TVP Historia Środa, 22.03.2023 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 22 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1925 - otwarto skocznię narciarską w Zakopanem; 1960 - opatentowano laser; 1983 - szef peerelowskiego MSW przedstawił w sejmie bilans stanu wojennego; 2000 - Jan Paweł Wielki w Betlejem; 07:10 WOJENNE DZIEWCZYNY S.II - ODC. 15 (SERIA II ODC. 2) Serial wojenny, 43 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Marek Kreutz, Ewa Popiołek Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Michał Czernecki, Józef Pawłowski, Tomasz Włosok, Joanna Balas, Maria Dębska, Katrin Buhring, This Maag, Marek Ślosarski, Sebastian Jasnoch, Magdalena Czerwińska, Dariusz Majchrzak Major Powała przesłuchuje Kamila Brodzkiego. Nie wierzy, że porucznik cierpi na całkowitą amnezję. Do pokoju wchodzi niespodziewanie Irka, podbiega do Kamila, lecz on jej nie poznaje. Irka ma żal do brata, że ukrywał przed nią prawdę. Witek mówi siostrze, że Kamil może zostać oskarżony o zdradę i oddany pod sąd. Do domu Nawrota przychodzą Niemcy, z którymi Rozi robi interesy. Kobieta częstuje ich bimbrem. Do pijanych Niemców docierają odgłosy na piętrze, znajdują ukrytych Konstantego i Zoję. Niezauważona do tej pory Marysia oddaje do Niemców dwa celne strzały. Na folwarku Grudzińskiego Irce udaje się wejść podstępem do pokoju Kamila. Dziewczyna tłumaczy narzeczonemu sytuację, w jakiej się znalazł i przekonuje o konieczności ucieczki do Warszawy. Powała, dowiedziawszy się o ucieczce obojga, wycofuje Witka z akcji i daje mu rozkaz zameldowania się w Warszawie u komendanta rejonu. Po wpadce u Nawrota, Marysia z rodziną znajduje schronienie u profesora Wójtowicza. Irce z Kamilem pomaga w Warszawie Ewka, która lokuje ich w konspiracyjnym mieszkaniu. Andrzej pomaga Marysi w znalezieniu bezpiecznego mieszkania. Lokuje ją u swojej znajomej sprzed wojny - Natalii Wieleżyńskiej. Margarethe udaje się do Abwehry w Sulejówku, gdzie proponuje Brennerowi współpracę. Informuje Niemca, iż ustaliła, że Kamil Brodzki żyje. 08:05 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WSZYSTKO DLA OJCZYZNY, NIC DLA MNIE Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Wszystko dla Ojczyzny, nic dla mnie" Program poświęcimy postaci Piotra Wysockiego. To on poprowadził w Warszawie do walki podchorążych. To on stal się symbolem powstania listopadowego. Ta część jego życiorysu jest powszechnie znana, my zajmiemy się jego dalszymi losami. 6 września 1831 r. został ranny podczas obrony warszawskiej Woli. Podzielił los wielu walczących Polaków i dostał się do niewoli rosyjskiej. W trzecią rocznicę wybuchu powstania sąd skazał Piotra Wysockiego na karę śmierci przez powieszenie. Car zamienił jednak karę śmierci na 20 lat ciężkich robót na Syberii. W 1857 r. gubernator zezwolił Wysockiemu na powrót z zesłania. Osiadł wówczas w Warce. Śladów bytności Wysockiego w Warce spróbujemy poszukać. "Niedokończona historia" Kolejna nasza opowieść wprawdzie dotyczy zdarzeń z września 1939 roku rozgrywających się na terenie walk grupy operacyjnej Narew, ale w generalnej wymowie też toczyć się będzie wokół niedomkniętych rachunków człowieka współczesnego z wojną. 08:40 HISTORIA POLSKI - KTO RATUJE JEDNO ŻYCIE Film dokumentalny, 48 min, Polska, 1998 Reżyseria: Ewa Kurek Scenariusz: Ewa Kurek Zdjęcia: Michał Góral Wykonawcy: Grażyna Ruszewska, Jan Nowacki Film przedstawia relacje i przeżycia osób narodowości żydowskiej, które w czasie II wojny światowej, jako dzieci, zostały uratowane przez siostry zakonne przed Holocaustem. 09:50 NIEDZIELNY PORANEK Film dokumentalny, 18 min, Polska, 1955 Reżyseria: Andrzej Munk Scenariusz: Andrzej Munk Zdjęcia: Romuald Kropat Muzyka: Jan Krenz Film z 1955 roku, ukazujący nową, odbudowaną Warszawę. 10:10 SENSACJE XX WIEKU - CZERWONA ORKIESTRA Kameralne i studyjne (widowisko), 49 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Włodzimierz Adamski, Andrzej Szczytko, Zbigniew Paterak, Krzysztof Stelmaszczyk, Jerzy Braszka, Robert Więckiewicz, Sławomir Orzechowski, Andrzej Pściuk, Leon Charewicz, Antoni Ostrouch, Dariusz Krzemiński, Rafał Kuliński, Renata Cichecka, Mariusz Samociuk, Andrzej Bogdański Czerwona Orkiestra to komunistyczna organizacja szpiegowska, która aktywnie zaczęła działać na terenach okupowanych przez Niemców, krótko po ataku Hitlera na Rosję. Twórcą Czerwonej Orkiestry był polski Żyd z Nowego Targu, Leopold Trepper. Siatka, którą Trepper budował od 1938 roku, była najlepiej działającą organizacją szpiegowską drugiej wojny światowej i ogromnym problemem niemieckiej Abwehry. 11:10 POWSTANIA ŚLĄSKIE... MUZYCZNE HISTORIE Film dokumentalny, 53 min, Polska, 2020 Reżyseria: Mirosław Basaj Scenariusz: Mirosław Basaj Wykonawcy: Józef Skrzek, Stanisław Sojka, Joanna Bartel, Grzegorz Płonka, Zespół Oberschlesien, Górnicza Orkiestra Dęta Bytom Powstania Śląskie to trzy konflikty zbrojne na Górnym Śląsku, które miały miejsce w latach 1919 - 1921 między ludnością polską i niemiecką. Odbyły się w okresie formowania się Państwa Polskiego po zakończeniu I wojny światowej. Pierwsze powstanie śląskie trwało od 16 sierpnia do 24 sierpnia 1919 r. Drugie powstanie śląskie od 19/20 sierpnia do 25 sierpnia 1920 r. Trzecie powstanie śląskie od 2/3 maja (już po plebiscycie) do 5 lipca 1921 r. Ostatni świadkowie tamtych wydarzeń nie żyją od wielu lat. Chcemy sprawdzić, jaka jest świadomość tamtych zdarzeń i przypomnieć je w sposób nowoczesny i przystępny dla młodych widzów. Zarejestrujemy to, co pozostało w świadomości potomnych, jakie opowieści, historie, dokumenty i pamiątki zostały po powstańcach śląskich. Wystąpi dwóch wnuków i prawnuk powstańców śląskich, którzy starają się przechowywać i pielęgnować pamięć Powstań Śląskich. 12:45 PASZPORTY PARAGWAJU Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Robert Kaczmarek Film "Paszporty Paragwaju" opowiada o działalności grupy Aleksandra Ładosia, czyli nielegalnej polsko - żydowskiej struktury, zajmującej się masowym fałszowaniem dokumentów dla ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Dotyczy to głównie okresu tzw. Akcji Reinhardt, której celem była zagłada ludności żydowskiej. "To Polacy pomogli najwięcej, polskie państwo nie mogło zrobić więcej. Przede wszystkim polskie państwo nie miało terytorium, było okupowane, więc dyplomaci i polski rząd na uchodźstwie robili, co mogli" - powiedział jeden z bohaterów filmu, Markus Blechner, konsul honorowy RP w Szwajcarii. W skład grupy wchodzili dyplomaci żydowskiego i polskiego pochodzenia, m.in. konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie wlatach 1939 - 45 Konstanty Rokicki, ambasador Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz i dyplomata Juliusz Kuehl. Należeli do niej także poseł na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz przedstawiciel organizacji żydowskich Chaim Eiss. Paszporty krajów latynoskich, głównie Paragwaju, Salwadoru, Hondurasu, Boliwii, Peru i Haiti, chroniły swoich posiadaczy w gettach przed wywózką do niemieckich obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano do obozów dla internowanych, gdzie pewna część z nich doczekała końca wojny. 13:45 WIDOKI Z RAJU. KULTURA OGRODOWA W ŚWIECIE ISLAMU - ODC. 2 INDIE. SPLENDOR CZASÓW MOGOŁÓW (A GLIMPSE OF PARADISE - GARDEN CULTURE IN THE ISLAMIC WORLD) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Veronika Hofer Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny - podróż po świecie islamu. Rozpoczyna się w ogrodach Imperium Perskiego, obejmuje zielone oazy na subkontynencie indyjskim, w Afryce Północnej i południowej Hiszpanii, a kończy refleksją o przyszłości w państwach Zatoki Perskiej. Ogrody są wehikułem do poznania i zrozumienia całego obszaru kulturowego w jego odrębności. Dokument skierowany jest do odbiorców zainteresowanych podróżami i kulturą, ale także do tych, którzy chcą poznać rejony o coraz większym znaczeniu na świecie, ich historię i kulturę. Odcinek 2 - "Indie". Splendor czasów Mogołów. Indie. Gęsto zaludnione i pełne kolorytu, biedne i pogrążone w chaosie. A jednak tutejsze ogrody świadczą o ich bogactwie i porządku. W jaki sposób zdołały uzyskać balans pomiędzy orientalną wspaniałością i rygorem islamskiej kultury ogrodowej? Wyruszyliśmy w odkrywczą podróż do najwspanialszych ogrodów kultywowanych pośród harmidrui zgiełku współczesnych Indii. W Indiach mieszka prawie jedna piąta ludności świata. To sprawiło, że okręg rządowy w Nowym Delhi stał się ważnym punktem na politycznej mapie świata. Prezydent Indii mieszka i rządzi za tą bramą i w tym ogrodzie. Teren ten, widziany z góry, wygląda jak dywan, z wzorem poprzecinanym surową geometrią osi i kanałów nawadniających. Jest to jednak zdecydowanie ogród, zaprojektowany według islamskich zasad. Jak to możliwe, że głowa państwa w kraju zamieszkanym w dużej mierze przez Hindusów żyje w otoczeniu ogrodów islamskich? Ogród powstał ponad sto lat temu, gdy Brytyjczycy przenieśli siedzibę rządu z Kalkuty do Delhi w północnych Indiach. Zbudowali w tym celu nowe miasto, Nowe Delhi, z własną siedzibą rządu i ogrodem. W ten sposób brytyjscy władcy kolonialni skupili się na poznanych tu ogrodach, łącząc zawarte w nich pomysły z własnym zamiłowaniem do wystawnych kwietników. 14:50 KORONACJA KRÓLOWEJ ELŻBIETY II (THE CORONATION OF QUEEN ELIZABETH II) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2012 Koronacja Elżbiety II była ogromną operacją logistyczną i w Wielkiej Brytanii wydarzeniem niezwykle ważnym. Dokument spełnia obietnicę i odsłania jej kulisy, czerpiąc z archiwów, wspomnień naocznych świadków i uczestników (na przykład dam dworu czy śpiewaka z chóru w opactwie Westminsterskim). O kontrowersjach tylko napomyka - na uroczystość nie zaproszono byłego króla Edwarda VIII i jego żony rozwódki, Szkoci czuli się niedowartościowani, zaś niektórzy royalsi byli przeciwni obecności kamer telewizyjnych. Główna bohaterka wydaje się spięta i nieco speszona ciężarem korony. Ustanawiając nowe rządy młodej królowej i jej małżonka, brytyjska rodzina królewska wskazywała jednoczące znaczenie współczesnej monarchii oraz wierność tradycji i ciągłości korony na Wyspach. Początkowo sama skala wydarzenia oraz naciski wysoko postawionych osób, które chciały przy tej okazji zagrać pierwsze skrzypce, zapowiadały, że całe przedsięwzięcie najprawdopodobniej zamieni się w katastrofę. 2 czerwca 1953 roku padał deszcz, co nie zniechęciło jednak tłumu gapiów. Reakcje londyńczyków świadczą, że monarchizm był wówczas mocno zakorzeniony. Pod panowaniem młodej Elżbiety łatwiej było też zapomnieć o wojnie i powojennej depresji. Szacuje się, że uroczystość koronacji, która nigdy w tej formie nie zostanie powtórzona, podziwiało na ekranach małych, biało - czarnych telewizorów 20 milionów ludzi. 17:05 WOJENNE DZIEWCZYNY S.II - ODC. 16 (SERIA II ODC. 3) Serial wojenny, 44 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Ewa Popiołek Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Michał Czernecki, Józef Pawłowski, Katrin Buhring, This Maag, Sebastian Jasnoch, Magdalena Czerwińska W Warszawie Witek z Ewką udają się do konspiracyjnego mieszkania, w którym mają się zatrzymać. Ewka odkrywa, że żona właściciela jest w obozie w Auschwitz. Zdenerwowany mężczyzna przyznaje się do zdrady, mówi, że Niemcy obiecali uwolnić jego żonę w zamian za wydanie ich. W ostatniej chwili zakochani uciekają przed obławą zorganizowaną przez Margarethe. Po kontakcie z Alfą, Ewka i Witek trafiają do Dowódcy Wydziału Łączności przy Komendzie Głównej. Okazuje się, że jest tam była dziewczyna Witka pseud. Leokadia oraz kurier podziemia pseud. Orsza. Leokadia zleca Ewce zadanie polegające na kradzieży niemieckiego formularza Marschbefehl (rozkaz wyjazdu), który jest niezbędny kurierowi udającemu się w niemieckim mundurze do Londynu. Kasia Wieleżyńska, która podkochuje się w doktorze Andrzeju i jest zazdrosna o Marysię, przeszukuje rzeczy przebywającej u nich dziewczyny. Odkrywa że jest ona Żydówką. Próbuje namówić matkę, by pozbyły się jej. Irka organizuje w stacji krwiodawstwa spotkanie Kamila z jego matką licząc, że ona pomoże mu w odzyskaniu pamięci. Na widok matki Kamil doznaje szoku, ucieka w panice z budynku i oszołomiony wpada na niemiecki patrol. Irka przedstawia Niemcom zaświadczenie potwierdzające oddanie krwi przez Kamila dla żołnierzy niemieckich. Odchodzą wolni. Przy budynku z burdelem Ewka otrzymuje wiadomość od prostytutki - Niny, która pomaga organizacji, wyciągając ważne informacje od pijanych Niemców. Z informacji wynika, że Kamila Brodzkiego poszukuje niemiecki kontrwywiad. Ewka przedstawia Leokadii swój plan kradzieży niemieckiego dokumentu. Do akcji włącza Irkę i Marysię. Pomaga im koleżanka Irki - Zuzia, która jest kelnerką w Hotelu Europejskim, gdzie zatrzymują się Niemcy. 18:05 ARSENAŁ. MAGAZYN MILITARNO - HISTORYCZNY - BŁĘKITNA ARMIA - RENAULT FT Magazyn, 24 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski, Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki Scenariusz: Grzegorz Płaza, Andrzej Borowiecki, Jerzy Grabowski Zdjęcia: Maciej Brola, Rafał Biernacki Wykonawcy: Jacek Sobieszczański, Przemysław Predygier (prowadzący) Wiosną 1919 roku sformowany został Pierwszy Pułk czołgów. Pierwsza w dziejach Polski jednostka pancerna, wyposażona we francuskie czołgi FT wchodziła w skład tzw. Błękitnej Armii. Gdy w 1919 roku armia gen. Hallera przybywa do odradzającego się państwa polskiego, z dnia nadzień staliśmy się czwartą potęgą pancerną świata, a polskie czołgi odegrały ważną rolę w wojnie polsko - bolszewickiej. W programie poznamy historię pułku i możliwości wiernej repliki czołgu FT. 18:35 ZAGINIONE? OCALONE? HISTORIE ZAWODÓW RÓŻNYCH - ODC. 3 DZIEGCIARZ Dysk./wywiad/debata, 19 min, Polska, 2022 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Andrzej Kaczmarczyk Wykonawcy: Andrzej Kaczmarczyk (prowadzący) Praczka, świniopas, śledziarz, handlarz skupujący starzyznę i kurze łapki, czy wędrowny ostrzyciel noży, odeszli w zapomnienie, choć tego ostatniego widziano jeszcze na warszawskich podwórkach na początku lat 90. Podobny los może czekać wikliniarzy, bednarzy, kołodziejów czy garncarzy, choć ta ostatnia umiejętność przeżywa właśnie swój renesans. Miejmy nadzieję, że nie krótkotrwały. W niektórych przypadkach to już niestety zapewne ostatni moment, by rzemieślnicy podzielili się z nami swoimi coraz rzadszymi umiejętnościami. W tym odcinku cyklu "Zaginione? Ocalone? Historie zawodów różnych" odwiedzimy dziegciarza. 19:00 HISTORIA POLSKI - WIZY ŻYCIA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1997 Scenariusz: Andrzej Miłosz Zdjęcia: Jacek Siwecki Muzyka: Lech Brański Sławny z filmu Spielberga Schindler uratował przed Holocaustem około 1000 Żydów. W 1940 roku japoński konsul na Litwie, w Kownie, Chiune Sugihara, przy współudziale oficerów polskiego wywiadu ocalił wiele większą liczbę Żydów, wystawiając im wizy japońskie - wbrew zaleceniom japońskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 20:00 MURY ZAGŁADY - TATA UMARŁ, MAMA UMARŁA, NIE MA NIKOGO... Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kotomski Scenariusz: Krzysztof Rak, Rafał Kotomski Wykonawcy: Krzysztof Rak (prowadzący), Grzegorz Michalczyk (prowadzący) MURY ZAGŁADY. 80. rocznica likwidacji getta warszawskiego Cykl pięciu audycji w 80. rocznicę rozpoczęcia likwidacji getta warszawskiego - zbrodniczej akcji tzw. Grosse Aktion w okresie lipiec - wrzesień 1942 roku. W każdym czytane będą fragmenty relacji i wspomnień Alidy Blady Szwajger, Chaima Arona Kapłana, Abrahama Lewina, Calka Perechodnika, Jakuba Krzepickiego i innych. Odcinki w formie reporterskiej relacji (teren dawnego getta, Otwocka i Treblinki) oraz rozmowy pomiędzy Krzysztofem Rakiem (filozof, historyk, publicysta, autor uznanych książek historycznych) i Mikołajem Mirowskim (historyk, publicysta, znawca stosunków polsko żydowskich). Tematyka odcinków cyklu: - Portret socjologiczny warszawskiego getta (kim byli ludzie żyjący w getcie, stosunki społeczne, gospodarcze, kulturowe, spory i różnice ideowe); uzupełnione fragmentami dziennika Chaima Arona Kapłana. - Tzw. Wielka Akcja lipiec - sierpień 1942, likwidacja getta (przebieg akcji, bestialstwo i motywacja sprawców, portret psychologiczny oprawców, dramat i męczeństwo ofiar); uzupełnione fragmentami relacji Abrahama Lewina. - tragedia Szpitala im. Bersonów i Baumanów w getcie warszawskim (sylwetka lekarki Alidy Blady Szwajger, dramat dzieci pacjentów szpitala, rozważania etyczne i filozoficzne wynikające z dramatycznej sytuacji i działania lekarki); uzupełnione fragmentami wspomnień Alidy Blady Szwajger - tragedia żydowskiej społeczności Otwocka likwidacja getta otwockiego (sierpień 1942); uzupełnione fragmentami Spowiedzi Calka Perechodnika i innymi relacjami Żydów otwockich - obóz zagłady w Treblince; uzupełnione fragmentami relacji Ludwika Krzepickiego 20:35 NAJWSPANIALSZE LATARNIE MORSKIE IRLANDII - ŚWIADKOWIE HISTORII. ODC. 3/4 (THE GREAT LIGHTHOUSES OF IRELAND) Film dokumentalny, 51 min, Irlandia, 2020 Tajemnicze i romantyczne latarnie morskie pozostają istotną częścią infrastruktury morskiej Irlandii. Seria ta pokazuje zależność od morza i walkę z żywiołami Zielonej Wyspy oraz inżynierię, historię, a przede wszystkim ludzi stojących za tymi niezwykłymi budowlami oraz rolę, jaką odegrały w historycznych wydarzeniach. Dla Irlandii, przez wieki uzależnionej od morskiego transportu, latarnie są czymś szczególnym. Obecnie jest ich ponad sto, 66 wciąż działa. Najstarsza istniała już w średniowieczu - było to ognisko, rozpalane przez mnichów, chcących pokazać żeglarzom drogę do portu. Złota era latarni to XIX wiek: stały się symbolami ujarzmienia natury, ułatwiały nawigację na niebezpiecznych wodach przybrzeżnych. Gdzie fale atakują wyjątkowo wściekle, zaś wybrzeże jest skaliste. Irlandczycy są dumni ze swych latarni, porównują je do egipskich piramid i chińskiego muru. Pierwszy odcinek traktuje o życiu latarników, ich tradycjach, mundurach i zawodowym etosie tej prestiżowej, acz ciężkiej profesji. Drugi odcinek wyjaśnia, jak budowano te arcydzieła techniki w pięknych okolicznościach przyrody - na krawędzi klifu, wyspach, skałach ledwie wystających z wód Atlantyku, aż do latarni zakotwiczonych na dnie oceanu. Trzeci odcinek to rys historyczny - latarnie były świadkami bitew morskich, inwazji, katastrof, emigracji, wojny Irlandii o niepodległość i wojny domowej. Czwarty opowiada o końcu świata latarników (ostatni zszedł z posterunku w 1992 roku) i przyszłości, jaka je czeka w XXI wieku. Radar, radio, GPS i nowe technologie o dziwo nie odesłały latarni do lamusa, marynarze zapewniają, że nadal pomagają w ustaleniu pozycji. Poza tym romantyczne budowle działają na wyobraźnię i coraz częściej są celem turystycznych wypraw. 21:40 GUŁAG - SZCZYT I UPADEK. ODC. 3/3 (GULAG, THE STORY) Film dokumentalny, 57 min, Francja, 2019 Reżyseria: Patrick Rotman Niezwykle ważne polityczne, historyczne, ludzkie i gospodarcze zjawisko XX wieku, GUŁag, represyjny system sowieckich obozów pracy przymusowej, pozostaje w dużej mierze nieznany. Historia GUŁagu jest długa, złożona i pod wieloma względami specyficzna. Seria pokazuje funkcjonowanie GUŁagu od czasów rewolucji z 1917 roku do rządów Gorbaczowa, przez wojnę domową w Rosji, okres wielkiego terroru, II wojnę światową, zimną wojnę i śmierć Stalina. Widzowie dowiedzą się, kiedy i dlaczego ZSRS stworzył system obozów pracy przymusowej, w którym miliony ludzi wykonywały niewolniczą pracę często kończącą się śmiercią. Seria przybliża losy zarówno katów, jak i ofiar na podstawie wcześniej niepublikowanych materiałów archiwalnych i badań znanych historyków i ekspertów. 22:45 GWIAZDY Dramat, 101 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jan Kidawa - Błoński Scenariusz: Jacek Kondracki, Jan Kidawa - Błoński Zdjęcia: Michał Englert Muzyka: Dariusz Kowalczyk, Piotr Ługowski Aktorzy: Mateusz Kościukiewicz, Sebastian Fabijański, Karolina Szymczak, Magdalena Cielecka, Eryk Lubos Film zainspirowany wątkami z biografii Jana Banasia, piłkarza m.in. Polonii Bytom i Górnika Zabrze, zawodnika reprezentacji Polski w latach 1964 - 1973. Nieślubny syn Niemca i Polki, Heinz - Dieter Banas, urodził się w Berlinie w 1943 roku, ale wychowuje i dorasta na Górnym Śląsku, gdzie mieszka z matką, ojczymem i przybraną siostrą. Piłką nożną interesuje się od dzieciństwa, to jego życiowa pasja. Najlepszym przyjacielem jest Ginter, który również swoją przyszłość związał z piłką nożną. Koledzy rywalizują na boisku, a także o względy Marleny, która z kolei marzy o karierze filmowej. Po ciężkiej kontuzji Ginter musi zrezygnować ze sportu, Heinz - Dieter ma grać w niemieckiej drużynie, wyjeżdża do swego ojca, który okazuje się jednak oszustem. Po powrocie do Polski Heinz zmienia nazwisko na Jan Banaś i z powodzeniem kontynuuje karierę sportową. Po latach spotyka się z dawnym przyjacielem Ginterem, który ożenił się z Marleną i ma z nią córkę. 00:35 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - WSZYSTKO DLA OJCZYZNY, NIC DLA MNIE Magazyn, 23 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Wszystko dla Ojczyzny, nic dla mnie" Program poświęcimy postaci Piotra Wysockiego. To on poprowadził w Warszawie do walki podchorążych. To on stal się symbolem powstania listopadowego. Ta część jego życiorysu jest powszechnie znana, my zajmiemy się jego dalszymi losami. 6 września 1831 r. został ranny podczas obrony warszawskiej Woli. Podzielił los wielu walczących Polaków i dostał się do niewoli rosyjskiej. W trzecią rocznicę wybuchu powstania sąd skazał Piotra Wysockiego na karę śmierci przez powieszenie. Car zamienił jednak karę śmierci na 20 lat ciężkich robót na Syberii. W 1857 r. gubernator zezwolił Wysockiemu na powrót z zesłania. Osiadł wówczas w Warce. Śladów bytności Wysockiego w Warce spróbujemy poszukać. "Niedokończona historia" Kolejna nasza opowieść wprawdzie dotyczy zdarzeń z września 1939 roku rozgrywających się na terenie walk grupy operacyjnej Narew, ale w generalnej wymowie też toczyć się będzie wokół niedomkniętych rachunków człowieka współczesnego z wojną. 01:10 SENSACJE XX WIEKU - CZERWONA ORKIESTRA Kameralne i studyjne (widowisko), 49 min, Polska, 2003 Reżyseria: Adek Drabiński Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Waldemar Szmidt Aktorzy: Włodzimierz Adamski, Andrzej Szczytko, Zbigniew Paterak, Krzysztof Stelmaszczyk, Jerzy Braszka, Robert Więckiewicz, Sławomir Orzechowski, Andrzej Pściuk, Leon Charewicz, Antoni Ostrouch, Dariusz Krzemiński, Rafał Kuliński, Renata Cichecka, Mariusz Samociuk, Andrzej Bogdański Czerwona Orkiestra to komunistyczna organizacja szpiegowska, która aktywnie zaczęła działać na terenach okupowanych przez Niemców, krótko po ataku Hitlera na Rosję. Twórcą Czerwonej Orkiestry był polski Żyd z Nowego Targu, Leopold Trepper. Siatka, którą Trepper budował od 1938 roku, była najlepiej działającą organizacją szpiegowską drugiej wojny światowej i ogromnym problemem niemieckiej Abwehry. 02:05 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - NA ZACHODZIE ZNÓW SPOKÓJ Magazyn, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Ułłowicz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Odcinek poświęcony przygotowaniom niemieckim do inwazji na Wyspy Brytyjskie oraz bitwie powietrznej o Anglię.