TVP Dokument Niedziela, 30.04.2023 Zmiany z dnia 25.04.2023 w stosunku do raportu z dnia 27.03.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - WILCZE MANEWRY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz W przepastnych Borach Dolnośląskich kryły się wielkie poligony wojsk radzieckich. Gdy wojska stąd odmaszerowały, pozostawiając po sobie zarastające lasem pustkowia, zapanowała tu niepodzielnie przyroda. Takiego, obfitującego w zwierzynę, a bezludnego matecznika nie mogły nie odkryć wilki. I przywędrowały tutaj, a za nimi wyruszyło dwoje badaczy wilczych zwyczajów i wędrówek. Wraz z nimi wyruszamy zimowym wilczym tropem, uczymy się odnajdywać na śniegu ślady godów wilczej pary, śledzić za pośrednictwem tropów ich łowieckie manewry. I dowiadujemy się, do jak dalekich, zagranicznych wędrówek są skłonni ci drapieżcy w poszukiwaniu dogodnych ostoi i łowisk. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 2 JAK ZOSTAĆ HUSARZEM? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy w ciągu zaledwie paru dni treningu ze zwykłego człowieka można zrobić husarza? Aby się o tym przekonać na własnej skórze prowadzący program, Radosław Kotarski, podróżuje do Zamku Gniew, gdzie spotyka jeźdźców kultywujących pamięć o husarii, piekielnie skutecznej formacji zbrojnej. Po zaznajomieniu się z teorią oraz po przeprowadzeniu treningu z kopią, koncerzem i szablą przystępuje do ostatecznego testu, w którym będzie musiał wykonać husarskie ewolucje. Poza tym rozprawia się z wieloma mitami na temat tej słynnej polskiej jazdy i razem z widzami odkrywa prawdę. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 42 PUSZCZA KAMPINOSKA Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Natalia Kostenko Scenariusz: Przemysław Skoczek Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek W kolejnym odcinku Tomasz Bednarek odwiedza Puszczę Kampinoską, piękną enklawę nieskażonej przyrody, uznaną przez UNESCO w 2000 roku za światowy rezerwat biosfery i europejską ostoję ptaków. Cuda przyrody spotykają się tutaj z historią, a wśród drzew ukrywają się perełki architektury. Puszcza Kampinoska to jeden z dwóch parków narodowych w Europie i trzech na świecie, które bezpośrednio graniczą ze stolicą kraju. Na ciągnących się wśród wydm, bagien i torfowisk ścieżkach można łatwo zapomnieć o codzienności i spokojnie odetchnąć pełną piersią. Pasjonaci historii znajdą coś dla siebie w Zaborowie Leśnym, Lipkowie, Zawadach oraz Palmirach. Wędrówka śladami naszej burzliwej przeszłości na długo zapada w pamięć. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /62/ Reality show, 22 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Gwiazdy warszawskiego ogrodu zoologicznego - para jaguarów czarna Beata i klasycznie ubarwiony Kali. Poznacie je w niecodziennej sytuacji - podczas okresowego przeglądu zdrowotnego. Już samo podanie środka usypiającego nie jest sprawą prostą. Jednak wyspecjalizowany zespół lekarzy i opiekunów poradzi sobie ze wszystkimi niespodziankami. Poznamy też doktora Piotra Konarskiego, specjalistę chorób ryb, który słynie z przeprowadzania operacji na nietypowych pacjentach. Dziś usunięcie guza nowotworowego rybie w narkozie. Czy operacja odbędzie się pod wodą? Ciekawostką jest to, że usypiając ryby do operacji, doktor korzysta z tych samych środków, co przy narkozie u ludzi, ale w innych dawkach. Proporcje dobiera według objętości wody, w której ryba przebywa, a nie wagi pacjenta. A w Kąciku Adopcyjnym suczka Fibi z domu tymczasowego pani Izabelli. (dodano pozycję programową) 07:55 RZECZ POLSKA S.I - ŻELAZKO TURYSTYCZNE Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2018 Reżyseria: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Scenariusz: Tomasz Filiks, Anna Zakrzewska Muzyka: Bartosz Kruczyński Wykonawcy: Marek Sosenko, Stanisław Lenartowicz 100 najlepszych polskich projektów na 100 - lecie Niepodległości! Cykl TVP Kultura to propozycja przyjrzenia się krajowej sztuce projektowania. Będzie to zarówno odpowiedź na obserwowaną od jakiegoś czasu modę na przedmioty vintage, jak i promocja najciekawszych nowych rozwiązań projektowych. Choć polski design w ostatnich latach staje się jednym z naszych eksportowych hitów, to wciąż zbyt mało się o nim mówi. Program ma opowiadać o konkretnych przedmiotach, rekonstruując historię ich powstania, pokazując ich funkcję w przestrzeni, przedstawiając twórców i projektantów. Ta opowieść o rzeczach stanie się również opowieścią o najnowszej historii Polski. Żelazko turystyczne projektu Andrzeja Jana Wróblewskiego i Andrzeja Latosa, choć nigdy nie weszło do produkcji, jest jednym z ciekawszych pomysłów w polskim AGD lat 70. To niepozorne urządzenie było odpowiedzią na prężnie rozwijającą się turystykę - rodzinne wyjazdy na wakacje, czyli jeden z symboli czasów Gierka. Zaprojektowane w 1975 roku żelazko, po złożeniu mieściło się w każdej walizce, a jego wielofunkcyjna grzałka mogła zostać użyta do zaparzenia herbaty. (usunięto pozycję programową) 08:00 FASCYNUJĄCE MIEJSCA - FASCYNUJĄCA AMERYKA POŁUDNIOWA Z PANTANALU DO IGUAZU (dodano pozycję programową) 08:10 DAJ SIĘ ZASKOCZYĆ. RESTAURACJE W NIEZWYKŁYCH MIEJSCACH. (GUESS WHERE WE'RE EATING TONIGHT) Film dokumentalny, 56 min, Republika Południowej Afryki, 2019 Reżyseria: Delphine Coutin Film dokumentalny o najbardziej niesamowitych restauracjach świata. Jedzenie w restauracji wydaje się czymś powszechnym. A jednak niektórym placówkom udaje się zaoferować swoim klientom niezwykłe wrażenia w nietypowych warunkach. Filmowcy podążali za niezwykłymi restauratorami, którzy zadomowili się tam, gdzie się ich nie spodziewają: w starej kopalni soli, w Mont Saint - Michel, na dnie jaskini lub prawie w chmurach. Jak się okazuje, wszelkie sposoby i zabiegi są dobre, aby zaskoczyć klientów, ale uwaga - biznes może być niebezpieczny! (usunięto pozycję programową) 08:20 NOWE TAJEMNICE DZIEDZICZENIA (zmodyfikowano opis: Omówienie) 11:20 MISJE.PL Reportaż, 24 min, Polska, 2019 Scenariusz: Piotr Kot Nie szczędząc siebie, misjonarze stają się posłusznymi narzędziami Ducha Świętego, jak i sługami tych, którym głoszą Słowo Boże. Mimo postępującej sekularyzacji Europy, 2004 polskich misjonarzy posługuje na pięciu kontynentach w misjach. Pracują w 99 krajach świata. Warunki ich posługi są bardzo różne. Oblaci pracują między innymi na kole podbiegunowym wśród Eskimosów. Najwięcej polskich misjonarzy, bo aż 805, pracuje w Ameryce Łacińskiej i na Karaibach. W Afryce i na Madagaskarze jest ich 775, w Azji 337, w Oceanii 67, a w Ameryce Północnej 19. Ze względu na charakter miejsc, w których posługują, także dzisiaj na całym świecie giną misjonarze. Według informacji zebranych przez Agencję Fides w 2018 r. na całym świecie zostało zamordowanych 40 misjonarzy. To prawie dwa razy więcej niż w roku 2017. Większość z zamordowanych w 2018 r. to księża, 35 osób. Przez osiem lat największą liczbę zabitych notowano w Ameryce. Natomiast w 2018 r. w tym tragicznym rankingu na pierwszym miejscu jest Afryka. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 13:30 ŻYWY BAŁTYK - ODC. 9 POMORZE ZACHODNIE Serial dokumentalny, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Prowadzący: Andrzej Kruszewicz W tym odcinku za cel swojej podróży Andrzej Kruszewicz wybiera mało znaną, ale wyjątkową, zachodnią część Morza Bałtyckiego. W tej pozornie pustej i martwej zimą krainie dobrze radzą sobie morskie ptaki. Dzielne i wytrwałe szukają pożywienia w zimnej wodzie. Będziemy ich wypatrywać na oblodzonym brzegu. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 13:55 KAMERY WŚRÓD ZWIERZĄT, SERIA 1 - ODC. 1 (ANIMALS WITH CAMERAS) Film dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Anne Sommerfield, Clare Dornan, Hannah Ward Seria dokumentalna o zwierzętach, którym zainstalowano małe kamerki do obserwacji. Dzięki temu możemy po raz pierwszy zobaczyć dziki świat z perspektywy jego mieszkańców. Bez względu na to, czy przebywają na drzewach, czy pod ziemią, będziemy świadkami życia, którego żaden człowiek nigdy nie widział. Nowo narodzone surykatki, pingwiny polujące na wybrzeżu Oceanu Atlantyckiego, a także rodzina szympansów z bardzo bliska. Zwierzęta z kamerami to kolejny genialny pomysł realizatorów filmów przyrodniczych BBC Worldwide. (usunięto pozycję programową) 14:50 JAK DOBRZE SPAĆ? (dodano pozycję programową) 14:50 JAK DOBRZE SPAĆ? (HOW TO SLEEP WELL WITH MICHAEL MOSLEY / MICHAEL MOSLEY AND SLEEP) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Jon Willers Film dokumentalny BBC Studios. Kompleksowy przewodnik po nauce o śnie i jego wpływie na wszystko, co robimy. Sen to rytuał, który nas wszystkich łączy. Obecnie coraz powszechniej występują zaburzenia snu. 1/3 z nas ciągle zmaga się z bezsennością, a w pandemii urosło to do 50% populacji - najwyższy odnotowany odsetek. Zgłębienie tajemnic śpiącego mózgu może pomóc w naszych zmaganiach z bezsennością. Ten dokument pokazuje, w jaki sposób sen wpływa na prawie każdą część naszego fizycznego i psychicznego samopoczucia, od pamięci i nastroju po odporność, wagę i płodność. Lepszy sen poprawia zdrowie, pokonuje choroby, obniża poziom cukru we krwi, pomaga poprawić nasz system odpornościowy i zdolność zwalczania infekcji oraz poprawia zdrowie psychiczne. Nowe badania i teorie poddawane są próbie w eksperymentach, których nigdy wcześniej nie pokazywano w telewizji. Nie każdy sen jest taki sam. De facto - składa się z 4 różnych faz, układających się w cykle. Naukowcy dowiadują się coraz więcej, jakie to ma znaczenie dla naszego psychicznego i fizycznego zdrowia. Nauka o śnie rozwija się w szybkim tempie - ze wspaniałymi i rewolucyjnymi rozwiązaniami na horyzoncie. A więc - pora do łóżek i szansa na otrzymanie jak najwięcej cudownych fal mózgowych z głębokiego snu. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 15:50 WIELKIE RZEKI ŚWIATA. CZ. 2 NIL (EARTH’S GREAT RIVERS NILE) Serial dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2019 Reżyseria: Mark Flowers Wykonawcy: Krystyna Czubówna Cykl dokumentalny BBC Studios o największych rzekach na świecie: Amazonce, Nilu, Missisipi. Będzie to niezwykła podróż po dzikim świecie rzek, z których każda jest osobnym ekosystemem. Przy użyciu nowoczesnych technologii filmowania zobaczymy te rzeki z lotu ptaka i ze szczegółami, których nigdy dotąd nie widziano.. Prześledzimy te wodne arterie od ich żródeł aż po ujścia. Cudowne laguny Amazonki, niesamowitych rozmiarów węgorze, afrykańskich mieszkańcw Nilu, niespodzianki pięknej Missisipi. Nil, najdłuższa rzeka świata. Płynie od równika przez Afrykę Północą do Morza Śródziemnego, mijając zadziwiające ukryte krainy. Zmienia swe oblicze na każdym z licznych zakrętów w czasie wędrówki liczącej 6650 kilometrów. Dała początek wielkim cywilizacjom. Jej wody sprowadzają życie na obszary, które inaczej byłyby pustkowiem. Źródła Nilu przez tysiące lat spowijała tajemnica. Starożytni Grecy dopatrywali się początków rzeki w mitycznych Górach Księżycowych, dziś utożsamianych z potężnym masywem górskim Ruwenzori. Górujące nad Demokratyczną Republiką Konga i Ugandą to najwyżej położone i najbardziej widowiskowe źródło Nilu. Nazywano Nil matką wszystkich ludzi i wychwalano cudowne zdolności rzeki do tworzenia życia wszędzie tam, gdzie bez wody nie mogłoby ono zaistnieć. Dziś Nil jest wychwalany wszędzie wzdłuż swojego całego biegu. Od górskich źródeł po egipskie pustynie. Ci, którzy żyją nad Nilem, wykorzystują wody rzeki na najrozmaitsze, często zaskakujące sposoby. Po przepłynięciu ponad sześciu i pół tysiąca kilometrów przez Afrykę potężna rzeka kończy swój bieg w Morzu Śródziemnym. Po drodze ożywia wszystko, z czym się zetknie. (dodano pozycję programową) 17:55 POLSKIE DZIEDZICTWO S.II - SEZON 2 ODC. 6 Magazyn historyczny, 28 min, Polska, 2022 Reżyseria: Maciej Kłobucki Scenariusz: Bartosz Kucharski, Tomasz Kępski, Kamil Szymański W szóstym odcinku drugiej serii cyklu "Polskie Dziedzictwo" prowadzący Stefan Tompson zabierze widzów w fascynującą, historyczną podróż śladami polskiego dziedzictwa po litewskiej Połądze. Zwiedzimy z nim ten nadmorski kurort poszukując XIX wiecznych willi zbudowanych przez Tyszkiewiczów. Poznamy także legendę o pięknej Birucie i imponujący park leżący na wzgórzu jej imienia. Zgodnie z przekazem Jana Długosza, wzgórze to było w czasach przedchrześcijańskich najważniejszym z czterech miejsc kultu pogańskiego na Litwie. Wędrówkę zakończymy w leżącym nieopodal pałacu Tyszkiewiczów. (usunięto pozycję programową) 18:00 POLSKIE DZIEDZICTWO S.I - ODC. 6 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 19:55 UWAGA, CHULIGANI! Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1955 Reżyseria: Edward Skórzewski, Jerzy Hoffman Scenariusz: Jerzy Hoffman, Edward Skórzewski Zdjęcia: Antoni Staśkiewicz Aktorzy: Roman Wilhelmi Wykonawcy: Andrzej Łapicki Film ukazuje plagę rozrastającego się chuligaństwa w Warszawie. Obrazem tym zadebiutowali w 1955 roku dwaj absolwenci moskiewskiej szkoły WGIK Jerzy Hoffman i Edward Skórzewski, dając początek tzw. ''czarnej serii'' społecznych dokumentów. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 21:55 JRR TOLKIEN: TWÓRCA ŚWIATÓW (JRR TOLKIEN DESIGNER OF WORLDS) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2014 Reżyseria: Simon Backs Bohaterem tego filmu dokumentalnego jest John Ronald Reuel Tolkien, którego książki przetłumaczono na ponad sześćdziesiąt języków, a jego opowieści głęboko naznaczyły wyobraźnię milionów czytelników na całym świecie. Film zabiera nas do początków tych dzieł i jednocześnie jest okazją do ponownego odkrywania zaskakującej osobowości ich autora. Kim był ten cichy i mądry człowiek, który uczył języków i staroangielskiej literatury w Oxfordzie? Jak narodził się jego gigantyczny projekt - przechodzenia między światami, między rzeczywistością i bajecznie bogatą fikcją? Ta historia oferuje podróż do świata Tolkiena i jego życia, jako cudownej przygody umysłu. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 23:00 TAMTE LATA, TAMTE DNI - KRZYSZTOF ZANUSSI Magazyn, 25 min, Polska, 2020 Reżyseria: Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć-Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Miejscem spotkania z Krzysztofem Zanussim jest jego dom w podwarszawskich Laskach. Reżyser pokazuje też wiele pamiątek rodzinnych - fotografii oraz zapisów filmowych. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 01:20 APTEKA POD ORŁEM Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2006 Reżyseria: Krzysztof Miklaszewski Scenariusz: Krzysztof Miklaszewski Zdjęcia: Henryk Janas Muzyka: Tadeusz Woźniak Dokumentalna opowieść o okupacyjnej historii krakowskiej apteki, włączonej przez Niemców w obszar utworzonego w marcu 1941 roku getta żydowskiego, stała się dla Krzysztofa Miklaszewskiego wstrząsającym tłem dla upomnienia się o pamięć o Tadeuszu Pankiewiczu, który i zawód farmaceuty, i aptekę "Pod Orłem" odziedziczył po przodkach, znakomitych galicyjskich aptekarzach. Pankiewicz, jedyny Polak mieszkający na co dzień pośród żydowskiej społeczności, okazał się jej prawdziwym opiekunem i wybawcą, a jego apteka oazą przeżycia dziesiątków ludzi i przedsionkiem do wolności. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 02:15 PO CAŁYM CIELE Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1999 Reżyseria: Grzegorz Królikiewicz Scenariusz: Grzegorz Królikiewicz Zdjęcia: Jacek Łechtański, Andrzej Wojciechowski, Rafał Wróblewski Opowieść o działalności tajnego harcerstwa w Piotrkowie Trybunalskim w latach 50. Powstała tam organizacja "Mała Dywersja", młodzież w niej skupiona wypisywała na murach antykomunistyczne hasła, rozwieszała plakaty i transparenty. Trafili do więzienia, bo donos złożył kolega z sąsiedztwa. Większość ofiar żyje, a w kwietniu 1998 r. odbył się proces ich więziennych oprawców. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 03:10 DOŚWIADCZANIE SIEBIE - O AKTORSTWIE JANA ŚWIDERSKIEGO Film dokumentalny, 68 min, Polska, 1982 Reżyseria: Krzysztof Domagalik Scenariusz: Krzysztof Domagalik Aktorzy: Jan Świderski Wykonawcy: Wojciech Gąsowski Program przedstawiaj powojenny dorobek teatralny Jana Świderskiego - wybitnego aktora teatralnego. Urodził się w 1916 roku. W 1938 ukończył wydział sztuki aktorskiej PIST, w 1948 Wydział Reżyserski w Państwowej Wyższej Szkole Teatralnej w Łodzi. W pierwszych latach powojennych (1944 - 1949) grał w teatrach w Bydgoszczy, Lublinie, Łodzi, a od sezonu 1949 - 1950 do końca życia - w teatrach warszawskich: Polskim, Dramatycznym (1961 - 1966 dyrektor i kierownik artystyczny), Ateneum. Zmarł w 1988 roku. Wybitny odtwórca ról fredrowskich, w sztukach Duerrenmatta, Ibsena, Millera. Jedną z intencji realizatorów jest ukazanie kolejnych etapów kariery aktorskiej bohatera programu oraz poszukiwań przez niego właściwej formy spełniania swego zawodu. W programie wykorzystano fragmenty Polskiej Kroniki Filmowej, fotosy oraz fragmenty widowisk teatralnych zrealizowanych w Telewizji Polskiej z udziałem Jana Świderskiego.