TVP Historia Poniedziałek, 15.05.2023 07:00 BYŁ TAKI DZIEŃ - 15 MAJA. ODC. 563 Felieton, 2 min, Polska, 2006 Autor: Janusz Weychert 1891 - encyklika "Rerum novarum"; 1951 - Czesław Miłosz, attache kulturalny PRL w Paryżu ogłosił, że nie wraca do kraju; 1963 - premiera "Osiem i pół" Felliniego; 1977 - demonstracja w Krakowie po śmierci Stanisława Pyjasa; 07:10 WOJENNE DZIEWCZYNY S.IV - ODC. 50 (SERIA IV ODC. 11) Serial wojenny, 43 min, Polska, 2021 Reżyseria: Anna Kazejak, Filip Zylber Scenariusz: Michał Godzic Muzyka: Bartosz Chajdecki, Piotr Komorowski Aktorzy: Aleksandra Pisula, Vanessa Aleksander, Maja Szopa, Danuta Stenka, Peter Wolf, Katrin Buhring, Mickey Hardt, Maciej Brzoska, Magdalena Czerwińska, Piotr Nerlewski, Paweł Małaszyński Podczas tajnego spotkania Meyer przekazuje Marysi kadry, które wyciął ze swojego filmu. Na usuniętych klatkach widać Marysię, Nitkę i Andrzeja. W ten sposób stara się udowodnić dziewczynie, że może mu ufać. Meyer obiecuje również Marysi, że postara się dowiedzieć, co dzieje się z Andrzejem. Nitka wraz z Zygą zabiera Lusię do swojej rodzinnej posiadłości w Złoczewicach. Jest przekonana, że tam dziewczynka będzie bezpieczna. Po przyjeździe na miejsce spotykają Kostka, który na ich widok zaczyna się dziwnie zachowywać. Ewka chce pomóc Sońce w wykupieniu jego matki z Szucha. Starają się zdobyć pieniądze ze wszelkich możliwych źródeł. Muszą zebrać gigantyczną kwotę. 08:25 HISTORIA POLSKI - ZAMACH Film dokumentalny, 43 min, Polska, 2021 Reżyseria: Piotr Litka Scenariusz: Piotr Litka Zdjęcia: Jeremi Grzywa Kto stał za zamachem na Jana Pawła II? W jaki sposób komunistyczne służby specjalne prowadziły akcje dezinformacyjne? Do jakich wniosków doszli polscy prokuratorzy prowadzący śledztwo w tej sprawie? Piotr Litka w filmie dokumentalnym "Zamach" poszukuje odpowiedzi na te kluczowe pytania. Rozmawia z osobami, które w ramach IPN studiowały nie tylko dostępne fakty i materiały, lecz także analizowały kontekst oraz rozległe powiązania tureckiego zamachowca, który strzelał do Ojca Świętego. Krok po kroku film odsłania tzw. bułgarski ślad, analizuje pozycję i funkcjonowanie polskich oraz sowieckich wywiadów. Udało się również dotrzeć do materiałów NRD - owskiej Stasi. Można w nich natrafić na mało znane informacje o tajnej operacji, która zmierzała do odsunięcia podejrzeń od służb specjalnych krajów komunistycznych. Film to zarówno analiza ogromnego materiału dowodowego jak i opis motywów, które stały za dramatycznymi wydarzeniami z 13 maja 1981 roku. 09:35 SENSACJE XX WIEKU - ZAMACH NA PAPIEŻA CZ. 1 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1998 Reżyseria: Henryk Talar Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Zbigniew Bebak, Bonifacy Dymarczyk, Waldemar Cudzik, Marian Florek, Elwira Homerska, Adam Hutyra, Andrzej Iwinski, Stanisław Kozerski, Michał Kula, Tadeusz Morawski, Jerzy Przewłocki, Cecylia Putro, Antoni Rot, Robert Rutkowski Pierwsza część widowiska historycznego, wzbogaconego archiwalnymi materiałami filmowymi oraz fotografiami autorstwa Piotra Dłubaka, poświęconego zamachowi na Jana Pawła II. Rekonstrukcja wydarzeń poprzedzających zamach na papieża 13 maja 1981 roku oraz próba odpowiedzi na pytania: kim był zamachowiec Mehmet Ali Agca i jaki był udział KGB i KPZR? 10:05 SENSACJE XX WIEKU - ZAMACH NA PAPIEŻA CZ. 2 Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1998 Reżyseria: Henryk Talar Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Zbigniew Bebak, Waldemar Cudzik, Bonifacy Dymarczyk, Marian Florek, Elwira Homerska, Adam Hutyra, Andrzej Iwiński, Stanisław Kozerski, Michał Kula, Tadeusz Morawski, Henryk Talar, Janusz Skoneczny, Marek Ślosarski, Robert Rutkowski Druga część widowiska historycznego, wzbogaconego archiwalnymi materiałami filmowymi oraz fotografiami autorstwa Piotra Dłubaka, poświęconego zamachowi na Jana Pawła II. Rekonstrukcja wydarzeń poprzedzających zamach na papieża 13 maja 1981 roku oraz próba odpowiedzi na pytania - kim był zamachowiec Mehmet Ali Agca i jaki był udział KGB i KPZR? 10:25 TAJEMNICA OLBRZYMÓW EPOKI LODOWCOWEJ (MYSTERY OF THE ICE AGE GIANTS) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2019 Ciekawy film o prehistorii, badaniach śladów dawnych zwierząt w kilku miejscach na ziemi: na Syberii, na Alasce, w Europie. Na całym świecie wiele gatunków dużych ssaków, takich jak mamuty i niedźwiedzie jaskiniowe, wymarło pod koniec ostatniej epoki lodowcowej. Paleontolog Dick Mol z ekipą badawczą odkrywa ślady dawnych ssaków, gigantów z epoki lodowcowej, które wyginęły z powodu wzrostu temperatury. Zmiany klimatyczne i pojawienie się ludzkości mogły być przyczyną wyginięcia gigantów. Od dawna badacze znajdują ślady pozostawione przez łowców - myśliwych z epoki lodowcowej, co przybliża ich do rozwiązania zagadki, liczącej 12 000 lat. 11:25 POLSKI KODEKS HONOROWY Film dokumentalny, 17 min, Polska, 1992 Reżyseria: Włodzimierz Gołaszewski Scenariusz: Włodzimierz Gołaszewski Zdjęcia: Henryk Janas Trzeci odcinek (akt 5 i 6) fabularyzowanego serialu dokumentalnego opowiadającego o tradycji i znaczeniu historycznym pojedynku w kulturze polskiej. Scenariusz oparty o dzieło Władysława Boziewicza Polski Kodeks Honorowy. Oglądamy walki na białą i palną broń na leśnych polanach i w pałacowych wnętrzach. Aktorzy pojedynkujący się występują w historycznych strojach. 11:50 CZŁOWIEK O CHMURNYCH OCZACH I UŚMIECHNIĘTEJ DUSZY. JERZY TRELA Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2014 Reżyseria: Marta Węgiel Scenariusz: Marta Węgiel Wykonawcy: Jerzy Trela Film dokumentalny o jednym z najwybitniejszych polskich aktorów teatralnych i filmowych. Sylwetka Jerzego Treli w wielu odsłonach - opowieść o dzieciństwie, pochodzeniu z rodziny o kolejarskich tradycjach, fascynacji sztuką i drodze od teatrów lalkowych na scenę narodową. Ilustracją są fragmenty materiałów archiwalnych dokumentujących jego artystyczną drogę. Jerzy Trela odbywa sentymentalną podróż do miejsca swego urodzenia - podkrakowskich Leńcz. W pociągu relacji Kraków - Zakopane opowiada o życiu, najważniejszych wydarzeniach, decyzjach, ludziach, pracy, odpoczywaniu, o rodzinie. Ta podróż po życiu biegnie jakby od tyłu. Od Krakowa do Leńcz. Jerzy Trela mówi o współczesności, decyzjach artystycznych, wyborach i ostatnich dokonaniach. W Leńczach wspomina dom rodzinny, matkę, psa i potrawy na stole. W pociągu powrotnym do Krakowa wraca do przeszłości, debiutu filmowego, spotkań ze Zbyszkiem Cybulskim, Teatru STU i Starego Teatru. Cała ta podróż w czasie i przestrzeni jest ilustrowana materiałami archiwalnymi, pojawiającymi się na szybie jadącego pociągu. 15:35 PODRÓŻE NA PÓŁNOC EUROPY - ODCINEK 5. ISLANDIA (WONDERS OF NORTHERN EUROPE / VOYAGES EN TERRES DU NORD EPISODE 5 - LAND OF FIRE AND ICE - ICELAND, RAW NATURE) Cykl dokumentalny, 51 min, Francja, 2020 Reżyseria: Xavier Lefebvre Położona na północnym Atlantyku, między Grenlandią a Norwegią, Islandia jest wulkaniczną wyspą o wspaniałej, surowej przyrodzie, unikalną w skali świata. Dlaczego ludzie zdecydowali się skolonizować Islandię? To odległa, zimna wyspa, targana nieustannymi wiatrami i działaniem sił natury, które są burzliwe i często przerażające. To ogrom niezwykłych krajobrazów, jakby wyrzeźbionych przez brutalnego olbrzyma. Majestatyczne pejzaże Islandii są wynikiem intensywnej działalności wulkanicznej. Na wyspie znajduje się prawie 100 aktywnych wulkanów. Islandzka ziemia to w dużej mierze lawa, żużel i popioły. To raj dla wulkanologów, ale piekło dla rolników. Dawna Islandia była żyzna i zalesiona. Największą z plag wyspy pozostaje erozja. Islandczycy wiedzą, że ich wyjątkowa przyroda jest cennym darem, dlatego starają się nie eksploatować nadmiernie jej zasobów. Islandia jest klejnotem natury, który ludzie powinni chronić za wszelką cenę. 16:30 PRZESTRZEŃ PAMIĘCI - SPICHLERZ POLSKIEGO ROCKA W JAROCINIE Magazyn, 25 min, Polska, 2023 Spichlerz Polskiego Rocka jest nazwą projektu Muzeum Regionalnego w Jarocinie. To nowa placówka prezentująca dokonania ponad pięćdziesięciu lat polskiej sceny rockowej w mieście, w które w tej historii odegrało bardzo ważną rolę. Spichlerz Polskiego Rocka ma charakter multimedialny. 16:55 SŁUŻYĆ POLSCE Film dokumentalny, 31 min, Polska, 2022 Reżyseria: Michał Baczuń Scenariusz: Michał Baczuń Życie jednostek, ich rodzin składają się na dzieje narodu. Dlatego tak ważne jest, aby słuchać świadków historii, których jest coraz mniej, szybko odchodzą, a przecież to oni są najbardziej wiarygodnym zapisem narodowych dziejów. Bohaterem film SŁUŻYĆ POLSCE jest Zbigniew Zieliński, żołnierz Armii Krajowej, pułkownik Wojska Polskiego, sekretarz stanu w rządach po 1989roku, prezes honorowy leśników kombatantów, inicjator i realizator kilkudziesięciu pomników i tablic upamiętniających zapomnianych bohaterów dwóch okupacji, niemieckiej i sowieckiej, żołnierz konspiracji zbrojnej leśników, świadek zdobycia części rakiety V - 2 w leśniczówce Brzozówki i Brytyjskiej Misji Wojskowej SOE FRESTON w lasach częstochowskich, po wojnie żołnierz Konspiracyjnego Wojska Polskiego, bardzo dzielnego ugrupowania pod dowództwem Stanisława Sojczyńskiego Warszyca. Autor 36 książek i wielu opracowań z dziedziny wojskowości, inżynierii, ochrony środowiska, urbanistyki, architektury i historii I i II wojny światowej. Uhonorowany wieloma odznaczeniami w kraju i za granicą, posiadający pamiątki, dowody uznania z całego świata. Sam mówi zawsze, że najważniejsza dla niego jest służba Polsce. Historia Zbigniewa Zielińskiego i jego rodziny jest niejako obrazem dziejów Polski. 17:30 WOJENNE DZIEWCZYNY S.IV - ODC. 51 (SERIA IV ODC. 12) Serial wojenny, TVP, 41 min, Polska, 2021 Reżyseria: Anna Kazejak, Filip Zylber Scenariusz: Marcin Ciastoń Muzyka: Bartosz Chajdecki Aktorzy: Aleksandra Pisula, Vanessa Aleksander, Maja Szopa, Danuta Stenka, Peter Wolf, Katrin Buhring, Maciej Brzoska, Mateusz Rzeźniczak, Magdalena Czerwińska, Piotr Nerlewski, Sebastian Jasnoch Volksdeutsch, który szantażuje Jadwigę i Bronkę, żąda, by płaciły mu dwa razy wyższy haracz za milczenie. Kobiety są przestraszone, zwłaszcza że ukrywają w jadłodajni Jasia. Nitka jest milcząca, zachowuje się bardzo nieswojo. W końcu postanawia wyznać dziewczynom, że Margarethe jest jej daleką rodziną. Leokadia chce, by Nitka obserwowała swoją ciotkę, ma nadzieję, że ich rodzinne więzy mogą okazać się przydatne dla organizacji. Ewka razem z Sońką obmyśla plan odbicia jego matki z transportu. W pewnym momencie chłopakowi puszczają nerwy i prawie demaskuje się przed żołnierzami niemieckimi. Do Ewki dociera, że nie może pozwolić, by przeprowadzali tę akcję na własną rękę. Zdaje sobie sprawę, że w razie niepowodzenia zagrożone może być życie wszystkich aresztowanych. 18:40 SPÓR O HISTORIĘ - WYJŚCIE ARMII GEN. ANDERSA Debata, 30 min, Polska, 2019 Scenariusz: Elżbieta Szumiec - Zielińska Prowadzący: Stanisław Królak Wyjście armii gen. Andersa. Jednym z postanowień, podpisanego 30 lipca 1941 roku w Londynie, układu Sikorski - Majski, przywracającego stosunki dyplomatyczne pomiędzy Polską a Związkiem Sowieckim, było powołanie na terenie Związku Sowieckiego Armii Polskiej. Operacyjnie miała ona podlegać Naczelnemu Dowództwu Związku Sowieckiego. Z nim też Polacy mieli uzgadniać kwestie personalne i organizacyjne. Wkrótce jednak okazało się, że Stalin nie zamierza wywiązywać się z podpisanej 14 sierpnia 1941 roku w Moskwie umowy. Nowo tworzonej armii brakowało sprzętu i żywności. Poważnym utrudnieniem były niskie temperatury, dochodzące do 50 stopni Celsjusza. Kiedy w lutym 1942 roku Stalin zdecydował o wysłaniu polskich nieprzygotowanych jeszcze oddziałów, na front, gen. Anders odmówił i zapowiedział wyprowadzenie wojska i ludności cywilnej ze Związku Sowieckiego. Ewakuacja na Bliski Wschód rozpoczęła się 24 marca 1942 roku. Do 5 kwietnia w Iranie znalazło się ponad 33 tys. żołnierzy i 11 tys. cywilów. Do listopada ewakuowano do Iranu ponad 115 tys. osób. Wśród nich było ponad 78 tys. żołnierzy. 19:15 HISTORIA POLSKI - OSTATNIA HABSBURŻANKA Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2022 Reżyseria: Judyta Syrek, Wojciech Kursa Scenariusz: Judyta Syrek Zdjęcia: Tomasz Stańco, Michał Bożek, Wojciech Kursa Wykonawcy: Krystyna Czubówna Film pokazujący losy ostatnich Habsburgów z Żywca na bazie rozmowy z księżną Renatą Habsburg Lorena de Zulueta, córką arcyksięcia Karola Olbrachta Habsburga, ostatniego dziedzica z Żywca i arcyksiężnej Alicji Ancarcrona (primo voto Badeni). Kanwą scenariusza filmu jest treść pocztówek, które księżna Renata i jej rodzeństwo otrzymywali od swojego taty z podróży. Pocztówki te zostały wystawione na sprzedaż przez jednego z mieszkańców Żywca na jednej z najpopularniejszych aukcji internetowych. Treść tych pocztówek przeniesie widzów w czasy przedwojenne i będzie pretekstem do opowiedzenia historii ostatnich żywieckich Habsburgów. 23:10 HENRYK OPIEŃSKI. HISTORIA ŻYCIA I MIŁOŚCI Film dokumentalny, 58 min, Polska, 2021 Reżyseria: Krzysztof Paluszyński Scenariusz: Krzysztof Paluszyński Zdjęcia: Rafał Jerzak Film przybliża sylwetkę człowieka, który na trwałe zapisał się w polskiej kulturze, chociaż niedane mu było zapisać się w naszej świadomości i pamięci. Henryk Opieński był kompozytorem, dyrygentem, skrzypkiem, doktorem filozofii, krytykiem i pisarzem muzycznym, pedagogiem oraz społecznikiem. Człowiekiem o nietuzinkowym talencie popartym nieprawdopodobną energią i determinacją. Dzisiaj o tym przyjacielu Wyspiańskiego, Rydla, Mehoffera i Paderewskiego, który po odzyskaniu przez Polskę niepodległości namówił go do powrotu do kraju, pamiętają jedynie tak naprawdę pracownicy nauki. A przecież to tacy ludzie jak Henryk Opieński przez całe swoje życie aktywnie kształtowali obraz Polski w Europie, a po odzyskaniu przez nasz kraj niepodległości wraz z największymi artystami tworzyli jego fundamenty i kulturę. Życiorys Opieńskiego obfitujący w znajomości z największymi przedstawicielami swojej epoki, działania mające na celu propagowanie kultury polskiej, działalność pisarska, a przede wszystkim wkład w muzykę, jako kompozytora, ale i nauczyciela jest doskonałym materiałem na film traktujący nie tylko o wyjątkowym człowieku, ale również o niezwykłych czasach, w jakich żył. Dzięki listom, które wymieniał ze swoją narzeczoną, a później żoną Anną Krzymuską, które stanowią najlepszy opis okresu Młodej Polski, dokument buduje niezwykły obraz epoki, w której żył i tworzył. Dzięki związkom z ziemiańską rodziną żony film przybliża też sposób życia i kształcenia ówczesnych elit i ich dzieci. Obraz ten to też przyczynek do przypomnienia wielkiego mentora, nauczyciela i przyjaciela Henryka Opieńskiego Ignacego Paderewskiego. 00:15 SZEROKIE TORY - SZEROKIE TORY. CZARNOSKÓRY POLITYK Reportaż, 22 min, Polska, 2010 Autor: Barbara Włodarczyk Scenariusz: Barbara Włodarczyk Barbara Włodarczyk opowiada o pierwszym czarnoskórym polityku w Rosji. Jean Sagbo pochodzi z zachodniej Afryki. Do Rosji przyjechał na studia jeszcze w czasach radzieckich. Ożenił się z koleżanką z roku i został. Związek Radziecki był dla niego ideałem, wzorem sprawiedliwości społecznej, bo takiej biedy i nierówności, jaka była wtedy w jego postkolonialnym kraju, tutaj nie widział. Pochodzi z dość zamożnej rodziny. Rodzice mogli zapłacić za jego wykształcenie. Sam przyznaje, że w tamtych czasach miał poglądy komunistyczne. Jean Sagbo jest radnym w miasteczku Nowozawidowo, położnym 100 km od Moskwy. To typowa rosyjska "głubinka", którą od bogatej rosyjskiej stolicy dzieli przepaść. Wybór czarnoskórego radnego w Rosji, gdzie co roku z rąk rasistów ginie co najmniej kilkadziesiąt osób i gdzie bojówki skinheadów urządzają regularne nagonki na imigrantów, stał się sensacją. Według szacunków w Rosji jest około 70 tysięcy członków organizacji rasistowskich, których bojówki tępią obcych o niesłowiańskim wyglądzie. Zaskakuje jednak nie tylko kolor skóry Jeana Sagbo. Nie mniej egzotyczne jest to, że Jean sam sprząta ulice, nie pije alkoholu, zrezygnował z życia w bogatej Moskwie, woli mieszkać na prowincji i jak może, pomaga biednym ludziom. Do lokalnych wyborów zgłosili Jeana Sagbo mieszkańcy Nowozawidowa. Rywali pokonał miażdżąco. I został pierwszym czarnoskórym politykiem w Rosji. Mieszka w małym dwupokojowym mieszkaniu, mimo że jest wicedyrektorem firmy obuwniczej w Moskwie, a jego żona Swietłana ma w okolicy trzy sklepy z butami. Oboje dobrze wiedzą, że w Nowozawidowie dla własnego bezpieczeństwa lepiej się nie wyróżniać. Co miesiąc Jean organizuje czyny społeczne, ale odzew jest niewielki, bo tutaj każdy myśli wyłącznie o sobie. Tylko kobiety doceniają aktywność Jeana, mężczyźni raczej go krytykują: kłuje ich w oczy to, że się tak bardzo stara. Oni wolą pić zamiast pracować. Teściowa Jeana twierdzi, że przekonała zięcia i córkę, by mieszkali w Rosji. Tuż po studiach wyjechali do Afryki, ale czuła się bez nich samotnie. Z powodu bliskiej znajomości z czarnoskórym chłopakiem jej córka Swieta miała problemy w organizacji komsomolskiej. Młodzi nie ukrywali, że chcą się pobrać, mimo to dziewczynie zarzucono niemoralne prowadzenie się. Jean Sagbo stara się pomagać ludziom, którym się nie wiedzie, jak choćby Jurijowi, który przyjechał tu do wojska w czasach Związku Radzieckiego. Po rozpadzie imperium chłopak nie poradził sobie, zaczął brać narkotyki, zgubił dokumenty. Został bez domu, bez pracy, bez przyjaciół. Teraz mieszka w garażu. Wygrał z nałogiem i dla zarobku nauczył się naprawiać komputery. Tylko biurokracji nie dał rady. Dopiero Jean wyciągnął do niego rękę. Chce mu pomóc w załatwieniu paszportu. Dzięki temu Jurij stanie się pełnoprawnym członkiem społeczeństwa. Radny Jean Sagbo pełni dyżury w siedzibie burmistrza. W filmie widzimy, jak kobieta z Mołdawii prosi go o zapomogę finansową. Ma 46 lat i nie potrafi napisać podania, bo jest analfabetką. W dzieciństwie nie chodziła do szkoły, jako najstarsze dziecko musiała pomagać matce. Radny chce znaleźć dla niej pracę sprzątaczki. Na dyżur przychodzi jeszcze jedna kobieta. Wychowawczyni z miejscowego przedszkola. Matka dwójki dzieci i młoda wdowa. Prosi o pieniądze na remont domu. W Nowozawidowie jest 10 radnych. Ale jedynie Jean Sagbo stale jeździ po mieście i pyta ludzi o problemy. Na prowincji są dziesiątki spraw: fatalne drogi, brak kanalizacji i oświetlenia ulic. Rozmówcy Barbary Włodarczyk nie ukrywają, że wiele im się we współczesnej Rosji nie podoba, że utracili zaufanie do władzy, że kraj jest przeżarty korupcją, że w Moskwie nikt nie interesuje się prowincją, a w całym kraju narasta problem rasizmu i nacjonalizmu. W brytyjskim "Guardianie" napisano, że w Rosji każdy statystyczny urzędnik bierze co miesiąc 44 tysiące rubli łapówek, ale pojawił się wyjątek. Tu wymieniono imię i nazwisko właśnie Jeana Sagbo. Czy jest szansa, żeby Jean został deputowanym do Dumy? W tej kwestii rozmówcy są podzieleni. Możliwe jednak, że władza zechce się nim posłużyć jako propagandowym dowodem na brak rasizmu. 01:15 SENSACJE XX WIEKU - ZAMACH NA PAPIEŻA CZ. 1 Cykl dokumentalny, 24 min, Polska, 1998 Reżyseria: Henryk Talar Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Aktorzy: Zbigniew Bebak, Bonifacy Dymarczyk, Waldemar Cudzik, Marian Florek, Elwira Homerska, Adam Hutyra, Andrzej Iwinski, Stanisław Kozerski, Michał Kula, Tadeusz Morawski, Jerzy Przewłocki, Cecylia Putro, Antoni Rot, Robert Rutkowski Pierwsza część widowiska historycznego, wzbogaconego archiwalnymi materiałami filmowymi oraz fotografiami autorstwa Piotra Dłubaka, poświęconego zamachowi na Jana Pawła II. Rekonstrukcja wydarzeń poprzedzających zamach na papieża 13 maja 1981 roku oraz próba odpowiedzi na pytania: kim był zamachowiec Mehmet Ali Agca i jaki był udział KGB i KPZR? 01:40 SENSACJE XX WIEKU - ZAMACH NA PAPIEŻA CZ. 2 Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 1998 Reżyseria: Henryk Talar Scenariusz: Bogusław Wołoszański Zdjęcia: Andrzej Żydaczewski Prowadzący: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Zbigniew Bebak, Waldemar Cudzik, Bonifacy Dymarczyk, Marian Florek, Elwira Homerska, Adam Hutyra, Andrzej Iwiński, Stanisław Kozerski, Michał Kula, Tadeusz Morawski, Henryk Talar, Janusz Skoneczny, Marek Ślosarski, Robert Rutkowski Druga część widowiska historycznego, wzbogaconego archiwalnymi materiałami filmowymi oraz fotografiami autorstwa Piotra Dłubaka, poświęconego zamachowi na Jana Pawła II. Rekonstrukcja wydarzeń poprzedzających zamach na papieża 13 maja 1981 roku oraz próba odpowiedzi na pytania - kim był zamachowiec Mehmet Ali Agca i jaki był udział KGB i KPZR? 02:10 ENCYKLOPEDIA II WOJNY ŚWIATOWEJ - JAPONIA Magazyn historyczny, 19 min, Polska, 1995 Scenariusz: Bogusław Wołoszański Wykonawcy: Bogusław Wołoszański "Jeśli pragniesz zaatakować przeciwnika, uczyń to o trzeciej nad ranem, w oślepiającej zamieci śnieżnej..." Japończycy z pewnością studiowali pilnie idee klasyka strategii chińskiej, Sun - tsu. Jednak wymogi techniki i dwudziestowiecznej sztuki wojennej sprawiły, że dopiero o godzinie szóstej samoloty z lotniskowców grupy uderzeniowej admirała Magumo zaczęły zapuszczać silniki. Mimo zwłoki atak zaskoczył amerykańską Flotę Pacyfiku: po nalocie w Pearl Harbor zostały ruiny, wraki i zgliszcza. Dalsze wydarzenia potoczyły się zgodnie ze scenariuszem opracowanym przez głównodowodzącego Połączonej Floty, admirała Yamamoto. Japońskie lotnictwo rozniosło w strzępy brytyjskie siły morskie pod Kuantanem, padły amerykańskie bazy Guam, Wake i Tarawa, poddał się Singapur, Sprzymierzeni wycofali się z Filipin i Indii Holenderskich. Srogie cięgi przyjęła flota amerykańska w bitwie na Morzu Koralowym. Kolejnym etapem japońskiego blitzkriegu był Midway, atol leżący na zachód od Wysp Hawajskich, zgodnie z nazwą - w połowie drogi ze Stanów Zjednoczonych do Japonii. Do zajęcia wyspy Japończycy wyznaczyli ogromne siły zahartowane w bojach z przeciwnikiem. Amerykanie przeciwstawić im mogli zaledwie trzy lotniskowce, w tym jeden prowizorycznie naprawiony stolarskimi metodami, po ciosach na Morzu Koralowym, i kilka krążowników. Początek bitwy pod Midway, przełomowego etapu zmagań na Zachodniej Półkuli, nie był dla Sprzymierzonych obiecujący. Kolejne eskadry lotnicze atakujące flotę japońską, ginęły w ogniu japońskiej osłony. I nagle zdarzył się cud: kilkanaście powolnych samolotów torpedowych zespołu kapitana McCluskiego zaskoczyło siły przeciwnika podczas przezbrajania maszyn pokładowych z bomb na torpedy lotnicze. W ciągu paru minut dumne lotniskowce cesarskiej floty przemieniły się w płonące wraki. Środek Drogi - Midway - stał się symbolem przełomu w wojnie na Pacyfiku.