnie wiadomości o wszystkim, co się działo z Żydami w Warszawie oraz na przedmieściach. Niemal codziennie przybywały delegacje z prowincji i opowiadały o ciężkich przeżyciach. Wszystko, czego się w ciągu dnia nasłuchałem, zapisywałem wieczorem". W filmie wykorzystamy unikalne zdjęcia oraz fragmenty zapisanych przez Ringelbluma wspomnień.