TVP Dokument Środa, 17.05.2023 Zmiany z dnia 05.05.2023 w stosunku do raportu z dnia 20.04.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 06:00 DZIKA POLSKA - POLOT TRZMIELA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2009 Reżyseria: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Zdjęcia: Tomasz Michałowski Prowadzący: Tomasz Kłosowski, Artur Tabor Nie bąki, nie gzy, nie robaki i nie osy. To najprawdziwsze pszczoły. Taką informację słyszymy o trzmielach od ich badaczy i obrońców, działających w okolicach Spały w samym centrum Polski. Urządzają budki, w których te owady mogą spokojnie urządzać gniazda. Propagują rośliny, zapewniające trzmielom pożytek. Bo też i trzmiele zapewniają byt wielu roślinom, zapylając je. Są wśród nich gatunki, których nie mogą zapylić popularne pszczoły miodne. Często są to rośliny ważne dla naszej gospodarki. Tymczasem trzmiele giną, a nasi bohaterowie szukają sposobów na przywrócenie rodzimej przyrodzie tych pracowitych, a niedocenianych przedstawicieli owadziego świata. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:15 MAESTRO Film dokumentalny, 11 min, Polska, 1988 Reżyseria: Jose Luiz Perez Portret dyrygenta i kompozytora, Henryka Czyża. Monolog bohatera poświęcony losom wojennym i odczuciom towarzyszącym operacji serca, której się poddał, przeplatany jest ujęciami dokumentującymi przygotowania do wystawienia oratorium Vivaldiego "Judyta triumfująca", archiwalnymi zdjęciami z czasów II wojny światowej oraz pokazywaniem pracy dyrygenta z orkiestrą. Etiuda Szkoły Filmowej. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:35 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 59 KALISZ Magazyn, 23 min, Polska, 2017 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Przemysław Skoczek Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Na trasie podróży po Polsce Tomasz Bednarek dociera do Kalisza. Położony w malowniczej dolinie Prosny jest jednym z najstarszych polskich miast. Od początku XIV wieku do II rozbioru Polski był stolicą województwa kaliskiego. Dzięki badaniom archeologicznym wiemy, że ludzie żyli na tych terenach już co najmniej 7 tys. lat temu. Miasto było ważnym ośrodkiem, w związku ze swoim położeniem na słynnym bursztynowym szlaku, łączącym Imperium Rzymskie z wybrzeżem Bałtyku. Kalisz był także ważnym grodem piastowskim oraz miastem sztuki i artystów. Związani z nim byli m.in. Adam Asnyk, Maria Konopnicka i Maria Dąbrowska. Tu też działała najsłynniejsza w Polsce fabryka fortepianów. Dzisiejszy Kalisz to wypełniona zabytkami perła Wielkopolski. Można tu zobaczyć wiele reprezentacyjnych gmachów, m.in. neoklasycystyczny ratusz, Teatr im. Wojciecha Bogusławskiego czy budynek w kształcie neoromańskiej budowli, będący niegdyś więzieniem. Wśród wielu kaliskich kościołów na wyróżnienie zasługuje Bazylika Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny, w której znajduje się Sanktuarium św. Józefa. Jest ono najstarszym ośrodkiem kultu tego świętego na świecie, rozsławionym przez różne cuda i tłumnie odwiedzanym przez pielgrzymów. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 08:05 WETERYNARZE Z SERCEM - /79/ Reality show, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Dzisiaj opowiemy o zwyczajnych zwierzętach często postrzeganych jedynie jako kolejny element w wiejskim gospodarstwie, wykorzystywany do produkcji żywności. Czy wiecie, że świnia odczuwa emocje i reaguje na obecność człowieka podobnie jak pies? Odwiedziliśmy też warsztaty weterynaryjne - zobaczycie, dlaczego warto, aby Wasze dziecko wzięło w nich udział. W atmosferze zabawy pozna zasady obcowania ze zwierzętami, ucząc się przy tym szacunku do żywych istot. W Kąciku Behawiorystycznym zobaczycie Fafla, a na jego przykładzie dowiecie się, jak pomóc niewidomemu pupilowi w codziennym życiu i sobie w opiece nad nim. W Kąciku Adopcyjnym to właśnie Fafel oczekuje na nowy dom. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 14:10 TAJEMNICE ZWIERZĄT - ODCINEK 3. MISTRZOWIE SZYBKOŚCI (THE ANIMAL WITHIN 3. THE SPEED DEMONS) Cykl dokumentalny, 45 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Daniel Oron Odcinek 3 - "Mistrzowie szybkości". Szybkość - cecha przydatna w rywalizacji. Człowiek nieustannie dąży do ustanawiania kolejnych rekordów. U zwierząt szybkość przesądza o życiu i śmierci. Ich zdolności mogą nie tylko wzbudzać zachwyt, ale też inspirować do doskonalenia technologii ułatwiających nam życie. Biegnący gepard wygląda, jakby szybował w powietrzu. Mknie z prędkością 112 kilometrów na godzinę. Gepard przyspiesza od zera do stu kilometrów na godzinę w trzy sekundy. Najszybsze zwierzę naszej planety znajdziemy jednak na niebie. Każdy kto widział, jak sokół wędrowny atakuje ofiarę, wie, dlaczego ten ptak wzbudza zachwyt inżynierów. Pikując z prędkością ponad 320 kilometrów na godzinę, dokonuje niewyobrażalnych akrobacji. Bicie kolejnych rekordów szybkości stało się naszą obsesją. Zachwycamy się mistrzami szybkości wśród zwierząt: od dzięcioła po delfiny i gepardy. Obserwując te zwierzęta, mamy szanse dowiedzieć się, jak im dorównać. Ale nawet pozostając poza naszym zasięgiem, wskazują nam kierunek, w którym możemy podążać. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 18:10 ZATOPIONE MIASTO PIRATÓW (DRAIN THE SUNKEN PIRATE CITY) Serial dokumentalny, 46 min, USA, 2017 Reżyseria: Sophie Elwin Harris Pod wodami portu Kingston na Jamajce leżą ruiny największego pirackiego miasta wszech czasów, Port Royal. Miasto o bardzo złej sławie 7 czerwca 1692 r. zostało zniszczone przez trzęsienie ziemi i tsunami. Część wybrzeża, na której było umiejscowione, osunęła się do Morza Karaibskiego, zabierając ze sobą budynki i prawie wszystkich mieszkańców. Archeolog morski, Jon Henderson bada, co się stało, aby poznać dawne sekrety i ostatnie chwile tego miejsca. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - BOTSWANA - KLEJNOT AFRYKI (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 21:00 PAN KLEKS - WOJNA I MIŁOŚĆ. BAJKA DOKUMENTALNA Film dokumentalny, 55 min, Polska, 2021 Reżyseria: Władysław Jurkow Scenariusz: Władysław Jurkow Muzyka: Dariusz Kaliński Poeta i miłość w czasach Zagłady. II wojna światowa. Niemiecka okupacja w Polsce. Zgodnie z niemieckimi zarządzeniami Żydzi mogą mieszkać tylko na terenie getta. Za opuszczenie getta grozi śmierć. Znany warszawski poeta pochodzenia żydowskiego ukrywa się po aryjskiej stronie. Dzięki pomocy polskich przyjaciół co jakiś czas przenosi się do innego mieszkania na terenie Warszawy. W samotności, w czasie największego terroru, jaki zdarzył się w tej części świata, poeta zaczyna pisać bajkę, opowiadanie dla dzieci. Powstaje książka, którą dziś nazywa się polskim "Harrym Potterem", bestseller i klasyka polskiej literatury. Niezwykła opowieść o Panu Kleksie i uczniach jego Akademii to wyprawa do świata nieograniczonej wyobraźni, gdzie triumfuje piękno i dobro. Książka czytającym ją dzieciom daje radość i przygodę, stanie się częścią ich dzieciństwa. Samotność ukrywającego się poety rozjaśnia promień światła. Poeta jest zakochany. Niezwykłe, romantyczne uczucie. Chęć bycia z ukochaną jest silniejsza od strachu, od zagrożenia śmiercią. Poeta wychodzi z ukrycia, by spotykać się z kochaną kobietą. Miłość go odmienia, promienieje, na jego twarzy nie widać strachu. Być może właśnie dlatego nikt na ulicy nie rozpoznaje w nim ukrywającego się Żyda. Poeta przeżył wojnę. Nigdy nie wracał do okupacji, nie opowiadał o czasach Zagłady. Napisał kolejne wersje przygód Pana Kleksa i wiele wierszy dla dzieci. Po wojnie Jan Brzechwa i Janina pobrali się i tak jak w bajce - żyli długo i szczęśliwie. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 00:10 NOTACJE - HENRYK WOJNAROWSKI. CHÓR TO INSTRUMENT Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2013 Autor: Dariusz Król Henryk Wojnarowski - urodzony 16 stycznia 1932 roku w Koninie, dyrygent, kierownik Chóru Filharmonii Narodowej w Warszawie. Jego ojciec był organistą i jego pierwszym nauczycielem muzyki. Ukończył Wydział Dyrygentury Państwowej Wyższej Szkoły Muzycznej w Warszawie w klasie Stanisława Wisłockiego. Posiada tytuł profesora. W latach 1960 - 1978 pracował jako dyrygent i kierownik chóru Teatru Wielkiego w Warszawie. Przygotowywał z chórem w Teatrze Wielkim 80 premier operowych. W roku 1978 został kierownikiem Chóru Filharmonii Narodowej w Warszawie. W roku 2009 otrzymał nagrodę Fryderyka w kategorii Album Roku - Muzyka chóralna i oratoryjna za płytę z nagraniem Mszy Stanisława Moniuszki. W 2011 został odznaczony Złotym Medalem Zasłużony Kulturze Gloria Artis. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 00:30 ROZWYDRZONY KANAREK. RZECZ O KONSTANTYM ILDEFONSIE GAŁCZYŃSKIM Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2003 Reżyseria: Jakub Nowak Scenariusz: Jakub Nowak Zdjęcia: Jacek Niewadzi Wykonawcy: Anna Drozd Opowieść o powojennych losach Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego, który po pobycie w oflagu przez krótki czas przebywał na Zachodzie - w Paryżu, Brukseli i Rzymie. Do kraju powrócił w marcu 1946 r., a jego przyjazd stał się prawdziwym świętem nie tylko dla środowisk literackich, ale i dla rzesz jego wiernych czytelników. Zamieszkał w Krakowie i ten krakowski okres był najszczęśliwszym w jego życiu. Gałczyński nawiązał tam współpracę z "Przekrojem", który pod kierownictwem Mariana Eile był prawdziwą perełką na rynku prasowym, oraz z "Tygodnikiem Powszechnym". Związał się z kabaretem satyrycznym "Siedem kotów" i założył kabaret "Zielona gęś". Atmosfera Krakowa, swoistej enklawy surrealizmu i wolności myśli w świecie narastających nacisków politycznych i coraz ostrzejszej ingerencji w swobodę artystycznej wypowiedzi, sprzyjała tworzeniu. Gałczyński pisał więc dużo, łatwo, chętnie, nie przywiązując większej wagi do swojej twórczości, nie zabiegając o publikacje. To raczej ludzie z jego otoczenia, doceniając talent autora, troszczyli się, by jego teksty ukazywały się drukiem. Po krótkim pobycie w Szczecinie poeta osiadł w 1948 r. z rodziną na stałe w Warszawie, gdzie zmarł 5 lat później. W filmie wspominają go bliscy, przyjaciele, współpracownicy i znajomi: córka Kira Gałczyńska, Ludwik Jerzy Kern - poeta współpracujący z Gałczyńskim w "Przekroju", Joanna Roniker - w latach 40. sąsiadka poety, mieszkanka kamienicy przy ulicy Krupniczej, zwanej "domem czterdziestu wieszczów", Jerzy Skarżyński - malarz i scenograf, Ryszard Matuszewski - krytyk literacki oraz Lucjan Motyka - były sekretarz PZPR, minister kultury i sąsiad Gałczyńskich w Warszawie. "Rozwydrzony kanarek" zwraca uwagę niebanalną formą plastyczną (nowoczesna animacja) i muzyczną. Specjalnie na potrzeby filmu Andrzej Perkman skomponował trzy piosenki do tekstów Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego: "Ulica szarlatanów", "Przed zapaleniem choinki" i "Dorożka". Wszystkie śpiewa Anna Drozd. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 01:20 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - CZYNY WARTE POMNIKÓW Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Naturalną koleją rzeczy, wraz z upływem czasu ważne wydarzenia w społecznej pamięci przechodzą na coraz wyższy stopień ogólności. Indywidualne losy są zastępowane przez wielkie liczby, niezwykła dramaturgia bojów przeradza się w syntetyczny opis sytuacji. My regularnie idziemy pod prąd tych prawidłowości ku jednostkowym wydarzeniom i ich bohaterom. Dziś, będąc na przedmościu Warszawy, wspomnimy postać porucznika Stefana Pogonowskiego, uczestnika bitwy warszawskiej. Chcemy odnaleźć miejsce jego bohaterskiej śmierci, a także zbadać pobliskie tereny, by znaleźć dowody zaciekłych, polsko - bolszewickich walk sierpnia 1920 roku. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 01:55 SŁOŃCE I CIEŃ. GUSTAW HOLOUBEK Film dokumentalny, 37 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jan Holoubek Scenariusz: Jan Holoubek Zdjęcia: Jan Holoubek Impresja filmowa o Gustawie Holoubku, z udziałem jego największego przyjaciela - Tadeusza Konwickiego. Przyjaciele rozmawiają o życiu artystycznym i własnej filozofii. Film został wyróżniony na Koszalińskim Festiwalu Debiutów Filmowych "Młodzi i Film" 2007. (Mały Jantar dla najlepszego dokumentu). "Słońce i cień..." składa się z kilku epizodów, właściwie opowieści Gustawa Holoubka, dotyczących tego, co dla niego najważniejsze. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 02:40 ... I NIE ŻAŁUJ TEGO (FILM O FRANCISZKU WALICKIM) Film dokumentalny, 52 min, Polska, 1995 Reżyseria: Paweł Chmielewski Scenariusz: Paweł Chmielewski, Wojciech Fułek Wykonawcy: Ryszard Poznakowski, Marek Gaszyński, Józef Skrzek, Tadeusz Nalepa, Wojciech Korda, Czesław Niemen, Break Out, Niebiesko Czarni, No to co Film biograficzny "... i nie żałuj tego" ukazuje oryginalną sylwetkę, życie i dokonania "ojca chrzestnego" polskiego rock and rolla - Franciszka Walickiego (Jacka Grania), twórcy pierwszych zespołów "mocnego uderzenia", autora popularnych przebojów (śpiewanych m.in. przez Czesława Niemena, Adę Rusowicz, Wojciecha Kordę, Breakout, SBB), animatora pierwszych polskich dyskotek, inicjatora słynnych spotkań "Dinozaurów Rocka" w Operze Leśnej w Sopocie. Wkraczając w świat rock and rolla nie był nastolatkiem. Miał już 35 lat i nie należał do pokolenia rebeliantów. Był oficerem marynarki, dziennikarzem, publicystą. Jednak resztę życia poświęcił młodzieży i jej muzycznym zainteresowaniom. Film nie przedstawia jednak historii polskiego rock and rolla, ta opowieść dotyczy czegoś innego.