TVP Historia Sobota, 25.03.2023 Zmiany z dnia 22.03.2023 w stosunku do raportu z dnia 14.02.2023 (dodano pozycję programową) 08:40 W KOTLE HISTORII - ŚLUB JAGIEŁŁY I ELŻBIETY PILECKIEJ. KRÓL ŻENI SIĘ Z MIŁOŚCI! Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Jerzy Grabowski Scenariusz: Łukasz Modelski Wykonawcy: Łukasz Modelski (prowadzący) Władysław Jagiełło najwyraźniej musiał odreagować narzucone mu małżeństwo z Anną Cylejską. Po śmierci królowej, wbrew radom, obyczajowi i złym językom żeni się z kobietą, którą najpewniej od dawna kochał. Nie dość, że żona nierówna mu stanem, to jeszcze z reputacją łowczyni przygód. Skromny ślub na prowincji i niezbyt zapewne wystawne wesele w zamku przyjaciela. Co można było zjeść na weselnej uczcie? (zmodyfikowano opis: Omówienie) 16:20 RONDELE - WIELKA ZAGADKA SPRZED 7000 LAT Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2021 Reżyseria: Krzysztof Paluszyński Scenariusz: Krzysztof Paluszyński Zdjęcia: Rafał Jerzak Wykonawcy: Jacek Kaczmarski Ten fabularyzowany dokument to swego rodzaju opowieść - wędrówka po ziemiach naszego kraju i Europy przed bez mała 7000 laty, co bezpośrednio przekłada się na wysoki walor poznawczy i edukacyjny filmu. Dzięki plenerom, scenografii, rekonstruktorom, animacji 3D, precyzyjnie zaplanowanym kadrom, widzimy świat, który już dawno przestał istnieć. Tego typu filmy w kinematografii polskiej praktycznie nie istnieją. Punktem wyjścia do filmu są stosunkowo słabo rozpoznane i zbadane rondele, które są najstarszymi, sięgającymi 7000 lat wstecz, przykładami monumentalnej architektury w Europie. Budowano je m.in. na Węgrzech, w Czechach, Austrii, Niemczech i, co najważniejsze, na terenie dzisiejszych ziem polskich. W sumie w Europie odkryto ich ponad 180. W 2014 roku w Polsce rozpoznane były tylko trzy tego typu konstrukcje, teraz jest już ich co najmniej 5. Rondele to budowle o konstrukcji drewniano - ziemnej o średnicy dochodzącej do stu kilkudziesięciu metrów, kolistego kształtu na planie okręgu, wznoszone przy użyciu prostych narzędzi przez społeczność najstarszych rolników, którzy przybyli na ziemie obecnej Polski z terenów naddunajskich. Ich budowę rozpoczęto około 4900 lat przed naszą erą. Po około 200 - 300 latach funkcjonowania zniknęły. W opinii profesora Lecha Czerniaka rondele były na obszarze Europy Środkowej nową instytucją społeczną, której wynalazek odegrał kluczową rolę w uformowaniu się nowego ładu społecznego po upadku kultury pierwszych rolników w początkach V tysiąclecia p.n.e. Podobne czy też zbliżone, co do swej funkcji budowle wielokrotnie obserwujemy w późniejszych czasach. Najbardziej spektakularnym i znanym, ale młodszym o ponad 1500 lat przykładem jest Stonehenge. Obiekty te na terenie Polski zostały rozpoznane m.in. pod Oławą w Drzemlikowicach, Bodzowie, Nowym Objezierzu, w Wenecji koło Biskupina, Tylicach w woj. kujawsko - pomorskim. W filmie zaprezentowane są, również inne spektakularne - praktycznie nieznane fakty związane z naszą zamierzchłą przeszłością. (dodano pozycję programową) 19:00 GIGANCI HISTORII - KONGRES WIEDEŃSKI Teleturniej, 44 min, Polska, 2023 Reżyseria: Tomasz Motyl Scenariusz: Mikołaj Korzyński Wykonawcy: Maciej Kurzajewski (prowadzący) Kiedy Napoleon Bonaparte został pozbawiony tronu i odesłany wiosną 1814 roku na Elbę, na dworach europejskich odetchnięto z ulgą. Na gruzach imperium napoleońskiego miała powstać nowa Europa. Na miejsce obrad konferencji pokojowej wybrano Wiedeń. Jesienią 1814 roku zaczęły zjeżdżać tu koronowane głowy z całej Europy. Przewidywane na kilka tygodni negocjacje przekształciły się w swoisty, wielomiesięczny karnawał, zakłócony jednak wiadomością o ucieczce Napoleona z Elby i jego marszu na Paryż. Wśród tańców, intryg, skandali politycznych i towarzyskich, wykreślono nową mapę świata. 9 czerwca 1815 roku podpisano Akt Końcowy Kongresu. Na straży nowego porządku europejskiego miało stać tak zwane Święte Przymierze, czyli porozumienie zawarte przez cesarza Aleksandra I, Franciszka I i Fryderyka Wilhelma III. Co o roztańczonym kongresie wiedzą uczestnicy teleturnieju Giganci historii? (dodano pozycję programową) 19:55 1863 - KU WOLNOŚCI - 1863 - MARSZ POWSTAŃCÓW Teledysk, 3 min, Polska, 2023 Fragment koncertu inaugurującego obchody 160. rocznicy powstania styczniowego