TVP Kultura Środa, 15.03.2023 08:40 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI Dysk./wywiad/debata, 26 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Jolanta Rzegocka, Anna Szałańska, Piotr Poraj Poleski Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Estonię, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Estończyków, odnalezienie w Estonii polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. Bohaterem odcinka jest.. 09:15 300 MIL DO NIEBA (300 MIL DO NIEBA) Dramat obyczajowy, 89 min, Polska 1989 Reżyseria: Maciej Dejczer Scenariusz: Maciej Dejczer, Cezary Harasimowicz Zdjęcia: Krzysztof Ptak Muzyka: Michał Lorenc Aktorzy: Wojciech Klata, Rafał Zimowski, Kama Kowalewska, Jadwiga Jankowska-Cieślak, Adrianna Biedrzyńska, Krzysztof Stroiński, Wiesław Komasa, Ryszard Mróz W 1985 roku bracia Zielińscy, piętnastoletni Adam i dwunastoletni Krzysztof, ukryci pod podwoziem ciężarówki przedostali się do Szwecji. Polskie władze za wszelką cenę starały się sprowadzić chłopców do kraju. Ich rodzice nie wystąpili z żądaniem ekstradycji, uważając, że synowie sami powinni decydować o swoim losie. Odebrano im w efekcie prawa rodzicielskie. Bracia pozostali w Szwecji. Do uzyskania pełnoletności mieszkali w rodzinie zastępczej. Dzisiaj są już całkowicie samodzielni. Film Macieja Dejczera obejrzeli na Kongresie Praw Człowieka i Obywatela w Strasburgu w 1989 roku. Powiedzieli o nim, że w pełni oddaje ich przeżycia. Jednak "300 mil do nieba" nie jest kroniką wydarzeń z 1985 roku, choć wiele fragmentów filmu powstało na podstawie dokumentacji tej niezwykle spektakularnej ucieczki. Filmowi bohaterowie - Jędrek i Grześ Kwiatkowscy - mieszkają z rodzicami i licznym rodzeństwem w barakowozie, żyjąc w bardzo ciężkich warunkach. Ojciec, nauczyciel historii, był dwukrotnie zwalniany z pracy za poglądy polityczne. Chłopcy postanawiają spełnić swoje marzenia o lepszym życiu i uciec na Zachód. Razem z nimi wybiera się szkolna koleżanka Elka. Jednak jedynie Jędrkowi i Grzesiowi udaje się przejechać przez granicę pod podwoziem TIR - a. Kiedy cieżarówka po kontroli granicznej wjeżdża na prom, chłopcy zmęczeni zasypiają. Budzą się już na lądzie i dowiadują się, że są w Danii. Tam trafiają do obozu dla uchodźców. Władze duńskie informują ich, że wkrótce zostaną odesłani do kraju. Ich losem zaczyna się interesować dziennikarka, która wyemigrowała z Polski. Dzięki jej staraniom chłopcy otrzymują azyl. To również ona pomaga braciom skontaktować się z rodzicami. W dramatycznej rozmowie przez telefon ojciec zdobywa się na to, by powiedzieć synom, żeby nigdy nie wracali do kraju. Felix dla najlepszego filmu młodego reżysera europejskiego oraz nagroda na FPFF w Gdyni za najlepszy debiut. 11:00 U PANA BOGA W OGRÓDKU - ODC. 2/12 Serial komediowy, 39 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bromski Scenariusz: Jacek Bromski Zdjęcia: Ryszard Lenczewski Aktorzy: Krzysztof Dzierma, Andrzej Beya-Zaborski, Emilian Kamiński, Jan Wieczorkowski, Agata Kryska, Wojciech Solarz, Irina Łaczina, Mieczysław Fiodorow, Małgorzata Sadowska, Alicja Bach Wielkanoc. Przed kościołem tłum ludzi odświętnie ubranych okrążastoły zastawione koszyczkami. Ksiądz odmawia modlitwę, a potem zbliża się do stołu i błogosławi Boże dary, kropiąc kropidłem. Świadek koronny, Bocian, zajeżdża pod sklep. Po drugiej stronie wyrostek bierze zamach wiadrem pełnym wody. Bocian jest szybszy. Wyjmuje zza pasa pistolet i mierzy prosto w oczy chłopaka. Chłopak zamiera ze strachu, po chwili ucieka. Ksiądz i Ratajowa pracują w warzywniku. Przez furtkę w płocie wchodzą komendant i burmistrz, mocno podenerwowani. Skarżą się na zachowanie Bociana. Ksiądz obiecuje pomoc. 11:55 ROBERT MITCHUM, BUNTOWNIK Z HOLLYWOOD (ROBERT MITCHUM, HOLLYWOOD'S BAD BOY) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2018 Reżyseria: Stphane Benhamou Dokumentalny portret Roberta Mitchuma, najbardziej znanego z filmów: "Człowiek z przeszłością", "Rzeka bez powrotu", "Noc myśliwego", "El Dorado" i "Córka Ryana". 14:15 ZAKOCHANY ANIOŁ Komedia romantyczna, 96 min, Polska 2005 Reżyseria: Artur Więcek "Baron" Scenariusz: Witold Bereś, Artur Więcek "Baron" Zdjęcia: Piotr Trela Muzyka: Grzegorz Turnau Aktorzy: Krzysztof Globisz, Jerzy Trela, Anna Radwan - Gancarczyk, Janusz Gajos, Kamil Bera, Mieczysław Grąbka, Marta Bizoń, Tomasz Schimscheiner, Paweł Świderski, Dorota Segda, Andrzej Kozak i inni Anioł Giordano pojawił się w Krakowie w 2002 r. , kiedy to powstała pierwsza część filmowej opowieści o jego losach. Niebiański przybysz trafił tam za karę i przez pomyłkę. Za karę, bo w Niebie nie chciał nosić skrzydeł, nie przepadał za myciem, zaniedbywał obowiązki i - co gorsza - lubił też zapalić, wypić i posłuchać dobrego rock and rolla. Dlatego co i raz wymykał się do czyśćca, gdzie spotykał się z samym Elvisem Presleyem. A przez pomyłkę, bo miejscem jego zsyłki miała być Holandia, lecz zamiast "Holland" złośliwy kolega Giordana wystukał na niebiańskim komputerze "Poland". Poetycka, refleksyjno - romantyczna komedia spodobała się zarówno krytykom, jak i widzom, film zebrał sporo nagród. Jego autorzy postanowili więc po trzech latach wrócić do tej historii i pokazać, jak anioł przystosował się do ziemskiego życia i jak radzi sobie wśród ludzi. Wyjątkowy urok i wdzięk tego filmu oraz jego jakże krakowski klimat podkreślają malownicze kadry najpiękniejszego z polskich miast i muzyka Grzegorza Turnaua, a dobro i ciepło, którymi przepojona jest cała opowieść, nieodparcie udzielają się widzom. Giordano żyje sobie w Krakowie jak u Pana Boga za piecem. Opiekuje się Karolem, 10 - letnim synem swojej zmarłej przyjaciółki Hanki, przyjaźni się z kloszardem Szajbuskiem i bez nadmiernego wysiłku spełnia - zgodnie ze swoją misją - przynajmniej jeden dobry uczynek dziennie. Choć na zesłaniu, nadal może też liczyć na opiekę i pomoc niebiańskich zwierzchników. Co miesiąc spada mu z nieba portfel z wypłatą, wciąż potrafi chodzić po wodzie, a magiczny płyn w aerozolu zastępuje mu wszelkie narzędzia, jeśli przypadkowo coś się w domu zepsuje. Niestety, cięcia budżetowe dotykają także najwyższe kręgi. W ramach ograniczania wydatków archanioł Rafael postanawia całkowicie uczłowieczyć Giordana i zakończyć jegosponsorowanie. Wkrótce Anioł ze zdziwieniem stwierdza, że nikt w Niebie nie odbiera już jego telefonów, magiczny płyn się skończył, a próba spaceru po wodzie kończy się gwałtownym chlupnięciem. Co gorsza, Giordano odkrywa swoją męską tożsamość, co wprawia go w prawdziwe przerażenie i powoduje załamanie nerwowe. Nieszczęśnik trafia do szpitala psychiatrycznego w stolicy, skąd pośpiesznie wyciąga go Szajbusek z pomocą swego warszawskiego kolegi, Lupina, i ponownie sprowadza do Krakowa. Tam oddaje go w ręce młodej pani psycholog, Romy, licząc, że ona znajdzie jakąś radę na rozterki i smutki przyjaciela. Giordano zakochuje się w Romie, o czym upewnia go lektura rozmaitych poradników na ten temat. Ich autorzy wyjaśniają, na czym polega ten niezwykły stan, doradzają też, jak wyznać ukochanej miłość, zorganizować pierwszą randkę itp. Kłopot jednak w tym, że Roma przeżyła właśnie zawód miłosny i nie kwapi się z wchodzeniem w nowy związek, tym bardziej że etyka zawodowa zabrania jej romansowania z pacjentami. Na szczęście, anielscy zwierzchnicy jeszcze raz przychodzą Giordanowi z pomocą. 16:05 MISTRZOWIE KINA - BELMONDO WSPANIAŁY (BELMONDO LE MAGNIFIQUE) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2017 Reżyseria: Bruno Sevaistre Film dokumentalny, którego bohaterem jest Jean - Paul Charles Belmondo. Dzięki ponad 70 filmom i 160 milionom sprzedanych biletów, aktor był największą gwiazdą francuskiego kina. W wieku 17 lat zaczął grać na scenie. Filmy przyniosły mu sławę i pieniądze, lecz jego pasją pozostał teatr. Gdyby w tym czasie istniało słowo bankowość, miałoby ono zastosowanie w jego przypadku. Osoby poniżej 30. roku życia nie wiedzą, że grał u wszystkich reżyserów Nowej Fali, takich jak: Jean - Luc Godard, Jean - Pierre Melville, Claude Sautet, Louis Malle, Alain Resnais i Claude Chabrol. Osoby powyżej 50. roku życia nie mogą zapomnieć o jego żarliwości, pokazie siły i wyczynach, które sam wykonał. Jedni nazywali go Belmondo, inni Bebel. 22 sierpnia 2001 roku wyszedł z paryskiego szpitala, w którym przebywał dwa tygodnie z powodu udaru mózgu. W 2021 roku, w kwietniu aktor obchodził 88. urodziny. 17:10 KSIĘGA PRZESTRZENI S.III - PRZYJEMNE I POŻYTECZNE Magazyn, 28 min, Polska, 2019 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski Wykonawcy: Jakub Tolak Architektura czasu wolnego to dziś bardzo szerokie pojęcie. Projektanci budynków przyjemnych i pożytecznych opowiadają o nowych tendencjach w ich projektowaniu. W podróży po Polsce odwiedzamy obiekty tak różne jak eksperymentatorium schowane pod skarpą, oceanarium i wystawa o wodzie w komorze dawnych filtrów. Wizyta w mediatece pokaże nowe tendencje w projektowaniu lokalnych obiektów kultury. Odwiedzimy także budowę najbardziej niezwykłego z polskich kościołów XX i XXI wieku. 17:45 ZAGINIONE SKARBY - "WALKA KARNAWAŁU Z POSTEM" Film animowany, 6 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Muzyka: Michał Izydorczyk Wykonawcy: Kacper Kaliszewski Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek przedstawia losy dzieła Pietera Brueghela młodszego (1564 - 1638), którym jest "Walka karnawału z postem". To malowana opowieść o barwnie przedstawionym konflikcie światopoglądowym i moralnym. Obraz był ozdobą kolekcji Stanisława hrabiego Ursyn Rusieckiego do roku 1934. Wtedy hrabia przekazał go w darze Muzeum. W chwili utraty, w 1941 roku, właścicielem obrazu było Muzeum Narodowe w Krakowie. 18:00 JERZY WALDORFF. POŁOWY NA RZECE WSPOMNIEŃ - TEATR CIENI Dysk./wywiad/debata, 32 min, Polska, 1990 Scenariusz: Anna Wójcik Rydlewska Zdjęcia: Zbigniew Nowak Jerzy Waldorff snuje wspomnienia dotyczące życia teatralnego dawnej Polski. Program jest bogato ilustrowany fotografiami i portretami aktorów i aktorek z tamtych lat. Zdjęcia kręcone są na scenie i widowni Teatru Wielkiego w Warszawie, na terenie Muzeum Teatralnego (Sale Redutowe) oraz przed jednym z warszawskich domów, gdzie tuż po wojnie mieszkali aktorzy. 18:40 ACH ŚPIJ KOCHANIE - PRZEBOJE MIĘDZYWOJENNEGO DWUDZIESTOLECIA Artystyczne/estradowe (widowisko), 23 min, Polska, 1996 Autor: Ryszard Wolański Wykonawcy: Aleksander Żabczyński, Eugeniusz Bodo, Hanka Ordonówna, Grupa Vox, Andrzej Zaucha, Irena Santor, Kalina Jędrusik, Bohdan Łazuka, Grzegorz Turnau Program przypomina najpopularniejsze przeboje lat trzydziestych w wersjach oryginalnych i interpretacjach powojennych gwiazd polskiej piosenki. 19:15 POWRÓĆMY JAK ZA DAWNYCH LAT - WIECZÓR 2 Artystyczne/estradowe (widowisko), 30 min, Polska, 1978 Reżyseria: Janusz Rzeszewski Scenariusz: Grażyna Lustych, Janusz Rzeszewski Wykonawcy: Andrzej Piszczatowski, Jarema Stępowski, Bohdan Łazuka, Jan Kobuszewski, Jolanta Zykun, Krystyna Tkacz, Barbara Rylska, Hanna Orsztynowicz, Elżbieta Dmochowska, Tadeusz Suchocki Widowisko muzyczne zrealizowane na podstawie piosenek z repertuaru teatrzyków i kabarecików Warszawy międzywojennej. 20:00 NA WSCHÓD OD HOLLYWOOD - ÁGA (ÁGA) Dramat, 92 min, Bułgaria/Niemcy/Francja 2018 Reżyseria: Milko Lazarow Scenariusz: Milko Lazarow, Simeon Wentisławow Aktorzy: Michaił Aprosimow, Feodosia Iwanowa, Galina Tichonowa, Siergiej Egorow Dramat "Ága" został okrzyknięty jednym z najbardziej niezwykłych filmów Berlinale 2018. Zdobył też nagrody na festiwalach w Valladolid, Lublanie, Sarajewie, Kairze. Pokazuje świat, który już zanika. Świat, w którym żyją bohaterowie filmu Nanuk i Sedna. Starzejąca się para wiedzie zupełnie inne, samotne życie w lodowej krainie, daleko na północy Jakucji. Okna ich chatki wychodzą na skutą lodem pustynię. Ich egzystencja zamyka się w kilku stałych czynnościach, które wykonują niezmiennie od lat: polowanie, później oprawianie, następnie oporządzanie izby, posiłek. Najistotniejszą częścią życia Nanuka i Sedny są jednak opowieści o tradycjach, które wciąż kultywują oraz bolesne wspomnienia związane z ich córką, tytułową Ágą. Dziewczyna przed laty opuściła rodzinny dom i poszła szukać szczęścia w mieście. Nie wiadomo dokładnie, co zaszło w domu, dlaczego zostawiła rodziców zupełnie samych. Wyjechała do Mirnyju, "diamentowej" stolicy Rosji, by pracować w kopalni. Oglądając kolejne sceny filmu widz poznaje bliżej bohaterów, Nanuka i Sednę, jest świadkiem ich rozterek i tęsknot. Jest im smutno i ciężko na sercu. Pozostali przecież w tej niegościnnej krainie całkiem sami. 22:50 WIĘCEJ NIŻ FIKCJA - ZAPAŁ (ABLAZE) Film dokumentalny, 80 min, Australia, 2021 Reżyseria: Alec Morgan, Tiriki Onus Muzyka: Jen Anderson Tiriki Onus postanawia odkryć tajemnicę 70 - letniego niemego filmu, który nakręcił jego dziadek, australijski aborygeński filmowiec William Bill Onus. W latach 40. XX wieku walczył on o ożywienie i odtworzenie kultury i obyczajów Aborygenów oraz zainicjował ruch w obronie ich praw obywatelskich, przeciwstawiając się zasadom obowiązującym w ówczesnym społeczeństwie australijskim. 00:25 MOODS CLUB, ZURICH 2019 WITH FORQ, ANTIBALAS, AND MORE - NA ŻYWO Z KLUBU JAZZOWEGO MOODS - FORQ (MOODS CLUB, ZURICH 2019 WITH FORQ, ANTIBALAS, AND MORE) Koncert, 106 min, Szwajcaria, 2019 Reżyseria: Claudio Cappellari Seria koncertów jazzowych zarejestrowanych podczas festiwalu jazzowego z Moods Club 2019 w Zurychu. 04:10 CZUWAJ Thriller, 85 min, Polska 2020 Reżyseria: Robert Gliński Scenariusz: Robert Gliński, Dorota Jankojć - Poddębniak Aktorzy: Mateusz Więcławek, Jakub Zając, Maciej Musiałowski, Leszek Lichota Dwie grupy młodzieży z odmiennych światów, reprezentujące dwa różne systemy wartości zostają postawione naprzeciw siebie na skutek ryzykownej decyzji dorosłych. To co miało być lekcją odpowiedzialności i tolerancji przeradza się w twardą walkę o przywództwo. Z jednej strony wiara w szlachetne ideały, a z drugiej brutalne prawo silniejszego. Relacje między młodymi ludźmi stają się napięte; odizolowani od zewnętrznego świata, ujawniają swoje prawdziwe, szokujące oblicza. (opis dystr.)