TVP Dokument Piątek, 28.04.2023 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - 12 TYSIĘCY GRZYBÓW W BARSZCZ Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Narratorem filmu jest mykolog, prof. Andrzej Grzywacz - popularyzator nauki i pasjonat życia grzybów. W odcinku występują również: badacz grzybów, dr Andrzej Szczepański oraz entomolog Marek Kozłowski, który opowiada o ciekawych powiązaniach grzybów z owadami. Grzyby są wszechobecne. Zwłaszcza w środowiskach leśnych. A przede wszystkim w mało odwiedzanych, bo podmokłych lasach łęgowych i olsach. Badacze odkrywają w nich po 70 gatunków rzadkich i zagrożonych. Taka mnogość najlepiej świadczy, jak mocno grzyby są powiązane z bogactwem środowiska i jak czytelny jego wskaźnik stanowią. Wspomniane typy lasów są wszakże zawsze nie tylko bogate i obfitujące w podrost krzewów, takich jak bez czarny, czeremcha, kruszyna, porzeczka czy wiele innych, ale też odznaczają się dużym bogactwem świata owadów, a zwłaszcza ptaków, osiągających tutaj nienotowane gdzie indziej zagęszczenia. Ponieważ owocników cennych dla nas gatunków grzybów musimy z pewnym mozołem poszukiwać, nie mamy wystarczającego poczucia wszechobecności tych organizmów. Bo też większa część każdego grzyba zalega pod ziemią, sięgając do znacznych nieraz głębokości. Owocniki są tylko pewnym wykwitem ukrytej pod ściółką i glebą grzybni. Nie zawsze występującym. Obecność owocników zależy m.in. od stanu środowiska, a zwłaszcza stopnia jego skażenia. Różne gatunki na różne skażenia reagują rozmaicie; jedne znikają, ale inne na tym korzystają i rozwijają się bujnie. Są gatunki niezwykle wrażliwe, np. na zanieczyszczenie powietrza dwutlenkiem siarki (SO2). Badaniami wpływu wyziewów na florę grzybów, jak i wieloma innymi zagadnieniami dotyczącymi tych organizmów zajmuje się narrator odcinka, prof. Andrzej Grzywacz z Akademii Rolniczej w Warszawie. Znajomość grzybów, oczywiście wszystkich, nie tylko kapeluszowych i nie tylko jadalnych, to wielkie wyzwanie nawet dla znawcy, bo mamy ich w Polsce ok. 12 tysięcy! 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 54 ZWYKŁA HISTORIA NIEZWYKŁYCH NAZW Cykl dokumentalny, 25 min, Polska, 2017 Scenariusz i reżyseria: Radosław Kotarski Skąd wzięły się nazwy polskich miast i miasteczek? Jak to się stało, że dzisiaj mieszkamy na terenie zwanym Warszawą, Lublinem czy Szczecinem? Co o tym zdecydowało? Na te pytanie stara się odpowiedzieć Radosław Kotarski. Rusza w podróż po Polsce, aby odkryć historie stojące za nazwami, którymi posługujemy się na co dzień. 07:05 NOTACJE - JADWIGA JANKOWSKA - CIEŚLAK. ENTUZJASTKA ŻYCIA Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2013 Autor: Krzysztof Tadej Jadwiga Jankowska Cieślak (rocznik 1951), aktorka teatralna i filmowa, absolwentka Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie. W 1982 roku otrzymała Złotą Palmę w Cannes za rolę w węgierskim filmie "Inne spojrzenie". Wystąpiła także w filmach: "300 mil do nieba", "Szczęśliwy człowiek", "Co słonko widziało", "Trzeba zabić tę miłość". Laureatka Nagrody im. Aleksandra Zelwerowicza przyznawanej przez redakcję miesięcznika "Teatr". 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 40 PUŁTUSK I SEROCK Magazyn, 20 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Dora Rosłońska Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzenie: Tomasz Bednarek W tym odcinku Tomasz Bednarek odwiedza Pułtusk i Serock - dwa niezwykłe miasta na Mazowszu. Są jednymi z najstarszych miast regionu i przyciągają swoimi walorami przyrodniczymi i bogactwem zabytków. Łączy je nie tylko długa i bogata historia, ale i osoba Napoleona Bonaparte, który odwiedził obydwie miejscowości przed ponad 200 laty. Pułtusk nazywany jest Wenecją Mazowsza i słynie z najdłuższego rynku w Europie. Ma on kształt wydłużonego prostokąta o imponującej długości 400 metrów. W Pułtusku nie brak też wspaniałych zabytków. Do takich należy m.in. tutejszy zamek, który gościł niegdyś polskich królów, a z jego okien Napoleon obserwował wycofujące się wojska rosyjskie. Serock to popularne miejsce weekendowych wypadów warszawiaków, które oferuje idealne warunki do uprawiania wszelkich sportów wodnych. W 2016 roku miasto wygrało w sondzie przeprowadzonej przez Narodowy Portal Turystyczny, zyskując miano najlepszego kurortu na Mazowszu. 07:45 WETERYNARZE Z SERCEM - /60/ Reality show, 22 min, Polska, 2019 Scenariusz i reżyseria: Beata Szymańska Program prezentuje przypadki pacjentów pojawiających się w klinikach weterynaryjnych, pracę i opiekę medyczną nad zwierzętami w ogrodach zoologicznych i innych placówkach działających na rzecz zwierząt. Odwiedzamy ośrodki rehabilitacji osób z niepełnosprawnościami i placówki wykorzystujące w swej pracy zwierzęta, np. policja czy służby celne. Zobaczymy także mniej popularne zwierzęta domowe, jak gryzonie czy zwierzęta egzotyczne. Program wskazuje, jak postępować ze zwierzętami i uczy empatii w stosunku do nich. Z jakimi problemami borykają się szynszyle i koszatniczki? Jak przygotowuje się do zabiegu małe ssaki? To zdecydowanie inna procedura niż u psa, kota czy tygrysa. Popatrzcie, jak ich właściciele dbają o komfort życia swoich pupilów. Poznacie też sunię Chockie, przedstawicielkę rasy płochacza niemieckiego, która cierpi na obustronne zwichnięcie rzepek. Dzięki pomocy lekarzy weterynarii oraz opiekunki z domu tymczasowego Chockie ma szansę na normalne, aktywne życie. Konieczne są jednak ortopedyczne, bardzo skomplikowane zabiegi operacyjne. Sunia czeka na ciepły, pełen miłości dom. 08:15 GLOBALNA NAUKA - ODC. 5 PRZYRODA - PIĘKNO NASZEJ PLANETY (GLOBAL SCIENCE E05: NATURE - THE BEAUTY OF OUR PLANET) Cykl dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. 09:15 OPOWIEŚCI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEGO LASU - UKRYCI MIESZKAŃCY SIERRA MORENA (STORIES OF THE MEDITERRANEAN FOREST) Cykl dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Jose Antonio Vallejo Sześcioodcinkowy cykl opowieści o przyrodzie w rejonie Morza Śródziemnego, które jest jednym z najbardziej bogatych biologicznie i krajobrazowo regionem planety. To skrzyżowanie Europy, Azji i Afryki. Jest uważane za jedno z miejsc bujnego rozkwitu bioróżnorodności na Ziemi. W jego różnych siedliskach żyje ogromna liczba unikalnych dla regionu gatunków zwierząt i roślin. Basen Morza Śródziemnego znajduje się w jednej ze stref umiarkowanych planety. Klimat subtropikalny sprawia, że zimą jest tu chłodniej i wilgotniej, latem gorąco i sucho, a jesienią i wiosną łagodnie i deszczowo. Ten region zamieszkany przez ludzi od ponad 8000 lat doświadczył dramatycznych zmian, ale mimo to nadal należy do najbardziej biologicznie zróżnicowanych na świecie. Od bagien po wysokie pasma górskie, od lasów dębowych i korkowych po lasy sosnowe wysoko w górach. Wszystkie one są domem dla tysięcy gatunków zwierząt i roślin, których ścieżki krzyżują się podczas ich życiowych przygód. A każdy z nich ma swoją historię do opowiedzenia. Odc. 1 Zimowy czas; Odc. 2 Las stuletnich dębów; Odc. 3 Królowa Nocy; Odc. 4 Ukryci mieszkańcy Sierra Morena; Odc. 5 Opancerzony wojownik; Odc. 6 Opowieści wiosenne. 10:15 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 4 LUGANO (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach, zwanych Klejnotami Alp. W tej serii poznamy pięć największych z nich: jezioro Maggiore, jezioro Como, jezioro Iseo, jezioro Lugano i jezioro Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność ze szczególnym powiązaniem z jeziorem. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: miejsca, w którym spotykają się środowiska alpejskie i śródziemnomorskie. Niewzwykły widok z helikoptera na niezwykłe cechy terenu - od alpejskich szczytów po płaską równinę doliny rzeki Pad. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Odwiedzamy osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie: autentyczne i nieoczekiwane. Towarzyszymy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; spotykamy mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła wysypisko śmieci w wyjątkowy ogród. Odc. 4. Jezioro Lugano - alpejski raj. To jedno z przepięknych alpejskich jezior wciśniętych między góry. Przecina je granica szwajcarsko - włoska, do stromych stoków malowniczo przyklejone są piękne miasteczka. Pogranicze szwajcarsko - włoskie należy do tych najpiękniejszych, najszczodrzej obdarzonych przez Boga. Nie dość, że sam podarował ludziom tu mieszkającym najpiękniejsze krajobrazy świata, to jeszcze dorzucił w pakiecie łagodny klimat bez brudno - błotnistych zim i zbyt skwarnych lat. Wzdłuż brzegu ciągnie się urocza promenada. Na ławeczkach przy niej stojących trudno znaleźć wolne miejsce. Nie ma się czemu dziwić. Stąd roztaczają się najpiękniejsze widoki. 11:15 PLEBISCYT Film dokumentalny, 21 min, Polska, 1971 Scenariusz: Zbigniew Bożyczko, Jerzy Bałłaban Zdjęcia: Norbert Boronowski Z tryptykiem powstańczym wiąże się nierozerwalnie obraz plebiscytu górnośląskiego, który został przeprowadzony 20 marca 1921 roku. Poprzedziły go dwa powstania śląskie, w których wzięła udział część ludności Górnego Śląska, domagając się przyłączenia tego regionu do Polski. Plebiscyt został z góry przesądzony postanowieniami artykułu 88 Traktatu Wersalskiego, który stanowił, że o przyszłej przynależności państwowej tego regionu ma zadecydować plebiscyt ludności Górnego Śląska. Plebiscyt został nie tylko narzucony, ale postawił też stronę polską w niekorzystnej sytuacji. Wspomnienia uczestników tamtych wydarzeń, ilustrowane ikonografią z tamtego okresu. 11:45 TATARZY POLSCY ODC. 7 Telenowela dokumentalna, 40 min, Polska, 2021 Scenariusz i reżyseria: Natasza Ziółkowska Cykl filmów na temat współczesnych Tatarów, potomków dawnych osadników na ziemiach polskich. Bohaterów i tematy łączy miejsce lub przynależność do grupy (np. Kruszyniany, Białystok, Zespół Buńczuk). W społeczności polskich Tatarów związki rodzinne i środowiskowe są nieuniknione, ponieważ jest to mała społeczność. Odcinki są narracyjnie skupione wokół święta (np. Ramadan czy Ramadan Bajran), wydarzenia religijnego, jak azanienie, ślub, pogrzeb, czy innych wydarzeń, np. realizacja teledysku do piosenki tatarskiej z udziałem łuczników, tancerzy skupionych wokół jednego zespołu. 12:35 MAREK EDELMAN...I BYŁA MIŁOŚĆ W GETCIE Film dokumentalny, 80 min, Polska, 2018 Reżyseria: Jolanta Dylewska, Andrzej Wajda Film dokumentalny, w którym Marek Edelman (1919 - 2009) - przywódca powstania w Getcie Warszawskim, lekarz, działacz, obrońca, wspomina życie i relacje międzyludzkie w getcie. Dla niego życie i wolność były największymi wartościami. Jak się okazuje, w tym piekle okupacji istniało dobro, piękno i miłość. Było największą wartością, większą nawet niż samo życie. Nienawiść była łatwa. Miłość wymagała wysiłku i poświęcenia. "I była miłość w getcie" - to cytat z książki Marka Edelmana, który opisuje w niej miłość będącą ratunkiem; wyzwoleniem od strachu, wartością nadającą życiu sens. Jolanta Dylewska za namową Edelmana postanawia przełożyć jego literackie wyznania na język filmowy. Przybliża historię ludzi żyjących, kochających i umierających w warszawskim getcie. Opowiada o miłości matczynej, braterskiej, korczakowskiej. Film zawiera również archiwalne materiały filmowe pochodzące z warszawskiego getta. W scenach dramatycznych inscenizujących sekwencje opowiadania Edelmana występują między innymi: Aleksandra Popławska, Piotr Żurawski czy Kamilla Baar. Wszystkie sceny były nagrywane na terenie dawnego Getta Warszawskiego. 14:00 OPOWIEŚCI ŚRÓDZIEMNOMORSKIEGO LASU - OPANCERZONY WOJOWNIK (STORIES OF THE MEDITERRANEAN FOREST) Cykl dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2019 Reżyseria: Jose Antonio Vallejo Sześcioodcinkowy cykl opowieści o przyrodzie w rejonie Morza Śródziemnego, które jest jednym z najbardziej bogatych biologicznie i krajobrazowo regionem planety. To skrzyżowanie Europy, Azji i Afryki. Jest uważane za jedno z miejsc bujnego rozkwitu bioróżnorodności na Ziemi. W jego różnych siedliskach żyje ogromna liczba unikalnych dla regionu gatunków zwierząt i roślin. Basen Morza Śródziemnego znajduje się w jednej ze stref umiarkowanych planety. Klimat subtropikalny sprawia, że zimą jest tu chłodniej i wilgotniej, latem gorąco i sucho, a jesienią i wiosną łagodnie i deszczowo. Ten region zamieszkany przez ludzi od ponad 8000 lat doświadczył dramatycznych zmian, ale mimo to nadal należy do najbardziej biologicznie zróżnicowanych na świecie. Od bagien po wysokie pasma górskie, od lasów dębowych i korkowych po lasy sosnowe wysoko w górach. Wszystkie one są domem dla tysięcy gatunków zwierząt i roślin, których ścieżki krzyżują się podczas ich życiowych przygód. A każdy z nich ma swoją historię do opowiedzenia. Odc. 1 Zimowy czas; Odc. 2 Las stuletnich dębów; Odc. 3 Królowa Nocy; Odc. 4 Ukryci mieszkańcy Sierra Morena; Odc. 5 Opancerzony wojownik; Odc. 6 Opowieści wiosenne. 15:00 ZDUMIEWAJĄCA AMERYKA POŁUDNIOWA - ODC. 5 ANDY: ŚWIAT W CHMURACH (WILDEST LATIN AMERICA) Cykl dokumentalny, 52 min, Niderlandy (Holandia), 2012 Reżyseria: Allison Bean, Bill Markham Andy - najdłuższy łańcuch górski na Ziemi. Ciągnie się przez całą długość Ameryki Południowej, strasząc kłębami dymu wznoszącymi się znad czynnych wulkanów. Porośnięte drzewami zbocza, jałowe, skaliste wyżyny, zwierzęta i rośliny, które przystosowały się do ekstremalnych warunków: prażącego słońca, rozrzedzonego powietrza i mroźnych nocy. W Andach każdy dzień to walka o przetrwanie. 16:00 GLOBALNA NAUKA - ODC. 6 NOWOCZESNE TECHNOLOGIE - KSZTAŁTOWANIE PRZYSZŁOŚCI (GLOBAL SCIENCE E06: TECHNOLOGY - SHAPING OUR NEW WORLD) Cykl dokumentalny, 49 min, Francja, 2020 Reżyseria: Yohann Thiriet Ta seria dokumentalna (6 odcinków) przybliży największe odkrycia na arenie współczesnych badań naukowych, przedstawiając najbardziej niesamowite przełomy, które kształtują świat i jego przyszłość. 17:00 KLEJNOTY ALP, WIELKIE JEZIORA WŁOCH - ODC. 5 GARDA (JEWELS OF THE ALPS - ITALY'S GREAT LAKES) Cykl dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2021 Reżyseria: Mi - Yong Brehm Pięcioodcinkowa seria dokumentalna, opowiadająca o najpiękniejszych alpejskich jeziorach zwanych Klejnotami Alp. W tej serii poznamy pięć największych z nich: jezioro Maggiore, jezioro Como, jezioro Iseo, jezioro Lugano i jezioro Garda. Każdy film przedstawia jedno z nich, ukazując nam wyjątkowe środowisko naturalne w cyklu zmieniających się pór roku oraz przybliżając miejscową ludność ze szczególnym powiązaniem z jeziorem. Wszystkie pięć jezior powstało z lodowców. Są unikalne w Europie jako połączenie dwóch kontrastujących ze sobą światów: miejsca, w którym spotykają się środowiska alpejskie i śródziemnomorskie. Wyrafinowany widok z helikoptera na niezwykłe cechy terenu od alpejskich szczytów po płaską równinę doliny rzeki Pad. Królestwo zwierząt w Górnych Włoszech kryje w sobie wiele niespodzianek. Stado dzikich jeleni nad jeziorem Como, mała salamandra ognista, która jest uderzająco podobna do podwodnego smoka, czy świstaki na warcie przy ujściu ich nory nad jeziorem Garda. Odwiedzamy osoby, których życie jest ściśle związane z jeziorami. Ich historie: autentyczne i nieoczekiwane. Towarzyszymy speleologom w wyprawie do niezbadanej wcześniej wapiennej jaskini nad jeziorem Iseo; spotykamy mężczyznę uprawiającego herbatę nad jeziorem Maggiore; a nad jeziorem Como 94 - letnia Nonna Pupa pokazuje nam, jak zamieniła śmieci w wyjątkowy ogród. Odc. 5. Jezioro Garda jest najpiękniejszym i największym jeziorem we Włoszech, położonym w malowniczych i pełnych słońca górach. Woda w jeziorze Garda należy do najczystszych spośród wszystkich włoskich jezior, a jej kolor przypomina wodę Adriatyku. Wokół jeziora położonych jest kilkanaście typowo włoskich, romantycznych miasteczek z wąskimi uliczkami, tarasami widokowymi na góry oraz jezioro i prawdziwie włoskimi restauracjami. W moim przewodniku dowiesz się, co warto zobaczyć, które plaże i miasteczka są najpiękniejsze i gdzie znaleźć nieoczywiste atrakcje. Jezioro Garda, największe i jedno z najbardziej fascynujących włoskich jezior ma niezliczoną ilość zalet, a główną z nich jest różnorodność. Dolinę obecnie wypełnioną wodami jeziora kształtowały od setek tysięcy lat procesy górotwórcze i zlodowacenia. Pierwotnie tereny dzisiejszej Gardy stanowiły dno ciepłego morza. Następnie owo dno wypiętrzyło się wraz z powstaniem Alp. Wysokie góry spowodowały rozwój lodowców, które tysiącami lat żłobiły dolinę. Szacuje się, że pierwotnie około 400 tysięcy lat temu Garda kończyła się w okolicach dzisiejszej miejscowości Sal, a obecny kształt przybrała dopiero po ostatnim zlodowaceniu, czyli około 12 tysięcy lat temu. Samo jezioro jest największym zbiornikiem słodkiej wody w Italii. 18:05 WILLIAM HOLDEN, MIĘDZY ŚWIATŁEM A CIENIEM (WILLIAM HOLDEN, THE RELUCTANT STAR) Film dokumentalny, 55 min, Francja, 2019 Reżyseria: Julia Kuperberg, Clara Kuperberg William Holden (1918 - 1981), amerykański aktor filmowy. Laureat Oscara za film "Stalag 17" w reż. J. J. Seftona i "Sieć" w reż. S. Lumeta. American Film Institute umieścił go na 25. miejscu na liście największych aktorów na świecie. Był w dodatku bohaterem wojennym, pasjonatem sztuki, brał udział w akcjach mających na celu ochronę przyrody. Jednocześnie dał się poznać jako człowiek surowy, który nie szczędził swoim kolegom słów krytyki, wdawał się w rozliczne romanse, bywał agresywny i zbyt często szukał pocieszenia w alkoholu, który stał się wreszcie przyczyną jego zguby. Jego najważniejsze filmy to "Złoty chłopiec", "Bulwar Zachodzącego Słońca", "Stalag 17", "Sabrina", "Płonący wieżowiec", "Most na rzece Kwai", "Sieć", "Konnica". 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - FLORENCJA - MIASTO TALENTÓW (FLAVORS) Serial dokumentalny, 51 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. 20:15 KRET W KOREI CZ. 2 (THE MOLE: UNDERCOVER IN NORTH KOREA) Cykl dokumentalny, 62 min, Dania, 2020 Reżyseria: Mads Brügger Prawdziwa, choć pozornie daleka od prawdopodobna historia byłego szefa kuchni, który natknął się na spisek międzynarodowego handlu nielegalną bronią, narkotykami oraz inną działalność przestępczą, prowadzoną przez Koreę Północną. Film, kręcony potajemnie przez ponad dekadę, jest najbardziej niepokojącą historią naszych czasów. Pozostawia widza z poczuciem, że świat nigdy nie będzie już wyglądał tak samo. Nawet najlepszy hollywoodzki scenarzysta by tego nie wymyślił. 10 lat temu do Madsa Brüggera ("Ambasador", "Kto zabił sekretarza generalnego ONZ?"), przyszedł niejaki Ulrich Larsen, bezrobotny szef kuchni utrzymujący się z renty. Oznajmił mu, że chce szpiegować wewnątrz struktur powiązanych z Koreą Północną. W ciągu kolejnej dekady Larsen infiltruje The Korean Friendship Association (KFA), organizację sprzyjającą reżimowi Kim Dzong Una. Udaje mu się zdobyć zaufanie jej przywódców, dzięki czemu odkrywa szokujące fakty. Kto by pomyślał, że Korea Północna jest światowym producentem broni i narkotyków? Larsen jedzie w delegację do Pyongyang, a następnie trafia na wyspę w Ugandzie, gdzie Koreańczycy przekonują jego oraz podstawionego przez Brüggera fałszywego inwestora z Danii, że pod wodą można zbudować fabrykę produkującą broń i narkotyki. A wszystko pod przykrywką tworzenia luksusowego kompleksu hotelowego. Przez cały ten czas towarzyszą im jawne i ukryte kamery. 21:30 NOWE TAJEMNICE DZIEDZICZENIA (OUR GENES UNDER INFLUENCE / LES NOUVEAUX SECRETS DE NOTRE HEREDITE / EPIGENETIC) Film dokumentalny, 50 min, Francja, 2018 Reżyseria: Laurence Serfaty Film dokumentalny o genetyce. Całe nasze ciało to miliardy komórek, w każdej z nich znajduje się DNA, które otrzymaliśmy od naszych rodziców i przekazujemy naszym dzieciom. Naukowcy od dawna sądzą, że tylko DNA rządziło naszym biologicznym przeznaczeniem. Mylili się. Chociaż identyczne bliźniaki mają to samo DNA, są fizycznie różne. Jak to jest możliwe? Podobnie, między dwiema larwami pszczół o tym samym DNA, jedna staje się królową, a druga robotnicą. Na całym świecie biologowie prowadzą badania. Teraz są u progu nowej ery, innowacyjnej dziedziny badań o nazwie epigenetyka: nasze DNA nie kontroluje wszystkiego, na co mogą wpływać mechanizmy zewnętrzne lub środowiskowe, które włączają lub wyłączają nasze geny. Dieta, czynniki zanieczyszczające, stres i wiele innych przyczyn może modyfikować fizyczną organizację naszych genów. Te epigenetyczne odciski mogą być przekazywane naszym potomkom. Trwa rewolucja epigenetyczna. Możemy teraz znaleźć klucz do własnego losu i przyszłości naszych dzieci. 22:35 PRAWDZIWE PSY - ODC. 5/12 Serial dokumentalny, 24 min, Polska 2001 Realizacja: Krzysztof Lang Pomysł serialu: Patryk Wega Konsultacja: Dariusz Janas Współpraca: Marcin Koszałka, Patryk Wega Zdjęcia: Marcin Koszałka Muzyka: Abel Korzeniowski Śledztwo w sprawie zabójstwa nad Jeziorkiem Szczęśliwickim zbliża się do końca. Świadek zabójstwa wskazał trop, który doprowadził podkomisarzy Sławomira Opalę i Krzysztofa Tkaczyka do podejrzanego o pseudonimie "Uszatek". Oficerowie udają się z ekipą do jego domu. Aresztowanie przebiega bez przeszkód. Dopiero w radiowozie "Uszatek" informuje, że w jego mieszkaniu znajduje się współpodejrzany. Ekipa natychmiast zawraca. Okazuje się, że mężczyzna jeszcze nie opuścił mieszkania. Nie stawia oporu. W czasie przesłuchania podejrzany przyznaje się do zabójstwa i szczegółowo opisuje jego przebieg. Tymczasem w wydziale prewencji policjanci patrolujący rejony Gocławia dostają szczegółowe instrukcje w sprawie poszukiwań seryjnego gwałciciela nazwanego "Szklarzem". Policja otrzymała informacje o mężczyźnie grasującym w tych samych okolicach i obnażającym się przed napotkanymi kobietami. Z opisu wynika, że mężczyzna jest starszy niż "Szklarz" z portretu pamięciowego, istnieje jednak prawdopodobieństwo, że to ta sama osoba. Funkcjonariusze przystępują do działania. Wiedzą, że czeka ich żmudne i niemal beznadziejne zadanie. Podejrzany jest jednym z kilkudziesięciu tysięcy mężczyzn, których można spotkać w rejonie poszukiwań. Podczas wizji lokalnej świadek rozpoznaje "Uszatka". Ten, jako nieletni, trafia do Izby Dziecka, lecz to nie kończy sprawy. Przełożeni zalecają Opali i Tkaczykowi odnalezienie dowodu winy - kija, którym zabójca okładał ofiarę. Policjanci są wściekli. Wiedzą, że to odwlecze dochodzenie i prokuratura znajdzie się w niekorzystnym położeniu. Mądrzejsi od "Uszatka" zdążą go w Izbie dokładnie poinstruować, co ma mówić i robić. Może się to zakończyć zwolnieniem podejrzanego. Kija nie znajdują. Wieczorem Krzysztof Tkaczyk z Beatą idą do lekarza opiekującego się ciężarną kobietą. Bardzo chcieliby mieć córkę, lecz w trakcie badania USG okazuje się, że urodzi się syn. Żartują, że druga na pewno będzie dziewczynka. 23:10 ZŁOTO DLA KIMA - ŻYCIE DLA UKOCHANEGO PRZYWÓDCY (GOLD FOR KIM - A LIFE FOR NORTH KOREA'S LEADER) Film dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Hoft Film dokumentalny o Korei Północnej i jej przywódcy. Testy rakietowe, groźby wojny, łamanie praw człowieka - i nagle sygnały gotowości do dialogu. Przywódca Kim Yong Un trzyma świat w napięciu, a Korea Północna ponownie trafi na pierwsze strony gazet od 2018 roku. Ale co tak naprawdę dzieje się w tym odizolowanym kraju? Jak ludzie żyją między sankcjami a całkowitym nadzorem? Reporterowi Michaelowi Höft i jego zespołowi udało się odbyć podróż po Korei Północnej i uzyskać rzadki wgląd w codzienne życie. Na dwa tygodnie pan Ham i pan Pak nie będą ich odstępować. Mają sprawdzać, co filmują i chodzić za nimi krok w krok. Spontaniczne i bezpośrednie rozmowy z obywatelami są zabronione. Jednostka jest niczym, każdy obywatel musi podporządkować się ideom dynastii Kimów - przynajmniej na pozór. To zasada numer jeden w tym zagadkowym kraju. 00:15 POLAK NOWOCZESNY - POLAK NOWOCZESNY - 22.12.1972 Reportaż, 19 min, Polska, 1972 Autor: Jacek Zacharski, Piotr Załuski Zdjęcia: Tadeusz Zieliński Cykliczny program poświęcony przykładom postępu i nowoczesności, widocznym w pracy i codziennym życiu Polek i Polaków. W tym odcinku poznajemy opinie przypadkowych mieszkańców Wrocławia na temat tego, jakimi przymiotami powinien cechować się "nowoczesny Polak". Wśród dominujących opinii przodują takie, że powinien to być człowiek zrównoważony, uczestniczący w życiu zawodowym oraz społecznym, uczący się lub wydajnie pracujący, pracowity, znający swoje miejsce i wartość, wesoły, zdyscyplinowany, oddany ojczyźnie, a także umiejący korzystać z dobrodziejstw postępu. Opinie zawarte w wypowiedziach ludzi zupełnie przypadkowo postawionych przed kamerą dowiodły, że w potocznym rozumieniu określenie "nowoczesny Polak" wcale nie musi się kojarzyć z określeniem "Polak przyszłości"; rodzi się pytanie: czy rzeczywistość w pełni potwierdza prawdziwość sformułowań, iż głównie praca i nauka tworzą nowoczesnego obywatela, a może to nie wszystko? W dalszej części programu poznajemy zagadnienia związane z rewolucją komputerową, upowszechniającą się w Polsce komputeryzację oraz mity jej dotyczące. Czy rzeczywiście cyfrowa maszyna jest w stanie w cudowny sposób całkowicie zmienić oblicze współczesnego świata? Materiał zamykają rozważania na temat rewolucji naukowo - humanistycznej i roli interdyscyplinarności w nowoczesnym systemie edukacyjnym. 00:40 NOTACJE - PROF. ANDRZEJ ROTTERMUND. WSZYSTKO DLA POLSKI Cykl dokumentalny, 9 min, Polska, 2013 Autor: Krzysztof Tadej Andrzej Rottermund, ur. w 1941 r. w Warszawie, dyrektor Zamku Królewskiego w Warszawie, historyk sztuki, muzeolog. Był wiceministrem kultury i sztuki w rządzie Jana Krzysztofa Bieleckiego. W 1964 r. ukończył studia na Uniwersytecie Warszawskim. W 1990 r. otrzymał tytuł profesora nauk historycznych. Jest autorem ponad 100 publikacji z zakresu historii sztuki. W latach 1975 - 1983 był zastępcą dyrektora Muzeum Narodowego w Warszawie. Od 2009 r. działa w Społecznym Komitecie Odnowy Zabytków Krakowa. 00:55 POKAZOWE DZIECI PRL - GDAŃSKIE PIĘCIORACZKI Film dokumentalny, 46 min, Polska, 2006 Scenariusz i reżyseria: Elżbieta Lewandowska Gdańskie pięcioraczki przyszły na świat 12 maja 1971 roku, niemal z "drugą Polską", której budowę ogłosili ówcześni przywódcy. Gazety wydrukowały wówczas list z gratulacjami od premiera Piotra Jaroszewicza, fotografia piątki maluchów znalazła się w jednotomowej encyklopedii PWN pod hasłem "Polska" tuż za godłem i flagą. Taśmę z filmem nakręconym w klinice AM zakupiło 50 sieci TV na świecie, media odnotowały niemal każdy krok małych Rychertów. Rząd zagwarantował im opiekę rodzinną, a dzieciom przydzielono tzw. honorowych chrzestnych. "Wszyscy interesowali się nami na pokaz" - wyznał po latach ojciec pięcioraczków, Bronisław Rychert. Film na podstawie losów i przemyśleń piecioraczków, dziś dorosłych ludzi, przedstawia przemiany społeczno - polityczne, a także obyczajowe polskiej rzeczywistości historycznej. Pokazuje szanse i różnice w rozwoju młodego pokolenia Polaków w latach 70. i w pierwszej dekadzie naszego kapitalizmu. 01:55 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - I OTWARŁA SIĘ ZIEMIA. Magazyn historyczny, 22 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski We wrześniu 2020 roku, na placu budowy obwodnicy Łańcuta doszło do zaskakującego odkrycia. Operator koparki ujrzał to, co ukryto tu najprawdopodobniej w lipcu 1944 roku. Depozyt składa się z wielu interesujących pamiątek, związanych z planowaną akcją Burza. Można tu odnaleźć dwa słoje, w których znajdowały się mapy, biało - czerwone opaski na ramię z nadrukiem W. P. 39 p.p. ; bagnet niemiecki, żydowski szkaplerz, obrzyn. Ruszymy tropem tego depozytu, starając się ustalić, kto go zakopał. Naszym przewodnikiem będzie Andrzej Borcz na co dzień przedsiębiorca, a z zamiłowania historyk i regionalista. 02:20 TAKIE MAŁE MIASTECZKO BATORY Film dokumentalny, 71 min, Polska, 2015 Scenariusz i reżyseria: Anna Dejczer - Galewicz Film poprzez opowieści i historie osób, które tworzyły załogę polskiego transatlantyka TSS Stefan Batory, odbudowuje obraz nieistniejącego już statku, zezłomowanego wiele lat temu w tureckiej stoczni. Pokazuje system, hierarchię, absurd, zniszczenie i współdziałanie, a przede wszystkim wielopoziomowość relacji ludzi, którzy jego historię tworzyli. Ci ludzie byli "ciałem" statku. Jedną trzystuosobową "rodziną", wizytówką ówczesnej Polski, polskiej żeglugi, polskiej kultury i obyczajowości. Razem mierzyli się z żywiołami, sztormami, trudem życia w Polsce czasów PRL - u i trudem zhierarchizowanego, usystematyzowanego życia na statku pasażerskim. Razem doświadczali dóbr "innego - lepszego" świata za granicą, w Stanach, Australii, Kanadzie. Razem podziwiali piękny i kolorowy świat. Jednocześnie byli dla siebie przeciwnikami w rozgrywkach życia w grupie, układów z władzami statku i kraju. Niektórzy z nich byli agentami służb bezpieczeństwa. Nie mogli sobie nawzajem ufać, ale jednocześnie musieli na sobie polegać. Film zadaje pytanie: Czy system, który wytworzyła załoga statku, pozostał w starszych, dziś 80 - 90 - latkach, do dziś? 03:45 GORĄCZKA SOBOTNIEGO POPOŁUDNIA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2000 Reżyseria: Kornel Miglus Zdjęcia: Krzysztof Miller Film opowiada o miłości do piłki nożnej i losach ludzi, których życie toczy się wokół klubu piłkarskiego Ruch Radzionków. Nagle znalazł się on w I - szej lidze.