TVP Dokument Sobota, 01.04.2023 06:00 DZIKA POLSKA - PEŁNA ENERGII - CIEPŁO Z GŁĘBI KNIEI Serial dokumentalny, 24 min, Polska, 2010 Scenariusz i reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzenie: Tomasz Kłosowski Budynki nadleśnictwa Krynki stoją w osadzie Poczopek, w otoczeniu bujnych lasów Puszczy Knyszyńskiej na Podlasiu. Leśnemu powietrzu, jak i tutejszej przyrodzie, nie sprzyjałaby kotłownia na węgiel. Toteż w budynkach zainstalowano już pompy cieplne. Nadleśniczy Jerzy Sieradzki zapewnia, że pozwalają mu zaoszczędzić tyle, ile musiałby wydać na węgiel. Ale ma dalsze plany, m. in. wykorzystanie energii słonecznej. Na wieży przeciwpożarowej zainstalowano kamerę, która ma wykrywać dzień i noc zarzewie pożarów. Dla jej zasilania trzeba by ciągnąć przez las 2 - 3 km kabla. Zamiast tego zastosowano na wieży baterię słoneczną, dzięki której kamera przez całą dobę ukazuje obraz puszczy. W otoczeniu zabudowań nadleśnictwa istnieje ośrodek edukacyjny, i powstaje park dla dzikich, kontuzjowanych zwierząt. Obok powstaje też park energii odnawialnej, a nadleśniczy - wielki entuzjasta - zapewnia, że wkrótce zaprzęgnie w tym gospodarstwie leśnym do pracy także inne rozwiązania z zakresu energii odnawialnej, by polegać przede wszystkim na nich. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.III - ODC. 27 JEDYNE TAKIE MIASTO Cykl dokumentalny, 26 min, Polska, 2016 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Jakie tajemnice skrywa współczesny Lwów? Czy znajdziemy w nim ślady polskiej przeszłości? Radosław Kotarski w swojej podróży na dawne, wschodnie rubieże Rzeczpospolitej dociera do miejsc na co dzień niedostępnych lub pomijanych przez przewodników. Zapraszamy w niezwykłą podróż do miasta, które od zawsze było tyglem narodów, języków i niesamowitej kuchni. 07:00 NOTACJE - MAJA KOMOROWSKA - SZUKAŁAM SPOSOBU NA SIEBIE Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2014 Autor: Maria Nockowska Wybitna aktorka teatralna i filmowa. W 1960 roku ukończyła Wydział Lalkarski PWST w Krakowie. Debiutowała w teatrze "Groteska" w Krakowie. W latach 1961 - 68 należała do prowadzonego przez Jerzego Grotowskiego Teatru 13 Rzędów w Opolu, występowała również na scenach teatralnych Krakowa, Wrocławia i Warszawy. W sposób ekspresyjny gra role dramatyczne i tragiczne. W filmie występuje od 1960 roku. 07:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 12 KATOWICE Magazyn, 22 min, Polska, 2016 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzenie: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Katowice. To miasto zawsze stawiało na nowoczesność. Tutaj zbudowano jeden z pierwszych drapaczy chmur w Polsce, a sala sejmowa w stojącym tu monumentalnym budynku była wzorem dla sali sejmu w gmachu przy Wiejskiej w Warszawie. Symbolem miasta jest kosmiczny Spodek, za którym w ostatnim czasie wyrosła Strefa Kultury z futurystycznymi obiektami. Można tam posłuchać jednej z najlepszych orkiestr symfonicznych w Europie, obejrzeć wystawy pod ziemią, a nawet bezkarnie chodzić po dachach. 07:45 WETERYNARZE Z SERCEM - /33/ Reality show, 21 min, Polska, 2018 Scenariusz i reżyseria: Beata Szymańska W kolejnym odcinku odwiedzamy Społeczne schronisko dla bezdomnych zwierząt w Celestynowie. Dowiemy się o wspaniałej akcji, która pomaga zwierzakom przetrwać mrozy. Nie musicie jechać do Białowieży, aby zobaczyć żubry. Odwiedziliśmy Pomorze Zachodnie, gdzie dzięki inicjatywie człowieka, od kilkunastu lat, żubry żyją szczęśliwie w wolnych stadach. 09:05 MARZENIA O PRZYSZŁOŚCI S. 2 - CZĘŚĆ 5. DZIEDZICTWO (DREAM THE FUTURE SEZON 2) Cykl dokumentalny, 48 min, Francja, 2021 Reżyseria: Helene Le Meur, Alex Fighter Jak będzie wyglądał świat jutra? Jak obecne odkrycia i badania wpłyną na nasze codzienne życie? Znani naukowcy, gwiazdy i pasjonaci z całego świata podzielą się swoimi badaniami i poglądami na życie w przyszłości. Odc. 5 - "Dziedzictwo". Piramidy w Egipcie, posągi z Wysp Wielkanocnych, Mur Chiński i Akropol w Atenach - wszystkie te zabytki kultury łączą nas i tworzą najcenniejszą część dziedzictwa ludzkości. Dziedzictwo i zabytki to nie tylko cegła i kamień. To cała historia i kryjące się w niej wartości. Co się stanie z dziedzictwem w 2050 roku - bo zagrożeń jest wiele? Na całym świecie archeolodzy, konserwatorzy i naukowcy tworzą narzędzia, rozwijają techniki i przesuwają granice, by zrozumieć, chronić i przekazywać naszą spuściznę. Inni projektują muzeum przyszłości. Wyobrażacie sobie Egipt bez piramid?! Peru bez Machu Picchu? Ludzie rozumieją, że ochrona naszej spuścizny jest bardzo ważna. 10:00 NIEDŹWIEDZIE Z KARAWANKÓW (BEARS OF THE KARAWANK MOUNTAINS / DER KARAWANKENBÄR - AUF DEN SPUREN EINES GRENZGÄNGERS) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2020 Reżyseria: Eva Gressel Film dokumentalny o powrocie niedźwiedzi w europejskich górach. Julijskie i Karnickie Alpy to imponujący mur między europejskim, śródziemnomorskim Południem - a regionem alpejskim na Północy. Alpy Julijskie leżą na granicy Włoch, Słowenii i Austrii. Tymczasem, niedźwiedzie ignorują granice między państwami - przekraczając Alpy Julijskie i pasmo górskie Karawanki w drodze do Austrii. Potężne góry nie stanowią dla nich przeszkody. Niegdyś rzadko spotykane w Europie Środkowej, kudłate 300 - kilogramowe niedźwiedzie brunatne znów przemierzają słoweńskie lasy. W tych wapiennych pasmach, w zasięgu wpływu ciepłego Morza Śródziemnego, żyją sobie i rzadko kiedy wchodzą w konflikty z ludźmi, chyba że wyczują obecność miodu! W Słowenii młode pozostają z matką do trzech lat, zanim wyruszą samotnie w poszukiwaniu nowego terytorium. Młode samce wędrują na północ, aż do Alp Karawanki. Film otwiera nasze oczy na urok niedźwiedzi, ich inteligencję i zaskakujące nawyki. Niektóre niedźwiedzie zapadają w sen zimowy z nietoperzami, które gromadzą się razem, a nawet łączą się w towarzyskie pary. 11:00 ROZKWIT BAŁKAŃSKICH MIAST - SARAJEWO (BALKAN BOOM TOWNS SARAJEVO / METROPOLEN DES BALKAN) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Mirjana Momirovic Scenariusz: Ann - Christin Hornberger Seria dokumentalna, w której poznamy największe miasta bałkańskie: Lublanę, Sarajewo, Belgrad, Sofię i Bukareszt. Rosną w siłę, są głównymi ośrodkami kulturalnymi. Wielu Europejczyków nadal kojarzy je z socjalistyczną dyktaturą. Dla większości są to miejsca krwawych wojen lat 90. Ale dla młodych, kreatywnych umysłów te miasta należą do pożądanych list miejsc, w których należy być. Miasta mają długą, trudną przeszłość, a teraz oferują ekscytującą i inspirującą teraźniejszość z dużym potencjałem na przyszłość. To wystarczający powód, aby wybrać się na wycieczkę do starych i nowych miast Bałkanów. W odcinku drugim - Sarajewo. W górskiej kotlinie nad rzeką Miljacką leży Sarajewo, stolica Federacji Bośni i Hercegowiny. Pełno tu kontrastów, bo miasto leży na styku Wschodu i Zachodu. Sarajewo bywa nazywane Małą Jerozolimą ze względu na wyznawaną tu mnogość religii. Miasto ma bogatą historię. Należało do Imperium Osmańskiego, a potem do Cesarstwa Austro - Węgierskiego. Trzykrotnie znalazło się w centrum światowych wydarzeń politycznych. W roku 1914, po zamachu na austriackiego następcę tronu Franciszka Ferdynanda, wybuchła pierwsza wojna światowa. W roku 1984 odbyła się tu zimowa olimpiada, a w 1992 miasto przetrwało najdłuższe oblężenie od czasu drugiej wojny światowej. Obecnie trzystutysięczne Sarajewo jest domem dla Bośniaków, ortodoksyjnych Serbów i katolickich Chorwatów, którzy żyją w harmonii mimo wydarzeń najnowszej historii. 12:00 PORTRETY DOKUMENTALNE. S.II - KATARZYNA TRZASKA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2022 Panorama polskiego dokumentu - filmowe portrety twórców, ich drogi artystycznej i twórczości na przykładzie wybranych dzieł. Bohaterką odcinka jest Katarzyna Trzaska. 12:30 ELVIS I DZIEWCZYNA Z WIEDNIA (ELVIS AND THE GIRL FROM VIENNA) Film dokumentalny, 55 min, Austria, 2017 Reżyseria: Kurt Langbein W 1956 roku rozpoczęto prace nad filmem "Love Me Tender", w którym występował Elvis Presley. O gwiazdora dbał wówczas agent "Pułkownik" Tom Parker oraz sekretarka, Trude Forsher z Wiednia, którą zatrudnił. Syn tytułowej "dziewczyny z Wiednia" zabiera nas w podróż, podczas której opowiada o relacji matki z Elvisem Presleyem i prezentuje liczne, niepublikowane wcześniej, materiały archiwalne. 13:35 ŻUBRY Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1963 Reżyseria: Włodzimierz Puchalski Ratowanie żubra jako gatunku. Historia i dzień dzisiejszy rezerwatu żubrów w Białowieskim Parku Narodowym. 13:45 ŻYCIE TO RUCH Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1960 Reżyseria: Karol Marczak Reżyser w swoim dokumencie udowadnia, że ruch to jeden z najważniejszych przejawów życia. Film pokazuje to, co gołym okiem jest niezauważalne. Począwszy od ruchu w pojedynczych komórkach lub samych komórek, kończąc na ruchach jednokomórkowych pierwotniaków i ruchu migawkowym. Film zwraca szczególną uwagę na zagadnienie mechaniki ruchu, ilustruje on dokładnie i wszechstronnie zjawiska ruchowe występujące w żywych komórkach i u pierwotniaków. Zdjęcia w powiększeniu do 1200 razy. 14:00 DZIKA NOWA ZELANDIA. WYSPY NA SKRAJU ŚWIATA (WILD NEW ZEALAND. CAST ADRIFT) Film dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Mark Flowers, James Honeyborne Nowa Zelandia zawsze fascynowała podróżników i naukowców. BBC Worldwide prezentuje serial, w którym poznamy przyrodę tej odległej krainy. W dalekim zakątku Oceanu Spokojnego leży kraina już od czasów dinozaurów odcięta od reszty świata. Natura odizolowana przez osiemdziesiąt milionów lat rozwijała się tu w niepowtarzalny sposób. W tym zaginionym świecie przyroda rządzi się szczególnymi prawami: pingwiny w lesie, papugi wśród śniegów i drapieżniki jakby żywcem wyjęte z prehistorycznych czasów. Ich życie regulują najpotężniejsze żywioły na kuli ziemskiej. Oczom pierwszych przybyłych tu ludzi ukazała się kraina pełna osobliwości i tajemnic. W Nowej Zelandii żyje więcej gatunków pingwinów niż gdziekolwiek indziej na świecie. Wyewoluowały około sześćdziesięciu milionów lat temu. Na obszarach Nowej Zelandii życie zmaga się z siłami geologicznymi, które zapewniły tej krainie piękno i moc. Od pionierów podbijających górskie szczyty po delfiny wypływające z głębi mórz i ptaki, które z mistrzowską zwinnością polują nad gorącymi strumieniami. Nowa Zelandia urzeka pięknem i tajemniczością. Krainę ukształtowaną przez niezwykłą przeszłość czeka jeszcze wiele nieodgadnionych zdarzeń. 15:00 OPOWIEŚĆ O CHINACH - OSTATNIE CESARSTWO ODC. 5/6 (THE STORY OF CHINA) Serial dokumentalny, 55 min, Wielka Brytania, 2016 Reżyseria: Rebecca Dobbs Przez ostatnich 30 lat w Chinach kształtowało się społeczeństwo konsumpcyjne. Po zerwaniu z rewolucyjnym komunizmem Mao, Chiny rozpoczęły marsz ku przyszłości. Wolni Chińczycy przeobrazili swój świat. Sięgnęli po pradawne wierzenia i ideały, które przez wieki dawały im siłę. Okazuje się, że to, co nowe, jest mało kuszące, a to, co stare - bardzo trwałe. Przeszłość Chin to parę tysięcy lat. Tak daleko wstecz, że nie istnieją żadne teksty pisane, dokumentujące narodziny cywilizacji. Lecz istnieją mity i legendy przekazywane od stuleci. Prowadzą nas one do centrum niziny Żółtej Rzeki, od której Chiny wzięły nazwę: Zhongguo, Kraj Środka. Tam można odnaleźć ślady początków. A kwestią zasadniczą w dziejach chińskiej państwowości było zapanowanie nad niszczycielską Żółtą Rzeką. Archeolodzy odnaleźli ślady wielkiej powodzi sprzed roku 1 900 p.n.e. Można ją powiązać z mitem o pochodzeniu państwa chińskiego, bo do dziś opowiada się o królu, który jako pierwszy, skanalizował wody rzeki po wielkiej powodzi. 16:05 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT ODC. 13 (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 5) Cykl dokumentalny, 49 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym, okryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 17:05 ISLANDIA Z ALEXANDREM ARMSTRONGIEM - ODC. 1 (ICELAND WITH ALEXANDER ARMSTRONG) Serial dokumentalny, 44 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Ed Venner Trzyodcinkowa seria BBC Studios. Alexander Armstrong zwiedza ogromną skałę pośrodku Atlantyku. Mogli ją nazwać krainą rozgrzanej lawy. Wybrali nazwę Islandia, która także pasuje. Poza Wikingami, wulkanami i Bjork niewiele wiedział o Islandii. Wyrusza w liczącą tysiące kilometrów podróż szlakiem nordyckich bogów i zgniłych rekinów. Odkrywa krainę lodowców i gejzerów. Spotka człowieka, który piecze chleb we wrzącej wodzie. Spaceruje także tętniącymi życiem ulicami Reykjaviku, gra w golfa o północy i jeździ na islandzkim koniu. Część 1. Islandia jest nieustannie w trakcie geologicznych przemian, a kiedy tu przybył, nastąpił wyjątkowo groźny wybuch. To się nazywa wylądować z hukiem. Wulkan znajduje się trzydzieści kilometrów od Rejkiawiku. Wyliczono, że od roku 1500 jedna trzecia przepływu lawy na Ziemi pochodzi z wulkanów w Islandii. Jest ona piękna i dramatyczna, ale jest w niej też coś niezwykłego, z innego wymiaru. Przez większą część roku jest tu ciemno i zimno, a potem zwodniczo krótki okres, kiedy jest jasno i w dzień i w nocy. Przez okrągłą dobę. Czysty surrealizm. 55 procent Islandczyków wierzy w istnienie elfów i wróżek. To był dzień w Rejkiawiku, mieście, które nigdy nie śpi. Głównie dlatego, że prawie nigdy nie jest ciemno. 18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 2 Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W drugim odcinku drugiej serii cyklu Polskie Dziedzictwo, Prowadzący - Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po Kiejdanach i leżących w okolicy Szetejniach, czyli miejscu urodzenia noblisty Czesława Miłosza. Litewskie Kiejdany to jedno z głównych Radziwiłłowskich miast. To tu Januszowi marzyła się książęca korona u boku Szwecji i tu zerwał unię z Polską. Również w Kiejdanach, w krypcie Radziwiłłowskiego zboru znajdują się ponad czterystuletnie trumny z prochami między innymi Janusza Radziwiłła. Potężnego zamku usytuowanego w urokliwym parku niestety już nie ma, ale w mieście zachowało się wiele innych architektonicznych zabytków, które opowiadają historię tego miejsca. W XX wieku bywał tu Czesław Miłosz, bo w pobliżu jego ukochanej Issy był ich rodowy majątek, skąd noblista czerpał inspiracje. 18:35 LENA NA KAUKAZIE - AZERBEJDŻAN - KRAJ OGNIA Cykl reportaży, 23 min, Polska, 2022 Reżyseria: Hanna Jewsiewicka, Konrad Zagórski, Jowita Baraniecka - Ogden Lena to dziennikarka, podróżniczka, obywatelka świata. Absolwentka dziennikarstwa na warszawskim SWPS. Autorka bloga podróżniczego "Razem Taniej". Prowadziła poranne audycje w radiu Kampus oraz telewizyjne reportaże z wydarzeń kulturalnych dla TVP. Autorka programu "Moje LA" i reportażu "To jest Birma". Wraz ze swoim chłopakiem podróżuje od 2013 roku. Byli razem w 74 krajach od Azji Południowo - Wschodniej, przez Amerykę Centralną, Bałkany czy Afrykę Północno - Zachodnią. W tej serii dokumentalnej Lena Urbańska zabierze nas w podróż po Kaukazie - od magicznej, gruzińskiej Swanetii i jej wież, przez ormiańskie czterotysięczniki, z największym z nich, Aragacem na czele, aż po niezwykłe, futurystyczne budynki stolicy Azerbejdżanu, Baku. W każdym odcinku będziemy się starali się dowiedzieć, gdzie bije puls Kaukazu. Czym naprawdę żyją jego mieszkańcy ci starzy, którzy wciąż wspominają Związek Radziecki, i ci najmłodsi, którym bliżej do Europy czy Ameryki. Będziemy patrzeć, jak się bawią, jak świętują, jak pracują, jak jedzą i jak walczą. W każdym z 24 - minutowych odcinków będziemy mieli przewodnika, który poprowadzi nawet przez najbardziej skomplikowane zagadnienia. Będziemy chodzić po nieutartych szlakach, ale jednocześnie nie tracić z pola widzenia tego, co może zainteresować masowego widza w Polsce, i za granicą. 19:05 LUDZIE I PSZCZOŁY - ODC. 2 Cykl dokumentalny, 30 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Zdjęcia: Miłosz Kasiura To opowieść o ludziach zafascynowanych pszczołami, których życie nieodłącznie związane jest z cyklem hodowli pszczół. Dla nich hodowla pszczół, jest treścią życia, pasją, oddechem od klasycznego trwania, ucieczką od presji życia. Każdy odcinek to osobna historia danego bohatera. 19:45 HISTORIE SOLECZNICKIE Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2023 Reżyseria: Wojciech Klimala Zdjęcia: Radosław Wikiera Soleczniki, najbardziej polski rejon w Litwie, gdzie kultura i polska tradycja jest kultywowana od pokoleń. To właśnie tutaj autorzy szukają niezwykłych historii i pasji ludzi, podobnie jak w pierwszej serii dokumentalnej z Wilna. Historie wileńskie pokazały, jak ciekawa i złożona jest społeczność Polaków na Litwie. Podobnie jak poprzednio twórcy przyglądają się kolejnym polskim bohaterom na Litwie, którzy swe korzenie mają w oddalonym o 40 kilometrów od Wilna okręgu solecznickim. 20:15 CAMPESINO (CAMPESINO) Film dokumentalny, 85 min, USA, 2020 Reżyseria: Mia Tate Dokumentalna podróż w głąb pól tytoniowych Kuby. Dokumentacja znikającego stylu życia kubańskich rolników przez ostatnie 15 lat. Filmowcy nawiązali przyjaźnie, szanując godność i poświęcenie bohaterów, jednocześnie wprowadzili widzów do społeczności pełnej koloru i charakteru. Ta historia nie jest polityczna, jednak w dzisiejszym świecie jej proste przesłanie jest ważniejsze niż kiedykolwiek. Słowo, którego zawsze używa reżyser na określenie Campesino, to połączenie. Kuba, której ikoniczna tożsamość nie jest już związana z muzyką, ale z polami, prostymi faktami, przyjaźnią. Życie może być szorstkie i sielskie, ale nic nie stoi na przeszkodzie, żeby się w nie wgryźć, jak ten mężczyzna sfilmowany podczas zwijania liści tytoniu 21:55 PAPUA NOWA GWINEA PIEKŁO NA KOŃCU ŚWIATA (THE GANGS OF PAPUA NEW GUINEA) Film dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Alexander Spalalkovitch Witamy w Port - Moresby w Papui Nowej Gwinei. Jest nieco większa od Francji. Góry porastają stare lasy. Zielone płuca, fauna i flora raj dla wędrowców z całego świata. Większość ośmiu milionów mieszkańców to Papuasi. Utrzymują się głównie z rolnictwa. Powszechna przemoc, skrajne ubóstwo, nieprzyzwoite bogactwo nielicznych i korupcja na wszystkich poziomach. Policja brutalnie walczy z morderczymi gangami. Ostatniego lata wyrównanie rachunków między plemiennymi klanami spowodowało śmierć 32 osób. Ale to nic w porównaniu z tym, co dzieje się w mieście. Tutaj policja toczy bezlitosną wojnę z gangami Raskoli. W 2020 roku Port Moresby znalazło się na drugim miejscu najbardziej brutalnej stolicy na świecie, tuż po Caracas w Wenezueli. Szczególnie kobiety płacą wysoką cenę za tę przemoc. 80% mężczyzn przyznaje się do regularnego bicia swoich żon. Jedna na dwie kobiety jest gwałcona. Jest tylko kilka ośrodków i organizacji, do których mogą się one zwrócić o pomoc, a ich napastnicy rzadko są ścigani. Korupcja jest powszechna. Dzięki bogatym złożom mineralnym stolica tego kraju przeżyło w ciągu ostatnich 10 lat bezkonkurencyjny boom na rynku nieruchomości. Uciekając przed nędzą prowincji, młodzi wieśniacy coraz częściej przybywają do miast. Bez pracy, bez zajęcia, dołączają do miejscowych gangów. W efekcie, w zeszłym roku, Port Moresby ogłoszono drugą po Caracas spośród najbrutalniejszych stolic świata. Uciekając przed nędzą prowincji, młodzi wieśniacy coraz częściej przybywają do miast. Bez pracy, bez zajęcia, dołączają do miejscowych gangów. W efekcie, w zeszłym roku, Port Moresby ogłoszono drugą po Caracas spośród najbrutalniejszych stolic świata. Skrajne bogactwo i nędza, przemoc i zanikające zwyczaje przodków. Raj utracony Papui Nowej Gwinei. 23:00 NA TORACH Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1971 Reżyseria: Bohdan Kosiński Film przedstawia obraz ludzi pracujących przy naprawie torów kolejowych. Mieszkają oni w pociągu. 23:10 ZAWODNICY Reportaż, 10 min, Polska, 1964 Reżyseria: Bogdan Kosiński Relacja z zawodów sportowych. Kamera pokazuje zawodników, ich koncentrację, nerwy, emocje tuż przed i po występie. 23:25 ZEGAREK Reportaż, 10 min, Polska, 1977 Rejestracja przebiegu przygotowań i wyboru w drodze plebiscytu najlepszego pracownika roku w jednym z warszawskich przedsiębiorstw. 23:40 FIDEL CASTRO: NIEZNANE TAŚMY (THE FIDEL CASTRO TAPES) Film dokumentalny, 54 min, USA, 2015 Reżyseria: Tom Jennings Muzyka: Mac Squier Film dokumentalny prezentujący niepublikowane dotąd materiały archiwalne z udziałem Fidela Castro, który był jednym z najbardziej znienawidzonych, potępianych, krytykowanych polityków i przywódców współczesnego świata. Rządy Castro to tysiące ofiar. Ich dokładna liczba nie jest znana. Był dyktatorem i tyranem. Władzę na Kubie objął w 1959 roku. Był niczym polityczny cierń dla Stanów Zjednoczonych. W filmie historia Fidela Castro została opowiedziana przez media, unikatowe zdjęcia i nagrania. W 2006 roku Castro przeszedł operację, zrzekł się części obowiązków, a dwa lata później oficjalnie zrezygnował i przekazał prezydenturę bratu Raulowi. Film nominowany do nagrody Emmy w kategorii Oustanding Research. 00:45 RZECZPOSPOLITA ZAKOPIAŃSKA Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jarosław Migoń, Piotr Jaworski Scenariusz: Piotr Jaworski Zdjęcia: Jarosław Migoń Muzyka: Marcin Gałażyn W październiku 1918 roku w kurorcie pod Giewontem powstała Rada Narodowa, która oficjalnie przejęła władzę nad wojskiem, policją i urzędami w Zakopanem. Stała się ona jednym z pierwszych zaczątków niepodległej Polski. Film dokumentalny "Rzeczpospolita Zakopiańska" opowiada o jej powstaniu. Prezydentem Rady na dwa tygodnie został Stefan Żeromski - pisarz i społecznik. 16 listopada Rada została rozwiązana, a władzę przejęły organy nowo tworzącego się polskiego rządu. Film przedstawia również relację łączącą Józefa Piłsudskiego ze Stefanem Żeromskim, a także burzliwe tło walk o niepodległą Polskę i ewolucję wielu koncepcji, ideologii i związków politycznych. W tym decydującym momencie i wobec dziejowej szansy wszystkie stronnictwa i partie potrafiły zjednoczyć siły dla dobra Rzeczypospolitej. Film jest bogato ilustrowany niepublikowanymi fragmentami filmów, fotografiami ilustrującymi wydarzenia i przedstawiającymi bohaterów tamtych czasów. Zostały one ożywione za pomocą komputerowych technik graficznych i animacji. Duże fragmenty to inscenizacje w wykonaniu aktorów Teatru Witkacego. Film powstał z inspiracji śp. Wojtka Mroza. Przybliża piękną kartę z dziejów Zakopanego, mało znaną i bez wątpienia wartą opowiedzenia. W filmie nie występują żyjące postaci. Posłuchamy jednak znanych z kart historii, będą to: Stefan Żeromski, Stanisław Witkiewicz, Józef Piłsudski, Medard Kozłowski, Władysław Leopold Jaworski, Jan Kasprowicz, Andrzej Strug, Ludwik Solski, Kazimierz Sichulski, Jadwiga Jakimowiczowa, por. Bolesław Wieniawa - Długoszowski, Kazimierz Dłuski, Bartus Obrochta, Franciszek Pawlica, major Mariusz Zaruski, Wincenty Szymborski, Bolesław Roja, kpt. Marian Bolesławicz, por. Antoni Stawarz, Wincenty Witos, por. Jerzy Lgocki, ks. Jan Humpola, Wojciech Brzega, dr Jan Bednarski, Ignacy Daszyński. 01:40 ZAMEK Z BŁOTA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 1990 Scenariusz i reżyseria: Wojciech Iwański Zdjęcia: Mikołaj Nestorowicz Film "Zamek z błota" opowiada o historii i dzisiejszym kształcie krzyżackiego zamku w Malborku. Zamek - klasztor przechodził różne koleje losu. Był stolicą państwa, które dawno przestało istnieć, siedzibą wielkich mistrzów, ośrodkiem skupiającym kwiat rycerstwa dawnej Europy. W swoich murach krył nieprzebrane bogactwa, czego najlepszym dowodem są zachowane do dziś rozwiązania architektoniczne. 02:35 LEGENDA GRUNWALDU Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2010 Reżyseria: Mirosław Gronowski Scenariusz: Paweł Żmudzki Zdjęcia: Jacek Grzelak, Ładysław Lipkowski Jedna z największych bitew średniowiecznej Europy obrastała legendą niemal od momentu zakończenia, a jej wpływu na losy Starego Świata nikt nigdy nie kwestionował. Jej skutki militarne i polityczne, wykorzystywane były, na przestrzeni dziejów, przez wszystkie nacje uczestniczące w bitwie. To, co dla Polaków stało się pod Grunwaldem, Niemcy nazwali bitwą pod Tannenbergiem, a dla Litwinów, to był i jest Żalgiris. Trwa spór o to, kto naprawdę dowodził wojskami sprzymierzonych, jak i gdzie zginął Wielki Mistrz, czy część zdobytych krzyżackich chorągwi faktycznie zawieziono do Wilna? W filmie dokumentalnym, w którym obok profesorów Henryka Samsonowicza i Romana Trąby, wystąpią naukowcy z Litwy, Białorusi i Niemiec, spróbujemy pokazać, jak przez wieki historycy i politycy wykorzystywali legendę Grunwaldu dla swoich partykularnych celów.