TVP Kultura Środa, 01.03.2023 11:00 NAD NIEMNEM - ODC. 4/4 Serial obyczajowy, 55 min, Polska 1986 Reżyseria: Zbigniew Kuźmiński Scenariusz: Kazimierz Radowicz Muzyka: Andrzej Kurylewicz Zdjęcia: Tomasz Tarasin Aktorzy: Iwona Pawlak, Adam Marjański, Janusz Zakrzeński, Marta Lipińska, Michał Pawlicki, Zbigniew Bogdański, Jacek Chmielnik, Ewa Decówna, Edmund Fetting, Marek Herbik, Renata Husarek, Irena Kownas, Renata Kretówna, Małgorzata Nowak, Jerzy Z. Nowak, Maria Nowotarska, Andrzej Precigs, Jan Prochyra Do Bohatyrowiczów wyrywa się nie tylko Justyna, ale i syn Benedykta, Witold. Rodzinny konflikt pogłębia się, zwłaszcza że pan Korczyński i jego żona mają różne zdania na temat ewentualnego małżeństwa Justyny z Różycem. Justyna i Witold są gośćmi na weselu jednej z Bohatyrowiczówien. Tej nocy Jan i Justyna wyznają sobie miłość, a Benedykt wreszcie odnajduje wspólny język z synem. Następnego dnia Kirłowie przyjeżdżają do Korczyna z oświadczynami w imieniu Różyca. Justyna odrzuca je, wyznając, że jest już zaręczona z Janem. Pani Emilia dostaje ataku histerii, stary Orzelski jest załamany, ale nic nie może zmącić szczęścia dziewczyny. 12:10 OUR QUEEN - NASZA KRÓLOWA ELŻBIETA CZ. 1 (OUR QUEEN. A MOMENTOUS YEAR FOR A BUSY MONARCH) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2013 Reżyseria: Michael Waldman Scenariusz: Robert Hardman Żaden brytyjski monarcha nie żył tak długo jak Elżbieta II, nie podróżował tak daleko, nie spotkał tak wielu ludzi, ani nie widział tylu zmian na świecie i w samej monarchii. Tylko jedna królowa, Wiktoria, świętowała sześćdziesięciolecie swojego panowania, obchodziła diamentowy jubileusz. Wtedy nie było potrzeby pokazywania się publicznie na tak dużą skalę. Elżbieta rozumie, że współczesna monarchini musi się pokazywać ludziom, żeby utrzymać wiarygodność oraz przekonać, że sprawowanie władzy wymaga zbiorowego wysiłku. Monarchia przetrwa, jeśli pozostanie ważna i użyteczna, a przy tym zachowa własny styl. Oglądając ten film, widz ma okazję bliżej poznać najsławniejszą kobietę na świecie, jej rodzinę i służbę. Królowa jest chyba jedyną osobą, która wie co myślą jedni o drugich. Podczas jej panowania, przez ponad 30 lat w jej rządzie zasiadali konserwatyści, przez 24 lata laburzyści, a teraz po raz pierwszy jest on koalicyjny. Oczywiście królowa wszystkich zna, od cesarza i cesarzowej Japonii do emira Kuwejtu. A jak wygląda jej najbliższe otoczenie? Wszyscy pracownicy pałacu Buckingham muszą odbyć szkolenia. Odbywa się kurs dla lokajów i kamerdynerów. Nie jest to jednak praca na całe życie i wielu z nich odejdzie, ale nie będą mieli problemu ze znalezieniem innego zajęcia, mając takie CV. Stażysta uczy się zanosić tace z herbatą rodzinie królewskiej i jej gościom, a także poznaje starą tradycję odbijania na maśle korony. Jeśli jakieś wydarzenie może być sprawdzianem dla całego dworu, to jest nim przyjazd któregoś ze światowych przywódców. W dyplomacji nie ma większego symbolicznego gestu niż oficjalna wizyta. Zwłaszcza tu poważnym rozmowom politycznym i handlowym towarzyszy olśniewające tło. Gospodarzem jest zawsze królowa, ale rząd odbiera jej gości. Ukoronowaniem każdej oficjalnej wizyty jest bankiet w sali balowej pałacu. Kolacje są dla ponad stu osób. Stół jest przygotowywany z wielką skrupulatnością: bezcenna porcelana, srebrne talerze pozłocone przez Jerzego IV, tysiące szklanek, po 6 dla każdego gościa. Wszystko ustawiane zgodnie z tradycją. A królowa osobiście wszystkiego pilnuje. Zawsze ogląda stół w towarzystwie marszałka dworu i jego zastępców. W czasie bankietów są wygłaszane mowy, a królowa woli ukryte mikrofony.Choć pałac Buckingham służy brytyjskim stosunkom handlowym i dyplomatycznym, musi również zarobić na swoje utrzymanie. Każdego lata, kiedy królowa na dwa miesiące wyjeżdża do Szkocji, pałac odwiedza pół miliona zwiedzających, którzy płacą po 18 funtów każdy. Królowa nie dostaje tych pieniędzy, bo przeznaczone są na utrzymanie Królewskiej Kolekcji, jednej z najwspanialszych na świecie. Jest ona własnością całego narodu, więc królowa nie może jej sprzedać. Na początku panowania królowej, zwiedzanie pałacu za pieniądze było nie do pomyślenia, tym bardziej sprzedawanie czegoś. To przykład jak wiele królowa zmieniła. W pałacu jest też sklep, największy i najważniejszy, bo przynosi najwięcej pieniędzy na królewską kolekcję. Sprzedają tu wszystko, począwszy od porcelany za ponad 3.000 funtów sztuka, do ściereczek 8.95. W jednym roku udało się ich sprzedać prawie 50.000. Niektóre wyroby są wzorowane na biżuterii królowej. Oczywiście nie ma tu diamentów. Można też kupić czepki kąpielowe. W pałacu Buckingham, zamku Windsor i pozostałych, potrzeba 50 milionów funtów, żeby utrzymać olbrzymią Królewską Kolekcję w dobrym stanie i udostępniać ją publiczności. Sama monarchia przeszła finansową restrukturyzację. Koszt jej utrzymania, wynoszący 32 miliony rocznie, w ciągu 20 lat został dwukrotnie zmniejszony. W pałacu Buckingham panuje ogromny ruch. W ciągu siedmiu lat, liczba królewskich gości wzrosła o połowę. Zarządca pałacu Ray Wheaton przed każdą audiencją sprawdza królewską trasę. Szacuje się, że królowa osobiście spotkała się z blisko 4 milionami osób. Wiele z nich uczestniczyło w przyjęciach, kiedy każdy zostaje najpierw przedstawiony, zanim królowa i książę zaczną krążyć pośród gości. Odbywa się to bardzo sprawnie. Zarządca pałacu podaje wizytówki, a marszałek dworu czyta królowej nazwiska. Następnie prywatny sekretarz wyjaśnia jej szeptem jaką instytucję bądź kraj dana osoba reprezentuje. Królowa prawie nigdy nie mówi dzień dobry ani do widzenia, co pozwala jej codziennie wypowiedzieć tysiące słów mniej. Poczta nie jest gromadzona w pałacu Buckingham. Jedna z dam dworu zawsze pomaga królowej w odczytaniu korespondencji. W roku jubileuszu królowa otrzymała dodatkowo 127.000 kartek i listów. Żaden monarcha nie przeżył takiej rewolucji w technikach komunikacji. Kiedy królowa zasiadła na tronie, telewizja była w powijakach, a dziś mamy Twitter, Facebook i YouTube. Elżbieta II jest królową znacznej części naszej planety. Jej jubileusz obchodzono we wszystkich 16 krajach Wspólnoty Narodów, której jest władczynią. Papua Nowa Gwinea ma sześć milionów mieszkańców i używa się tu więcej języków niż w jakimkolwiek innym kraju. Kiedy w 1975 roku uniezależniła się od Australii, jej mieszkańcy nie potrafili dokonać wyboru prezydenta, więc zamiast niego wybrali królową. Diamentowy jubileusz pozostanie na długo w pamięci mieszkańców Wielkiej Brytanii, krajów Wspólnoty Narodów i całego świata. 13:25 XVII KONKURS CHOPINOWSKI - NAJLEPSZE WYKONANIA POLONEZA, MAZURKÓW, SONATY Koncert, 45 min, Polska, 2020 Wykonawcy: Cho Seong - Jin, Charles Richard - Hamelin, Kate Liu Audycja przypomina wykonania nagrodzone nagrodami specjalnymi na XVII Międzynarodowym Konkursie Pianistycznym im. Fryderyka Chopina. Jury wyłoniło pianistów, którzy zaprezentowali najlepsze wykonanie poloneza (Seong - Jin Cho), najlepsze wykonanie mazurków (Kate Liu) oraz najlepsze wykonanie sonaty (Charles Richard - Hamelin). 14:25 CHŁOPCY Komediodramat, 80 min, Polska 1973 Reżyseria: Ryszard Ber Scenariusz: Stanisław Grochowiak Zdjęcia: Wiesław Rutowicz, Jerzy Łukaszewicz Muzyka: Jerzy Matuszkiewicz Aktorzy: Kazimierz Opaliński, Zofia Mrozowska, Zdzisław Mrożewski, Aleksander Dzwonkowski, Ignacy Machowski, Wacław Kowalski, Barbara Ludwiżanka, Maja Komorowska, Zofia Małynicz, Joanna Poraska, Krystyna Kołodziejczyk, Alina Szpakówna i inni "Kto z nas nie schodzi w kopalnie dzieciństwa? Kto z nas nie błądzi światłem po tych ścianach Gdzie w czarnych rzeźbach węgla kamiennego Pełno odcisków Paproci i zwierząt" - - pisał Stanisław Grochowiak w wierszu "Zejście", będącym swego rodzaju hołdem dla tego, co w człowieku jakże cenne - krainy dzieciństwa. Motyw powrotu do młodości, do czasu, kiedy kształtuje się ludzka osobowość, legł też u podstaw innego utworu autora "Ahaswera" - sztuki "Chłopcy", którą na ekran przeniósł Ryszard Ber. Głównymi bohaterami filmu są Kalmita, Pożarski, Jo - Jo, Smarkul, profesor Perlec i hrabina De Profundis - pensjonariusze domu starców, prowadzonego przez siostry zakonne. Jedna z nich, Maria, pragnie wprowadzić w życie ośrodka rządy silnej ręki i żelazną dyscyplinę. Czeka ją wszakże trudne zadanie. Mimo zaawansowanego wieku, jej podopieczni robią wszystko, by zachować jak największą niezależność. Ich walka z zasadniczą siostrą staje się miejscami groteskowa i przypomina sztubackie wybryki. Staruszkowie chichoczą z uciechy, gdy komuś uda się w łazience narysować "świński" obrazek. Niczym grupa młokosów przemycają do pokoju alkohol i kieliszki. Duchowym przywódcą buntowników jest 75 - letni Kalmita, umieszczony niegdyś w pensjonacie przez znacznie młodszą żonę. Małżonka, która do tej pory odwiedzała go raz do roku, niespodziewanie postanawia zabrać Kalmitę do domu. Czy pozostali na placu boju kontestatorzy znajdą w sobie dość siły, by skutecznie przeciwstawić się zakusom siostry Marii? Film Ryszarda Bera to wzruszająca, poetycka, znakomicie sfotografowana historia o ludziach zamkniętych we własnym, izolowanym świecie, żyjących wspomnieniami z "dawnych, dobrych lat". Wielką siłą "Chłopców" jest rewelacyjne aktorstwo. Po premierze filmu byli nawet krytycy, którzy pisali, że jest ono "za dobre". "Chłopcy" stali się także jednym z ważniejszych dokonań w artystycznej biografii Bera, którego kilka lat wcześniej krytycy w zasadzie spisali na straty. Tym filmem reżyser udowodnił, że negatywne oceny jego możliwości twórczych były przedwczesne. Sukces "Chłopców" to wprawdzie w dużej mierze zasługa doskonałego scenariusza Grochowiaka, ale autonomiczność filmowej inscenizacji Bera nie podlega dyskusji. Nagroda dla Kazimierza Opalińskiego na Międzynarodowym Festiwalu Filmów Telewizyjnych w Pradze w 1973 roku. 16:05 MISTRZOWIE KINA - FRANK SINATRA GŁOS AMERYKI (FRANK SINATRA: THE VOICE OF AMERICA) Film dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2015 Reżyseria: Annette Baumeister Film dokumentalny o Franku Sinatrze, amerykańskim piosenkarzu i aktorze pochodzenia włoskiego. Tańczył, śpiewał, grał w filmach zawsze z nieodłącznym, zwycięskim uśmiechem. Ten dokument odsłania kulisy sławy, przedstawia historię człowieka nazywanego The Voice. Jego muzyka jest uznawana za ponadczasową, zaś on sam za najwybitniejszego amerykańskiego piosenkarza XX wieku. Szacowany nakład ze sprzedaży wszystkich jego wydawnictw na całym świecie wynosi ponad 150 milionów egzemplarzy, co czyni go jednym z artystów z największą liczbą sprzedanych albumów muzycznych w dziejach. Kim był Francis Albert Sinatra i jaki był klucz do jego sukcesu? Dlaczego stał się ikoną i bohaterem, mimo że cierpiał na wiele traum, które wpłynęły na całą epokę. Sinatra kontynuował swoją karierę muzyczną aż do lat 90. Według legendy Sinatra został pochowany z piersiówką whisky Jack Daniel’s oraz garścią dziesięciocentówek. Sinatra zmienił oblicze muzyki popularnej, sprawił że dawne, zapomniane piosenki stały się na nowo przebojami (Night and Day czy I've Got You Under My Skin). Wizerunek sceniczny, sposób bycia i skomplikowane życie prywatne uczyniły z Sinatry prekursora gwiazd muzyki, idola tłumów. 17:10 KSIĘGA PRZESTRZENI S.II - PRZY ULICACH MNIEJSZYCH MIAST Magazyn, 29 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Wykonawcy: Bogna Świątkowska (prowadzący), Jarosław Trybuś (prowadzący) W tym wydaniu, bodaj po raz pierwszy w historii polskiej telewizji, zajmiemy się problematyką architektury i urbanistyki małych miast, miasteczek i obszarów wiejskich. Pokażemy interesujące rozwiązania przestrzeni publicznych, np. rynków, a także typowych budynków obecnych w małych ośrodkach, takich jak dworzec czy biblioteka. Zastanowimy się, czy polska architektura dojrzała już do wdrożenia dobrych wzorów tam gdzie o dobrą architekturę najtrudniej. W odcinku: - Dworzec PKP w Wągrowcu (Consultor); - Biblioteka Stacja Kultura w Rumii (Sikora Wnętrza); - Gminna Biblioteka Publiczna w Czarnym Borze (ISBA Grupa Projektowa); - Plac Targowy w Siechnicach (Maćków Pracownia Projektowa); - Rynek w Jaworznie (P. A. Nova); - Park Sensoryczny "Rosa" w Rydułtowach (Arkadiusz Górny Alternatywny Krajobraz); - Plac Targowy w Mszanie Dolnej (eM4. Pracownia Architektury. Brataniec); 17:45 KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - KTÓRĘDY PO SZTUKĘ - MAERTEN VAN HEEMSKERCK Magazyn, 6 min, Polska, 2018 Reżyseria: Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks Wykonawcy: Grażyna Bastek Tryptyk Ecce Homo to bodaj najsłynniejsze dzieło niderlandzkiego renesansu w Polsce. Jego autor, haarlemski malarz Maerten van Heemskerck (1498 - 1574) spędził w Rzymie cztery lata (1532 - 1536), studiując starożytne ruiny i rzeźby oraz dzieła współczesnych mu artystów, przede wszystkim Michała Anioła i Francesco Salviatiego. Po powrocie konsekwentnie wzbogacał rodzimą twórczość o wątki italianizujące i antyczne. Powstały w 1544 roku tryptyk Ecce Homo jest niezwykle harmonijną syntezą tego nowego stylu: recepcję sztuki włoskiej dokumentuje scena środkowa, zaś realistyczną tradycję niderlandzką podziwiamy w mistrzowskich portretach donatorów na skrzydłach bocznych. Tablica środkowa ilustruje epizod z Ewangelii św. Jana (J 19, 4 - 5): Piłat wyprowadza ubiczowanego Jezusa na ganek pretorium, by przed rozjuszonym tłumem wypowiedzieć słynne słowa "Oto człowiek" (Ecce homo), być może w nadziei, iż gawiedź podejmie decyzję o uwolnieniu - z okazji święta - Chrystusa, a nie Barabasza. 18:00 POŁOWY NA RZECE WSPOMNIEŃ - WARSZAWA 1910 Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1989 Reżyseria: Krzysztof Jasiński Scenariusz: Anna Wójcik Rydlewska Wykonawcy: Jerzy Waldorff (prowadzący) Film dokumentalny z cyklu "Połowy na rzece wspomnień". Jerzy Waldorff w swoim mieszkaniu pokazuje portrety swoich przodków. Odwiedza miejsca związane z jego dzieciństwem i snuje opowieść o Warszawie, jaką zapamiętał z tamtego okresu. Uzupełnieniem są fotografie i ilustracje archiwalne ze zbiorów Muzeum Historycznego i Biblioteki Narodowej w Warszawie. 18:55 18 PRZEGLĄD PIOSENKI AKTORSKIEJ - "SUKIENKI MIRY" - PIOSENKI MIRY ZIMIŃSKIEJ Artystyczne/estradowe (widowisko), 48 min, Polska, 1997 Reżyseria: Jacek Bunsch Scenariusz: Roman Kołakowski, Bogusław Klimsa Wykonawcy: Ewa Błaszczyk, Grażyna Barszczewska, Ewa Dałkowska, Krystyna Janda, Anna Romantowska, Katarzyna Skrzynecka, Magda Umer, Piotr Machalica, Roman Kołakowski Koncert poświęcony pamięci znakomitej polskiej artystki Miry Zimińskiej - Sygietyńskiej, urodzonej 22 lutego 1901 w Płocku, zm. 26 stycznia 1997 w Warszawie. W okresie międzywojennym występowała w warszawskich teatrach, kabaretach (np. Qui Pro Quo, Morskie Oko, Cyrulik Warszawski) i rewiach. W grudniu 1948 założyła wraz z Sygietyńskim Państwowy Zespół Pieśni i Tańca "Mazowsze". Od 1957 roku była reżyserem, kierownikiem artystycznym i dyrektorem "Mazowsza". Laureatka wielu nagród i najwyższych odznaczeń państwowych. Autorka dwóch tomów wspomnień. 01:10 KONCERT NA DWA FORTEPIANY - UTWORY FRYDERYKA CHOPINA (ADAM MAKOWICZ I LESZEK MOŻDŻER) Koncert, 40 min, Polska, 2004 Reżyseria: Jacek Dybowski Wykonawcy: Adam Makowicz, Leszek Możdżer We Wrocławiu w ramach festiwalu Jazztopad (listopad 2004, Filharmonia im. W. Lutosławskiego) odbył sie niezwykły koncert na dwa fortepiany, przy których zasiedli Adam Makowicz i Leszek Możdżer. Artyści zaprezentowali własne jazzowe interpretacje utworów Fryderyka Chopina. Wykonali również w duecie trzy utwory stanowiące rodzaj muzycznego dialogu pomiędzy własnymi stylami i interpretacjami utworów Chopina. Koncert prowadzili sami wykonawcy. 02:05 LEKKIE OBYCZAJE - TROJE NA GIGANCIE (THE ROAD WITHIN) Komediodramat, 96 min, USA, 2014 Reżyseria: Gren Wells Scenariusz: Florian David Fitz, Gren Wells Aktorzy: Robert Sheehan, Dev Patel, Zo Kravitz, Robert Patrick Cierpiący na Zespół Tourette'a Vincent po śmierci matki oddany zostaje do zakładu psychiatrycznego. Jego ojciec robi polityczną karierę i nie chce, by niepełnosprawny syn stanowił rysę na jego nieskazitelnym wizerunku. W ośrodku chłopak zaprzyjaźnia się z nadpobudliwym Alexem i cierpiącą na anoreksję Marie. Wspólnie uciekają z kliniki i wyruszają nad ocean, gdzie Vincent planuje rozsypać prochy zmarłej rodzicielki. 04:20 MŁODA POLSKA - FASCINATRIX Film fantasy, muzyczny, 18 min, Polska, 2018 Reżyseria: Justyna Mytnik Scenariusz: Justyna Mytnik Zdjęcia: Maciej Twardowski Aktorzy: Joanna Drozda, Maciej Musiałowski, Sebastian Łach Krótki film fantasy, muzyczny. "Fascinatrix" to musical o uciekinierce żądnej zemsty, która przebiera się za łowcę czarownic i przybywa na Zamek Inkwizycji... (ŹRÓDŁO: filmpolski.pl)