TVP Historia Czwartek, 23.03.2023 06:55 BYŁ TAKI DZIEŃ - 23 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1919 - Mussolini założył Fasci di Combattimento; 1978 - zmarł ambasador Tadeusz Romer; 1980 - wybory do Sejmu PRL; 1994 - umarła Giulietta Massina; 07:05 WOJENNE DZIEWCZYNY S.II - ODC. 16 (SERIA II ODC. 3) Serial wojenny, 44 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Rogalski Scenariusz: Ewa Popiołek Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Aleksandra Pisula, Marta Mazurek, Vanessa Aleksander, Michał Czernecki, Józef Pawłowski, Katrin Buhring, This Maag, Sebastian Jasnoch, Magdalena Czerwińska W Warszawie Witek z Ewką udają się do konspiracyjnego mieszkania, w którym mają się zatrzymać. Ewka odkrywa, że żona właściciela jest w obozie w Auschwitz. Zdenerwowany mężczyzna przyznaje się do zdrady, mówi, że Niemcy obiecali uwolnić jego żonę w zamian za wydanie ich. W ostatniej chwili zakochani uciekają przed obławą zorganizowaną przez Margarethe. Po kontakcie z Alfą, Ewka i Witek trafiają do Dowódcy Wydziału Łączności przy Komendzie Głównej. Okazuje się, że jest tam była dziewczyna Witka pseud. Leokadia oraz kurier podziemia pseud. Orsza. Leokadia zleca Ewce zadanie polegające na kradzieży niemieckiego formularza Marschbefehl (rozkaz wyjazdu), który jest niezbędny kurierowi udającemu się w niemieckim mundurze do Londynu. Kasia Wieleżyńska, która podkochuje się w doktorze Andrzeju i jest zazdrosna o Marysię, przeszukuje rzeczy przebywającej u nich dziewczyny. Odkrywa że jest ona Żydówką. Próbuje namówić matkę, by pozbyły się jej. Irka organizuje w stacji krwiodawstwa spotkanie Kamila z jego matką licząc, że ona pomoże mu w odzyskaniu pamięci. Na widok matki Kamil doznaje szoku, ucieka w panice z budynku i oszołomiony wpada na niemiecki patrol. Irka przedstawia Niemcom zaświadczenie potwierdzające oddanie krwi przez Kamila dla żołnierzy niemieckich. Odchodzą wolni. Przy budynku z burdelem Ewka otrzymuje wiadomość od prostytutki - Niny, która pomaga organizacji, wyciągając ważne informacje od pijanych Niemców. Z informacji wynika, że Kamila Brodzkiego poszukuje niemiecki kontrwywiad. Ewka przedstawia Leokadii swój plan kradzieży niemieckiego dokumentu. Do akcji włącza Irkę i Marysię. Pomaga im koleżanka Irki - Zuzia, która jest kelnerką w Hotelu Europejskim, gdzie zatrzymują się Niemcy. 08:05 HISTORIA POLSKI - WIZY ŻYCIA Film dokumentalny, 50 min, Polska, 1997 Scenariusz: Andrzej Miłosz Zdjęcia: Jacek Siwecki Muzyka: Lech Brański Sławny z filmu Spielberga Schindler uratował przed Holocaustem około 1000 Żydów. W 1940 roku japoński konsul na Litwie, w Kownie, Chiune Sugihara, przy współudziale oficerów polskiego wywiadu ocalił wiele większą liczbę Żydów, wystawiając im wizy japońskie - wbrew zaleceniom japońskiego Ministerstwa Spraw Zagranicznych. 09:25 SENSACJE XX WIEKU - BITWA POD MOKRĄ - SIŁA KAWALERII Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Widowisko z cyklu "Sensacje XX wieku" przypomina mało znaną historię z września 1939 roku. Atak Niemiec na Polskę pamiętamy zwykle jako pasmo klęsk i porażek naszej armii. Błędy taktyczne dowództwa, spowodowane ślepą wiarą w naszych sojuszników oraz oczywista przewaga wojsk niemieckich doprowadziły do ostatecznej przegranej. Ale w tej historii są epizody, w których niewielkie polskie oddziały zadawały jednostkom Wermachtu poważne straty. Jednym z nich jest bitwa pod miejscowością Mokra. Dowódca Armii Poznań, generał Tadeusz Kutrzeba, przewidział rozwój sytuacji na froncie i doprowadził do starcia, w którym znakomicie współpracowały ze sobą różne formacje wojskowe. Trzon polskiego natarcia stanowiła Wołyńska Brygada Kawalerii wspierana przez pociąg pancerny Śmiały oraz lotnictwo. Niemcy doznali ogromnych strat, ale bitwa pod Mokrą nie mogła zmienić biegu wydarzeń. 10:15 MATUSIA Dokument fabularyzowany, 51 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Fijałkowski Scenariusz: Wojciech Kałużyński Historia Matyldy Getter - polskiej siostry zakonnej, matki przełożonej prowincji warszawskiej Zgromadzenia Sióstr Franciszkanek Rodziny Maryi, która wraz z innymi zakonnicami, ryzykując życiem, udzielała schronienia żydowskim dzieciom, ratując je przed Holokaustem. Ten fabularyzowany dokument ukazuje niezwykłą postać głównej bohaterki w najtrudniejszych momentach okupacyjnej rzeczywistości. 11:10 ZAGINIONE? OCALONE? HISTORIE ZAWODÓW RÓŻNYCH - ODC. 3 DZIEGCIARZ Dysk./wywiad/debata, 19 min, Polska, 2022 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Andrzej Kaczmarczyk Wykonawcy: Andrzej Kaczmarczyk (prowadzący) Praczka, świniopas, śledziarz, handlarz skupujący starzyznę i kurze łapki, czy wędrowny ostrzyciel noży, odeszli w zapomnienie, choć tego ostatniego widziano jeszcze na warszawskich podwórkach na początku lat 90. Podobny los może czekać wikliniarzy, bednarzy, kołodziejów czy garncarzy, choć ta ostatnia umiejętność przeżywa właśnie swój renesans. Miejmy nadzieję, że nie krótkotrwały. W niektórych przypadkach to już niestety zapewne ostatni moment, by rzemieślnicy podzielili się z nami swoimi coraz rzadszymi umiejętnościami. W tym odcinku cyklu "Zaginione? Ocalone? Historie zawodów różnych" odwiedzimy dziegciarza. 11:35 JANOS ESTERHAZY. NIEWYMAZANA HISTORIA Dokument fabularyzowany, 58 min, Polska, 2021 Reżyseria: Grzegorz Kubaszko Scenariusz: Grzegorz Kubaszko Zdjęcia: Marcin Pawełczak, Dariusz Panza, Jaap Arrien, Rafael Samanez Wykonawcy: Krzysztof Rapp Wzruszająca, burzliwa i tragiczna historia węgierskiego hrabiego Janosa Esterhazy ' ego, syna Elżbiety Tarnowskiej, wnuka rektora Uniwersytetu Jagiellońskiego, wychowywanego w polskim domu i polskiej kulturze. Losy hrabiego, który po zmianie granic, po traktacie w Trianon nagle został mieszkańcem Słowacji i wziął na swoje barki walkę o losy wszelkich mniejszości narodowych, a podczas wojny uratował wielu Polaków i polski majątek (zarówno dobra kultury, jak i finansowe Banku Polskiego, które trafiły na Węgry), sam przemycił na Węgry gen. Sosnkowskiego i w swoim domu organizował konspiracyjne spotkania polskich polityków i wojskowych w czasie II wojny. Jego losy nadawałyby się na serial, obrazujący historię Europy Środkowej od końca I wojny do czasów reżimu komunizmu. Po wojnie za ujawnianie zbrodni stalinowskich, na czele z katyńską, został wywieziony do Moskwy na Łubiankę i w 1946 r. skazany na wiele lat łagrów i pracy w fabryce porcelany, która odebrała mu resztki zdrowia. Do 1957 r. przebywał w 11 więzieniach - - także we Lwowie, potem w Czechosłowacji - od Pilzna po Leopoldov, zmarł w Mirovie, w najcięższym więzieniu dla więźniów politycznych, a jego prochów nie wydano rodzinie aż do 2017 r.! W filmie wystąpili: prof. Arkadiusz Adamczyk, Imre Molnar, o. Paweł Cebula, b. minister spraw zagranicznych Czech Karel Schwarzenberg, prosto z Nowego Jorku Abraham Foxman, który w imieniu amerykańskiej Ligi Przeciw Zniesławieniom (AntiDefamation League) uhonorował Esterhazy ' ego pośmiertnie nagrodą im. Jana Karskiego. Zaś po węgierskich i słowackich ścieżkach Janosa Esterhazy ' ego oprowadza widza Michał Zabłocki, znany bohemista, dziennikarz i reportażysta. 12:45 CZTERDZIESTOLATEK - ODC. 15/21 - KOSZTOWNY DROBIAZG, CZYLI REWIZYTA Serial komediowy, 61 min, Polska, 1974 Reżyseria: Jerzy Gruza Scenariusz: Jerzy Gruza, Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Jacek Stachlewski Aktorzy: Anna Seniuk, Irena Kwiatkowska, Andrzej Kopiczyński, Roman Kłosowski, Leonard Pietraszak, Bogdan Baer, Andrzej Chrzanowski, Janusz Cywiński, Zofia Czerwińska, Stefan Friedmann, Jan Gałązka, Antonina Girycz, Alina Janowska, Józef Kalita, Piotr Kąkolewski Niedawno mianowany dyrektor Stefan Karwowski pragnie głębiej wniknąć w "dyrektorski" krąg towarzyski, choćby z tej racji, że utrzymanie pożądanych kontaktów prywatnych może mu pomóc w załatwianiu wielu spraw służbowych. Zabiera więc żonę na przyjęcie do dyrektora Powroźnego. Pani Madzia jest tak zachwycona hinduskim wystrojem wnętrza, że postanawia przebudować i zupełnie inaczej urządzić własne mieszkanie, aby standardem nie odbiegało od domów ich wysoko postawionych znajomych. Państwo Karwowscy dzielnie znoszą szaleństwo remontu. Do nowego "living - roomu" kupują w Desie kosztowny, ale nieodzowny detal - "portret przodka". Wreszcie nadchodzi dzień rewizyty. Pełni emocji gospodarze na próżno oczekują gości. 15:00 GUŁAG - SZCZYT I UPADEK. ODC. 3/3 (GULAG, THE STORY) Film dokumentalny, 57 min, Francja, 2019 Reżyseria: Patrick Rotman Niezwykle ważne polityczne, historyczne, ludzkie i gospodarcze zjawisko XX wieku, GUŁag, represyjny system sowieckich obozów pracy przymusowej, pozostaje w dużej mierze nieznany. Historia GUŁagu jest długa, złożona i pod wieloma względami specyficzna. Seria pokazuje funkcjonowanie GUŁagu od czasów rewolucji z 1917 roku do rządów Gorbaczowa, przez wojnę domową w Rosji, okres wielkiego terroru, II wojnę światową, zimną wojnę i śmierć Stalina. Widzowie dowiedzą się, kiedy i dlaczego ZSRS stworzył system obozów pracy przymusowej, w którym miliony ludzi wykonywały niewolniczą pracę często kończącą się śmiercią. Seria przybliża losy zarówno katów, jak i ofiar na podstawie wcześniej niepublikowanych materiałów archiwalnych i badań znanych historyków i ekspertów. 16:05 NAJWSPANIALSZE LATARNIE MORSKIE IRLANDII - ŚWIADKOWIE HISTORII. ODC. 3/4 (THE GREAT LIGHTHOUSES OF IRELAND) Film dokumentalny, 51 min, Irlandia, 2020 Tajemnicze i romantyczne latarnie morskie pozostają istotną częścią infrastruktury morskiej Irlandii. Seria ta pokazuje zależność od morza i walkę z żywiołami Zielonej Wyspy oraz inżynierię, historię, a przede wszystkim ludzi stojących za tymi niezwykłymi budowlami oraz rolę, jaką odegrały w historycznych wydarzeniach. Dla Irlandii, przez wieki uzależnionej od morskiego transportu, latarnie są czymś szczególnym. Obecnie jest ich ponad sto, 66 wciąż działa. Najstarsza istniała już w średniowieczu - było to ognisko, rozpalane przez mnichów, chcących pokazać żeglarzom drogę do portu. Złota era latarni to XIX wiek: stały się symbolami ujarzmienia natury, ułatwiały nawigację na niebezpiecznych wodach przybrzeżnych. Gdzie fale atakują wyjątkowo wściekle, zaś wybrzeże jest skaliste. Irlandczycy są dumni ze swych latarni, porównują je do egipskich piramid i chińskiego muru. Pierwszy odcinek traktuje o życiu latarników, ich tradycjach, mundurach i zawodowym etosie tej prestiżowej, acz ciężkiej profesji. Drugi odcinek wyjaśnia, jak budowano te arcydzieła techniki w pięknych okolicznościach przyrody - na krawędzi klifu, wyspach, skałach ledwie wystających z wód Atlantyku, aż do latarni zakotwiczonych na dnie oceanu. Trzeci odcinek to rys historyczny - latarnie były świadkami bitew morskich, inwazji, katastrof, emigracji, wojny Irlandii o niepodległość i wojny domowej. Czwarty opowiada o końcu świata latarników (ostatni zszedł z posterunku w 1992 roku) i przyszłości, jaka je czeka w XXI wieku. Radar, radio, GPS i nowe technologie o dziwo nie odesłały latarni do lamusa, marynarze zapewniają, że nadal pomagają w ustaleniu pozycji. Poza tym romantyczne budowle działają na wyobraźnię i coraz częściej są celem turystycznych wypraw. 17:20 WOJENNE DZIEWCZYNY S.II - ODC. 17 (SERIA II ODC. 4) Serial wojenny, 45 min, Polska, 2017 Reżyseria: Michał Rogalski, Łukasz Ostalski Scenariusz: Marek Kreutz, Ewa Popiołek Aktorzy: Marta Mazurek, Aleksandra Pisula, Vanessa Aleksander, Michał Czernecki, Józef Pawłowski, Tomasz Włosok, Katrin Buhring, This Maag, Sebastian Jasnoch Ewka dowodzi akcją kradzieży formularza rozkazu wyjazdu w Hotelu Europejskim. Pomagają jej w tym Irka oraz Marysia, która zatrudniła się w hotelowej restauracji jako kelnerka. Po udanej akcji Ewka spotyka się ze Stefanem w kawiarni. Mężczyzna przekazuje jej podrobiony dokument. Zjawia się Powała, który nalega na ujawnienie miejsca pobytu Kamila Brodzkiego. Ewka podejrzewa, że na wydaniu wyroku na Kamila zależy Stefanowi, który podkochuje się w Irce. Kamil pod nieobecność Irki opuszcza kryjówkę u Lesia i udaje się do burdelu, gdzie nadużywa alkoholu. Narzeczona odnajduje go dzięki Ninie. W burdelu przebywa także volksdeutsch Polanek, który rozpoznaje Brodzkiego i chce donieść na gestapo. Przerażona Irka wypycha go przez okno, szpicel ginie na miejscu. Jadzia, właścicielka budynku, zarządzająca burdelem, nakazuje parze opuścić kryjówkę. Ewka dostarcza do mieszkania Leokadii podrobiony Marschbefehl, na który czeka kurier. Orsza dziękuje za udaną akcję, żegna się z żoną Leokadią i udaje na dworzec. W wyniku działań Margarethe, Orsza zostaje zatrzymany przez żandarmów. Wieziony na przesłuchanie połyka śmiertelną dawkę trucizny. 18:10 POCZET WIELKICH HETMANÓW - ODC. 4 STEFAN CZARNIECKI Dysk./wywiad/debata, 19 min, Polska, 2022 Scenariusz: Sylwester Szefer Zdjęcia: Wojciech Kursa Muzyka: Marcin Gałażyn Wykonawcy: Wiktor Szymborski (prowadzący) Aktorzy: Jacek Styrna Stefan Czarniecki (1599 - 1665) został hetmanem, mimo że nie pochodził z wysokiego rodu. Zaczął służbę dla kraju jako prosty żołnierz, a potem wspinał się coraz wyżej w hierarchii wojskowej. Dał się poznać jako wybitny dowódca w wielu bitwach toczonych przez Rzeczpospolitą w połowie XVII wieku: z Moskalami, Kozakami, Szwedami. Jego przeprawa przez morze na duńską wyspę w pościgu za Szwedami jest uwieczniona w polskim hymnie. W programie wystąpili: Jacek Styrna (jako Czarniecki), dr hab. Wiktor Szymborski (prowadzący) oraz eksperci: dr hab. Adam Perłakowski, dr Magdalena Piwocka, Justyna Gałuszka. 18:35 W PRL-U - PODWYŻKI CEN Dysk./wywiad/debata, 29 min, Polska, 2022 Scenariusz: Grzegorz Sieczkowski Wykonawcy: Beata Michniewicz (prowadząca) Oficjalnie podwyżki nazywano regulacjami cen, co miało wskazywać, że jedne produkty będą od pewnego momentu droższe, a inne tańsze. Rzeczywiście, tak było. Zawsze drożały produkty potrzebne do codziennej egzystencji, a taniały te, których zwykli obywatele tak bardzo nie potrzebowali. Zresztą ludzie przy każdej kolejnej regulacji cen żartowali, że podrożała żywność, a potaniały lokomotywy. Podwyżki cen żywności były przyczyną najpoważniejszych protestów społecznych w PRL. 19:10 HISTORIA POLSKI - KOŚCIUSZKO. PRZEWODNIK BARDZO WSPÓŁCZESNY ("KOŚCIUSZKO. WOLNOŚĆ OD PRZEMOCY") Film dokumentalny, 52 min, Polska/Litwa, 2021 Reżyseria: Piotr Kornobis, Piotr Kornobis, Piotr Kornobis Scenariusz: Piotr Kornobis, Piotr Kornobis Tadeusz Kościuszko to pierwszy bohater współczesnej Polski i Litwy. Film ukazuje jego biografię w dynamicznym skrócie. Konfrontuje specyfikę czasów, w których żył z indywidualnymi cechami charakteru Kościuszki. Widz odnajdzie w tej opowieści próbę odpowiedzi na pytanie zadawane przez kolejne pokolenia Środkowoeuropejczyków - jak przetrwać na skrwawionych ziemiach, między Wschodem a Zachodem. Życie Kościuszki, typowego przedstawiciela klasy średniej XVIII wieku, jego decyzje i wybory składają się na wyjątkowo aktualną opowieść o człowieku. Tadeusz Kościuszko jest naszym bohaterem, bo odnajdujemy w nim siebie. 20:15 MULIER FORTIS. KOBIETA MĘŻNA Film dokumentalny, 68 min, Polska, 2022 Reżyseria: Adam Kraśnicki Scenariusz: Adam Kraśnicki Zdjęcia: Sławomir Chudowski, Piotr Wacławik Próba portretu Zofii Kossak - Szatkowskiej (primo voto Szczuckiej), osoby o której sąsiedzi z Górek Wielkich mówili: ona miała światło w oczach. To rzecz o kobiecie zdumiewającej osobowości twórczej, dynamizmu życiowego, odwagi cywilnej, także głębokiej wiary i patriotyzmu. Zasadniczą osią filmu jest swoiste odkrywanie osobowości i dzieła życia Zofii Kossak - Szatkowskiej, postaci absolutnie ważnej dla tożsamości współczesnego Polaka z początku XXI wieku. Film w swej narracji pragnie zwrócić uwagę na dwa wymiary jej życia - duchowy i praktyczny. Są nimi: fakty biografii wpisane w kontekst historyczny, m.in. współpraca z Wandą Krahelską - Filipowicz w Żegocie, uhonorowana przez Izrael w 1982 roku tytułem Sprawiedliwego Wśród Narodów Świata, okupacyjną działalność dla Delegatury Rządu Emigracyjnego na Kraj i służba w konspiracji harcerskiej. Późniejsza gehenna: Pawiaka i KL Auschwitz (1943 - 1944), wreszcie jej osobisty udział w Powstaniu Warszawskim. Osobny wątek filmu, postrzegany w wymiarze duchowym, osobistym to sekwencja trudnej, wymuszonej emigracji (1945 - 1957) w Anglii (Kornwalia - farma w Trossell), potem ponowny powrót do Górek Wielkich i zmaganie się z rzeczywistością PRL - u - m.in. sygnatariuszka Listu 34, konsekwencje odmowy Nagrody Państwowej 1966 r. i wspieranie religijnego charakteru obchodów Millenium. Film jest też (w warstwie komentarza i prezentowanych opinii) próbą ideowego kontrapunktu dla lansowanej obecnie wizji nowoczesnego feminizmu i postaw hedonizmu - hołdujących aktywność koncentrującą się na indywidualizmie i realizacji wyłącznie własnych celów, redukowaniu wartości i tradycji narodowych. 21:30 NARODZINY NAZIZMU S.II - WOJNA DYKTATORÓW. BARBAROSSA (RISE OF THE NAZIS) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Julian Jones, Julian Jones Seria przybliża decydujące starcie II wojny światowej, kiedy to Hitler stawił czoła równie bezwzględnemu dyktatorowi: Stalinowi. Będąc u szczytu swej potęgi, Hitler próbuje oszukać sowieckiego przywódcę, przedstawiając plan inwazji na Wielką Brytanię, jednocześnie potajemnie przygotowując atak na Związek Sowiecki. Stalin ma jednak szpiega w kwaterze głównej Hitlera. Obaj dyktatorzy przejmują dowodzenie nad własnymi armiami. Ludzie Hitlera składają fałszywe obietnice, a w Stalinie Hitler znalazł swojego przeciwnika. W obliczu klęski Niemiec na froncie wschodnim Hitler zostaje zmuszony do odwrotu. Pojawiają się głębokie konflikty, a jego najbliższy krąg walczy o władzę. W miarę jak narasta opór przeciwko niemu, a wewnętrzny wróg knuje, jak go zabić, Hitler popycha Niemcy ku zniszczeniu. Wniknięcie w umysły dwóch dyktatorów, których złudzenie niezwyciężoności doprowadziło do ich własnej klęski, to opowieść o tym, dlaczego dyktatury upadają. Jest to również przerażający opis pychy i mrocznej sztuki politycznej, która sprzysięgła się, by zniszczyć wolność, ale ostatecznie zniszczyła samą siebie. 24:00 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - POWRÓT DO ZACNEJ PRZESZŁOŚCI Magazyn, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki "Powrót do zacnej przeszłości" Dziś, reagując na wezwanie, odwiedzamy konstruktora silników lotniczych, który ma w swoich zbiorach zacny silnik lotniczy Walter major. Zaprojektowany w czechosłowackich zakładach silnik, produkowany na licencji w Państwowych Zakładach Inżynierii w Ursusie, był stosowany w samolotach RWD - 13. Wyprodukowano ich około 100 egzemplarzy. "Rodzinna historia" Następnie zaproponujemy widzom spojrzenie na historię z bardzo osobistego punktu widzenia. To zebrana po latach przez rodzinę historia chorążego pil. Hilarego Kielka, dawnego instruktora w Bydgoskiej Szkole Pilotów, walczącego w wojnie polsko - bolszewickiej, powstaniach śląskich oraz II wojnie światowej. 00:30 SENSACJE XX WIEKU - BITWA POD MOKRĄ - SIŁA KAWALERII Kameralne i studyjne (widowisko), 46 min, Polska, 2004 Autor: Bogusław Wołoszański Reżyseria: Adek Drabiński Zdjęcia: Waldemar Szmidt Widowisko z cyklu "Sensacje XX wieku" przypomina mało znaną historię z września 1939 roku. Atak Niemiec na Polskę pamiętamy zwykle jako pasmo klęsk i porażek naszej armii. Błędy taktyczne dowództwa, spowodowane ślepą wiarą w naszych sojuszników oraz oczywista przewaga wojsk niemieckich doprowadziły do ostatecznej przegranej. Ale w tej historii są epizody, w których niewielkie polskie oddziały zadawały jednostkom Wermachtu poważne straty. Jednym z nich jest bitwa pod miejscowością Mokra. Dowódca Armii Poznań, generał Tadeusz Kutrzeba, przewidział rozwój sytuacji na froncie i doprowadził do starcia, w którym znakomicie współpracowały ze sobą różne formacje wojskowe. Trzon polskiego natarcia stanowiła Wołyńska Brygada Kawalerii wspierana przez pociąg pancerny Śmiały oraz lotnictwo. Niemcy doznali ogromnych strat, ale bitwa pod Mokrą nie mogła zmienić biegu wydarzeń. 01:20 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - ZBRODNIA I KARA Magazyn, 24 min, Polska, 1993 Scenariusz: Bogusław Wołoszański, Maciej Zakrocki Zdjęcia: Zbigniew Maziarz Wykonawcy: Bogusław Wołoszański (prowadzący) Film Bogusława Wołoszańskiego poświęcony procesowi norymberskiemu. Zdjęcia lotnicze zbombardowanego przez aliantów starego miasta i nowszych dzielnic; z gmachów publicznych w Norymberdze ocalał nienaruszony kompleks budynków sądu i więzienia. Wykorzystano nagrania z procesu zbrodniarzy niemieckich, kroniki nazistowskie, współczesne zdjęcia korytarzy i cel więzienia norymberskiego i Spandau.