TVP Kultura Wtorek, 09.05.2023 08:10 KSIĘGA PRZESTRZENI S.II - WYSOKIE MURY Program edukacyjny, 30 min, Polska, 2016 Reżyseria: Tomasz Drozdowicz Scenariusz: Beata Hyczko Prowadzący: Bogna Świątkowska, Jarosław Trybuś W odcinku omówimy architekturę władzy - w tym przede wszystkim budynków realizowanych na potrzeby administracji samorządowej i sądownictwa. Położymy nacisk na porównanie form stosowanych w centrum i na prowincji, zastanowimy się, jakie środki architektoniczne przystoją budynkom publicznym powstającym z pieniędzy podatników, a jakich należy unikać. W odcinku: - Sąd Okręgowy w Katowicach (Archistudio Studniarek i Pilinkiewicz); - Urząd Miejski w Siechnicach (Maćków Pracownia Projektowa); - Zduńskowolskie Centrum Integracji "Ratusz" w Zduńskiej Woli (90 Architekci); - Sąd Rejonowy i Prokuratura Rejonowa w Szamotułach (Pracownia Architektoniczna ARI); - Siedziba Polskiej Grupy Energetycznej w Bełchatowie (FAAB Architektura); 08:50 ZAGINIONE SKARBY - "MADONNA Z DZIECIĄTKIEM I PAPUGĄ" Film animowany, 5 min, Polska, 2020 Reżyseria: Beata Szuszwedyk - Sadurska Scenariusz: Beata Szuszwedyk - Sadurska Muzyka: Michał Izydorczyk Wykonawcy: Kacper Kaliszewski Cykl programów poświęconych kradzieżom dzieł sztuki. Odcinek przedstawia historię kradzieży obrazu "Madonna z Dzieciątkiem i papugą na tle krajobrazu", którego autorem jest Mistrz z papugą, XVI - wieczny malarz niderlandzki. Dzieło powstało w II połowie XVI wieku. Jego właścicielem było przed II wojną światową Miejskie Muzeum Historii i Sztuki im. J. i K. Bartoszewiczów w Łodzi, mieszczące się wówczas w budynku ratusza przy placu Wolności. 09:00 JESZCZE NIE WIECZÓR Dramat obyczajowy, 99 min, Polska, 2008 Reżyseria: Jacek Bławut Scenariusz: Jacek Bławut, Jacek Piotr Bławut, Stanisław Józefowicz Zdjęcia: Wojciech Staroń Muzyka: Tomasz Stroynowski Aktorzy: Jan Nowicki, Nina Andrycz, Sonia Bohosiewicz, Irena Kwiatkowska, Danuta Szaflarska, Teresa Szmigielówna, Beata Tyszkiewicz, Ewa Krasnodębska, Bożena Mrowińska, Zofia Perczyńska, Anna Grażyna Suchocka, Zofia Wilczyńska, Stefan Burczyk, Wieńczysław Gliński, Witold Gruca "Jeszcze nie wieczór" to pełnometrażowy debiut wybitnego dokumentalisty Jacka Bławuta. To film o miłości, przemijaniu i aktorach, ich ekscentryczności, marzeniach zagrania jeszcze jednej, może już ostatniej wielkiej roli. Do Domu Aktora w Skolimowie przyjeżdża na rekonwalescencję gwiazdor kina i teatru Jerzy (Jan Nowicki). Przybycie niepoprawnego ekscentryka zakłóca ustabilizowane życie mieszkańców, tym bardziej że Jerzy namawia ich do wspólnego wystawienia Fausta Goethego. Równocześnie flirtuje z Małgorzatą, zmysłową pracownicą ośrodka (Sonia Bohosiewicz). W 2008 roku na Festiwalu Polskich Filmów Fabularnych w Gdyni film otrzymał Srebrne Lwy i nagrodę australijskich dystrybutorów Złotego Kangura, a Jan Nowicki nagrodę za pierwszoplanową rolę męską. W 2009 roku Jacek Bławut na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej Prowincjonalia we Wrześni odebrał Nagrodę Główną Jańcia Wodnika. 11:00 DOM - ODC. 3/25 - WARKOCZE NASZYCH DZIEWCZĄT BĘDĄ BIAŁE Serial obyczajowy, 78 min, Polska 1980 Reżyseria: Jan Łomnicki Scenariusz: Jerzy Janicki i Andrzej Mularczyk Zdjęcia: Bogusław Lambach Muzyka: Waldemar Kazanecki Aktorzy: Tomasz Borkowy, Jolanta Żółkowska, Wacław Kowalski, Tadeusz Janczar, Bożena Dykiel, Anna Ciepielewska, Stanisław Zaczyk, Joanna Szczepkowska, Wirgiliusz Gryń, Jan Englert, Henryk Bista, Hanna Lachman, Jerzy Michotek, Józef Nowak, Barbara Sołtysik, Barbara Rachwalska, Ewa Błaszczyk, Mirosław Konarowski i inni Andrzej Talar zostaje studentem politechniki. Jego uczciwość i prostolinijność nie zawsze znajdują uznanie i nastręczają mu wielu kłopotów. Ale Andrzej nie poddaje się. Nie rezygnuje też ze starań o względy Basi Lawinówny. Obserwując narastającą tęsknotę dziewczyny, Andrzej podejmuje desperacką decyzję, aby utwierdzić ją w przekonaniu, że Łukasz nie żyje. Skutki są fatalne - Basia próbuje popełnić samobójstwo. Pan Popiołek, dozorca domu przy Złotej, chroni mieszkańców przed natarczywością komisji lokalowej, nadzoruje też remont kamienicy, co doprowadza do większej konsolidacji mieszkańców. 12:25 PAVAROTTI Film dokumentalny, 109 min, Wielka Brytania/USA, 2019 Reżyseria: Ron Howard Aktorzy: Luciano Pavarotti Pełnometrażowy dokument przedstawiający życie i działalność artystyczną Luciano Pavarottiego (1935 - 2007), wybitnego włoskiego śpiewaka operowego, który sławą potrafił przyćmić nawet największe gwiazdy rocka. 14:25 PAJĘCZARKI Komedia, 104 min, Polska, 1993 Reżyseria: Barbara Sass Scenariusz: Barbara Sass, Zdzisław Zdort Zdjęcia: Wiesław Zdort Muzyka: Piotr Rubik Aktorzy: Maria Pakulnis, Adrianna Biedrzyńska, Jan Nowicki, Marian Opania, Wojciech Malajkat, Danuta Szaflarska, Maciej Robakiewicz, Marek Walczewski Dwie siostry wynajmują pokoik u miłej starszej pani. Ewa, studentka AWF, jest całkowicie pochłonięta treningami i przygotowaniami do wyjazdu z grupą sportowców do Nowego Jorku. Magda, dziennikarka, niedawno straciła pracę i bez powodzenia szuka nowej. Mieszka z siostrą, ponieważ niedawno rozwiodła się z mężem. Chce razem z nią wyjechać do Stanów, ale obie nie mają pieniędzy. Magda wpada więc na pomysł, żeby wykorzystać sprawność fizyczną Ewy do zabrania z mieszkania byłego męża ich wspólnych oszczędności. Ewa wchodzi tam przez okno i chociaż pieniędzy nie znajduje, siostry postanawiają zastosować tę metodę jeszcze wielokrotnie. W ten sposób opróżniają mieszkania bogatych ludzi ze znacznych sum. Na przyjęciu poznają dwóch amerykańskich biznesmenów, z którymi chcą robić interesy w Nowym Jorku. Mają zamiar założyć szkołę tańca. Wyjazd kończy się niepowodzeniem, ponieważ Amerykanie, także oszuści, okazują się sprytniejsi. Siostry wracają do kraju, gdzie czeka je niespodzianka. Krytycy zauważyli, że reklamowany jako komedia sensacyjna film nie jest najwyższym osiągnięciem w swoim gatunku. Niewątpliwym atutem jest tu jednak znakomite aktorstwo w wykonaniu duetu Adrianny Biedrzyńskiej i Marii Pakulnis. 16:25 GALERIA SZTUKI NA EKRANIE - RENOIR, WIELBIONY I ODTRĄCONY (EXPOSITION ON SCREEN. RENOIR REVERED AND REVILED) Cykl dokumentalny, 48 min, Wielka Brytania, 2021 Reżyseria: Phil Grabsky Filmowe spotkania z najbardziej znanymi artystami i dziełami sztuki na świecie. Każdy odcinek opowie o innym artyście i przybliży jego życie, odkrywając miejsca, w których żył i pracował, relacje z przyjaciółmi czy rodziną, za pomocą prywatnych listów i ożywiając ich osobiste historie. Wystawa na ekranie zapewnia uprzywilejowany dostęp do arcydzieł artystów w największych muzeach i galeriach na świecie. M.in. Leonardo, Rembrandt; Cezanne, Monet, Picasso. Odc. 9 Renoir Od 13. do 18. roku życia Renoir pracował przy wyrobie porcelany. Początkowo zdobił talerze bordiurą, z czasem zaczął malować na nich historyczne portrety. Renoir miał do siebie wielki dystans. Był człowiekiem oczytanym, kulturalnym, bystrym i skromnym, czasami ironicznym. Nie trawił głupców, a z radością otaczał się ludźmi pięknymi i mądrymi. Późne prace są monumentalną częścią dorobku Renoira, równie ważną i ciekawą, jak twórczość z każdej innej dekady. Przed obrazami Renoira z różnych okresów jego życia widzę tłumy uśmiechniętych ludzi. Zachwycają ich piękne, świetnie namalowane, radosne dzieła. Według twórców filmu to największe osiągnięcie Renoira i jego największy dla nas dar. 18:00 WIELCY, WIĘKSI I NAJWIĘKSI - HISTORIA FESTIWALI OPOLSKICH. 1973 - 1977 - PRZYJDĄ JESZCZE LATA TŁUSTE Program rozrywkowy, 40 min, Polska, 1993 Scenariusz: Mariusz Jeliński Zdjęcia: Grzegorz Szczygielski, Stanisław Ścieżko Wykonawcy: Maryla Rodowicz, Elżbieta Wojnowska, Danuta Rinn, Alicja Majewska, Krystyna Janda, Jerzy Stuhr, Jonasz Kofta, Partita, Salon Niezależnych, Tey, Homo Homini Audycja poświęcona historii festiwali opolskich. W trzeciej części wspomnienia o festiwalach z lat 1973 - 1977. 18:55 11. KRAJOWY FESTIWAL PIOSENKI POLSKIEJ OPOLE '73. MIKROFON I EKRAN Program rozrywkowy, 54 min, Polska, 1973 Reżyseria: Marian Jonkajtis Prowadzący: Edyta Wojtczak, Andrzej Jaroszewski Wykonawcy: Andrzej Dąbrowski, Tadeusz Woźniak, Zdzisława Sośnicka, Renata Kretówna, Irena Woźniacka, Jadwiga Strzelecka, 2 plus 1, Zespół Wokalny Wojska Polskiego, Hajduczki, Bum, Homo Homini, Partita, Alibabki Fragment koncertu "Mikrofon i ekran" z XI Krajowego Festiwalu Piosenki Polskiej w Opolu. W programie znalazły się piosenki w wykonaniu następujących piosenkarzy: Andrzej Dąbrowski i zespół Partita "Do zakochania jeden krok" Tadeusz Woźniak i zespół Alibabki "Zegarmistrz światła" zespół Dwa Plus Jeden "Czerwone słoneczko" zespół Wokalny Centralnego Zespołu Artystycznego Wojska Polskiego "W defiladowym słońcu" Zdzisława Sośnicka i zespół Pro Contra "Nie ma drogi dalekiej" zespół wokalny Hajduczki "Ballada z przestrogą" Renata Kretówna "Ekscentrycy" zespół BUM "Miłość" Irena Woźniacka "Trochę wiosny, Trochę lata" Zenon Laskowik i Kabaret TEY zespół Homo Homini "Drzewa ruszają w drogę" Jadwiga Strzelecka "Jeszcze za wcześnie jeszcze nie teraz" 22:00 TEATR TELEWIZJI - NAD Spektakl teatralny, 73 min, Polska, 2013 Autor: Mariusz Bieliński Reżyseria: Mariusz Bieliński Zdjęcia: Arek Tomiak P. S. C. Muzyka: Tomasz Łuc Aktorzy: Eryk Lubos, Henryk Talar, Sławomira Łozińska, Krzysztof Stroińska, Anna Terpiłowska, Andrzej Blumenfeld, Krzysztof Plewako - Szczerbiński W planie realistycznym śledzimy historię Jakuba. Skazany za zbrodnię, której nie popełnił, po dwudziestu latach wychodzi z więzienia. Ale czy może być wolny? Wolność to brak tajemnicy. Jakub poznaje tożsamość jedynego świadka, którego oskarżenia były podstawą skazania. Z rozmów i poetyckich monologów zbudowany zostaje zapis rodzinnego i społecznego dramatu. Spektakl otrzymał nagrodę Silver Remi w kategorii Dramatic Independent Experimental Film and Videos na międzynarodowym festiwalu World Fest w Houston. Został również nagrodzony za muzykę (Tomasz Łuc) i pierwszoplanową rolę męską (Krzysztof Stroiński) podczas 1. edycji festiwalu TEATROTEKA Fest w 2017 roku. 23:30 MŁODA POLSKA - PIOŁUN Film krótkometrażowy, 16 min, Polska, 2019 Reżyseria: Maria Ornaf Scenariusz: Maria Ornaf Aktorzy: Wiktoria Czeczulin, Natalia Sikora, Krzysztof Plewako - Szczerbiński, Karolina Łukaszewicz Dawniej matki, chcąc odstawić dziecko od piersi, nacierały ją naparem z piołunu, tak by dziecko, poczuwszy gorzki smak, już nigdy więcej nie chciało mleka matki. 24:00 KINO MOCNYCH WRAŻEŃ - PAPILLON (PAPILLON) Dramat, 139 min, USA 1973 Reżyseria: Franklin J. Schaffner Scenariusz na podstawie powieści Henri Charrire'a: Donald Trumbo, Lorenzo Semple Jr Zdjęcia: Fred Koenekamp Muzyka: Jerry Goldsmith Aktorzy: Steve McQueen, Dustin Hoffman, Victor Jory, Woodrow Parfrey, Bill Mumy, George Coulouris, Ratna Assan, William Smithers i inni Henri Charriere zmarł w lipcu 1973 r. w jednej z madryckich klinik. Odszedł w tym samym roku, w którym wszedł na ekrany film zrealizowany według jego powieści. Ten syn nauczyciela z małego miasteczka w Masywie Centralnym od wczesnej młodości należał do paryskiego półświatka przestępczego, który nadał mu pseudonim Papillon (Motyl) od tatuażu na piersiach. Na początku lat 30.27 - letni Charriere został skazany na dożywotnią katorgę za morderstwo, którego nie popełnił. Zesłano go do kolonii karnej w Gujanie Francuskiej. Miała ona już wówczas długą i ponurą tradycję: od 1852 r. nie było z niej powrotu. Zdarzałysię nieliczne wyjątki: kapitan Dreyfuss powrócił z tamtejszej Diabelskiej Wyspy, ale wymagało to wieloletniej batalii o jego uwolnienie. Skazaniec posyłany do Gujany statkiem towarowym trafiał do dżungli, gdzie tropikalne choroby, żółta febra, insekty, jadowite węże i nieludzka harówka zabijały w ciągu roku 80 procent nowo przybyłych. Francja - nowoczesne, demokratyczne państwo - przez niemal wiek tolerowała te przerażające fakty. Żyjąc w takim piekle, Charriere nie dał się jednak złamać. Trzykrotnie podejmował próbę ucieczki i wreszcie doczekał chwili, gdy w 1945 r. postanowiono zlikwidować gujańską kaźń. Charriere pod zmienionym nazwiskiem zamieszkał w Wenezueli. W 1967 r. kupił książkę Albertine Sarrazin, niezłomnej uciekinierki z domów poprawczych i więzień. Zafascynowany jej opowieścią, postanowił opisać własną historię. Wydana w 1969 r. powieść stała się światowym bestsellerem. Od razu też zainteresował się nią producent Robert Dorfmann, który dostrzegł w niej znakomity materiał na film. Tytułową rolę miał zagrać początkowo Jean-Paul Belmondo. Do ekranizacji "Papillona" przymierzał się także Roman Polański, który główną rolę chciał powierzyć Warrenowi Beatty. Ostatecznie reżyserii podjął się Franklin J. Schaffner, twórca "Tego najlepszego", "Planety małp", "Pattona" czy "Chłopców z Brazylii". Postać Papillona odtwarza Steve McQueen, który za tę rolę otrzymał bajeczne, jak na tamte czasy, honorarium miliona dolarów. Zdjęcia kręcono w Hiszpanii i na Jamajce. Na pokładzie statku wiozącego go do Gujany Papillon poznaje innego skazańca, Louisa Degę, genialnego fałszerza pieniędzy. Dega ma przy sobie dużą sumę pieniędzy poukrywaną w różnych zakamarkach na ciele. Silny, rosły Papillon zgadza się zostać jego "ochroniarzem" w zamian za sfinansowanie ucieczki z kolonii karnej. Na miejscu obaj mężczyźni trafiają do obozu pracy w środku dżungli. Papillon kupuje łódź, ale zdradzony przez pośrednika zostaje schwytany i wtrącony do lochu. Jego minimalne racje żywnościowe potajemnie uzupełnia Dega. Gdy strażnicy zauważają dodatkową żywność, domagają się podania nazwiska dobroczyńcy. Nie chcąc wydać przyjaciela, Papillon zostaje za karę zamknięty w całkowitych ciemnościach. Uwolniony po dwóch latach, w ciężkim stanie trafia do szpitala, gdzie - odzyskawszy nieco siły - natychmiast zaczyna obmyślać kolejną ucieczkę. Dega, który dzięki swym pieniądzom zapewnił sobie względny spokój i komfort w obozie, waha się, czy uciec wraz z nim. Dopiero gdy na jego oczach strażnik zabija jednego z więźniów, rusza z Papillonem. Z pomocą chorych z kolonii trędowatych obaj przedostają się do Kolumbii i tam zatrzymuje ich wojskowy patrol. Tylko Papillonowi udaje się wymknąć z ich rąk. Ale droga do