TVP Historia Środa, 01.03.2023 Zmiany z dnia 14.02.2023 w stosunku do raportu z dnia 01.02.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 10:55 UKRAIŃSKI SŁUGA NARODU Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2020 Reżyseria: Barbara Włodarczyk Celem filmu jest odpowiedź na pytanie, na czym polega fenomen popularności Wołodymyra Zełenskiego i w jaki sposób wykorzystuje on ogromny mandat społeczny. Czy pełnia władzy, przy słabości instytucji państwa, nie stanie się pokusą do autorytarnych rządów? Film będzie swoistą anatomią sukcesu Sługi Narodu i konsekwencji (także międzynarodowych) skupienia władzy w rękach człowieka, który robi najbardziej spektakularną karierę polityczną w Europie. Wszystko w atrakcyjnej formie kina akcji. Bez patosu i nadęcia. (dodano pozycję programową) 13:00 PAN MAJOR "ŁUPASZKA" Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2016 Reżyseria: Arkadiusz Gołębiewski Scenariusz: Arkadiusz Gołebiewski Zygmunt Szendzielarz ps. Łupaszka, major kawalerii Wojska Polskiego i Armii Krajowej, dowódca V Wileńskiej Brygady AK. Uczestniczył w II wojnie światowej, po zakończeniu działań wojennych włączył się do pracy konspiracyjnej w Wilnie w ramach ZWZ - AK. Potem zaangażował się w konspirację. Pseudonim Łupaszka przyjął po słynnym zagończyku z okresu walk z bolszewikami w latach 1919 - 1920, ppłk. Jerzym Dąbrowskim. 30 czerwca 1948 roku w Osielcu pod Jordanowem Szendzielarz został aresztowany. Obława była ściśle utajniona, UB pozornie szukało niezidentyfikowanego góralskiego rozbójnika. Gdy niczego niepodejrzewający Szendzielarz wyszedł przed swoją chatę, został natychmiast otoczony przez funkcjonariuszy bezpieki i aresztowany. Zaraz po aresztowaniu, Łupaszka został przewieziony do Warszawy i osadzony w więzieniu mokotowskim przy ul. Rakowieckiej. Jego proces rozpoczął się 23 października 1950 roku. Szendzielarz nie zaprzeczył swojemu udziałowi w podziemiu antykomunistycznym, ani nie poprosił o łaskę. 2 listopada 1950 r. został skazany przez sędziego Mieczysława Widaja na osiemnastokrotną karę śmierci. Wyrok wykonano 8 lutego 1951 roku w więzieniu na Mokotowie. Ciało zostało pochowane w tajemnicy w nieznanym przez lata miejscu. Osią filmu są poszukiwania szczątków majora na warszawskiej Łączce na Cmentarzu Powązkowskim, a także przygotowania do pogrzebu, który odbędzie się 24 kwietnia 2016 roku. Kamera towarzyszy pracom poszukiwawczym ofiar terroru komunistycznego, prowadzonym przez prof. Krzysztofa Szwagrzyka, wzruszającym chwilom, kiedy zostaje ogłoszone odnalezienie ciała majora, a także więziennym wspomnieniom Lidii Lwow Eberle, która wraz z ekipą filmową wraca do więzienia na Rakowieckiej. Ponadto zostaną pokazane wzruszające momenty przygotowań do pogrzebu, złożenia ciała majora do trumny wraz z mundurem oraz szablą oficerską, ryngrafem i obrazkiem św. Antoniego z Padwy, który dała Lidia Lwow Eberle, kobieta życia majora Łupaszki. W filmie zawarto również wspomnienia bliskich Łupaszki, m.in. Mikołaja Sprudiniego, żołnierza V Wileńskiej Brygady AK, Józefa Bandzo ps. Jastrząb, żołnierza III i V Wileńskiej Brygady AK, Lidii Lwow Eberle, sanitariuszki V Wileńskiej Brygady AK, rodziny oraz krewnych, a także prof. Krzysztofa Szwagrzyka, który przewodził pracom poszukiwawczym na warszawskiej Łączce, Jacka Pawłowicza, pracownika Instytutu Pamięci Narodowej i dyrektora Muzeum Żołnierzy Wyklętych przy Rakowieckiej w Warszawie oraz dr. Kazimierza Krajewskiego z Instytutu Pamięci Narodowej. Film przedstawia majora Szendzielarza poprzez pryzmat ostatnich lat jego życia oraz walki innych o godną pamięć o nim. (dodano pozycję programową) 14:35 MÓJ TATA Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2019 Reżyseria: Leszek Staroń Scenariusz: Grzegorz Kasperek Prawie każdy Polak zna postać rotmistrza Witolda Pileckiego, ale większość zna jego zasługi w okresie II wojny światowej i okoliczności jego zamordowania w 1948 roku przez polskie władze komunistyczne. Losy jego rodziny po wybuchu wojny w 1939 roku, jego żony i dwójki dzieci - syna Andrzeja i córki Zofii pozostają dla ogółu Polaków nieznane. Film przedstawia losy córki Zofii i jej starania o zachowanie pamięci ojca w kolejnych pokoleniach, począwszy od chwili jego śmierci w okresie PRL, przez lata jego pełnej rehabilitacji, aż do chwili obecnej, kiedy jeszcze ciągle trwają poszukiwania zwłok bohaterskiego rotmistrza. (dodano pozycję programową) 16:25 DWORZEC Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1980 Reżyseria: Krzysztof Kieślowski Scenariusz: Krzysztof Kieślowski Zdjęcia: Witold Stok Rozziew pomiędzy propagandowym a rzeczywistym obrazem warszawskiego Dworca Centralnego, sztandarowej inwestycji gierkowskiej dekady. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 22:50 WYKLĘTY Dramat wojenny, 107 min, Polska, 2017 Reżyseria: Konrad Łęcki Scenariusz: Konrad Łęcki Zdjęcia: Karol Łakomiec Muzyka: Szymon Szewczyk Aktorzy: Wojciech Niemczyk, Janusz Chabior, Robert Wrzosek, Marcin Kwaśny, Hanna Świętnicka Scenariusz filmu został oparty na faktach. Historia głównego bohatera została zainspirowana losami jednego z żołnierzy wyklętych, Józefa Franczaka, ps. Lalek. Akcja rozgrywa się w Polsce, w latach 1945 - 1948. To opowieść o żołnierzach zbrojnego podziemia niepodległościowego, walczących z władzą ludową o powojenny kształt Polski. Ludzie, którzy mimo olbrzymiej przewagi resortu bezpieczeństwa, wspieranego przez radzieckie NKWD, walczyli do końca o swoją sprawę. W scenie otwierającej film widz poznaje głównego bohatera jako zaledwie dwulatka. Chłopiec wraz z matką żegna swego ojca, oficera wyruszającego na wojnę polsko - sowiecką. Potem akcja przenosi się do drugiej połowy lat 40. , ubiegłego wieku. Kierownictwo resortu bezpieczeństwa zarządza bezapelacyjną likwidację oddziałów walczących w lesie. Wśród nich jest niezłomny Józef Franczak, ps. Lalek.