TVP Nauka Niedziela, 21.05.2023 06:00 SONDA - STAR Magazyn, 26 min, Polska, 1976 Prowadzący: Zdzisław Kamiński, Andrzej Kurek Andrzej Kurek i Zdzisław Kamiński dyskutują o rozwoju transportu drogowego i roli, jaką w nim będą odgrywać samochody ciężarowe. 06:30 SONDA 2 S.I - (8) Program popularnonaukowy, 25 min, Polska, 2016 Reżyseria: Konrad Smuga Scenariusz: Tomasz Rożek, Michał Majak Prowadzący: Tomasz Rożek Odcinek "Częste mycie skraca życie. Bakterie i wirusy". Brytyjski biochemik Ernest Hanbury Hankin w XIX wieku pracował w Indiach, próbując walczyć z cholerą. Ze zdziwieniem zaobserwował, że ludzie którzy kąpią się w rzece Ganges rzadziej chorują. Hindusi wierzyli, że to moc świętej rzeki. Brytyjski naukowiec miał inne zdanie. Uważał, że w rzece, która już wtedy była ściekiem, jest coś, co pijących z niej wodę uodparnia. Wiele lat później odkryto bakteriofagi, wirusy, które zabijają bakterie. Bakterie są dla nas coraz większym wyzwaniem. Uodparniają się na antybiotyki. Co zrobimy, jak antybiotyki przestaną działać? 07:00 JAK TO DZIAŁA - ODC. 151 HORMONY Magazyn, 25 min, Polska, 2017 Scenariusz: Radek Brzózka, Małgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku o hormonach. Organizmy ludzi i zwierząt to niezwykle skomplikowane maszyny, które bez naszej wiedzy i kontroli same regulują parametry swojej pracy, nieustannie sprawdzają działanie poszczególnych podzespołów i dynamicznie reagują na zmiany w środowisku zewnętrznym oraz wewnątrz tej fascynującej fabryki. Jednym z mechanizmów sterowania działaniem poszczególnych organów, mającym nierzadko wpływ na nasze emocje i zachowania, są hormony. W programie o tym, czym są, skąd się biorą i do czego służą. 07:30 JAK TO DZIAŁA - ODC. 152 CIEKAWE URZĄDZENIA Magazyn, 25 min, Polska, 2017 Scenariusz: Radek Brzózka, Malgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku m.in. o telemedycynie, protezach sterowanych sygnałami elektrycznymi z mózgu, skanerze terahercowym i wielu innych ciekawych urządzeniach. 08:00 CZY W PRACY ZASTĄPI MNIE ROBOT? (WILL A ROBOT STEAL MY JOB?) Film dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2018 Sztuczna inteligencja rozwija się w zawrotnym tempie, ale co to oznacza dla rynku pracy? Twórcy filmu sprawdzają, czy i jak roboty mogą sprawić, że praca większości ludzi na świecie okaże się niepotrzebna i stawiają pytanie, czy którekolwiek z naszych miejsc pracy jest bezpieczne? Ekskluzywne wywiady m.in. z guru technologii, futurologami, w tym z autorem bestsellera Rise of the Robots’ Martinem Fordem oraz niektórymi z najbardziej zaawansowanych robotyków na świecie, przekonują, że rozpoczęła się era rosnącej automatyzacji, która już kształtuje całe nasze życie. Choć myślimy o robotach przede wszystkim jako maszynach w fabrykach, okazuje się, że prawnicy, księgowi, a nawet artyści stoją w obliczu przyszłości, w której ich źródło utrzymania jest zagrożone przez sztuczną inteligencję. Od samojezdnych samochodów Tesli, przez robo-dziennikarzy piszących wiadomości za pomocą algorytmów i sztucznie inteligentnych komików, stoimy w obliczu przyszłości, w której ogromne rzesze ludzkości oddadzą swoją pracę maszynom. W filmie padają także pytania, czy potrafimy przystosować się do radykalnie zmieniającej się przyszłości, przyjąć technologię i wykorzystać rozwój robotów dla naszego własnego dobra. 09:05 CZY WIESZ, ŻE? - /12/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten podpowie, jak zostać prawdziwym ekspertem w nowych technologiach. Jak - i jaki - wybrać telewizor? Ekran LCD czy plazmę? Czy naprawdę warto skusić się na ekran w rozmiarze XXL? Dlaczego są zakłócenia w Wi - Fi, gdy używamy mikrofalówki? A jak robić dobre zdjęcia? 09:35 CZY WIESZ, ŻE? - /14/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 19 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten jest o letnich potrawach, które przygotowujemy, gdy piękna pogoda zachęca do wyjazdu na piknik. O tym, jak chronić produkty spożywcze przed upałem i co sprawia, że działają chłodziarki oraz jak bezpiecznie grillować i zaskoczyć gości na grillu niecodziennym smakiem codziennych potraw. 10:05 BILET NA KSIĘŻYC (TICKET TO THE MOON) Film dokumentalny, 67 min, Niemcy/Czechy, 2019 Reżyseria: Veronika Janatkova Pół wieku temu, w czasach zimnej wojny i wyścigu zbrojeń, wydawało się, że jedyną drogą ucieczki ze świata podzielonego żelazną kurtyną był lot w kosmos. Kiedy linie lotnicze Pan American otworzyły listę oczekujących na pierwszy komercyjny lot na Księżyc, zapisały się na nią tysiące ludzi - i z Zachodu, i ze Wschodu. Był wśród nich dziadek autorki filmu, niedoszły podróżnik do krainy apolitycznej utopii i główny bohater tej ciepłej, czeskiej ballady o niespełnionych księżycowych marzeniach. 11:15 SONDY KOSMICZNE - WIELKA WYPRAWA VOYAGERA (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. W dwóch odcinkach ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 11:40 SONDY KOSMICZNE - CASSINI I KLEJNOT W KORONIE (SPACE PROBES) Serial dokumentalny, 22 min, USA, 2017 Wraz z twórcami filmu wyruszamy na ekspedycję w kosmos i poznajemy sondy kosmiczne, które odwiedziły każdy świat w naszym Układzie Słonecznym, będąc naszymi oczami, uszami, rękami, a nawet nosem, oddalonymi o miliony mil od nas. W dwóch odcinkach ten serial dokumentalny przygląda się cudom inżynierii ESA i NASA, które zrewolucjonizowały rozumienie naszego miejsca w kosmosie. 12:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - W KRAINIE FLAMENCO - ODC. 25 Басанож па свеце (спазнаваўчая праграма) Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski Tym razem Wojciech Cejrowski przybliża kulturę flamenco. Opowiada, czym jest ta muzyka dla Andaluzyjczyków, o czym śpiewają, jak się ubierają. Rozmawia z muzykami flamenco, którzy opowiadają o samej muzyce, ale przede wszystkim o towarzyszących jej uczuciach. 12:30 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - PORTUGALSKIE PRZYJEMNOŚCI - ODC. 26 Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski Bosonogi podróżnik Wojciech Cejrowski zawitał do Portugalii. Prezentuje ją jako kraj idealny dla emerytów: o ciepłym, łagodnym klimacie, gdzie nikomu się nie śpieszy i stosunkowo - jak na europejskie warunki - tani. Rozmawia również o kawie, ulubionym trunku Portugalczyków. Opowiada też o historii i sposobie produkcji słynnego porto oraz o touradzie - portugalskiej odmianie corridy. 13:00 GALERIA NOBLISTÓW - ODC. 5 - BARRY BARISH 12 min, Polska, 2023 W cyklu tym planujemy przeprowadzenie rozmów z Laureatami Nagród Nobla 2022. 13:15 JASNE JAK SŁOŃCE - WODA 3 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 13:30 POLSKIE PARKI NARODOWE - PARK NARODOWY BORY TUCHOLSKIE Film dokumentalny, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Rafał Kołodziej Scenariusz: Agnieszka Niwińska Prowadzący: Dariusz Gross Prowadzącym program jest Dariusz Gross, dziennikarz, zafascynowany przyrodą poszukiwacz - odkrywca. Pokazuje parki narodowe, które znamy jako turyści, z innej, zaskakującej strony, przez pryzmat pracy naukowców zgłębiających sekrety ekosystemów i pracujących nad ich zachowaniem dla przyszłych pokoleń. To program pokazujący osobliwości przyrody i ukazujący wyjątkowość poszczególnych parków narodowych w Polsce, w którym spotykają się nowoczesne technologie badawcze z odwiecznym dziełem natury. 14:00 NIESKOŃCZONOŚĆ: CO MY SOBIE WYOBRAŻAMY? - WSZYSTKO ALBO NIC? (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 15:05 CZY WIESZ, ŻE? - /18/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Ten odcinek omawia zespół napięcia powakacyjnego. Jakie są jego przyczyny i jak z nim wygrać? Jak przygotować dzieci do powrotu do szkoły po wakacjach? Czy obowiązująca od lat 70. XX wieku koedukacja w szkołach to dobry pomysł? Niektórzy radzą odwrót od klas mieszanych. 15:30 GIGANCI NAUKI - LODOWCE I LĄDOLODY Teleturniej, 45 min, Polska, 2022 Reżyseria: Tomasz Motyl Prowadzący: Łukasz Nowicki Występują na prawie każdym kontynencie. Są ogromne, choć tracą swoją masę w rekordowo szybkim tempie. Lodowce i Lądolody. Budzą podziw i szacunek, stanowią obiekt niestrudzonych badań naukowców, a na niektórych z nich ci odważniejsi, uprawiali nawet wspinaczkę. Ich topnienie jest najbardziej widocznym dowodem na zmiany klimatu. A przez to coraz trudniej odpowiedzieć na pytanie, ile jest naprawdę lodu na świecie. Powierzchnia lądolodu Antarktydy, Grenlandii oraz lodowców na reszcie kontynentów to około 16 mln km2. Tematami tego odcinka teleturnieju będą: Lodowce oraz lądolody, występowanie, geneza ich powstania oraz ich udział w formowaniu naszej planety. Flora i fauna regionów pokrytych lodem. Zdobywcy biegunów Ziemi. Bogactwa naturalne obszarów podbiegunowych i ich pozyskiwanie. Odkrycia archeologiczne w lodowcach. Polacy na Antarktydzie. Wpływ zmian klimatycznych na lodowce. 16:30 CZY WIESZ, ŻE? - /20/ (DID YOU KNOW?) Cykl dokumentalny, 18 min, Francja, 2021 Gdybyś musiał wyjaśnić naukę komuś, kto nic o niej nie wie, jak byś to zrobił? Nie musisz już zadawać sobie tego pytania. Program "Czy wiesz, że?" jest właśnie po to! Każdy odcinek w jasny i prosty sposób wyjaśnia Twoje codzienne otoczenie. Pchły, wszy, roztocza - w tym odcinku wypowiadamy im wojnę. Najpierw szukamy przyczyn pojawiania się pcheł w sierści naszych czworonożnych pupili, wszy we włosach naszych dzieci, roztoczy w naszym domu, potem - skutecznych sposobów pozbycia się tych pasożytów. 16:50 JASNE JAK SŁOŃCE - REAKCJA NURKOWA SSAKÓW 2 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Prowadzący: Franciszek Cofta W tym odcinku wyjaśniamy, jak spowolnić procesy zachodzące w naszym organizmie. 17:00 KREDOWY SPADEK Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2018 Reżyseria: Maciej Marciński Scenariusz: Maciej Marciński Zdjęcia: Jakub Olszewski, Łukasz Byczyński, Rafał Bobrowski Czym jest cement? Jak powstaje? Dlaczego województwo opolskie jest jego zagłębiem? "Kredowy spadek" to film dokumentalny, który udzieli odpowiedzi na te pytania. Będzie to jednak dopiero początek podróży przez dziesiątki milionów lat, bowiem cement i jego produkcja odgrywa na Opolszczyźnie strategiczną rolę. Bohaterem filmu jest Cementownia Odra, dumna stulatka, jedna z najstarszych, wciąż działających cementowni na świecie. Kryje ona na swoim terenie wiele tajemnic, a autorom filmu udało się dotrzeć z kamerą do fascynujących miejsc, które na co dzień są niedostępne. Cement to obok koła jeden z najważniejszych wynalazków ludzkości. To jemu zawdzięczamy zarówno najbardziej funkcjonalne jak i najodważniejsze konstrukcje naszej cywilizacji. 17:50 JASNE JAK SŁOŃCE - WIELKOŚĆ MÓZGU 3 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Nowiński Scenariusz: Grzegorz Nowiński Prowadzący: Franciszek Cofta Krótkie felietony wideo, w których prowadzący przedstawia, analizuje i tłumaczy zjawiska, ciekawostki ze świata nauki. 18:00 W SIDŁACH FRANKENSTEINA - SZALONY GENIUSZ - ŚWIATOWY SYSTEM BEZPRZEWODOWY (THE FRANKENSTEIN TEMPTATION) Film dokumentalny, 45 min, Japonia, 2018 Nauka pozwala ludziom marzyć, tworzyć dobro, ale może też być nieubłaganie okrutna. Takie właśnie okrutne okazało się dążenie młodego Frankensteina do stworzenia człowieka idealnego, bo powołało do życia istotę szpetną, odrażającą, ohydną. Serial niezwykle zajmująco i wnikliwie przedstawia takie właśnie przypadki ukryte w cieniu historii, ujawniając tym samym nieodparte pokusy nauki. Każdy odcinek oparty jest na prawdziwej historii, nawet jeśli trudno w nią uwierzyć i jest bogaty w efekty wizualne nadające całej serii niepowtarzalny styl. Seria zgłębia historie naukowców, którzy ostatecznie pochylili się w kierunku ciemnej strony mocy. W tym odcinku: Nikola Tesla. Był genialnym inżynierem, który pokonał potężnego Edisona, opracowując pierwszy na świecie system dystrybucji energii elektrycznej na dużą skalę, zapoczątkowując tym samym Erę Elektryczności. Ponad sto lat temu realizował projekty mające na celu stworzenie praktycznej komunikacji bezprzewodowej, która pomogłaby napędzać nowoczesną technologię telefonii komórkowej, a nawet technologie bezprzewodowej dystrybucji energii elektrycznej. Niestety, im bardziej gorliwie dążył do swoich ideałów, tym częściej inwestorzy go omijali, ostatecznie spychając Teslę do roli szalonego naukowca z zaledwie garstką kultowych wyznawców. W tym odcinku odkrywamy tragedie i ukryte tajemnice z życia geniusza, który znacznie wyprzedzał swoje czasy. 18:50 SONDA - LEKCJA ANATOMII Magazyn, 29 min, Polska, 1985 Scenariusz: Andrzej Kurek, Zdzisław Kamiński, Marek Siudym Prowadzący: Zdzisław Kamiński, Andrzej Kurek Praca tomografu komputerowego. Zastosowanie aparatury komputerowej w medycynie - diagnozowanie. Budowa urządzenia pozwalającego na obserwacje wnętrza badanego przedmiotu. Topogramy. W programie uczestniczy prof. Piotr Kozłowski - kierownik Zakładu Radiologii Centrum Kształcenia Ppodyplomowego WAM. 19:30 SONDA 2 S.I - (8) Program popularnonaukowy, 25 min, Polska, 2016 Reżyseria: Konrad Smuga Scenariusz: Tomasz Rożek, Michał Majak Prowadzący: Tomasz Rożek Odcinek "Częste mycie skraca życie. Bakterie i wirusy". Brytyjski biochemik Ernest Hanbury Hankin w XIX wieku pracował w Indiach, próbując walczyć z cholerą. Ze zdziwieniem zaobserwował, że ludzie którzy kąpią się w rzece Ganges rzadziej chorują. Hindusi wierzyli, że to moc świętej rzeki. Brytyjski naukowiec miał inne zdanie. Uważał, że w rzece, która już wtedy była ściekiem, jest coś, co pijących z niej wodę uodparnia. Wiele lat później odkryto bakteriofagi, wirusy, które zabijają bakterie. Bakterie są dla nas coraz większym wyzwaniem. Uodparniają się na antybiotyki. Co zrobimy, jak antybiotyki przestaną działać? 20:00 NIESKOŃCZONOŚĆ: CO MY SOBIE WYOBRAŻAMY? - WSZYSTKO ALBO NIC? (INFINITY) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2021 Ta niezwykła miniseria szuka odpowiedzi na niektóre z najważniejszych pytań bez odpowiedzi naszych czasów. Czy istnieje nieskończoność? Co jest poza wszechświatem? Czy naprawdę może być nic? Jak to się wszystko zaczęło? W każdym z trzech odcinków twórcy filmu badają możliwość istnienia różnych wymiarów i nieskończonych wszechświatów w naszym zasięgu, a także zastanawiają się, czego jeszcze możemy się nauczyć z teorii Wielkiego Wybuchu. Rozmowy z czołowymi myślicielami ujawniają najnowsze badania naukowe, gdy zastanawiamy się, co jest poza naszym wszechświatem i pytamy, czy nauka ma swoje granice. 21:05 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - W KRAINIE FLAMENCO - ODC. 25 Басанож па свеце (спазнаваўчая праграма) Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski Tym razem Wojciech Cejrowski przybliża kulturę flamenco. Opowiada, czym jest ta muzyka dla Andaluzyjczyków, o czym śpiewają, jak się ubierają. Rozmawia z muzykami flamenco, którzy opowiadają o samej muzyce, ale przede wszystkim o towarzyszących jej uczuciach. 21:35 WOJCIECH CEJROWSKI- BOSO PRZEZ ŚWIAT - PORTUGALSKIE PRZYJEMNOŚCI - ODC. 26 Cykl reportaży, 25 min, Polska, 2007 Reżyseria: Andrzej Horubała Scenariusz: Wojciech Cejrowski Bosonogi podróżnik Wojciech Cejrowski zawitał do Portugalii. Prezentuje ją jako kraj idealny dla emerytów: o ciepłym, łagodnym klimacie, gdzie nikomu się nie śpieszy i stosunkowo - jak na europejskie warunki - tani. Rozmawia również o kawie, ulubionym trunku Portugalczyków. Opowiada też o historii i sposobie produkcji słynnego porto oraz o touradzie - portugalskiej odmianie corridy. 22:05 CZY W PRACY ZASTĄPI MNIE ROBOT? (WILL A ROBOT STEAL MY JOB?) Film dokumentalny, 53 min, Wielka Brytania, 2018 Sztuczna inteligencja rozwija się w zawrotnym tempie, ale co to oznacza dla rynku pracy? Twórcy filmu sprawdzają, czy i jak roboty mogą sprawić, że praca większości ludzi na świecie okaże się niepotrzebna i stawiają pytanie, czy którekolwiek z naszych miejsc pracy jest bezpieczne? Ekskluzywne wywiady m.in. z guru technologii, futurologami, w tym z autorem bestsellera Rise of the Robots’ Martinem Fordem oraz niektórymi z najbardziej zaawansowanych robotyków na świecie, przekonują, że rozpoczęła się era rosnącej automatyzacji, która już kształtuje całe nasze życie. Choć myślimy o robotach przede wszystkim jako maszynach w fabrykach, okazuje się, że prawnicy, księgowi, a nawet artyści stoją w obliczu przyszłości, w której ich źródło utrzymania jest zagrożone przez sztuczną inteligencję. Od samojezdnych samochodów Tesli, przez robo-dziennikarzy piszących wiadomości za pomocą algorytmów i sztucznie inteligentnych komików, stoimy w obliczu przyszłości, w której ogromne rzesze ludzkości oddadzą swoją pracę maszynom. W filmie padają także pytania, czy potrafimy przystosować się do radykalnie zmieniającej się przyszłości, przyjąć technologię i wykorzystać rozwój robotów dla naszego własnego dobra. 23:05 RAPORT NAUKOWY - /33/ 23 min, Polska, 2023 Cotygodniowy przegląd najważniejszych wydarzeń w dziedzinie nauki zarówno w Polsce, jak i na świecie. Odkrycia i dokonania naukowców, misje badające tajemnice kosmosu i naszego globu, fascynujące technologie i wydarzenia, które zmieniają historię. To niezbędnik tych, którzy chcą być na bieżąco z tym, co dzieje się w nauce, poznawać i rozumieć naszą rzeczywistość, a czasem wybiegać myślą w przyszłość. W tym programie nie zapomnimy także o ważnych rocznicach i historii nauki. 23:40 CUD ARCHITEKTURY - KATEDRA W STRASBURGU (EXTREME CONSTRUCTIONS: THE SECRETS OF STRASBOURG CATHEDRAL / STRASBOURG - LA CATHDRALE DE TOUS LES RECORDS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Lionel Langdale Film dokumentalny o katedrze w Strasburgu. Jest drugą najczęściej odwiedzaną świątynią we Francji i perłą architektury sakralnej o wyjątkowej sylwetce. Najwyższy budynek wzniesiony w średniowieczu. Budowana przez w latach 1176 - 1439, katedra w Strasburgu różni się radykalnie od innych katedr. Została zbudowana przy użyciu nowych technologii i zgodnie z zasadami nigdy wcześniej nietestowanymi. Badaczy fascynuje iglica, która długo była najwyższą w Europie. Katedra ma wymiary boiska do piłki nożnej: 118 metrów długości na 51 szerokości. Iglica ma 142 metry wysokości, czyli tyle, ile czterdziestopiętrowy budynek. Budowę świątyni rozpoczęto w XII wieku, w okresie architektonicznej rewolucji. Nowe technologie umożliwiły stopniowe przejście od stylu romańskiego do gotyku. Odkryto, że pod fundamentami znajdują się resztki innej katedry. Po raz pierwszy badacze mogli prześledzić w 3D niesamowitą historię tego projektu. Ujawniają, jak budowniczowie byli w stanie przeciwstawić się prawom fizyki, aby budować coraz wyżej i wyjaśnić znaczenie żelaza w tej kamiennej katedrze. Możemy podziwiać katedrę w jej oryginalnym stanie. To zabytek, który czyta się jak książkę o historii ewolucji architektury gotyckiej. Katedra w Strasburgu: wyjątkowy projekt, który trwał 400 lat i zmobilizował najlepszych architektów średniowiecza. 00:40 JAK TO DZIAŁA - ODC. 151 HORMONY Magazyn, 25 min, Polska, 2017 Scenariusz: Radek Brzózka, Małgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku o hormonach. Organizmy ludzi i zwierząt to niezwykle skomplikowane maszyny, które bez naszej wiedzy i kontroli same regulują parametry swojej pracy, nieustannie sprawdzają działanie poszczególnych podzespołów i dynamicznie reagują na zmiany w środowisku zewnętrznym oraz wewnątrz tej fascynującej fabryki. Jednym z mechanizmów sterowania działaniem poszczególnych organów, mającym nierzadko wpływ na nasze emocje i zachowania, są hormony. W programie o tym, czym są, skąd się biorą i do czego służą. 01:20 JAK TO DZIAŁA - ODC. 152 CIEKAWE URZĄDZENIA Magazyn, 25 min, Polska, 2017 Scenariusz: Radek Brzózka, Malgorzata Kosturkiewicz Prowadzący: Radek Brzózka W tym odcinku m.in. o telemedycynie, protezach sterowanych sygnałami elektrycznymi z mózgu, skanerze terahercowym i wielu innych ciekawych urządzeniach. 01:50 BILET NA KSIĘŻYC (TICKET TO THE MOON) Film dokumentalny, 67 min, Niemcy/Czechy, 2019 Reżyseria: Veronika Janatkova Pół wieku temu, w czasach zimnej wojny i wyścigu zbrojeń, wydawało się, że jedyną drogą ucieczki ze świata podzielonego żelazną kurtyną był lot w kosmos. Kiedy linie lotnicze Pan American otworzyły listę oczekujących na pierwszy komercyjny lot na Księżyc, zapisały się na nią tysiące ludzi - i z Zachodu, i ze Wschodu. Był wśród nich dziadek autorki filmu, niedoszły podróżnik do krainy apolitycznej utopii i główny bohater tej ciepłej, czeskiej ballady o niespełnionych księżycowych marzeniach.