TVP Kultura Wtorek, 28.02.2023 08:00 KSIĘGA PRZESTRZENI S.II - METR NA GŁOWĘ STUDENTA Magazyn, 30 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Wykonawcy: Bogna Świątkowska (prowadzący), Jarosław Trybuś (prowadzący) Przegląd gatunku, który w ostatnich latach zrobił w Polsce oszałamiającą karierę, przede wszystkim dzięki dotacjom z UE, ale także dzięki zmianie w myśleniu. Budynki akademickie zaczęto bowiem znów projektować nie tylko pod kątem utylitarnych potrzeb, ale tak by były również piękne. W odcinku pokażemy kilka reprezentatywnych przykładów, analizując główne tendencje w projektowaniu dla studentów. Zobaczymy: - Centrum Informacji Naukowej i Biblioteka Akademicka w Katowicach (HS99), - Wydział Rzeźby Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie (Vostok Design) - Instytut Informatyki UMCS Lublinie (Biuro Architektoniczne Plewa) - Centrum Innowacji i Zaawansowanych Technologii Politechniki Lubelskiej (AMC Chołdzyński) - Hala Gier Zespołowych AWF w Poznaniu (Neostudio Architekci) 08:35 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - MARIA JAREMA Magazyn, 5 min, Polska, 2019 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Agata Małodobry Da Vinci i Wilhelm Sasnal, Wit Stwosz i Maria Jarema. O tym, jak różnorodne dzieła znajdują się w kolekcji Muzeum Narodowego w Krakowie, dowiemy się z kolejnego sezonu cyklu. 7 października 2019 roku muzeum obchodziło 140. rocznicę powstania. Z tej okazji opowieść o pierwszym obrazie, który trafił do jego kolekcji, czyli słynnych Pochodniach Nerona Henryka Siemiradzkiego. Z kolei analiza arcydzieła Leonarda Da Vinci Dama z gronostajem wpisze się w obchody 500. rocznicy śmierci geniusza renesansu. Wybitni kuratorzy związani z muzeum odkrywają tajemnice również najnowszych nabytków w kolekcji jak obraz Romana Opałki czy Marcina Maciejowskiego. 08:50 JONASZ I MORZE (ZEEZUCHT / JONAS AND THE SEA) Film animowany, 11 min, Niderlandy (Holandia), 2015 Reżyseria: Marlies Van Der Wel Scenariusz: Marlies Van Der Wel, Ruben Picavet Jonasz marzy o tym, żeby zamieszkać na morzu, lecz nikt go nie rozumie, bo przecież jest to niemożliwe. A może jednak? (opis festiwalowy) 09:15 KOLORY RAJU (THE COLOUR OF PARADISE, RANG E KHODA) Dramat, 89 min, Iran, 1999 Reżyseria: Majid Majidi Scenariusz: Majid Majidi Muzyka: Alireza Kohandairy Aktorzy: Salameh Feyzi, Elham Sharifi, Mohsen Ramezani, Hossein Mahjoub, Behzad Rafi, Farahnaz Safari Kolejne dzieło słynnego irańskiego twórcy Madżida Madżidiego jest dowodem dojrzałości i przenikliwego spojrzenia na niezwykły świat niewidomego chłopca, dla którego dźwięk, dotyk i zapachy to "kolory raju". Film obsypany wieloma nagrodami w Wenecji i Cannes w 1999 r. Ośmioletni Mohamed jest niewidomym, lecz niezwykle uzdolnionym uczniem teherańskiej szkoły dla dzieci ociemniałych. Nie ma łatwego dzieciństwa. Jego ojciec, ciężko pracujący wdowiec z zapadłej wsi, wstydzi się syna i chce się go pozbyć, by ożenić się z bogatą dziewczyną. Chłopca kocha tylko jego babcia, dumna z nauki wnuczka i jego zdolności. Niestety, ojciec gwałtem zabiera go, by oddać do stolarza na naukę rzemiosła. W swym okrutnym egoizmie, nie liczy się z uczuciami dziecka, które pokornie, lecz w bólu przyjmuje ciosy. Dopiero śmierć babci i tragiczny wypadek - utonięcie syna, uświadamia mu błąd. 11:00 NAD NIEMNEM - ODC. 3/4 Serial obyczajowy, 56 min, Polska 1986 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Muzyka: Andrzej Kurylewicz Aktorzy: Iwona Pawlak, Marta Lipińska, Adam Marjański, Janusz Zakrzeński, Edmund Fetting, Bożena Rogalska, Jacek Chmielnik, Michał Pawlicki, Jerzy Zygmunt Nowak, Ewa Decówna, Ewa Wencel, Jan Prochyra, Zbigniew Bogdański Kirło i jego żona gorliwie swatają Różyca, ale Justyna patrzy na niego z obrzydzeniem. Pomaga Bohatyrowiczom w czasie żniw. Dowiaduje się, że matka Janka marzy o ślubie syna z bogatą sąsiadką, Jadwigą Domuntówną. Mimo to Justyna spędza coraz więcej czasu z Janem, a także Anzelmem. Ciotka Marta namawia ją na małżeństwo z Różycem, choć sama kiedyś popełniła błąd, odrzucając człowieka, którego kochała. Na wiadomość o zamiarach Różyca wobec Justyny Zygmunt Korczyński jedzie do Korczyna. Prosi dziewczynę o wybaczenie i przekonuje, że ich młodzieńcza miłość może się odrodzić. 12:10 FORMULARZ (LE FORMULAIRE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Scenariusz: Emmanuel Dayan Filip od lat próbuje nakłonić matkę do opowiedzenia o swoim dzieciństwie. Uratowana z warszawskiego getta, a następnie do końca wojny ukrywana na wsi, zawsze utrzymywała tę część swojego życia w tajemnicy. Przygotowuje zgłoszenie - formularz, aby rodzina, która ją uratowała, została uznana za "Sprawiedliwych wśród Narodów Świata". I ten tytułowy "formularz" "uwalnia, fale wspomnień o okrutnych czasach wojny. Wspomnienia i poszukiwanie prawdy, które mają ich doprowadzić do Polski, do której zbliżają się po śladach jej przeszłości. 13:20 PAMIĘTNIK ZNALEZIONY W GARBIE (PAMIĘTNIK ZNALEZIONY W GARBIE) Tragikomedia, 104 min, Polska/Kanada, 1992 Reżyseria: Jan Kidawa Błoński Scenariusz: Jan Kidawa Błoński, Jacek Kondracki, Zenon Olejniczak Zdjęcia: Zdzisław Najda Muzyka: Michał Lorenc Wykonawcy: Maciej Biront Aktorzy: Olaf Lubaszenko, Katarzyna Skrzynecka, Marzena Trybała, Anna Majcher, Edward Linde Lubaszenko, Bogusław Linda, Andrzej Grabarczyk, Siergiej Jurskij, Olga Kabo, Aleksander Miedwiediew, Bernard Krawczyk, Barbara Babilińska, Jan Bógdoł, Adam Siemion, Jurij Kuzniecow Tragikomiczna historia pewnej rodziny, składająca się z czterech sekwencji: "Poczęcie", "Dzieciństwo", "Wiek męski" i "Epilog". Akcja filmu obejmuje kilkadziesiąt lat; rozpoczyna się w roku 1939, a kończy w latach dziewięćdziesiątych. Opowieść o życiu kobiety, dwóch mężczyzn jej życia, oraz jej syna, Janka Garbusa, oglądamy oczami tego ostatniego - "poczętego przez stryja enkawudzistę w noc po wkroczeniu armii radzieckiej". Poczęcie. Jest rok 1939. Marię odwiedza rodzony brat jej męża Ewalda, Antoni, w mundurze oficera NKWD i brutalnie ją gwałci. Dzieciństwo. Pierwsze lata po wojnie. Marię, Ewalda i garbatego Janka znowu odwiedza Antoni, teraz ważny działacz partyjny. Proponuje Ewaldowi pomoc materialną w zamian za ukorzenie się przed władzą ludową. Ewald odmawia. Po jego śmierci Maria zaczyna żyć z Antonim. Młodość. Koniec lat sześćdziesiątych. Janek wyjeżdża na studia do Moskwy i zakochuje się w Żydówce Nadii Akselbaum. Antoni żąda, by syn zerwał z dziewczyną, gdyż małżeństwo z nią przeszkodzi mu w karierze partyjnej i zawodowej. Na uroczystości wręczenia legitymacji partyjnych Janek wygłasza przemówienie. W pewnym momencie załamuje się i ze słowami "mam was w dupie" wybiega z sali. Wraca do kraju. Wiek męski. Lata osiemdziesiąte. Francik, który przed laty wyemigrował do Niemiec, namawia Janka i jego żonę, by także wyjechali, a on pomoże im w urządzeniu się. Janek zwleka z podjęciem decyzji, w końcu ulega presji żony i 13 grudnia 1981 roku jadą do Niemiec. Tuż przed granicą psuje im się samochód. Żona Janka pieszo zmierza ku granicy, on mimo ponagleń zostaje. Epilog. Lata dziewięćdziesiąte. Antoni i Maria, bogaci biznesmeni mieszkający od lat w Niemczech, odwiedzają ojczyznę. Ojciec proponuje synowi, by razem "rozkręcili" interes związany z przeróbką śmieci. Gdy Antoni idzie po szampana, żeby uczcić przyszłe zyski, Janek odchodzi. Ojca Antoniego i syna Janka grają także ojciec i syn - Edward Linde - Lubaszenko i Olaf Lubaszenko. Jan Kidawa - Błoński debiutował filmem "Trzy stopy nad ziemią", który otrzymał Nagrodę Kinematografii za debiut 85. 20:00 LEKKIE OBYCZAJE - TROJE NA GIGANCIE (THE ROAD WITHIN) Komediodramat, 96 min, USA, 2014 Reżyseria: Gren Wells Scenariusz: Florian David Fitz, Gren Wells Aktorzy: Robert Sheehan, Dev Patel, Zo Kravitz, Robert Patrick Cierpiący na Zespół Tourette'a Vincent po śmierci matki oddany zostaje do zakładu psychiatrycznego. Jego ojciec robi polityczną karierę i nie chce, by niepełnosprawny syn stanowił rysę na jego nieskazitelnym wizerunku. W ośrodku chłopak zaprzyjaźnia się z nadpobudliwym Alexem i cierpiącą na anoreksję Marie. Wspólnie uciekają z kliniki i wyruszają nad ocean, gdzie Vincent planuje rozsypać prochy zmarłej rodzicielki. 22:15 POSPRZĄTANE Teatr, 74 min, Polska, 2016 Przekład: Małgorzata Semil Reżyseria: Agnieszka Lipiec - Wróblewska Zdjęcia: Jan Holoubek Aktorzy: Dominika Kluźniak, Agata Kulesza, Aleksandra Konieczna, Wiktoria Gorodeckaja, Piotr Adamczyk Sztuka autorstwa uznanej amerykańskiej dramatopisarki Sarah Ruhl (rocznik 1974) opowiada o życiu i śmierci, miłości i chorobie, wreszcie o przeznaczeniu i przede wszystkim o głębokiej, pierwotnej więzi między kobietami. Lane jest spełnioną kobietą sukcesu, szanowaną lekarką w prestiżowym szpitalu, która z uwagi na poważną pracę ma przesadnie rozbudowane ego. O swoje małżeństwo przestała dbać już jakiś czas temu, ponieważ nie czuje żadnego niepokoju o męża. Zatrudnia Matildę, emigrantkę z Brazylii, która nienawidzi sprzątać i dlatego symuluje depresję. Za to uwielbia opowiadać kawały, gdyż według niej dobry dowcip oczyszcza duszę. Dopełnieniem osobliwego trio jest siostra Lane, Virginia, która wręcz obsesyjnie uwielbia sprzątać i utrzymywać porządek w domu. Zawiera więc pewną umowę z Matilde, że pod nieobecność swojej siostry Lane, to ona będzie sprzątała i dbała o garderobę. Cała sprawa komplikuje się, kiedy w zawiły układ trzech kobiet wkracza ta czwarta - kochanka męża Lane, Ana. Dla każdej z kobiet sprzątanie oznacza coś innego. Wymyślony przez Ruhl - rządzący się swoimi prawami - magiczny, chwilami surrealny świat okazał się znakomitym materiałem na spektakl telewizyjny, a doborowa obsada zagwarantowała stworzenie niezapomnianych kreacji aktorskich. Według reżyserki spektaklu Agnieszki Lipiec - Wróblewskiej "Posprzatane" jest tekstem, który próbuje oswoić i przepracować stratę. Główna bohaterka Matilde próbuje uporać się ze śmiercią rodziców w swoisty sposób. Przeżywa ją na nowo, opiekując się chorą na raka Aną, daje jej wszystko to, czego nie zdążyła lub nie umiała dać swojej niedawno zmarłej matce. Opieka nad Aną to dla Matilde próba zmierzenia się ze wspomnieniami o utraconej rodzicielce. Spektakl w dużej mierze jest fantazją Matilde, rozgrywa się także, a może przede wszystkim w jej wyobraźni. 23:45 MŁODA POLSKA - FASCINATRIX Film fantasy, muzyczny, 18 min, Polska, 2018 Reżyseria: Justyna Mytnik Scenariusz: Justyna Mytnik Zdjęcia: Maciej Twardowski Aktorzy: Joanna Drozda, Maciej Musiałowski, Sebastian Łach Krótki film"Fascinatrix" to musical o uciekinierce żądnej zemsty, która przebiera się za łowcę czarownic i przybywa na Zamek Inkwizycji... (ŹRÓDŁO: filmpolski.pl) 00:20 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - KRYPTONIM HHHH (HHhH) Thriller, dramat wojenny, 114 min, Belgia/Francja/Wielka Brytania/ 2017 Reżyseria: Cedric Jimenez Scenariusz: David Farr, Audrey Diwan, Cedric Jimenez Aktorzy: Jason Clarke, Rosamund Pike, Jack O'Connell, Mia Wasikowska, Jack Reynor, Stephen Graham, Thomas M. Wright HHhH to akronim od Himmlers Hirn heisst Heydrich, czyli "mózg Himmlera nazywa się Heydrich". Scenariusz filmu został oparty na powieści pod tym tytułem Laurenta Bineta o zbrojnej akcji czeskiego ruchu oporu na Reinharda Heydricha, pomocnika Heinricha Himmlera. Zamach został przeprowadzony w Pradze, w maju 1942 roku, pod kryptonimem Operacja Anthropoid. II wojna światowa. Utworzony przez Hitlera Protektorat Czech i Moraw, gdzie niepodzielnie rządzą niemieccy protektorzy. Najbardziej znanym z nich jest właśnie Reinhard Heydrich, należący do najpotężniejszych ludzi III Rzeszy, to jeden z największych zbrodniarzy wojennych. Zamach na życie Heydricha, znienawidzonego kata Pragi, przygotowują Czech Jan Kubis i Słowak Jozef Gabcik. 03:35 DORIAN GRAY. PORTRET OSCARA WILDE'A (DORIAN GRAY, A PORTRAIT OF OSCAR WILDE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Philippe Picard, Jerome Lambert "Portret Doriana Graya" po ponad stu latach od publikacji nadal znajduje nowych czytelników i inspiruje artystów i twórców na całym świecie. Oscar Wilde nadał swojej powieści cechy uniwersalnego arcydzieła, które bada udręki narcyzmu, a zarazem zapowiada tragiczny los autora, jak i obsesję współczesnego społeczeństwa na punkcie wizerunku.