TVP Kultura                         Piątek, 26.05.2023


Zmiany z dnia 24.05.2023
w stosunku do raportu z dnia 17.05.2023

(dodano pozycję programową)
08:00 CO DALEJ? - W CO WIERZY ROSJA?

Program publicystyczny, 20 min, Polska, 2023
Scenariusz: Paweł Krzemiński
Prowadzący: Piotr Gociek


W co dziś wierzy Rosja? To pytanie, na które bezskutecznie próbuje znaleźć odpowiedź reszta świata. Wierzy w nagą siłę? W swoje szczególne przeznaczenie? W to, że jest Trzecim Rzymem? W Putina samodzierżcę? W mit imperium? 
Uczestnicy: - prof. HENRYK GŁĘBOCKI historyk, publicysta, wykładowca Uniwersytetu Jagiellońskiego. 
- prof. BARTOSZ JASTRZĘBSKI filozof, etyk, kulturoznawca, wykładowca Uniwersytetu Wrocławskiego 
ROZMOWA 1: - Rosja wieczna ofiara, zawsze w okrążeniu, przeciw której wszyscy się sprzysięgli, Rosja prześladowana to narracja niezwykle silna w propagandzie - 9 maja 2012 r. , Putin oświadczył: 
Nasz kraj (...) dał wolność narodom świata. Mit zwycięstwa nad faszyzmem, nieustannej wojny przeciw faszyzmowi, mit kraju, który musi wyzwalać innych i wyzwolonej ziemi nie odda nigdy. Ukraiński reżyser SIERGIEJ ŁOŹNICA w swoich filmach ("Szczęście ty moje", "Łagodna") analizował moralny nihilizm, przemoc i pustkę moralną współczesnej Rosji. Oto co powiedział o obecnej postawie Rosjan: Zaskoczyło mnie to, że Rosjanie nie protestowali przeciwko wojnie. Jak to możliwe? Kiedy wojna się zaczęła, protesty stawały się coraz słabsze, 
a potem nie było już nic. To pokazuje nam poziom moralności lub niemoralności i sytuację społeczeństwa oraz to, jak to społeczeństwo jest zdegradowane. // Nie powinniśmy mówić 
o moralności czy wierze, ale o agresji, która jest wszędzie. // Aby zrozumieć, co się stało, musimy dostrzec, że mamy naprawdę poważnego wroga, którego musimy badać i obserwować, 
by wiedzieć, czego możemy się po nim spodziewać. To zadanie dla poważnych naukowców. 
ROZMOWA 2: - Wezwanie Siergieja Łoźnicy jest kluczowe: tak jak trzeba było analizować fenomen japońskich żołnierzy ginących za cesarza czy Niemców ubóstwiających Hitlera. Akceptacja dla wojny chyba ma jednak w Rosji inne podłoże niż głęboką miłość do wielkiego przywódcy? W co zatem wierzy przeciętny Rosjanin zgłaszający się do komendy uzupełnień. 
- A może bardziej uzasadnione jest pytani,e w co nie wierzą Rosjanie? Np. w to, że mają jakikolwiek wpływ na to, co robi Kreml? Że ich opinia się liczy? Czyli akceptacja wojny 
i rosyjskiego losu byłaby takim fatalizmem, naznaczonym słowami byle gorzej nie było.
ROZMOWA 3: - Porozmawiajmy o religii. Niemal trzy czwarte Rosjan uważa się za prawosławnych chrześcijan, Jednak tylko 4 -6 proc przyznaje się do regularnych praktyk religijnych. Chętniej wierzą 
w Świętą Rosję niż chodzą do Cerkwi. To pokłosie komunizmu? Czy globalnej laicyzacji? Jak postrzegają Boga współcześni Rosjanie? Dlaczego mentalność Rosjan okazała się tak inna 
od mentalności Ukraińców? (Ukraińcy zbuntowali się przeciw władzy Janukowycza, organizując Majdan; Rosjanie zachowali bierność i zjednoczyli się wokół Putina). - Co jest silniejsze"
- resentymenty carskiego imperium, czy mit potężnego ZSRR? Krótko mówiąc, za kim dziś Rosjanie tęsknią bardziej: Za Piotrem Wielkim i Katarzyną II czy za Józefem Stalinem? Podsumowanie: Rosjanie w przeważającej części chcą wierzyć i wierzą, że Rosja ma zawsze rację! Tak myśleli ich pradziadowie, dziadowie: od setek lat cały świat był przeciwko Rosji, 
ale Rosjanie nigdy nie poddawali się, nie przegrywali. I dziś jest podobnie, dziś świat znowu stanął przeciwko Rosji, trwa kolejna wojna ojczyźniana. Takie jest, w większości, myślenie prostego Rosjanina.