TVP Kultura Środa, 17.05.2023 Zmiany z dnia 17.05.2023 w stosunku do raportu z dnia 26.04.2023 (dodano pozycję programową) 07:35 CO DALEJ? - CZY NIEMCY ZAPOMNIAŁY O II WŚ? Program publicystyczny, 20 min, Polska, 2023 Scenariusz: Paweł Krzemiński Prowadzący: Piotr Gursztyn 8 maja minęła 78. rocznica zakończenia II wojny światowej. Wojny, którą zapoczątkowała agresja Niemiec na Polskę. Czy Niemcy pamiętają jeszcze o tym tragicznym okresie? Czy rozliczyły się z przeszłością, a przede wszystkim, czy zadośćuczyniły krzywdom, których były sprawcą? Goście: prof. Grzegorz Kucharczyk - historyk, Polska Akademia Nauk, prof. Wojciech Kunicki - germanista, filolog, Uniwersytet Wrocławski. Rozmowa 1. - O stosunku Niemców do okresu II wojny światowej w relacji Cezarego Gmyza z Berlina. Jeśli chodzi o stosunek Niemców do okresu II wojny światowej, to można powiedzieć, że rządzą nim dwa mechanizmy znane z psychologii. Pierwszy z nich to mechanizm wyparcia. Niemcy nie mogą nie mieć świadomości tego, co się działo u nich w latach 1933 - 45. Okres ten jest dość dobrze omawiany w szkołach, oczywiście z uwzględnieniem niemieckiej perspektywy. W tej perspektywie główną ofiarą II wojny światowej pozostają Żydzi i co może być zaskakujące sami Niemcy. Żydzi są ofiarami holokaustu, jednak Niemcy są również ofiarami jeżeli chodzi o końcówkę II wojny światowej, kiedy to padli ofiarami, jak to się tutaj określa, wypędzeń. W dość powszechnym przekonaniu jedynymi sprawcami nieszczęść Niemców są przede wszystkim Polacy. Drugi mechanizm to mechanizm ucieczki, a konkretnie ucieczki od odpowiedzialności. Niemcy Niemców z lat 1945 nie traktują jako Niemców. W powszechnym użyciu jest stwierdzenie naziści czy faszyści. Dwa mechanizmy - mechanizm wyparcia i mechanizm ucieczki od odpowiedzialności. Co wie przeciętny Niemiec na temat II wojny światowej? Czy skupia się ono na cierpieniach Niemców, tzn. wypędzeniach i wysiedleniach ze wschodu oraz bombardowaniach miast niemieckich? Czy temat zbrodni wojennych na froncie wschodnim jest mu znany? Świat kupił niemiecką narrację o rozliczeniu się z przeszłością? Rozmowa 2. - Semantyczna zmiana - zbrodnie nazistowskie zamiast zbrodni niemieckich (poprawa wizerunku). Sztuczne oddzielanie Niemców od nazistów. Konsekwentna polityka historyczna wpływa na przekonanie Niemców o wzorowym rozliczeniu się z okresem II wojny światowej. Odchodzi ostatnie pokolenie, które pamięta okupację w Polsce. Dlatego tak ważna jest polityka historyczna (m.in. książki, filmy, teatr, itp). Powody, dla których Niemcy odrzucają/zmieniają politykę historyczną? Piętno kata i mordercy nie sprzyja realizacji marzeń o roli hegemona w Europie. Niemiecka kultura pamięci nakierowana jest głównie na holocaust. Czy dla Niemców sprawa odszkodowań jest jeszcze otwartym tematem? Podsumowanie: narodowe samozadowolenie sprowadza się do tezy: nie mamy sobie nic do zarzucenia. Ponad dwie trzecie (68 proc.) naszych zachodnich sąsiadów jest przekonanych, że Niemcy bardzo dobrze przepracowały swoją nazistowską przeszłość i mogą służyć innym krajom jako wzór - dowodzi sondaż tygodnika Die Zeit z 2020 r. Prawda jest taka, że Niemcy tylko w małym stopniu rozliczyli się z II wojny światowej. Powojenna denazyfikacja okazała się tak płytka, że jeszcze w latach 60. administracja RFN była przesiąknięta byłymi członkami NSDAP, a nawet oficerami SS. Koncerny, które za Hitlera wzbogaciły się na pracy niewolniczej, w czasach cudu gospodarczego mogły dalej pomnażać swoje majątki. Zbrodniarze wojenni tylko wyjątkowo trafiali w RFN lub w NRD na ławę oskarżonych. Dość powiedzieć, że niemieckie sądy skazały zaledwie dwóch komendantów obozów koncentracyjnych lub śmierci: Paula Wernera Hoppego ze Stutthofu i Franza Stangla z Sobiboru/Treblinki. O reparacjach wojennych dla Polski rząd w Berlinie w ogóle nie chce dziś rozmawiać. Woli ograniczać się do deklaracji o moralnej odpowiedzialności, tak chętnie powtarzanych przy okazji kolejnych rocznic. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 08:45 KTOŚ TU KRĘCI (NICKELODEON) Film komediowy, 117 min, USA/Wielka Brytania, 1976 Reżyseria: Peter Bogdanovich Scenariusz: Peter Bogdanovich, W. D. Richter Aktorzy: Ryan O'Neal, Tatum O'Neal Zaskakująca opowieść o czasach, gdy rodziło się kino, a wraz z nim wielkie i niespodziewane kariery. Młody prawnik Leo Harrigan przypadkowo poznaje wziętego producenta filmowego, który ujęty jego poczuciem humoru proponuje mu posadę autora scenariuszy filmowych. Wkrótce Leo awansuje na reżysera i wraz ze zwariowaną ekipą kręci kolejne nieme filmy. Jednak konkurencja nie śpi i wysyła na plan filmu Leo swego tajnego wysłannika, który ma przeszkodzić w realizacji kolejnego niemego arcydzieła. (dodano pozycję programową) 18:00 GODZINA SZCZEROŚCI - HANKA BIELICKA 52 min, Polska, 1995 Reżyseria: Nono Drogovic Wykonawcy: Alina Janowska, Stefania Grodzieńska, Jolanta Brodkówna, Krzysztof Korpolewski Gościem programu "Godzina szczerości" jest znana polska aktorka teatralna i filmowa Hanka Bielicka. (dodano pozycję programową) 18:55 DZISIAJ, JUTRO, ZAWSZE - HANKA BIELICKA. WIECZÓR JUBILEUSZOWY - GOOD BYE REVUE 49 min, Polska, 2002 Reżyseria: Nina Terentiew Scenariusz: Hanka Bielicka, Nina Terentiew Wykonawcy: Stanisław Szelc, Hanka Bielicka, Tadeusz Ross, Tomasz Stockinger, Hanna Banaszak, Tadeusz Drozda, Artur Żmijewski Wielki jubileuszowy koncert prezentujący całokształt artystycznych dokonań Hanki Bielickiej, pierwszej damy stołecznej estrady, legendy powojennej rozrywki. Pretekstem do przypomnienia najlepszych, najbardziej popularnych monologów artystki, było sześćdziesięciolecie jej pobytu w Warszawie. Program był hołdem składanym królowej kabaretu, jej wspaniałemu poczuciu humoru i niespożytej witalności. Obok bohaterki wieczoru na scenie Teatru Polskiego wystąpiła plejada gwiazd: Irena Santor, Hanna Banaszak, Ewa Śnieżanka, Bohdan Łazuka, Jerzy Połomski, Tomasz Stockinger, balet Małgorzaty Potockiej i wiele innych. Pierwsza część widowiska, "Good Bye Revue", nawiązywała do klimatu najznakomitszych przedwojennych rewii i kabaretów stołecznych, jak Morskie Oko, czy Qui Pro Quo. Wspaniałe monologi jubilatki przeplatane były najsłynniejszymi przebojami z tego okresu, m.in. piosenkami Hanki Ordonówny - "Na pierwszy znak" i "Zapomniana melodia", wiązanką utworów Mieczysława Fogga ze słynnym "Warszawo, ty moja Warszawo" oraz wieloma innymi, by wspomnieć choćby "To ostatnia niedziela", "Całuję twoją dłoń, madame", "Nasza jest noc" i "Schody, schody, schody". Jak na prawdziwą rewię przystało, nie zabrakło girls i piór. Podczas okolicznościowego koncertu nie zabrakło prezentów i niespodzianek dla jubilatki. Firma Blikle wzbogaciła swoje menu o nowy deser nazwany na cześć artystki "Pani Hanka". Wśród upominków znalazł się m.in. wspaniały kapelusz od Dwójki. (dodano pozycję programową) 22:10 TANIE DRANIE - MOROZ I KŁOPOTOWSKI KOMENTUJĄ ŚWIAT - TANIE DRANIE - KŁOPOTOWSKI I MOROZ KOMENTUJĄ ŚWIAT Talk-show, 30 min, Polska, 2023 Scenariusz: Krzysztof Kłopotowski, Jakub Moroz Religia ma przeciwników. Kiedyś byli to "starzy ateiści". Próbowali dowodzić swoich racji w oparciu o logikę, argumentacje, rozumowanie. Zwracali się do inteligentów. Ostatnio pojawili się tzw. "nowi ateiści", którzy prowadzą gwałtowne ataki na religię kierowane do szerokiej publiczności. Najbardziej znanym nowym ateistą jest Richard Dawkins. Rzuca on ciężkie oskarżenia. Chce tworzyć wrażenie, że wiara w Boga pasuje do osobników umysłowo niedorozwiniętych. Wierzą w śmieszne, niespójne doktryny i są przeciwnikami badań naukowych. Dlaczego tzw. "nowy ateizm" wyraża się przez gwałtowne uczucia zamiast logicznych dowodów? Czy wszystko, co racjonalne zostało już powiedziane? Czy publiczność się znudziła racjonalnym ateizmem, pozostały więc poetyckie tyrady przeciwko religii? Gośćmi Krzysztofa Kłopotowskiego i Jakuba Moroza są prof. Jacek Hołówka oraz ks. Marek Dobrzeniecki.