TVP Kultura Poniedziałek, 03.04.2023 09:15 RETRO KINO - KOKO (POUIC - POUIC) Komedia, 83 min, Francja, 1963 Reżyseria: Jean Girault Aktorzy: Louis De Funes, Mirelle Darc, Roger Dumas, Jacqueline Maillan Komedia, Leonard Monestier szykuje operację giełdową, która ma mu przynieść krociowe zyski. Podczas gdy on z przejęciem śledzi notowania spółek, jego żona Cynthia, kobieta rozrzutna i niezbyt bystra, zajmuje się głównie swoim ulubieńcem, kogutem zwanym Koko, którego sama karmi i wyprowadza na smyczy na spacer. Do dorosłej córki Monestierów, ślicznej Patricii, zaleca się milioner Antoine Brevin. Obsypuje ją drogimi prezentami, przysyła kosze kwiatów. Dziewczyna konsekwentnie odsyła podarunki w nadziei, że podstarzały zalotnik wreszcie zrozumie, że nie ma szans i da jej spokój. Antoine jest jednak bardzo wytrwały. Wreszcie zdesperowana dziewczyna wynajmuje młodego człowieka, Simona Guilbaud, by udawał jej świeżo poślubionego małżonka. Simon przystaje na to bez chwili wahania, choć Patricia obwarowuje "związek" licznymi warunkami. 11:00 SŁAWA I CHWAŁA - ODC. 3 WOJENKA Serial obyczajowy, historyczny, 55 min, Polska, 1998 Autor: Jarosław Iwaszkiewicz Reżyseria: Kazimierz Kutz Scenariusz: Krzysztof Teodor Toeplitz Zdjęcia: Grzegorz Kędzierski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Joanna Szczepkowska, Michał Żebrowski, Adolf Grabowski Piotr, Mariusz Bonaszewski, Leszek Teleszyński, Artur Dziurman, Zbigniew Bielski, Piotr Adamczyk, Stanisław Górka, Agnieszka Warchulska, Leszek Zduń, Grażyna Trela Józio Royski i Janusz Myszyński dołączają do III Korpusu Armii Polskiej w Winnicy. Uczestniczą w licznych przemarszach i potyczkach. Niebawem ich formacja zostaje rozbrojona przez Austriaków. Spotkany przypadkowo Spychała wysyła Józia i Janusza do Kijowa. W pociągu młodzi żołnierze poznają malarza Antoniewskiego, dzięki któremu zawierają liczne znajomości w kijowskim środowisku teatralnym. Józio nawiązuje nawet romans z aktorką Wyczerówną. Beztroskie życie szybko się jednak kończy. Młodzieńcy wyruszają do oddziałów generała Hallera. Przyjeżdżają 11 maja 1918 roku, w dzień bitwy pod Kaniowem. Zabłąkana kula śmiertelnie rani Józia. Tymczasem jego młodszy brat Walerek stacjonuje z wojskiem w Odessie. Wpada w towarzystwo umundurowanych szumowin i przestępców. Biorąc udział w rozmaitych oszustwach i aktach przemocy, szybko oswaja się ze złem. Po pewnym czasie nie stanowi już dlań problemu zamordowanie żydowskiego kupca, dostarczającego armii konie. 12:10 REŻYSERZY - CAROL REED 9/10 SEZON 3 (THE DIRECTORS - CAROL REED) Film dokumentalny, 42 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Lyndy Saville Cykl dokumentalny poświęcony najważniejszym reżyserom kina. W tym odcinku poznajemy sylwetkę Carola Reeda, twórcy takich obrazów jak: "Trzeci człowiek", "Stracone złudzenia" czy "Bunt na Bounty". 13:05 ZA KRÓLA KRAKUSA Film animowany, 14 min, Polska, 1947 Reżyseria: Zenon Wasilewski Scenariusz: Zenon Wasilewski Zdjęcia: Eugeniusz Haneman Muzyka: Stanisław Wisłocki Baśn o okrutnym smoku, którego zgładził sprytny szewczyk, podrzucając bestii nadzianego siarką barana. (filmpolski. pl) 13:50 BRZYDKIE KACZĄTKO Film fantasy, 29 min, Polska, 1973 Reżyseria: Tomasz Zygadło Scenariusz: Tomasz Zygadło Zdjęcia: Bogdan Dziworski Muzyka: Jan Kanty Pawluśkiewicz Aktorzy: Małgorzata Pritulak, Andrzej Krasicki, Małgorzata Lorentowicz, Jolanta Lothe, Zdzisław Maklakiewicz, Tadeusz Pluciński, Leonard Pietraszak, Witold Starecki, Tomasz Zygadło Współczesna bajka dla dorosłych, której fabuła oparta została na schemacie popularnej baśni Andersena o brzydkim kaczątku. Historia metamorfozy "brzydkiego kaczątka" - młodej nieśmiałej dziewczyny - w cynicznego "łabędzia". 14:35 SOLAN I LUDWIK - MISJA KSIĘŻYC (MANELYST I FLAKLYPA) Film animowany, 77 min, Norwegia, 2018 Reżyseria: Rasmus A. Sivertsen Scenariusz: Karsten Fullu Muzyka: Knut Avenstroup Haugen Wykonawcy: Krzysztof Plewako - Szczerbiński, Sławomir Pacek, Ryszard Olesiński, Katarzyna Skolimowska Pełnometrażowy film animowany. Trwa wielki wyścig na Księżyc. Drużyny z całego świata pragną jako pierwsze umieścić swoje flagi na jego powierzchni. Wkrótce o podróży w kosmos zaczynają marzyć także śmiały Solan i nieco bardziej ostrożny Ludwik. Ich pojazdem ma stać się rakieta zbudowana przez Alfiego, przyjaciela, który w domowym zaciszu opracowuje niecodzienne wynalazki, nie zawsze udane. Na miejsce startu przybywa ekipa telewizyjna, a przygotowania do lotu śledzi w napięciu cały kraj. Wszyscy trzymają kciuki za dzielnych, choć nietypowych astronautów. Czy Solan i Ludwik zrealizują swoje marzenie i wyruszą w kosmiczną podróż? Czy jako pierwsi postawią na Księżycu swoje łapy, a potem wrócą cali i zdrowi? Międzygalaktyczna wyprawa będzie pełna niespodzianek! (ŹRÓDŁO: opis dystrybutora) 16:05 CZESKIE ŚNIADANIE - NEMOCNICE NA KRAJI MESTA. SZPITAL NA PERYFERIACH S.I - ODC. 5 - ROZWÓD (ROZVOD) Serial obyczajowy, 52 min, Czechosłowacja, 1977 Reżyseria: Jaroslav Dudek Scenariusz: Jaroslav Dietl Aktorzy: Ladislav Chudik, Ladislav Frej, Milos Kopecky, Marta Motlova, Daniela Kolarova, Jana Stiepankova, Eliska Balzerova, Josef Abrham, Josef Vinklar, Andrea Cunderlikova, Viktor Preiss Roman nie dostaje się na studia. Jego matka przeżywa to bardziej niż on. Doktor Grzegorz, któremu bardzo podoba się Elżbieta, zaprasza ją do siebie na wspólne słuchanie muzyki poważnej, której jest znawcą i wielbicielem. Żona doktora Błażeja, która otrzymała anonim o romansie męża, przychodzi do Iny, żądając wyjaśnień. Ordynator Sova otrzymuje pismo z sądu, wzywającego go na świadka w sprawie rozwodowej swego syna. 17:55 ANDRZEJ. WSPOMNIENIE O ANDRZEJU NARDELLIM Film dokumentalny, 41 min, Polska, 1993 Reżyseria: Magda Umer Scenariusz: Magda Umer Wykonawcy: Zofia Kucówna, Magda Umer, Michał Bogusławski, Maciej Englert, Piotr Fronczewski, Adam Hanuszkiewicz, Daniel Olbrychski Film dokumentalny o Andrzeju Nardellim, zmarłym tragicznie 10 czerwca 1972 roku. Aktora wspominają jego przyjaciele i znajomi: Daniel Olbrychski, Maciej Englert, Piotr Fronczewski, Zofia Kucówna. W programie wykorzystano materiały archiwalne TVP i WFDiF: "Nasze miasto" Throntona Wildera w reż. Jerzego Gruzy, "Raz, dwa, trzy..." (z życia PWST w Warszawie), "Hanuszkiewicz" Tadeusza Kraśki, "Notatnik kulturalny", "Jest - czy się śni?" Krystyny i Michała Bogusławskich, "Poezja Andrzeja Trzebińskiego" w reż. Michała Bogusławskiego, "Bracia Karamazow" Fiodora Dostojewskiego, w reż. Jerzego Krasowskiego, "Tadeusz" w reż. Michała Bogusławskiego. 18:45 JEST... CZY SIĘ ŚNI Kameralne i studyjne (widowisko), 23 min, Polska, 1973 Reżyseria: Krystyna Brzoskowska, Michał Bogusławski Scenariusz: Krystyna Brzoskowska, Michał Bogusławski Zdjęcia: Ryszard Jaworski Wykonawcy: Magda Umer, Nadrzej Nardelli Widowisko poetycko - muzyczne zrealizowane z udziałem Magdy Umer i Andrzeja Nardellego. Wykonano m.in. utwory: "Przepraszam za słońce, przepraszam za deszcz" - śpiewa Magda Umer "Taka mała, a łzy takie ogromne" - śpiewają: Andrzej Nardelli i Magda Umer "I Bóg słuchał" - śpiewa i recytuje Andrzej Nardelli "Grajcie na skrzypcach" - śpiewają: Andrzej Nardelli i Magda Umer 20:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - GLINA CZY ŁAJDAK (FLIC OU VOYOU) Komedia kryminalna, 102 min, Francja, 1979 Reżyseria: Georges Lautner Aktorzy: Jean-Paul Belmondo, Marie Laforêt, Georges Geret W motelu Printania w Nicei zostają zamordowani komisarz policji i prostytutka. Śledztwo w tej sprawie prowadzi Stanislas Borowitz alias Stan Cerutti z generalnego inspektoratu policji. Szybko orientuje się, że miastem rządzą dwaj bandyci, Achille Volfoni zwany "Korsykańcem" i Theodore Musard "Owerniak". Podzielili oni między siebie tak dochodowe interesy jak narkotyki, prostytucja i hazard. Widząc, że część policjantów jest na usługach obu panów, Borowitz postanawia działać w pojedynkę. Jego metody nie są do końca zgodne z prawem. Nie pomogą mu również zadziorna córeczka Charlotte i zaloty pięknej, acz zaborczej pisarki Edmonde. 22:25 PANORAMA KINA POLSKIEGO - KANAŁ Dramat wojenny, 93 min, Polska 1956 Reżyseria: Andrzej Wajda Scenariusz według własnego opowiadania: Jerzy Stefan Stawiński Zdjęcia: Jerzy Lipman Muzyka: Jan Krenz Aktorzy: Teresa Iżewska, Tadeusz Janczar, Wieńczysław Gliński, Stanisław Mikulski, Emil Karewicz, Tadeusz Gwiazdkowski, Władysław Sheybal, Teresa Berezowska, Zofia Lindorf, Jan Englert Tragiczne dzieje powstania warszawskiego domagały się nie tylko opartego na faktach surowego rozrachunku historycznego, ale także ich odzwierciedlenia i oceny w sztuce. Taką artystyczną próbę podjęli Wajda i Stawiński, ale ich "Kanał" przyjęto w kraju dość chłodno: zamiast pomnika tragicznej chwały obaj pokazali bowiem koszmar klęski i rozbitych psychicznie bojowników, których bohaterstwo okazało się daremne. Taka własna ocena najnowszej historii, próba osądu i demitologizacji powstania, wyprzedzała ówczesną literaturę i analizy historyków, stanowiła zamach na uświęcone wartości. Dopiero przyznanie "Kanałowi" w 1957 r. Nagrody Specjalnej Jury na festiwalu w Cannes sprawiło, że krajowa krytyka w pełni doceniła dzieło Wajdy i przyznała, że autorzy filmu mówią jednak prawdę, choć jest to prawda wycinkowa, odnosząca się do schyłkowej fazy operacji. "Kanał" nie jest filmem antybohaterskim, a jedynie antykoturnowym. Opisuje bohaterów takich, jakich ukształtowała ich historia: są tu czyny dobre, wątpliwe i złe, są charaktery mężnie trwających oraz tych, którzy załamali się w różny sposób - ich szczere ukazanie stanowi największą wartość filmu. Dzieło Wajdy składa się niejako z dwóch części: pierwszej, reportażowej w stylu, i drugiej - apokaliptycznej relacji z wędrówek przez kanały. Scenariusz oparty na osobistych doświadczeniach Stawińskiego, dowódcy powstańczego oddziału łączności, relacjonuje tragiczny koniec żołnierzy przedstawionej jednostki. Koniec września 1944 r. , powstanie ma wkrótce upaść. Walczący na Mokotowie zdziesiątkowany oddział porucznika "Zadry", po nieudanej próbie przebicia się przez otaczające go wojska niemieckie, podejmuje jedyną możliwą w tej sytuacji decyzję: schodzi do kanałów, aby tą drogą przedrzeć się do Śródmieścia, gdzie jeszcze bronią się powstańcy. W krętych, podziemnych korytarzach pełnych ekskrementów, gdzie u każdego włazu czuwają Niemcy rzucając do wnętrza granaty, czterdziestoosobowy oddział rozpada się na trzy grupy. Zasadniczą grupę prowadzi "Zadra" ze "Smukłym" i szefem kompanii "Kulą". Jest przekonany, że idzie za nim cały oddział, w czym utwierdza go "Kula", tchórz, który boi się, że porucznik zawróci w poszukiwaniu rozproszonych ludzi. Rannego "Koraba" prowadzi zakochana w nim łączniczka "Stokrotka". W trzeciej grupie idzie podporucznik "Mądry", zakochana w nim "Halinka" i muzyk o pseudonimie "Ogromny". "Stokrotka" i "Korab" giną z wyczerpania u kraty, którą Niemcy zamknęli wylot z kolektora nad Wisłą. "Halinka" popełnia samobójstwo, gdy "Mądry" wyznaje jej prawdę o żonie i dzieciach, a on sam wychodzi na powierzchnię wprost na niemiecki patrol. Kompozytor Michał, postradawszy zmysły, zabłąkuje się w plątaninie kanałów. Przy próbie sforsowania zaminowanego włazu ginie "Smukły". Dowódca i szef kompanii osiągają cel, ale gdy wychodzi na jaw oszustwo "Kuli", "Zadra", zastrzeliwszy podoficera, wraca do podziemi po swoich żołnierzy, nie wiedząc, że podzielili los "Mądrego". 00:15 SCENA MUZYCZNA - CHOPIN BY LESZEK MOŻDŻER Koncert, 42 min, Polska, 2020 Reżyseria: Małgorzata Kosturkiewicz Wykonawcy: Leszek Możdżer Kolejny odcinek Sceny muzycznej poświęcony będzie Fryderykowi Chopinowi. W październiku 2020 miała odbywać się XVIII edycja prestiżowego Międzynarodowego Konkursu Pianistycznego im. Fryderyka Chopina w Warszawie. Wystąpił w nim wybitny pianista Leszek Możdżer. To właśnie jazzowe "Impresje" Możdżera są jednymi z najbardziej znanych współczesnych reinterpretacji dzieł Chopina. 01:10 JAN PAWEŁ II (JAN PAWEŁ II /POPE JOHN PAUL II /GIOVANNI PAOLO II) Film biograficzny, 123 min, Polska/Włochy/USA, 2006 Reżyseria: John Kent Harrison Scenariusz: John Kent Harrison Zdjęcia: Fabrizio Lucci Wykonawcy: Krzysztof Kolberger, Władysław Kowalski, Olgierd Łukaszewicz, Wojciech Malajkat, Marek Barbasiewicz, Joanna Koroniewska, Jolanta Fraszyńska, Maciej Marczewski, Marcin Przybylski, Anna Dereszowska, Robert Gonera, Krzysztof Janczar Aktorzy: John Voight, Cary Elwes, James Cromwell, Christopher Lee, Ben Gazzara, Wenanty Nosul, Daniele Pecci, Vittoria Belvedere, Giuliano Gemma Wkrótce po śmierci papieża Jana Pawła II powstały, niemal równolegle, dwa filmy fabularne opowiadające o jego życiu i pontyfikacie: amerykański "Jan Paweł II. Nie lękajcie się" Jeffa Blecknera z Thomasem Kretschmannem w roli głównej oraz polsko - włosko - amerykański "Jan Paweł II" z Carym Elwesem i Jonem Voigtem odtwarzającymi postać papieża Polaka w różnych okresach jego życia. Film ten zasługuje na pochwały nie tylko ze względu na rozmach i staranność, z jakimi potraktowano temat i samego bohatera. Zadbano zarówno o wierność faktom, jak i stworzenie możliwie największego podobieństwa zewnętrznego. Cary Elwes jako młody Karol Wojtyła, ale przede wszystkim Jon Voigt odtwarzający postać papieża Polaka już w okresie jego pontyfikatu naśladuje charakterystyczny kształt jego postaci, pochylenie głowy, sposób poruszania się, gesty i zachowania, jakie pamiętamy z telewizyjnych transmisji papieskich pielgrzymek. Stara się również ukazać na ekranie jego bogatą, złożoną osobowość, niezwykłą religijność, prostotę i szczerość idące w parze z wyrafinowanym intelektualizmem i mistycyzmem. Dzieło Johna Kenta Harrisona opowiada o całym dorosłym życiu Karola Wojtyły, choć oczywiście większa część filmu poświęcona jest okresowi pontyfikatu Jana Pawła II i jego wpływowi na sprawy religii oraz zmiany polityczne zachodzące na świecie. Film otwiera scena zamachu na papieża, do którego doszło 13 maja 1981 r. na placu Świętego Piotra w Rzymie. Pojazd z rannym Janem Pawłem II przedziera się przez plac w kierunku szpitala. Przed oczami papieża przewija się film, Ojciec Święty cofa się myślami do 1938 r. Wspomina swoją młodość, wspaniałą rodzinę, fascynację teatrem, literaturą, filozofią, sportem, ale też Bogiem i drugim człowiekiem. Nadchodzi rok 1939 - wojna i okupacja. Karol Wojtyła próbuje zrozumieć i poradzić sobie z nową sytuacją. Trafia na wspaniałego spowiednika - arcybiskupa Sapiehę. Studiuje w jego podziemnym seminarium i podejmuje decyzję o zostaniu księdzem. Na prośbę ojca, aby uniknąć wywiezienia na roboty, podejmuje ciężką, fizyczną harówkę w kamieniołomach. Kolejnym czasem wielkiej próby jest powojenna konfrontacja z komunizmem, który zwalcza na każdym kroku wszelkie przejawy religijności. Zabrania używania symboli religijnych poza budynkami należącymi do Kościoła. Odwraca uwagę polskiej młodzieży od religii. Zamyka katolickie szkoły. Kontroluje społeczną i charytatywną działalność Kościoła. Represjonuje duchownych. Ingeruje w obsadzanie kościelnych stanowisk. Zabrania lub utrudnia budowanie nowych świątyń. Z tym wszystkim musi zmierzyć się ksiądz, a później biskup i wreszcie kardynał Karol Wojtyła. 16 października 1978 r. nadchodzi najważniejszy moment w jego życiu: Karol Wojtyła staje na czele całego Kościoła katolickiego. Dla wielu wybór papieża Polaka jest olbrzymim zaskoczeniem, ale też nadzieją na zmiany. Później przychodzi okres długiej rekonwalescencji, który zbiega się z kolejnym smutnym wydarzeniem w życiu papieża - śmiercią prymasa Polski Stefana Wyszyńskiego. Jan Paweł II jednak się nie poddaje. Wyznacza sobie zadanie: wprowadzić Kościół w nowe tysiąclecie bez wojen i przelewu krwi. Do pomocy w realizacji tego zadania wyznacza kardynała Ratzingera, powołując go na prefekta Kongregacji Doktryny Wiary. Zamach nie zmienia też stylu sprawowania władzy papieskiej: Jan Paweł II nadal jest aktywny, pielgrzymuje, wzywa do pokoju i pojednania, spotyka się z głowami państw i szefami dyplomacji, walczy o prawa człowieka - do życia, wolności słowa i wyznania. Wiele czasu poświęca problemowi komunizmu, uważając, że rozpad Związku Radzieckiego jest realny. Ważnym aspektem jego walki o pokój na ziemi jest tworzenie więzi z młodzieżą. Jan Paweł II, przyjaciel i wychowawca młodych ludzi, ustanawia Światowy Dzień Młodzieży. Wbrew spekulacjom nieprzychylnych Kościołowi środowisk odnosi olbrzymi sukces - na jego wezwanie odpowiadają tłumy. Młodzież udziela mu pełnego poparcia. Z biegiem lat pogarsza się stan zdrowia papieża. Konieczna staje się operacja wstawienia mu sztucznego stawu biodrowego, potem trwa długa rehabilitacja, daje znać o sobie choroba Parkinsona, która powoli atakuje całe ciało. Dla aktywnej i pełnej życia osoby tego typu ograniczenia są co najmniej niewygodne. Ale Jan Paweł II nie ma czasu na choroby, zbliża się bowiem rok 2000. Kościół ma już 2000 lat. Z tej okazji zostaje zorganizowana pielgrzymka do Ziemi Świętej. Nieuchronny upływ czasu i kolejne choroby utrudniają życie Karolowi Wojtyle, który przygotowuje się powoli na spotkanie z Bogiem. Do ostatnich chwil jego ukochana młodzież jest przy nim. Słyszy ją, przygotowując się do ostatniej drogi: "Szukałem was, a teraz wy przyszliście do mnie".