TVP Kultura Piątek, 17.03.2023 Zmiany z dnia 11.03.2023 w stosunku do raportu z dnia 08.02.2023 (dodano pozycję programową) 17:40 RES POLONIAE - O POLSCE Z ODDALI - HENDRIK LINDEPUU Dysk./wywiad/debata, 26 min, Polska, 2023 Reżyseria: Piotr Poraj Poleski Scenariusz: Jolanta Rzegocka, Anna Szałańska, Piotr Poraj Poleski Program "Res Poloniae - o Polsce z oddali" to cykl wywiadów przeprowadzonych przez Jolantę Rzegocką w różnych krajach. Tym razem dziennikarka odwiedza Estonię, gdzie rozmawia z przedstawicielami kulturalnych elit. Misją programu jest wzajemne poznanie się Polaków i Estończyków, odnalezienie w Estonii polskich śladów, a także uświadomienie sobie wszystkiego, co może łączyć obydwa narody. Bohaterem odcinka jest Hendrik Lindepuu, wybitny tłumacz literatury polskiej na język estoński, a także pisarz, autor popularnych kryminałów. Zaczynał jako krytyk teatralny i filmowy, w latach 80. zafascynował się polskim teatrem i filmem. Duże wrażenie na nim jak 13 - latku zrobił film A. Wajdy "Popioły". Przeczytał też wówczas Trylogię z tłumaczeniu z lat 30. kiedy to w Estonii tłumaczono dużo polskiej literatury bezpośrednio z języka polskiego. Zakochany w teatrze i filmie polskim, tłumaczył najpierw prozę, potem poezję: Tadeusza Rożewicza, Zbigniewa Herberta, Anny Świrszczyńskiej. Jest też autorem przekładów twórczości Witolda Gombrowicza i Sławomira Mrożka. Wydawał m.in. książki Czesława Miłosza, Leszka Kołakowskiego, Olgi Tokarczuk, zbiory wierszy Adama Zagajewskiego. Jego tłumaczenia literatury polskiej są recenzowane we wszystkich najważniejszych estońskich mediach. Przyjeżdża na festiwale literackie do Polski. Jest laureatem nagrody Transatlantyk. (dodano pozycję programową) 20:00 WIECZÓR KINOMANA - WSTĘP DO FILMU - ŁOWCA JELENI Dysk./wywiad/debata, 5 min, Polska, 2023 Łukasz Jasina rozmawia z krytykiem filmowym Łukaszem Adamskim o filmie "Łowca jeleni", reż. Cimino Michael. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 20:05 WIECZÓR KINOMANA - ŁOWCA JELENI (DEER HUNTER) Dramat psychologiczny, 176 min, USA 1978 Reżyseria: Michael Cimino Scenariusz: Deric Washburn Zdjęcia: Vilmos Zsigmond Muzyka: Stanley Myers Aktorzy: Robert De Niro, John Cazale, John Savage, Christopher Walken, Meryl Streep, George Dzundza, Chuck Aspegren, Shirley Stoler, Rutanya Alda, Pierre Segui, Mady Kaplan i inni Obsypane prestiżowymi nagrodami dzieło Michaela Cimino, twórcy m. in. "Wrót niebios" (1980) i "Roku Smoka" (1985). Akademia Filmowa przyznała "Łowcy jeleni" pięć złotych statuetek, w tym za najlepszy film, najlepszą reżyserię oraz za najlepszą rolę drugoplanową dla Christophera Walkena. Debiutujący jako reżyser Michael Cimino został ponadto uhonorowany Złotym Globem. Nominacje do Oscarów otrzymali aktorzy Robert De Niro i Meryl Streep oraz autor scenariusza. "Łowca jeleni", którego Amerykanie zaprezentowali na festiwalu w Berlinie Zachodnim, wywołał protest delegacji radzieckiej zarzucającej reżyserowi przedstawienie w fałszywym świetle dzielnego narodu wietnamskiego. Zrealizowany w 1978 roku legendarny film Cimino był w krajach socjalistycznych ostro tępiony przez cenzurę. Akcja "Łowcy jeleni" rozpoczyna się u schyłku lat 60. w niewielkim przemysłowym miasteczku Clairton w Pensylwanii wśród społeczności wywodzącej się z Ukrainy. Bohaterami są trzej młodzi robotnicy Mike (Robert De Niro), Nick (Christopher Walken) i Steven (John Savage) pracujący w niebezpiecznych warunkach przy piecu hutniczym. Powołani do wojska przyjaciele jadą do Wietnamu. W przeddzień wyjazdu najmłodszy z nich, Steven, żeni się z Angelą, która jest w ciąży, chociaż nie jest pewien, czy to on jest ojcem dziecka. Ślub młodej pary odbywa się szczególnie uroczyście. Huczne wesele ma charakter publicznego święta ku czci bohaterów ruszających na wojnę. Niezwykle rozbudowana sekwencja zabawy ukazuje rosyjskie tańce, tłum weselnych gości, ich przywiązanie do tradycji przywiezionych ze "starego kraju". Uroczystości odbywają się według starego obrządku celebrowanego przez przodków. Po weselu Mike i Nick wraz z innym kolegami - Stanem, Johnem i Axelem, wybierają się na polowanie. W Wietnamie Nick, Mike i Steven przeżywają prawdziwe piekło. Amerykańscy jeńcy zmuszani są przez północnowietnamskich żołnierzy do gry w "rosyjską ruletkę". Po okrutnych przeżyciach dwaj przyjaciele wracają do kraju. Mike jest cały i zdrów, lecz Steven porusza się na wózku inwalidzkim. Trzeci z towarzyszy niedoli pozostaje w Wietnamie. W Sajgonie gra w "rosyjską ruletkę", tym razem z własnej woli, dla pieniędzy. Mike wkrótce przyjeżdża po niego, usiłuje nakłonić do powrotu do domu. Jednak Nick nie poznaje przyjaciela. Szok, jakiego doznał podczas pierwszej gry o własne życie, pozostawił w nim trwały ślad.