TVP Dokument Sobota, 22.04.2023 Zmiany z dnia 20.04.2023 w stosunku do raportu z dnia 17.04.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:00 NOTACJE - ALICJA MAJEWSKA. CO MI W DUSZY GRA Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2013 Autor: Alina Mrowińska Piosenkarka Alicja Majewska urodziła się w 1948 r. w Olbierzowicach. Jest absolwentką Liceum Ogólnokształcącego im. Tomasza Zana w Pruszkowie. Ukończyła wydział psychologii i pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego. W latach 1971 - 74 była wokalistką zespołu Partita i występowała w warszawskim Teatrze na Targówku. W 1975 r. zdobyła nagrodę główną na festiwalu w Opolu, śpiewając utwór Jerzego Derfla i Ireneusza Iredyńskiego pt. "Bywają takie dni". W 1980 r. zdobyła Grand Prix na festiwalu w Rostocku. Odznaczona medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:15 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 34 ZAMEK W GOŁUCHOWIE Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Żeby zobaczyć majestatyczny zamek w stylu francuskiego renesansu, nie musimy udawać się nad Loarę. Wystarczy wybrać się do niewielkiego Gołuchowa pod Kaliszem. Znajduje się tu jeden z najbardziej malowniczych zamków w Polsce, otoczony parkiem z wielowiekowymi drzewami. Tomasz Bednarek odwiedza Gołuchów, aby pokazać niezwykły urok tego miejsca. W tutejszym zamku nigdy nie mieszkał żaden monarcha, zawsze królowała tu wyłącznie sztuka. Stało się to możliwe, gdy pod koniec XIX wieku hrabina Izabella z Czartoryskich Działyńska przebudowała zamek. Miał być jej prywatnym rajem na ziemi, ale otwartym również dla ludzi z zewnątrz. Marzenie hrabiny Izabeli z Czartoryskich Działyńskiej, by w Wielkopolsce zbudować oazę sztuki w pięknym parkowym otoczeniu, nie tylko się ziściło, ale i przetrwało zawieruchy dziejowe. Arystokratka, oddając swój majątek i bogatą kolekcję na potrzeby muzeum, zbudowała pomnik trwalszy niż ze spiżu. Niewielki Gołuchów przyciąga niczym magnes koneserów sztuki i architektury. Miłośnicy przyrody mogą znaleźć tu coś dla siebie w jedynym w Polsce Muzeum Leśnictwa, mieszczącym się w dawnych zabudowaniach gospodarczych zamku. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 13:45 DZIKI MEKSYK - CZ. 1. GÓRSKIE ŚWIATY (WILD MEXICO) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: Victoria Bromley Meksyk to kraj niespodzianek. Zaskakuje tu ogromna różnorodność kolorów, wspaniałe gatunki i kultura sięgająca najdawniejszych czasów. Tropikalne dżungle, pustynie w kolorze pomarańczy, wulkany ze śnieżnymi wierzchołkami, błękitne jeziora, a do tego kolorowo ubrani ludzie. Ciekawe są łańcuchy gór Sierra Madre, niesamowity Jucatan, Zatoka Meksykańska, malownicza Riwiera Meksykańska. Tu poczęła się kultura Majów i tylko tu można zobaczyć Festiwal w Acapulco i Cancun oraz celebracje Święta Zmarłych. Żyją tu małpy, tapiry, jaguary, które mają również swoje siedliska w wilgotnych lasach południowego Meksyku. Południowa część kraju, słabo zaludniona pozostaje ostoją dla wielu rzadkich odmian zwierząt. Środkowy i północny Meksyk dla odmiany charakteryzuje się dużymi skupiskami ludzi i tutejsze środowisko utraciło swoją pierwotną różnorodność biologiczną. Można tu spotkać niedźwiedzie, jelenie, pumy i kojoty. W zimie do Sierra Madre Zachodnia (Sierra Madre Occidental) przybywają liczne kaczki i gęsi. Na pustynnych i półpustynnych częściach Meksyku występują węże i pancerniki. Mimo podejmowanych przez obrońców środowiska prób w 2004 r. , zagrożonych wyginięciem było wiele gatunków ptaków, ssaków, ryb i gadów. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 14:40 SEKRETY KRYMINALISTYKI - ODC. 1 USTALENIE TOŻSAMOŚCI (CATCHING HISTORY’S CRIMINALS: THE FORENSICS STORY 1. A QUESTION OF IDENTITY) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2015 Reżyseria: Graeme Thomson Trzy części dokumentalnej historii. Łącząc klasyczne opowieści o kryminalistach z drobiazgowym podejściem do nauki i historii kryminalistyki, ten film przedstawia 200 lat niesamowitych innowacji. Od badania DNA, które odtwarza twarz zabójcy, po analizę włosów, która może ujawnić, gdzie mieszkasz, seria przedstawia najnowocześniejsze techniki dzisiejszych czasów w niektórych z najdziwniejszych przypadków kryminalistycznych. Każdy jest umieszczony w swoim historycznym kontekście, odsłaniając szerszy obraz nauki, technologii i kultury, które doprowadziły do najważniejszych odkryć kryminalistycznych. To intrygujące, dogłębne badanie stanowi kompleksowe spojrzenie na istotne dowody, które budują sprawę. W zbrodni zabójstwa mamy do czynienia z narzędziem, miejscem i ciałem. To kluczowe dowody w poszukiwaniu mordercy. W tej serii filmów przyjrzymy się sprawom, które odmieniły sposób prowadzenia śledztw. Od trucizny i kwasu po odciski palców i krew. Od wczesnych lat po najnowsze zdobycze współczesnej kryminalistyki. Prześledzimy rozwój kryminalistyki na przykładzie czterech przełomowych spraw. Od oględzin zwęglonych kości po badania DNA - zawsze kluczową kwestią było ustalenie tożsamości ofiary. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 16:45 SIMON REEVE W AMERYCE PÓŁNOCNEJ - ODC. 1 (NORTH AMERICA WITH SIMON REEVE / THE AMERICAS WITH SIMON REEVE: SERIES) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Chris Mitchell Autor i poszukiwacz przygód, Simon Reeve wyrusza w kolejną podróż, tym razem do Ameryki Północnej. Odnajduje rozległy i zróżnicowany kontynent, z lodowcami, pustyniami i dżunglami, gdzie istnieje wielkie bogactwo obok zupełnej biedy, podziałów politycznych i ludzkich dramatów. Będziemy wraz z nim podziwiać piękno Gór Skalistych i surowy blask lasów zachodniego wybrzeża kontynentu. Spotkamy kowbojów z Montany, stojących w obliczu niepewnej przyszłości i rdzennych mieszkańców Gwatemali, migrujących na północ w poszukiwaniu lepszego życia. Simon, wygrzewając się w meksykańskim słońcu i drżąc w Arktyce, przetestuje temperaturę naprawdę fascynującego kontynentu. W pierwszej części: Simon jest na Alasce, na początku wielkiej wyprawy. W jej trakcie przemierzy dwa kontynenty, których powierzchnia jest większa niż ćwierć całej powierzchni Ziemi. Jego podróż wiedzie wzdłuż obu Ameryk. Od krańców północy po sam kraniec południa. Pokona 8 tysięcy km i zobaczy najpiękniejsze rejony świata. W trakcie podróży zajrzy do miejsc pełnych mitów i tajemnic. To jak zaczarowane królestwo. Zwiedzi regiony, którymi rządzi przemoc. Gangi wszędzie mają swoje czujki. Zobaczy, jak zmienia się klimat. Odwiedzi największe miasta świata. Dotrze do pięknych, lecz okaleczonych tropików. Znajdzie się w sercu walki o uratowanie planety. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 4 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2021 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Maciej Kłobucki, Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski Zdjęcia: Damian Szprejda, Jan Sojka, Bartosz Zaręba Prowadzący: Stefan Tompson Wykonawcy: Jarosław Łukomski Magazyn historyczny o polskim dziedzictwie kulturowym na Kresach Wschodnich, prowadzony przez Stefana Tompsona, w którym przybliżona zostaje widzowi historia ziem polskich sprzed 1921 roku. Prezentowane są najciekawsze polskie posiadłości, usytuowane za naszą obecną wschodnią granicą. Ukazane są najciekawsze miejsca, zarówno te oczywiste i znane z przewodników, jak również te, o których już dawno zapomniano. Autorzy przedstawiają ich historię, opowiadają o ciekawostkach i legendach, omawiają polski aspekt dotyczący prezentowanych posiadłości. Przybliżają historię Polaków na danym terenie i zachęcają każdego widza do odwiedzin miejsc polskiego dziedzictwa kulturowego na Kresach Wschodnich. W czwartym odcinku Stefan Tompson odwiedza jedno z najpiękniejszych, europejskich miast. Lwów - miasto pełne symboli. Miasto, które przez wiele lat było jednym z najważniejszych, polskich miast. Opowiadamy o jego genezie - założycielach oraz o jego obrońcach w trudnych czasach. Stefan, spacerując po urokliwych ulicach starego miasta, opowiada o jego najokazalszych budowlach. Odwiedzamy również Cmentarz Łyczakowski, jeden z najstarszych istniejących cmentarzy na terenie dawnej Rzeczypospolitej. (dodano pozycję programową) 19:35 KARTKI 89 Film dokumentalny, 5 min, Polska, 1989 Reżyseria: Witold Iwaszkiewicz Bohaterką filmu jest kobieta pracująca w punkcie wydawania Kart Zaopatrzenia. Opowiada o swojej pracy, o petentach i ich obawach. Etiuda Szkoły Filmowej. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 22:15 KRÓLOWA: WŁADCZYNI I MATKA (THE QUEEN: MONARCH AND MOTHER) Film dokumentalny, 46 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Paul Teverini, Leoni Jameson Muzyka: Stephen Baysted Film dokumentalny o Królowej Elżbiecie - zmarłej 08.09.2022 r. w Balmoral. Film o wspaniałej kobiecie, żonie, matce, monarchini. Film - nekrolog. Elżbieta II była najdłużej panującą władczynią Wielkiej Brytanii. Żyła blisko sto lat, pobiła wszelkie rekordy monarchii i nadała nowy wymiar roli królowej. Oto opowieść o tym, jak królowa musiała godzić sprzeczne role władczyni, matki i głowy rodu. Usłyszymy historie opowiedziane przez osoby, które ją dobrze znały, autorów królewskich biografii, historyków, dziennikarzy i przyjaciół. Najdłużej panujący monarcha brytyjski wcale nie miał być królową. Gdy urodziła się w 1926 - tym roku, jej ojciec, Książę Yorku, był drugi w kolejności do objęcia tronu. Jej dziadek, król Jerzy V przewodził Imperium Brytyjskiemu, a władza spoczywała w rękach mężczyzn. Elżbieta odziedziczyła po matce zdecydowanie, poznała też, że bycie miłym daje pewną władzę. Silny wpływ na młodą księżniczkę miała także jej guwernantka, Marion Crawford. Elżbieta nie otrzymała wykształcenia odpowiedniego dla władcy, bo nie spodziewano się, że zostanie królową. Wszystko odmienił rok 1936. W styczniu zmarł Jerzy V. Królem został jej wuj, Edward VIII, abdykował jednak po jedenastu miesiącach, by poślubić amerykańską rozwódkę, Wallis Simpson. Nowym królem został więc ojciec Elżbiety. Kiedy zmarł, Elżbieta została królową w wieku zaledwie 25 lat. Gdy wyszła z samolotu lecącego z Kenii, przywitał ją premier Winston Churchill i gabinet w całości złożony z mężczyzn. Długoletnie panowanie królowej poświęcone było w całości służbie dla kraju. Królowa żyła w czasie drugiej wojny światowej, w czasie lądowania człowieka na Księżycu i w czasach rewolucji cyfrowej. Miała 90 lat, gdy zamieściła swojego pierwszego tweeta. Dla młodych i starych królowa jest przykładem ciągłości, trwałości i pewności. W czasie swojego panowania królowa była źródłem inspiracji dla kobiet jej pokolenia. Brytyjczycy mówią, że przyniosła im coś więcej, niż można by oczekiwać, była obiektem ogólnoświatowej fascynacji i nigdy nie zawiodła rodaków, pełniąc swoją służbę dla kraju. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 00:05 BRAKUJĄCE ZDJĘCIE (THE MISSING PICTURE) Film dokumentalny, 91 min, Francja, 2013 Reżyseria: Rithy Panh Rithy Panh, wykorzystując własną biografię, archiwalne zdjęcia i filmy oraz plastelinowe figurki, odtwarza horror zbrodni Czerwonych Khmerów w latach 1975 - 79. Kambodża lat 60. i wczesnych 70. przeżywała okres kulturowej aktywności po wystąpieniu z Unii Francuskiej, jednak politycznie sytuacja zaogniała się coraz bardziej aż do wybuchu rewolucji Pol Pota i Czerwonych Khmerów w 1975 r. Fragmenty archiwalnych filmów z tego okresu ukazują stolicę pełną życia, przyjmującą cywilizacyjne nowinki Zachodu, rozwijającą własną tożsamość i kulturę narodową. Zwycięstwo Czerwonych Khmerów przynosi błyskawiczne przesiedlenia milionów ludzi: inteligencji i klasy średniej do znajdujących się na dalekiej prowincji obozów pracy. Wyniszczani przez głód, choroby i tortury strażników rewolucji giną oni w nieludzkich warunkach. Szacunkowe dane mówią o ponad 2, 5 miliona zamordowanych przez reżim. Głód i tortury nie zostały udokumentowane przez żadne zdjęcia, dlatego losy obywateli Kambodży odtworzone zostają w plastelinowym świecie, unaoczniającym ogrom zbrodni. Świat zbrodni kontrapunktują propagandowe filmy reżimu Czerwonych Khmerów, ukazujące coroczne prace na polach i szczęście ludności socjalistycznego państwa. Film nagrodzony na festiwalu w Cannes oraz na licznych międzynarodowych festiwalach filmowych (w Belgii, Izraelu, Niemczech, etc.), nominowany do Oscara i nagród Europejskiej Akademii Filmowej 2014. (usunięto pozycję programową) 01:45 JA, GOMBRO (dodano pozycję programową) 01:45 BYŁ TAKI CZŁOWIEK... JERZY BIŃCZYCKI Film dokumentalny, 51 min, Polska, 2000 Reżyseria: Marta Węgiel Wykonawcy: Elżbieta Bińczycka, Anna Dymna, Jerzy Trela, Andrzej Wajda, Jerzy Stuhr, Stanisław Radwan, Zbigniew Zapasiewicz, Jerzy Antczak, Jadwiga Barańska Próba zarysowania portretu zmarłego w 1998 roku aktora teatralnego i filmowego Jerzego Bińczyckiego. Wspominają go sceniczni partnerzy ze Starego Teatru w Krakowie, z którym Bińczycki związany był przez znaczną część swej kariery. Program przeplatany jest fragmentami archiwalnych wywiadów artysty oraz materiałami z rodzinnych taśm.