TVP Dokument Niedziela, 05.03.2023 06:00 DZIKA POLSKA - WPŁYŃ NA WODĘ. DODAĆ SKRZYDEŁ ORLIKOM Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2013 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Orlik krzykliwy należy do mniejszych i mniej popularnych gatunków orłów, jednak skrzydła ma imponujące. Są szersze, niż zasięg rozłożonych ramion dorosłego człowieka. Ostatnio dodały orlikom skrzydeł poświęcone im projekty ochronne. Te do niedawna zagrożone w swej egzystencji ptaki, dzięki projektom, współfinansowanym przez Unię Europejską przy współudziale NFOŚ i Lasów Państwowych, odzyskują swoje dawne środowiska życia. A przede wszystkim śródleśne podmokłe łąki i małe zbiorniki wodne, które je żywiły, ale zaczęły zanikać wraz z dawną, odchodzącą w przeszłość gospodarką rolniczą. Powstaje jednak nowa jej forma, służąca ochronie tych i innych ptaków. Można też obejrzeć transmisję internetową bezpośrednio z gniazd tych rzadkich, tajemniczych orłów. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 54 ZWYKŁA HISTORIA NIEZWYKŁYCH NAZW Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Skąd wzięły się nazwy polskich miast i miasteczek? Jak to się stało, że dzisiaj mieszkamy na terenie zwanym Warszawą, Lublinem czy Szczecinem? Co o tym zdecydowało? Na te pytanie stara się odpowiedzieć Radosław Kotarski. Rusza w podróż po Polsce, aby odkryć historie stojące za nazwami, którymi posługujemy się na co dzień. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 266 KOPIEC KOŚCIUSZKI W KRAKOWIE Magazyn, 21 min, Polska, 2022 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Weronika Mliczewska Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza najpiękniejsze i najciekawsze miejsca w wielu zakątkach kraju, wędrując nie tylko szlakiem tłumnie odwiedzanym przez turystów, ale docierając również do miejsc, o których wiedzą nieliczni. Kopiec Kościuszki - usypany w latach dwudziestych XVIII wieku był hołdem złożonym przez naród, trwałym pomnikiem ku czci wielkiego bohatera. Położony na krakowskim Zwierzyńcu na wzgórzu św. Bronisławy był świadkiem historii XIX - i XX - wiecznej Polski. Tomasz Bednarek opowiada tę historię i pokazuje najważniejsze punkty - Muzeum Kościuszkowskie (a w nim cenne pamiątki po Naczelniku), kaplicę pod wezwaniem św. Bronisławy, a także położony tuż obok cmentarz salwatorski, na którym są pochowani znani Polacy, m.in. Stanisław Lem. 07:30 WETERYNARZE Z SERCEM - /6/ Reality show, 24 min, Polska, 2016 Reżyseria: Krzysztof Kasior, Sandra Andrzejewska, Wojciech Wołoszyn Scenariusz: Wojciech Wołoszyn W tym odcinku opowieść o sowie, która pewnego razu wylądowała na tarasie domu pana Bernarda. Pomocy spróbują jej udzielić ratownicy ze szpitala dla dzikich zwierząt Ostoja w Pomieczynie. Do doktora Rafała we Wrocławiu trafi wyjątkowo gruby kot Benek. Niestety, jego słodkie życie nie wyszło mu na zdrowie. W Warszawie sympatyczna suka Wega została bezdusznie porzucona. Dzięki organizacji Ratujmy Kundelki trafi do kliniki weterynaryjnej prosto w ręce doktor Małgorzaty. 08:00 CZYŚCICIELE NATURY (NATURE'S CLEAN UP CREW) Film dokumentalny, 53 min, Kanada, 2020 Reżyseria: Robin Bicknell Film dokumentalny o tych stworzeniach, które po nas sprzątają. Dla nas to śmieci. Dla nich to obiad. Wśród nas krzątają się zapracowani padlinożercy, sprytne stworzenia, które w naszym otoczeniu przetwarzają góry odpadów, pozostawionych przez społeczeństwo konsumpcyjne. Codziennie ludzie pozbywają się insektów w jednym największych miast świata - Nowym Jorku. Mają do czynienia z mrówkami przez 24 godziny na dobę, siedem dni w tygodniu. Na jednego mieszkańca przypada dwa tysiące mrówek. W miastach jest obfitość mrówek, które - jak się okazuje - wykonują dla nas pożyteczną robotę. Pełni pasji naukowcy zrozumieli i pokochali te stworzenia, dzięki nim odkryjemy świat padlinożerców. Obalając po drodze niektóre mity, dowiemy się, jak ewoluowali do tej brudnej roboty, jakie korzyści mogą nam przynieść. Sępy, mrówki, lisy, oposy i inne oferują nam wiele korzyści, po prostu dzieląc naszą przestrzeń. Po prostu ekipa sprzątająca to grupa żywotnych stworzeń, z których każde jest piękne na swój sposób. Bez nich tonęlibyśmy we własnych odpadkach i zmagalibyśmy się z wieloma śmiertelnymi chorobami. Wszystkim tym niedocenianym bohaterom należy się więcej szacunku. Bo choć niektóre są dziwne, odmienne lub odrażające to one czyszczą nasze miasta. Więc wyluzujmy i udostępnijmy im trochę miejsca. Pozwalając im spokojnie żyć pomagamy sobie. 09:05 PSY I MY (DOGS AND US - THE SECRET OF A FRIENDSHIP) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Ute De Groot Film dokumentalny o psach i ich relacjach z człowiekiem. Kilka tysięcy lat temu ludzie i psy zawarli emocjonalny pakt, który wciąż nie został zerwany. Niezależnie od tego, czy polują, jeżdżą na sankach, wypasają, psy podążają za ludźmi do każdego zakątka świata, od pustyń i dżungli po zamarznięte ziemie. Pies jest symbolem prawdziwej przyjaźni i bezgranicznej lojalności. Jednak dopiero niedawno zaczęliśmy naprawdę rozumieć życie naszych ukochanych psów. Więc co tak naprawdę wiemy o naszych czworonożnych przyjaciołach? Usłyszymy najpiękniejsze, najbardziej ekscytujące i niezwykłe historie z życia psów i ludzi na całym świecie. Na zapierających dech w piersiach zdjęciach dokument pokazuje szczególne umiejętności psów i odkrywa, dlaczego są one niezbędne dla naszego społeczeństwa. Dlaczego psy tak dobrze się z nami komunikują? Jak daleko sięga to zrozumienie? A jaki dokładnie jest sekret tej wspaniałej przyjaźni? 10:05 ZAHA HADID. WYOBRAŹNIA BEZ GRANIC (ZAHA HADID, AN ARCHITECT, A MASTERPIECE / ZAHA HADID, UNE ARCHITECTE, UNE OEUVRE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2016 Reżyseria: Carine Roy Film dokumentalny, którego bohaterką jest jedna z najsłynniejszych architektek na świecie, Zaha Hadid była pierwszą kobietą, która otrzymała nagrodę Pritzkera w 2004 roku. Od tego czasu zwielokrotniła zadziwiające projekty: muzea, wieże, mosty, opery, stadiony. Centrum Heydar Aliyey w Baku w Azerbejdżanie, wybrane Projektem roku w 2014 roku, jest wyrazem nowego rodzaju przestrzeni w mieście. Pokazując nam krzywe i sekrety tego ostatniego niesamowitego osiągnięcia, ten dokument powraca do kariery jednej z najbardziej ambitnych artystek swoich czasów. 11:15 JEZUS W AFRYCE Reportaż, 27 min, Polska, 2018 Autor: Piotr Kot Zdjęcia: Ks. Maciej Makuła Salezjanie przybyli do Zambii w 1982 r. , a pierwszymi misjonarzami byli Polacy. Od początku pracowali w parafiach, skupiając swoją uwagę przede wszystkim na pracy z młodzieżą. W 1995 r. rozpoczęli pracę w Malawi, w 1997 w Zimbabwe, a w 2001 w Namibii. Owocem tego jest 11 oratoriów, 9 parafii oraz 9 szkół, m.in.: szkoła zawodowa w Chingoli, stolarska w Kazembe i rolnicza w Lufubu. Obecnie w Zambii pracuje 88 salezjanów, połowa to powołania lokalne, pozostali to salezjanie z Polski i innych krajów. 12:00 MACEDOŃCZYK Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2013 Reżyseria: Petro Aleksowski Film opowiada mało znany epizod z historii Polski. To uratowanie życia i stworzenie nowego domu dla 3500 dzieci, w tym 1750 dzieci pochodzenia macedońskiego, przed którymi Grecja, ze względu na ich słowiańskie pochodzenie, zamknęła swe granice po dziś dzień. 12:55 WYBUDZENI - JAREK SUCHODOŁA Film dokumentalny, 26 min, Polska, 2022 Scenariusz i reżyseria: Alina Mrowińska Zdjęcia: Michał Jarosiński Prowadzenie: Ewa Błaszczyk Kilka lat temu Jarek miał wyjechać z rodzinnej wsi na Podlasiu na wymarzone studia produkcji dźwięku w Wielkiej Brytanii. Pewnego dnia, z niewiadomych przyczyn, przewrócił się w kuchni, doszło do nagłego zatrzymania krążenia i niedotlenienia mózgu. Od wybudzenia ze śpiączki Jarek jest jakby uwięziony w swoim ciele. Nie mówi, nie chodzi samodzielnie, porozumiewa się za pomocą tablicy z literami. Jest pogodny, uśmiechnięty, wierzy, że kiedyś będzie sprawny. Resztkami sił opiekują się nim starzy rodzice. Co będzie z Jarkiem, gdy rodzice odejdą? 13:25 ŻYWY BAŁTYK - ODC. 1 MEWIA ŁACHA Film dokumentalny, 21 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Joanna Pawlikowska Prowadzenie: Andrzej Kruszewicz Wody Bałtyku są trudno dostępne ze względu na ich niewielką przezroczystość spowodowaną obfitymi zakwitami planktonu. Nie zdajemy sobie sprawy z bogactwa fauny i flory w naszym morzu. Bałtyk wciąż żyje, mimo że od wielu lat zachodzą w nim poważne zmiany środowiskowe. Zmienia się gatunkowy skład fauny i flory w płytkich obszarach morza, zwłaszcza w pobliżu ujść rzecznych oraz w osłoniętych zatokach. Wrażliwe gatunki ustępują miejsca organizmom bardziej odpornym. Pojawiło się niemal 100 nowych gatunków, wcześniej w Bałtyku nieobecnych. W polskiej części Bałtyku rosną fantastyczne, kolorowe łąki podwodne. Okazuje się, że są dwa takie miejsca. Jedno całkiem blisko brzegu to Zatoka Pucka. To jest dla wielu ludzi wielkie zaskoczenie, że ten obszar polskiego morza, który jest uznawany za najbardziej brudny i zniszczony, okazał się najlepszym kawałkiem Bałtyku, jaki mamy i że coś tak niezwykłego znajduje się w zatoce, wciskającej się między Hel a Trójmiasto. Rośnie tam sporo trawy morskiej i brunatnic, a w nich z kolei kryje się mnóstwo morskich stworzeń. To są już resztki wspaniałych podwodnych łąk, które rosły tam kiedyś. Tę pozostałość koniecznie trzeba ochronić. Drugie miejsce, w którym aż kotłuje się od podwodnego życia, rozciąga się 50 km od brzegu na północ od Ustki. To Ławica Słupska. Są to płytkie wody leżące z dala od szlaków żeglugowych. Duża część Ławicy ma kamieniste dno, które utrudnia rybakom trałowanie, więc rzadko się tam zjawiają. Przyroda jest tu w naprawdę dobrej kondycji, zwłaszcza że daleko stąd do wybrzeża, z którego wpływają do morza różne chemiczne zanieczyszczenia. 13:55 KAMERY WŚRÓD ZWIERZĄT, SERIA 1 - ODC. 3 (ANIMALS WITH CAMERAS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Hannah Ward, Anne Sommerfield, Clare Dornan W tym odcinku poznamy sekrety trzech niezwykłych gatunków zwierząt. Odwiedzimy Azory, archipelag położony na otwartym Atlantyku. Co roku licznie gromadzą się tu mobule. Do dziś nie wiadomo, w jakim celu. Czy miniaturowe kamery pomogą rozwiązać tę zagadkę? W górzystych terenach Francji pojawia się coraz więcej wilków. Niektórzy hodowcy mają powód do zmartwień. Ich owce padają ofiarą drapieżników. Spróbujemy ustalić, czy psy pasterskie mogą powstrzymać narastający konflikt. Naszą misję zaczynamy jednak w północno - wschodniej Turcji. Szukamy tu drapieżników, które wyginęły w dużej części Europy. Na tych obszarach niedźwiedzie brunatne występują licznie. Są jednak bardzo płochliwe. Takie zwierzęta niełatwo obserwować. Badacze chcieliby wiedzieć, dlaczego tak dużo niedźwiedzi przetrwało na tak niewielkim skrawku lasu, otoczonym przez skupiska ludzkie. Czym żywią się te zwierzęta? Gdzie śpią? Jak wyglądają ich wzajemne relacje? Współpracujemy z naukowcami, którzy obserwują miejscowe niedźwiedzie. 14:50 CAŁA PRAWDA O ZABIEGACH KOSMETYCZNYCH - CZĘŚĆ 1. (TRUTH ABOUT COSMETIC TREATMENTS) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2020 Reżyseria: Paul Overton Dwuczęściowy film dokumentalny BBC Studios. Nigdy wcześniej kobiety i mężczyźni nie wydawali więcej na zabiegi kosmetyczne. Przemysł zabiegów kosmetycznych jest obecnie wart trzy miliardy funtów. Nauka poczyniła postępy, dzięki nim poprawki urody bez użycia skalpela są dostępne za dużo mniejsze pieniądze niż tradycyjne operacje. Ten film odkrywa współczesną rzeczywistość samodoskonalenia. Od płynnych zabiegów nosowych, które prostują nos w 10 minut na płasko, po zamrażanie tłuszczu, które usuwa zbędne kilogramy. Tylko dlatego, że możemy mieć dowolną twarz i ciało, czy powinniśmy? Jakie niebezpieczeństwa kryją się za obietnicami? Witamy w nowym, wspaniałym świecie kosmetycznych ulepszeń. Część 1. Najmodniejszym zabiegiem kosmetycznym twarzy jest obecnie wypełnianie zmarszczek. W ubiegłym roku, w Wielkiej Brytanii wykonano jakieś pół miliona zabiegów wypełniania zmarszczek. Najmodniejszy obecnie zabieg to korekta nosa kwasem hialuronowym. Dla ludzi, którzy cierpią z powodu wyglądu nosa to idealna alternatywa dla zabiegu chirurgicznego. Wiele zabiegów kosmetycznych było początkowo medycznymi. Na przykład botoks pierwotnie stosowano, żeby zlikwidować drganie powiek. 15:45 JAK ZBUDOWAĆ WEHIKUŁ CZASU? (HOW TO BUILD THE TIME MACHINE?) Film dokumentalny, 51 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Peter Leonard Film dokumentalny BBC. Podróż do przeszłości lub przyszłości za naciśnięciem guzika wydaje się fantastyką naukową. Niemniej, istnieją już teorie, jak to zrobić, więc może uda się dotrzeć do największej tajemnicy Matki Natury. Jak blisko jesteśmy do załamania się jednej z największych zagadek nauki. Naukowcy wiedzą jak podróżować w czasie tylko trzeba teorię zmienić w praktykę. Nasze rozumienie natury rzeczy musi być ciągle rewidowane, bo dokonuje się nowych odkryć. Przekroczenie czwartego wymiaru to tylko kwestia czasu. Możemy teraz produkować maszyny zdolne do tego zadziwiającego wyczynu. Voyager One, sonda kosmiczna NASA, która opuściła Ziemię w latach 70. , porusza się z oszałamiającą prędkością, którą pokona w ciągu sekundy w przyszłość. A po 803 dniach poruszania się w kosmosie z dużą prędkością, rosyjski kosmonauta Siergiej Krikalev starzał się odrobinę mniej niż my. Idea zbudowania wehikułu czasu może się wydać niemożliwa. Jednak istnieją tajemnice Natury, które pewnego dnia spełnią marzenie Rona. Rzucono nowe światło na zjawiska takie jak kwantowy stan splątany. Ciemna energia i tunele czasoprzestrzenne pozwalają nam wejrzeć w kosmos. Zrozumienie tej tajemnicy - daje siłę do dalszych badań. 16:50 SIMON REEVE I JEGO ŚRÓDZIEMNOMORSKIE PRZYGODY ODC. 4 (MEDITERRANEAN WITH SIMON REEVE 4) Cykl dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Chris Mitchell W czwartej części Simon Reeve podróżuje wzdłuż południowych wybrzeży Hiszpanii, wiedzie tędy jeden z najbardziej ruchliwych szlaków żeglugowych na świecie. Simon odkrywa ogromną liczbę delfinów, a nawet gigantycznych wielorybów, które przetrwały, omijając promy, statki kontenerowe i tankowce. Podróżując wzdłuż suchych południowych wybrzeży Hiszpanii, Simon podąża dalej, aby zobaczyć morze plastiku, które zajmuje ponad sto mil kwadratowych. To miejsce, w którym rośnie większość naszych owoców i warzyw w supermarkecie, ale jak Simon odkrywa, jest to potężna branża zbudowana na bazie nisko opłacanej, migrującej siły roboczej. Podążając śladami czterech milionów Brytyjczyków, którzy co roku podróżują, Simon dociera na Costa Blanca i do najbardziej znanego kurortu Benidorm. Simon jest zaskoczony, gdy dowiaduje się, że wieżowiec Benidorm jest obecnie uważany przez ekspertów za model zrównoważonej turystyki. Region Morza Śródziemnego przyciąga jedną trzecią światowego ruchu turystycznego, a liczbę odwiedzających szacuje się na pół miliarda rocznie do końca następnej dekady. Simon podróżuje do zachodniego zakątka Korsyki, rezerwatu przyrody, który musi być jednym z najbardziej chronionych kawałków morza na ziemi, i jednym z niewielu miejsc, w których turyści są aktywnie zniechęcani do odwiedzin. Wędrówki w górach i sporty wodne są tu bowiem zabronione. Menedżer parku pokazuje wyniki, zabiera go na nurkowanie w najciekawszym miejscu w Med. W morzu, gdzie ponad dziewięćdziesiąt procent zasobów rybnych jest nadmiernie eksploatowanych, jest to światło nadziei w niepewnej przyszłości Morza Śródziemnego. 18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 8 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Kamil Szymański Zdjęcia: Damian Szprejda, Jacek Cichocki, Mariusz Gala Prowadzenie: Stefan Tompson W tym odcinku Stefan Tompson odwiedzi Litwę. Swoją podróż rozpocznie od miejscowości Birże będącej niegdyś w posiadaniu rodu Radziwiłłów. Zamek jednej z dawnych stolic księstwa litewskiego gościł znamienite osobistości, ale także był świadkiem bitew i przedmiotem grabieży. Zamek ma też swoje miejsce w polskiej literaturze. To tutaj trafił pan Wołodyjowski wraz z Zagłobą w powieści Henryka Sienkiewicza. 18:35 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 8. TRADYCJA Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Konrad Zagórski Prowadzenie: Lena Urbańska Seria podróżnicza, niewiele mająca wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 187 OSTRÓDA Magazyn, 21 min, Polska, 2020 Scenariusz i reżyseria: Ewa Grodzka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Ostróda jest czwartym co do wielkości miastem Warmii i Mazur. Można do niej łatwo dojechać i dopłynąć. Wkomponowana jest w krajobrazowy majstersztyk matki natury. W jej granicach znajduje się pięć jezior, w okolicy kilkanaście, a wokół widać piękne lasy. Średniowieczna lokacja miasta związana była z dogodnym położeniem - założono je na piaszczystej wyspie przy ujściu rzeki do rozlewiska. Liczne jeziora okalające miasto stanowiły naturalną zaporę obronną. W późniejszym okresie tutejsze akweny przyczyniły się do szybkiego rozwoju gospodarczego miasta. Dziś Jezioro Drwęckie jest największą naturalną atrakcją Ostródy. Zwiedzanie warto zacząć od Zamku Krzyżackiego, który od miasta oddzielała fosa zasilana przez odnogę rzeki Drwęcy. Budowlę wzniesiono na planie zbliżonym do kwadratu. Zamkowy dziedziniec otoczony był trzykondygnacyjnymi skrzydłami o szerokości 14 metrów. Na przestrzeni wieków zamek kilkakrotnie płonął, a podjęta w 1977 roku odbudowa została zakończona w 1992 roku. 19:35 POCZTÓWKI Z ZAKOPANEGO Reportaż, 12 min, Polska, 1960 Reżyseria: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski Reportaż z Zakopanego. 19:45 REPORTAŻ PROSTO Z PATELNI Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1960 Reżyseria: Edward Skórzewski, Jerzy Hoffman Scenki rodzajowe z plaży na Gubałówce w Zakopanem. 19:55 JARMARK CUDÓW Reportaż, 8 min, Polska, 1966 Reżyseria: Jerzy Hoffman Film ukazuje atmosferę wiejskiego jarmarku. 20:15 ŚWIAT WEDŁUG TESLI (TESLAFY ME. THE VISIONARY GENIUS OF NIKOLA TESLA) Film dokumentalny, 63 min, Słowenia, 2019 Reżyseria: Janja Glogovac Film dokumentalny opowiadający o życiu i odkryciach Nikoli Tesli, który poprzez pionierskie idee i wynalazki rozpoczął przemysłową rewolucję w dziedzinie produkcji i użytkowania energii elektrycznej oraz komunikacji bezprzewodowej. Był twórcą pierwszych urządzeń zdalnie sterowanych drogą radiową. Nasza cywilizacja opiera się na prądzie przemiennym, zdalnym sterowaniu i falach radiowych. Wyobraźmy sobie życie bez tych technologii bez łączących nas smartfonów czy internetu. Większość rozwiązań technicznych, które kształtowały świat od początku XX wieku wynalazł jeden człowiek. Tesla sądził, że energia elektryczna powinna być traktowana na równi z powietrzem, bo występuje w przyrodzie w nieograniczonych ilościach. Choć ogólnie nie jest dość doceniony za swoje wynalazki, to jego pomysły nadal kształtują naszą przyszłość. Tesla - postać towarzyska i inżynier, pochodzący z Chorwacji; elektrotechnik, radiotechnik i wynalazca. Był konstruktorem wielu urządzeń do wytwarzania i wykorzystania prądu przemiennego, konkurując skutecznie z Thomasem A. Edisonem, który uznawał tylko prąd stały. Zobaczymy, jak jego życie osobiste wpłynęło na odkrycia i jak naukowcy wciąż znajdują nowe zastosowania jego technologii do rozwiązywania globalnych problemów. Jego pomysły zostały podobno skonfiskowane przez rząd USA. Represje wobec Tesli dotknęły całą naszą cywilizację. Nikola wykonał swoje zadanie poświęcił nam swoje życie i karierę, a my po dziś dzień korzystamy z niemal wszystkich jego wynalazków, ale nie za darmo, wbrew jego woli. Tesla powiedział, że świat nie był gotowy na jego pomysły, wyprzedzające jego czasy, ale stwierdził również, że pewnego dnia te same pomysły przyniosą ogromne sukcesy. W Stanach przebywał przez część swojego życia. Zmarł 7.01.1943 w Nowym Jorku. 21:30 POLSKA NORWIDA Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2021 Reżyseria: Jarosław Mańka Scenariusz: Marek Stremecki W filmie dokumentalnym zobaczymy miejsca związane z wielkim artystą. Gdzie urodził się przyszły poeta, a gdzie spędził dzieciństwo po wczesnej śmierci matki? Jakie miejsca odwiedzał Norwid w Warszawie podczas studiów i z kim się przyjaźnił? Dlaczego Norwid postanowił dwukrotnie odbyć podróż po ziemiach polskich i jaki ta podróż miała wpływ na jego twórczość? Jak na twórczości poety odcisnął się pobyt w Krakowie, ostatnim polskim mieście, w którym przebywał przed emigracją. Jakie miejsca odwiedzał w stolicy Francji, z kim się przyjaźnił, jak wyglądały ostatnie lata życia poety? Twórcy filmu starali się pokazać, na czym polegał fenomen Norwida, iż był on m.in. poetą pokolenia Kolumbów, a następnie Żołnierzy Wyklętych i jaki wpływ miała twórczość Norwida na młodego Karola Wojtyłę, skoro będąc już papieżem Janem Pawłem II, wielokrotnie odwoływał się do słów poety. O tych sprawach mówią w filmie znani norwidolodzy: prof. Józef Fert, prof. Marek Stanisz, prof. Wojciech Kudyba. Fragmenty poezji Norwida czyta jeden z najwybitniejszych współczesnych polskich aktorów Jerzy Trela. Usłyszymy muzykę Czesława Niemena i Przemysława Gintrowskiego. Po miejscach szczególnie ważnych w życiu artysty oprowadzają trzej przewodnicy: prof. Wiesław Rzońca w Warszawie, aktor Radosław Krzyżowski w Krakowie i prof. Michał Masłowski w Paryżu. 22:35 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRYSTYNA TKACZ Magazyn, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzenie: Marta Perchuc - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem w podróż do krainy dzieciństwa i młodości zabiera nas popularna aktorka, Krystyna Tkacz. 23:10 CZŁOWIEK, KTÓRY URATOWAŁ ŚWIAT (THE MAN WHO SAVED THE WORLD) Film dokumentalny, 105 min, Dania, 2014 Reżyseria: Peter Anthony Film opowiada niesamowitą historię podpułkownika Stanisława E. Pietrowa, byłego żołnierza Armii Radzieckiej. Ten człowiek pewnej nocy w 1983 roku przez kilka przełomowych minut trzymał losy świata w swoich rękach. Kiedy uruchomiono alarm oznajmiający, że pięć amerykańskich pocisków nuklearnych zostało wystrzelonych w kierunku ZSRR, on kierując się instynktem, sprzeciwił się rozkazom, przekonując siły zbrojne, że to zagrożenie jest fałszywym alarmem. Tym samym uratował świat przed nuklearnym holokaustem. Dwie dekady później ten zapomniany bohater wyrusza w spektakularną podróż do Stanów Zjednoczonych, gdzie jego historyczny czyn zostaje ostatecznie rozpoznany, przypomniany i doceniony. Spotyka Amerykanów, którzy byli niegdyś jego wrogami. 01:05 DZISIAJ W WARSZAWIE, JUTRO GDZIEŚ W ŚWIECIE Film dokumentalny, 20 min, Polska, 2014 Reżyseria: Grzegorz Brzozowski Dwa kubki gorącej czekolady z chilli, nielegalne wysypisko śmieci, męskie skarpetki na drewnianej podłodze i jeden pączek z marmoladą. Vera z Niemiec i Stephane z Belgii spotykają się w dziwnej i zimnej Warszawie, by wspólnie odkrywać uroki praskiej strony Wisły. Połączył ich Erazmus i couchsurfing. Grzegorz Brzozowski, reżyser dokumentu, przedstawia przekleństwa i błogosławieństwa zjednoczonej Europy, która może, ale wcale nie musi, zbliżać ludzi. 01:30 GŁOSY Film dokumentalny, 34 min, Polska, 2012 Scenariusz i reżyseria: Konrad Szołajski Zdjęcia: Michał Ślusarczyk Muzyka: Dariusz Żebrowski Dokumentalny film krótkometrażowy ukazujący specyfikę ginącego już w Polsce zawodu lektora i spikera radiowo - telewizyjnego, na przykładzie portretów legendarnych przedstawicieli tej profesji. Dokument zawiera wiele wspomnień o lektorze legendzie, perfekcyjnym Lucjanie Szołajskim (1930 - 2013). Każdy z bohaterów ma na swoim koncie setki przeczytanych filmów, widzowie doskonale znają ich głosy, ale czy rozpoznaliby twarze? Lucjan Szołajski miał jeden z najbardziej charakterystycznych głosów w historii telewizji. W ciągu kilkudziesięciu lat pracy użyczył swego głosu do ponad 20 tys. filmów i seriali. Widzowie pamiętają m.in. jego charakterystyczne brzmienie z bijącej rekordy oglądalności "Niewolnicy Isaury". Głos Lucjana Szołajskiego można usłyszeć również w wielu filmach telewizyjnych i kinowych, np. w ekranowym hicie "Terminator". 02:10 RZEKA ŻYCIA Film dokumentalny, 76 min, Polska, 2020 Zdjęcia: Ks. Roman Sikoń Każdy z nas płynie swoją rzeką życia. Film ten zanurza nas w wielkiej przestrzeni amazońskiego lasu. Pokazuje dwóch braci - księdza Sławomira Drapiewskiego i księdza Piotra Drapiewskiego, którzy odwiedzając ukryte przed oczami świata wioski plemienia Yanomami, płyną rzeką Rio Negro, rzeką Maravilla aż do jej źródeł. W tym czasie zastanawiają się nad swoim życiem i nad swoim powołaniem. 03:35 CO MOGĄ MARTWI JEŃCY Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Anna Ferens Zdjęcia: Piotr Wąsowski Film porusza sprawę sowieckich jeńców wojennych w Polsce w 1920 roku. Ten temat nie istniał w świadomości społecznej w okresie PRL - u. Autorzy dokumentu podejmują próbę odpowiedzi na pytanie: jaka jest prawda na temat sowieckich jeńców w polskich obozach w 1920 roku. Narracja będzie prowadzona dwuwarstwowo: historycznie (rekonstrukcja wydarzeń z 1920 roku) oraz współcześnie (wywiady z rosyjskimi i polskimi historykami).