TVP Historia Sobota, 25.03.2023 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 25 MARCA Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1908 - urodził się David Lean; 1960 - premiera "Kartoteki" Różewicza w Warszawie; 1968 - początek zwolnień naukowców, którzy poparli bunt studentów; 1977 - założono Ruch Obrony Praw Człowieka i Obywatela (ROBCiO); 07:10 NAJPIĘKNIEJSZE WYSPY ŚWIATA - CZĘŚĆ 2. ARKI (WORLD’S GREATEST ISLANDS 2. ISLANDS ARKS) Film dokumentalny, 50 min, USA, 2018 Reżyseria: Martin Baker Seria o najwspanialszych wyspach świata. Egzotycznych, wulkanicznych, arkach dających schronienie ginącym gatunkom, wyspach koralowych i tych, które niebawem znikną pod wodą z powodu zmieniającego się klimatu. Wiele ciekawych informacji na temat powstania wysp, ich środowiska naturalnego, mieszkańców zarówno tych ludzkich, jak i reprezentujących faunę. Ilustracją są fascynujące zdjęcia z lotu ptaka. Odwiedzimy Galapagos, Hawaje, Wyspę Norfolk i Lord Howe, Wyspę Bożego Narodzenia, Sycylię i Wyspy Liparyjskie, Malediwy, Cieśninę Torresa, wyspę Tannę, Grenlandię, Komodo i inne. Niewielu z nas udaje się dotrzeć choćby do jednej z nich. W drugim odcinku poznamy wyspy, które dzięki swemu istnieniu przechowały wiele gatunków i uchroniły je przed zniknięciem z naszej planety. Wyspa Arki należy do zespołu wysp położonych na Morzu Egejskim. To enklawa niezwykle rzadkich gatunków. Zamknięte i chronione jako rezerwaty i niedostępne parki narodowe. 08:05 WOJOWNICY CZASU - POLSKIE PODBOJE CESARZA, CZYLI KAMIENIEC SUSKI 1807 Film dokumentalny, 29 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Gajewski Scenariusz: Grzegorz Gajewski Zdjęcia: Krzysztof Krzyżanowski, Grzegorz Gajewski Muzyka: Krzysztof Ridan Trwająca 200 dni kampania Cesarza Francuzów w Polsce obfitowała w bitwy i potyczki pełne huku dział, świstu karabinowych kul i dyplomatyczne podchody. Zdarzały się jednak sytuacje, kiedy amunicją były strzały. W dodatku strzały Amora. Tak było w czasie pobytu Napoleona na zamku w Kamieńcu Suskim wiosną 1807 roku... W programie "Wojownicy Czasu" Grzegorz Gajewski podróżuje przez wieki i epoki, pokazując realia ówczesnego życia dzięki pieczołowicie je odtwarzającym grupom rekonstrukcji historycznej. Dawne historie i współcześni pasjonaci to właśnie "Wojownicy". 09:30 PRZYŁBICE I KAPTURY - ODC. 5/9 - W GNIEŹDZIE WROGA Serial przygodowy, historyczny, 55 min, Polska, 1985 Reżyseria: Marek Piestrak Scenariusz: Marek Piestrak Zdjęcia: Janusz Pawłowski Muzyka: Wojciech Karolak Wykonawcy: Krzysztof Kolberger Aktorzy: Ewa Biała, Maciej Kozłowski, Zbigniew Lesień, Henryk Machalica, Piotr Garlicki, Roch Siemianowski, Marek Frąckowiak, Władysław Komar, Bożena Krzyżanowska, Marta Klubowicz, Arkadiusz Bazak, Emil Karewicz, Stanislaw Zatłoka, Józef Nalberczak, Jerzy Trela Korzystając z pobytu na dworze Witolda Baldwina von Helwensteina i Heinricha von Warmsdorfa, Benko zgłasza się do nich jako Jawnuta z Niemierzy z prośbą o pomoc w pomszczeniu śmierci ojca. Po ucieczce z Krakowa Peter Vogelweder dociera do Malborka, ku wielkiemu niezadowoleniu komturów. Czarny i Jaksa jadą do Torunia, by odbić Unę. Dowiadują się, że przed dwoma dniami wywieziono ją z miasta. Muszą jechać do Gdańska i korzystać z pomocy herszta zbojów - Kosookiego. Wywieziony przez Krzyżaków z Litwy Benko dociera do Malborka. Otrzymuje zajęcie przy koniach. Zaprzyjaźnia się z pachołkami Sonnenberga i dowiaduje się, że Zyta żyje - jest jego nałożnicą. Brat Erazm uprzedza Czarnego, że Benko będzie chciał zabić Zytę i każe mu jechać do Malborka, by temu zapobiec... 10:40 WIDOKI Z RAJU. KULTURA OGRODOWA W ŚWIECIE ISLAMU - ODC. 2 INDIE. SPLENDOR CZASÓW MOGOŁÓW (A GLIMPSE OF PARADISE - GARDEN CULTURE IN THE ISLAMIC WORLD) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2016 Reżyseria: Veronika Hofer Pięcioodcinkowy cykl dokumentalny - podróż po świecie islamu. Rozpoczyna się w ogrodach Imperium Perskiego, obejmuje zielone oazy na subkontynencie indyjskim, w Afryce Północnej i południowej Hiszpanii, a kończy refleksją o przyszłości w państwach Zatoki Perskiej. Ogrody są wehikułem do poznania i zrozumienia całego obszaru kulturowego w jego odrębności. Dokument skierowany jest do odbiorców zainteresowanych podróżami i kulturą, ale także do tych, którzy chcą poznać rejony o coraz większym znaczeniu na świecie, ich historię i kulturę. Odcinek 2 - "Indie". Splendor czasów Mogołów. Indie. Gęsto zaludnione i pełne kolorytu, biedne i pogrążone w chaosie. A jednak tutejsze ogrody świadczą o ich bogactwie i porządku. W jaki sposób zdołały uzyskać balans pomiędzy orientalną wspaniałością i rygorem islamskiej kultury ogrodowej? Wyruszyliśmy w odkrywczą podróż do najwspanialszych ogrodów kultywowanych pośród harmidrui zgiełku współczesnych Indii. W Indiach mieszka prawie jedna piąta ludności świata. To sprawiło, że okręg rządowy w Nowym Delhi stał się ważnym punktem na politycznej mapie świata. Prezydent Indii mieszka i rządzi za tą bramą i w tym ogrodzie. Teren ten, widziany z góry, wygląda jak dywan, z wzorem poprzecinanym surową geometrią osi i kanałów nawadniających. Jest to jednak zdecydowanie ogród, zaprojektowany według islamskich zasad. Jak to możliwe, że głowa państwa w kraju zamieszkanym w dużej mierze przez Hindusów żyje w otoczeniu ogrodów islamskich? Ogród powstał ponad sto lat temu, gdy Brytyjczycy przenieśli siedzibę rządu z Kalkuty do Delhi w północnych Indiach. Zbudowali w tym celu nowe miasto, Nowe Delhi, z własną siedzibą rządu i ogrodem. W ten sposób brytyjscy władcy kolonialni skupili się na poznanych tu ogrodach, łącząc zawarte w nich pomysły z własnym zamiłowaniem do wystawnych kwietników. 11:45 PODRÓŻE PO BAŁTYKU: LATO NA WODZIE - SANKT PETERSBURG (CRUISING THE BALTIC SEA - A SUMMER ON THE WATER) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Johannes Backes Dokumentalna seria 5 ODCINKÓW, podróżnicza. Każdego roku do nadmorskich krajobrazów Bałtyku zbliża się nowy rodzaj krzyżowców, tak jak kiedyś łodzie wikingów czy statki Hanzy. Pływają po morzu, aby odkrywać korzenie cywilizacji europejskiej. Od zakończenia zimnej wojny i otwarcia Europy Wschodniej coraz więcej turystów wyrusza w długie rejsy po Bałtyku, jednym z najmłodszych mórz na świecie - powstałym po ostatniej epoce lodowcowej. Fascynują ich dobrze zachowane zamki, malownicze archipelagi, rozległe i dziewicze krajobrazy, marzycielskie wioski, historyczne metropolie handlowe i niekończące się piaszczyste plaże. Seria łączy niezwykłe piękno nadbałtyckich krajobrazów z ekskluzywnymi obrazkami życia na pokładzie statków wycieczkowych. Zobaczymy też atrakcje przyrodnicze i imponujące miasta, spotykając ich mieszkańców, którzy zaproszą nas do swojego domu. Podróż przez Morze Bałtyckie rozpoczyna się w Szwecji i prowadzi przez Finlandię i Sankt Petersburg do krajów bałtyckich. Równolegle do trasy po morzu i do dużych miast portowych widz odkryje ekscytujące przystanki na lądzie. Krajobrazy opowiedzą historię. Usłyszymy też codzienne historie ludzi, którzy tu mieszkają i pracują, sprawiają, że prawdziwa osobliwość tego świata staje się nam bliższa. Odc. 1. Szwecja; Odc. 2 Finlandia; Odc. 3 Sankt Petersburg; 4. Estonia; 5. Litwa i Łotwa. 12:45 KOZIOROŻEC, WŁADCA ALP (IBEX, ICON OF THE ALPS / BOUQUETIN) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2017 Reżyseria: Claude Andrieux Dokument o koziorożcach, które są zwierzęcym symbolem Alp. Ten film pozwoli nam przenieść się w Alpy i odkryć najpiękniejsze ich łańcuchy i szczyty. Zdjęcia kręcono w czasie wszystkich pór roku. Dowiemy się wielu ciekawych rzeczy na temat koziorożców. Niewiele brakowało, by koziorożec alpejski przestał istnieć. Pod koniec XIX wieku w Dolinie Aosty żyło ich tylko trzydzieści. 40 tysięcy żyjących obecnie w Alpach koziorożców to ich potomkowie. Świat koziorożców to skały i przepaście. Najlepiej czują się na stromych stokach. Mimo dużych rozmiarów, koziorożce z niezwykłą zwinnością przemieszczają się po trudnym terenie. Wyposażone są w racice, które w niczym nie są gorsze od najlepszych butów do wspinaczki. Brak membrany między racicami pozwala używać ich jak szczypiec, zdolnych czepiać się wszelkich nierówności. Podeszwa racic ma niezwykłe właściwości antypoślizgowe. Umożliwia wspinaczkę na stromizny o nachyleniu powyżej osiemdziesięciu stopni. Kozicom łatwiej poruszać się po śniegu, ale koziorożce nie mają sobie równych na pionowych ścianach. Dostosowują się do zmieniających się pór roku. Mimo królewskiej postawy to wrażliwy gatunek. Jako symbol Alp fascynuje tych, którzy go spotykają, stając się rzecznikiem ochrony życia na ziemi. 14:55 QUO VADIS? - ODC. 5/6 Serial kostiumowy, 47 min, Polska 2002 Scenariusz i reżyseria: Jerzy Kawalerowicz Zdjęcia: Andrzej J. Jaroszewicz Muzyka: Jan A. P. Kaczmarek Aktorzy: Paweł Deląg, Magdalena Mielcarz, Bogusław Linda, Michał Bajor, Jerzy Trela, Franciszek Pieczka, Krzysztof Majchrzak, Agnieszka Wagner, Małgorzata Pieczyńska, Danuta Stenka, Rafał Kubacki, Jerzy Nowak, Marta Piechowiak i inni Chciwy i mściwy Chilon zdradza i wydaje wszystkich chrześcijan. Donosi Neronowi, że Winicjusz jest chrześcijaninem, a być może jest nim także Petroniusz. Neron nie chce w to wierzyć, Tygelinus natomiast próbuje wykorzystać tę okazję, by rozprawić się z Petroniuszem. Neron odkłada to na później. Winicjusz dowiaduje się, że Ligia została uwięziona. Petroniusz nie jest w stanie mu pomóc. Przegrał starcie z Tygelinusem i czuje, że jego życie wisi na włosku. Chrześcijanie mrą w więzieniach. Winicjusz idzie do Piotra, który naucza jeszcze nie pojmanych, błogosławiąc ich na mękę i śmierć. Zrozpaczony młodzieniec błaga Piotra, by wstawił się do Chrystusa o ocalenie Ligii. Jest załamany, zwłaszcza że dostaje wiadomość, że ukochana jest chora. Neron rozpoczyna okrutne prześladowania chrześcijan. Ku uciesze ludu zebranego w amfiteatrze, część z nich każe rzucić na pożarcie lwom, część - ukrzyżować. Ligii na razie nie ma wśród skazanych na śmierć. 16:25 ARCHIWUM ZIMNEJ WOJNY - STRASZAK NUKLEARNY Magazyn, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jan Sosiński Scenariusz: Andrzej Mietkowski, Jan Sosiński Muzyka: Piotr Dziki Chancewicz Wykonawcy: Andrzej Mietkowski (prowadzący) Arsenał jądrowy Rosji plus nieobliczalność Putina stawiają świat w trudniejszej sytuacji niż kryzys kubański w 1962 roku. Wtedy próba sił Chruszczowa i Kennedy’ego pchała cywilizację na skraj konfrontacji atomowej. Dziś Moskwa eskaluje napięcie poza racjonalne granice. O zagrożeniach nuklearnych ze strony Rosji, prawdopodobieństwie użycia broni atomowej mówią płk Juliusz Tym z Akademii Sztuki Wojennej i prof. Piotr Grochmalski - korespondent wojenny i politolog. Ponadto rzadkie materiały archiwalne z zimnowojennych prób broni jądrowej. 17:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 4 Film dokumentalny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski Zdjęcia: Damian Szprejda, Jan Sojka, Bartosz Zaręba Wykonawcy: Jarosław Łukomski, Stefan Tompson (prowadzący) Magazyn historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostaje widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Prezentowane są najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane są najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawiają ich historię, opowiadają o ciekawostkach i legendach, omawiają polski aspekt dotyczący prezentowanych posiadłości. Przybliżają historię Polaków na danym terenie i zachęcają każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach Wschodnich. W czwartym odcinku Stefan Tompson odwiedza jedno z najpiękniejszych, europejskich miast. Lwów - miasto pełne symboli. Miasto, które przez wiele lat było jednym z najważniejszych, polskich miast. Opowiadamy o jego genezie - założycielach oraz o jego obrońcach w trudnych czasach. Stefan, spacerując po urokliwych ulicach starego miasta, opowiada o jego najokazalszych budowlach. Odwiedzamy również Cmentarz Łyczakowski, jeden z najstarszych istniejących cmentarzy na terenie dawnej Rzeczypospolitej. 17:30 SPÓR O HISTORIĘ - ROKOSZ LUBOMIRSKIEGO Dysk./wywiad/debata, 30 min, Polska, 2021 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Wykonawcy: Tomasz Muller (prowadzący) Marszałek wielki i hetman polny koronny Jerzy Sebastian Lubomirski i król Rzeczpospolitej Obojga Narodów Jan II Kazimierz Waza. Sojusznicy w czasie potopu szwedzkiego. Jednak już rok po zakończeniu wojnyze Szwecją, Lubomirski zaczął wyrastać na przeciwnika Jana Kazimierza. Wystąpił przeciwko planom króla, który chciał przeprowadzenia elekcji vivente rege. Stanął na czele opozycji antykrólewskiej. W 1664 roku został skazany na banicję. W następnym roku powrócił ze Śląska i zawiązał rokosz przeciwko królowi. Rokosz Lubomirskiego dał początek pustoszącej XVII - owieczną Rzeczpospolitą wojnie domowej. Jak doszło do wystąpienia Lubomirskiego i jaki miało ono przebieg? O tym w "Sporze o historię". Goście: prof. Mirosław Nagielski, dr Zbigniew Hundert i dr Przemysław Gawron. 18:10 ZIEMIA OBIECANA - ODC. 1/4 Miniserial obyczajowy, 49 min, Polska 1975 Scenariusz na podstawie powieści Władysława Reymonta i reżyseria: Andrzej Wajda Zdjęcia: Witold Sobociński, Edward Kłosiński, Wacław Dybowski Muzyka: Wojciech Kilar Aktorzy: Daniel Olbrychski, Wojciech Pszoniak, Andrzej Seweryn, Bożena Dykiel, Piotr Fronczewski, Stanisław Igar, Kalina Jędrusik, Lidia Korsakówna, Kazimierz Opaliński, Franciszek Pieczka, Wojciech Siemion, Andrzej Szalawski, Danuta Wodyńska Telewizyjna premiera "Ziemi obiecanej" odbyła się 21 maja 1978 roku. Trzy lata wcześniej kinowa wersja filmu, w tej samej obsadzie i reżyserii, odniosła niekwestionowany sukces. Andrzej Wajda zdecydował się na zrealizowanie wersji telewizyjnej, gdyż chciał wykorzystać w pełni materiał zdjęciowy, który wystarczał na cztery godziny (film kinowy trwa trzy godziny). Adaptacja powieści Władysława Reymonta była ogromnym przedsięwzięciem produkcyjnym i została zrealizowana w rekordowym tempie 77 dni zdjęciowych. Zdjęcia kręcono w kilkudziesięciu miejscach Łodzi, pobliskich miasteczkach i na Śląsku, gdzie zachowały się fragmenty dziewiętnastowiecznej zabudowy. Pod koniec XVIII wieku Łódź była małą wioską liczącą niespełna dwustu mieszkańców. W połowie następnego stulecia było ich już 20 tysięcy, pod koniec XIX wieku - aż trzysta tysięcy. Tak gwałtowny rozwój miasta jest trudny do wyobrażenia nawet dziś. Z całego kraju - z miasteczek, wiosek ciągnęły do Łodzi tysiące ludzi w poszukiwaniu pracy, zarobku i lepszego życia. W tej "ziemi obiecanej" zastawali ciasnotę, brud, nędzę i wyzysk, a nieliczni na nadludzkiej pracy tłumów zbijali majątki. Takie były początki kapitalistycznych przemian na ziemiach polskich, które doprowadziły do powstania przemysłu i robotniczych społeczności miejskich. Powieść Władysława Reymonta niezwykle obrazowo i barwnie oddaje dynamiczne i burzliwe przemiany społeczne towarzyszące gwałtownemu rozwojowi Łodzi. "Ziemia obiecana" to historia kariery trzech zaprzyjaźnionych przemysłowców. Karol Borowiecki pracuje jako inżynier w fabryce Buchholza, Moryc Welt jest pośrednikiem handlowym, Maks Baum - synem właściciela upadającej tkalni. Trzej przyjaciele - Polak, Żyd i Niemiec - marzą o założeniu własnej fabryki i bogactwie. Karol jest zaręczony z ubogą szlachcianką, Anną Kurowską; wolny czas spędza z nią w majątku ojca w pobliżu Łodzi. Ma go mało - Buchholz, podobnie jak inni kapitaliści, każe pracować do upadłego, a płaci minimalne stawki. Bezwzględnie depcze ludzką godność, a przeciwstawia mu się tylko jeden urzędnik - von Horn. Płaci za to wyrzuceniem z pracy. 19:55 KALENDARIUM POWSTANIA STYCZNIOWEGO 1863 - ODC. 12 Felieton, 5 min, Polska, 2022 Scenariusz: Bartłomiej Grudnik Celem cyklu Kalendarium Powstania Styczniowego 1863 jest przypomnienie współczesnym Polakom wydarzeń, jakie miały miejsce 160 lat temu. Powstanie Styczniowe było największym i najdłużej trwającym zrywem niepodległościowym Polaków, jaki miał miejsce w okresie zaborów. Jego wybuch 22 stycznia 1863 r. wywołało ogłoszenie branki, czyli poboru do wojska rosyjskiego. Choć powstanie zakończyło się klęską, pamięć o nim trwała w narodzie do końca zaborów. Doświadczenie tajnego państwa z okresu powstania było wzorem dla państwa podziemnego z czasu okupacji niemieckiej i sowieckiej. Jego herb Orzeł Biały, Pogoń i św. Michał Archanioł przypominał niezrealizowaną ideę Rzeczpospolitej trojga narodów. Z doświadczenia Powstania Styczniowego czerpał Piłsudski, planując walkę o odzyskanie niepodległości. Powiedział m.in. Dla nas, żołnierzy wolnej Polski, powstańcy 1863 roku są i pozostaną ostatnimi żołnierzami Polski, walczącej o swą swobodę, pozostaną wzorem wielu cnót żołnierskich, które naśladować będziemy. Kalendarium Powstania Styczniowego 1863 będzie zawierać cotygodniowy przegląd wydarzeń na ziemiach polskich, ale także reakcji świata na wybuch powstania, biogramy postaci, przegląd prasy powstańczej i rosyjskiej. W każdym odcinku znakomici polscy historycy tj. Włodzimierz Suleja, Janusz Odziemkowski, Andrzej Nowak, Wojciech Karwat, Michał Kopczyński, Mariusz Wołos opowiedzą o jednym, najważniejszym wydarzeniu z danego tygodnia bądź przypomną ważną, a często zapomnianą postać z okresu powstania. Cykl będzie ilustrowany archiwaliami pochodzącymi z zasobów TVP oraz archiwów polskich i zagranicznych. 20:05 KONWÓJ (CONVOY) Film sensacyjny, 106 min, USA/Wielka Brytania 1978 Reżyseria: Sam Peckinpah Scenariusz: B. W. L. Norton Zdjęcia: Harry Stradling Muzyka: Chip Davis Aktorzy: Kris Kristofferson, Ali MacGraw, Ernest Borgnine, Burt Young, Madge Sinclair, Franklyn Ajaye, Brian Davies, Seymour Cassel, Cassie Yates, Walter Kelley, Billy E. Hughes i inni Scenariusz zainspirowany tekstem przeboju country, do którego słowa napisał C. W. McCall (sam śpiewa tytułową piosenkę w filmie). Zdjęcia z udziałem ponad stu wielkich ciężarówek nakręcono w ciągu trzech miesięcy w stanie Nowy Meksyk. "Konwój" zrealizował zmarły w 1984 r. Sam Peckinpah, wybitny amerykański reżyser i scenarzysta, twórca znanych westernów ("Strzały o zmierzchu", "Major Dundee", "Dzika banda"). Mistrz filmowej narracji słynął z upodobań do zaskakujących efektów, często szokował widzów okrucieństwem. Charakterystyczne elementy peckinpahowskiego stylu krytyka odnalazła także w "Konwoju", choć tym razem reżyser oszczędził wielu bohaterów. Akcja filmu rozgrywa się prawie wyłącznie na autostradach. Na drodze w Arizonie policjant zatrzymuje jadącą z nadmierną prędkością ciężarówkę Martina Penwalda, zwanego Gumową Kaczką. Nie pierwszy raz kierowca popada w konflikt "z tymi z drogówki", którzy tylko czyhają na łapówki. Gumowa Kaczka wypowiada prawdziwą wojnę bezwzględnym, skorumpowanym przedstawicielom prawa. Poprzez walkie - talkie powiadamia kolegów po fachu, którym również dają się we znaki policjanci z patrolowych wozów. Wielu kierowców dołącza do Gumowej Kaczki, formując konwój. Dziesiątki potężnych osiemnastokołowców zjeżdżają z całych Stanów, by wziąć udział w proteście. Konflikt ze znienawidzoną "drogówką" przynosi kierowcom ciężarówek nieoczekiwaną sławę. Rozgłos całej sprawie nadają dodatkowo prasa, radio i telewizja. Mieszkańcy miasteczek, przez które przejeżdża konwój, spontanicznie witają drogowych buntowników. Wszędzie gromadzą się tłumy gapiów wiwatujących na ich cześć. Gumowa Kaczka poznaje przypadkowo piękną Melissę, która decyduje się podróżować jego ciężarówką. Dziewczyna jest fotoreporterem i od dawna poluje na sensacyjny temat, ale interesuje ją również przystojny kierowca. W roli Gumowej Kaczki wystąpił znany aktor, piosenkarz i kompozytor muzyki country, Kris Kristofferson. Wystąpił w westernie Sama Peckinpaha "Pat Garret i Billy Kid" (1973), zagrał też znaczące role w filmach "Alicja już tu nie mieszka", "Narodziny gwiazdy". Śpiewał i nagrywał u boku muzycznych gwiazd, jak Johnny Cash, Gladys Knight, Barbra Streisand, Dolly Parton i Rita Coolidge, która była jego żoną. W "Konwoju" partneruje mu Ali MacGraw, znana także polskim widzom jako bohaterka melodramatu "Love Story". 22:05 HISTORIA W POSTACIACH ZAPISANA - KSIĄŻĘ KAROL, WIECZNY NASTĘPCA TRONU (LE PRINCE CHARLES AUX MARCHE DU TRONE) Film dokumentalny, 112 min, Francja, 2018 Reżyseria: Laure Delalex Wykonawcy: Marek Ciuniel Książę Karol - następca korony brytyjskiej, w listopadzie 2018 roku obchodził 70. urodziny. Jest najstarszym synem królowej Elżbiety II i księcia Edynburga. W 1981 roku poślubił lady Dianę Spencer, z którą miał dwoje dzieci: Williama i Henryka, ale małżeństwo zakończyło się rozwodem. W roku 2005 roku ponownie ożenił się z Kamilą Parker Bowles. Od wielu lat prowadzi bogatą działalność społeczną i charytatywną, a w roku 1976 założył The Prince's Trust, fundację wspierającą młodzież, zwłaszcza tę biedniejszą. W trosce o środowisko chętnie pojawia się publicznie jako dżentelmen rolnik, obrońca produktów ekologicznych i zagrożonych gatunków. Film jest próbą odpowiedzi na wiele pytań, dotyczących następcy tronu: poznajemy jego życie, przekonania i poglądy polityczne oraz pasje i zainteresowania. Stephane Bern zabiera nas z wizytą do Clarence House - prywatnej rezydencji księcia Karola w Londynie, położonej kilka kroków od Pałacu Buckingham. 00:10 SZPITAL PRZEMIENIENIA Dramat, 89 min, Polska 1978 Reżyseria: Edward Żebrowski Scenariusz i reżyseria: Michał Komar i Edward Żebrowski Zdjęcia: Witold Sobociński Muzyka: Stanisław Radwan Występują: Piotr Dejmek, Jerzy Bińczycki, Henryk Bista, Ewa Dałkowska, Gustaw Holoubek, Zygmunt Hübner, Ryszard Kotys, Klaus Piontek, Wojciech Pszoniak, Zbigniew Zapasiewicz i inni Adaptacja powieści Stanisława Lema pod tym samym tytułem, napisanej w roku 1948 i wydanej po raz pierwszy w roku 1955. Wydanie "Szpitala Przemienienia" za granicą wywołało spore zainteresowanie krytyki, pisano wówczas, że powieść ta podejmuje problematykę "Czarodziejskiej góry" Tomasza Manna. Reżyser Edward Żebrowski mówił: "Wydaje mi się, że książka ta stanowi polski odpowiednik gatunku, który w historii literatury określa się jako powieść edukacyjną. Jej bohater zostaje bowiem, podobnie jak Hans Kastorp poddany jakby edukacji, nie tylko zawodowej, lecz również głównie światopoglądowej i emocjonalnej". Akcja filmu rozgrywa się późną jesienią 1939 roku w położonym z daleka od miasta szpitalu dla umysłowo chorych. Zespół lekarski tworzą doktor Kauters, który za skuteczne w leczeniu chorób psychicznych uznaje jedynie zabiegi chirurgiczne, zainteresowany przede wszystkim polityką doktor Rygier, doktor Marglewski, który uważa, że choroba psychiczna jest rodzajem nawiedzenia, oraz doktor Nosilewska, która po Anschlussie uciekła z Austrii. Dołącza do nich młody lekarz Stefan, który ma podjąć swoja pierwszą pracę. Stefan stopniowo poznaje prawa rządzące tym odizolowanym mikrospołeczeństwem. Jest m.in. świadkiem znęcania się pielęgniarza nad młodym muzykiem, obserwuje jak doktor Kauters celowo zwleka z operacją inżyniera chorego na raka mózgu, by uzyskać ciekawsze dane naukowe. Stefan próbuje sprzeciwiać się takim parktykom. Tymczasem w szpitalu pojawiają się Niemcy. Podziemie przekazuje wiadomość, że szpital ma zostać zlikwidowany, a pacjenci wymordowani. Do przybycia SS jest tylko kilka godzin. Lekarze próbują ukryć część pacjentów, a pozostałym podają leki stępiające lęk. Przyjeżdżają niemieckie ciężarówki. Doktor Kauters podaje się za Niemca. Doktor Rygier, choć także ma niemieckie nazwisko deklaruje się jako Polak. Doktor Nosilewska spokojnie przyznaje, że jest Żydówką. Pacjenci zostają wywiezieni do lasu i rozstrzelani. Decydują się losy Stefana, któremu udaje się uciec do lasu. Na plecach dźwiga uratowanego chłopca, który - jak się okazuje - jest już martwy. Mimo to młody lekarz dalej brnie ze zwłokami pacjenta. 01:55 HERBERT. MIMO WSZYSTKO Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2021 Reżyseria: Rafael Lewandowski Scenariusz: Rafael Lewandowski, Andrzej Franaszek Dokument poświęcony postaci Zbigniew Herberta. Nutą przewodnią opowieści będzie męstwo bohatera filmu, tyleż wybitnego poety i przewodnika moralnego, co człowieka zmagajacego się z depresją, a nawet chorobą psychiczną. Męstwo pozwalajace mu tworzyć i żyć, jak mówił, "mimo wszystko".