TVP Dokument Czwartek, 01.06.2023 Zmiany z dnia 17.05.2023 w stosunku do raportu z dnia 10.05.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 74 ŁOWICZ Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Malkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Łowicz to miasto, którego symbolem są pasiaste stroje. Region słynie również z najpiękniejszych w kraju wycinanek. Historię i tradycje regionalne najlepiej poznać w muzeum, które działa w dawnym seminarium księży misjonarzy. Położony przy rynku gmach zbudowano według projektu królewskiego architekta Tylmana z Gameren. Obiekt wielokrotnie zmieniał funkcję. Działała tu między innymi Szkoła Realna, do której w latach 60. XIX wieku uczęszczał młody Józef Chełmoński, późniejszy słynny malarz i piewca uroków polskiej wsi. Łowicz eksponuje folklor na każdym kroku, łowickie pasy można zauważyć na karoseriach miejskich autobusów, a wycinanki są wmurowane w posadzkę Starego Rynku. Na placu stworzono, wzorowaną na Hollywood, Aleję Gwiozd. Honoruje się tu ludzi i zespoły za wybitne zasługi dla promocji kultury ludowej. Swoją gwiozdę, czyli okrągłą wycinankę, ma tu m.in. Państwowy Zespół Ludowy Pieśni i Tańca Mazowsze. Podczas pobytu w Łowiczu Tomasz Bednarek wiele uwagi poświęca też najważniejszemu zabytkowi miasta - Bazylice Katedralnej pw. Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja. Barokowa świątynia jest miejscem spoczynku dwunastu prymasów Polski. Z tego powodu, jak i niezwykłej wartości artystycznej, kościół nazywany bywa "Mazowieckim Wawelem". W symbolice miasta ważną rolę odgrywają pelikany - ich wizerunki umieszczono w herbie Łowicza. Podczas tutejszej słynnej procesji Bożego Ciała niesiona jest monstrancja przedstawiająca pelikana. Ten ptak od wieków uchodzi za chrześcijański symbol Ciała i Krwi Chrystusa, co tylko podkreśla związki miasta z tym ważnym świętem. W Łowiczu na każdym kroku spotykamy barwny folklor. To miasto udowadnia, że sztuka ludowa nie musi być zamknięta w muzeum, lecz może stać się żywą tradycją inspirującą współczesnych! (zmodyfikowano opis: Omówienie) 11:45 CHODZI NIE O MNIE, ILE O LASY, GÓRY, POLA... Film dokumentalny, 40 min, Polska, 2010 Reżyseria: Adam Kulik Scenariusz: Adam Kulik Dokumentalny film o jednym z najwybitniejszych polskich malarzy - Leonie Wyczółkowskim. Był jednym z najbardziej wszechstronnych pejzażystów i portrecistów epoki, z równą łatwością malował w technice olejnej, akwarelowej, co pastelami. Do dzisiaj pozostaje najbardziej płodnym i wszechstronnym grafikiem polskim; tylko w grafice pracował w 10 technikach. Z czasem jego temperament i niecierpliwość spowodowały, że zarzucił całkowicie technikę olejną na rzecz znacznie "szybszych" pasteli i akwareli. Potrafił za jednym posiedzeniem w plenerze wykonać kilkadziesiąt rysunków i szkiców. Dzieciństwo i młodość spędził na Ziemi Lubelskiej, w okolicach Jeziorzan (d. Łysobyki), i Ryk, gdzie znajdował się dwór jego dziadków Falińskich. Po studiach w Monachium i w Krakowie u Jana Matejki osiadł w tym mieście, pracując jako profesor w Akademii Sztuk Pięknych. Wiele wówczas podróżował, odwiedzając Włochy, Hiszpanię, Anglię, Francję. Z czasem przeniósł się do Poznania, by osiąść na stałe w zakupionym dworku w Gościeradzu koło Bydgoszczy. Jednak pierwsze doznania z okresu dzieciństwa, sposób widzenia i odczuwania pejzażu, w ogóle przyrody, które stale są obecne w jego płótnach, grafice, wyniósł właśnie z Ziemi Lubelskiej, z okresu dzieciństwa. Wielkim przełomem dla jego twórczości okazał się kilkuletni pobyt na Ukrainie, podczas którego gruntownie zmienił technikę i sposób operowania światłem. Właśnie wtedy pojawił się impresjonizm Wyczółkowskiego mający proweniencję rodzimą, w każdym razie nie paryską, jak mówił sam malarz. Film pokaże kształtowanie się jego osobowości i smaku artystycznego, wrażliwości na ludzi i naturę. Do dzisiaj Wyczółkowski pozostaje najlepszym polskim malarzem oddającym istotę przyrody, jej ducha, z tego powodu wyeksponowane zostaną właśnie te akcenty, obecne w jego twórczości od samego początku aż do śmierci. Wyczółkowski szybko nużył się pewnymi tematami, np. przez całe życie lekceważąco traktował malowanie portretów, choć czas pokazał, że nie do końca miał rację. Inne, np. malarstwo historyczne, który starał się mu zaszczepić Matejko, czy karykaturę, traktował jako mało nieistotne, marginalne. Chociaż i tu potrafił osiągnąć znakomite rezultaty. Mimo sławy, jaką zdobył, za życia pozostał skromnym, dobrym człowiekiem. Przy całej krewkości charakteru (dwukrotnie pojedynkował się z innymi artystami na szable i szpady), cechowała go wielka dobroć oraz naturalna skłonność do pomagania innym. Co zresztą i studenci, i koledzy artyści, czasem bezwzględnie wykorzystywali przy całej wyrozumiałości artysty. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 15:40 ŚWIAT WEDŁUG TESLI (TESLAFY ME. THE VISIONARY GENIUS OF NIKOLA TESLA) Film dokumentalny, 63 min, Słowenia, 2019 Reżyseria: Janja Glogovac Film dokumentalny opowiadający o życiu i odkryciach Nikoli Tesli, który poprzez pionierskie idee i wynalazki rozpoczął przemysłową rewolucję w dziedzinie produkcji i użytkowania energii elektrycznej oraz komunikacji bezprzewodowej. Był twórcą pierwszych urządzeń zdalnie sterowanych drogą radiową. Nasza cywilizacja opiera się na prądzie przemiennym, zdalnym sterowaniu i falach radiowych. Wyobraźmy sobie życie bez tych technologii bez łączących nas smartfonów czy internetu. Większość rozwiązań technicznych, które kształtowały świat od początku XX wieku wynalazł jeden człowiek. Tesla sądził, że energia elektryczna powinna być traktowana na równi z powietrzem, bo występuje w przyrodzie w nieograniczonych ilościach. Choć ogólnie nie jest dość doceniony za swoje wynalazki, to jego pomysły nadal kształtują naszą przyszłość. Tesla - postać towarzyska i inżynier, pochodzący z Chorwacji; elektrotechnik, radiotechnik i wynalazca. Był konstruktorem wielu urządzeń do wytwarzania i wykorzystania prądu przemiennego, konkurując skutecznie z Thomasem A. Edisonem, który uznawał tylko prąd stały. Zobaczymy, jak jego życie osobiste wpłynęło na odkrycia i jak naukowcy wciąż znajdują nowe zastosowania jego technologii do rozwiązywania globalnych problemów. Jego pomysły zostały podobno skonfiskowane przez rząd USA. Represje wobec Tesli dotknęły całą naszą cywilizację. Nikola wykonał swoje zadanie poświęcił nam swoje życie i karierę, a my po dziś dzień korzystamy z niemal wszystkich jego wynalazków, ale nie za darmo, wbrew jego woli. Tesla powiedział, że świat nie był gotowy na jego pomysły, wyprzedzające jego czasy, ale stwierdził również, że pewnego dnia te same pomysły przyniosą ogromne sukcesy. W Stanach przebywał przez część swojego życia. Zmarł 7.01.1943 w Nowym Jorku. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 02:30 ZDZISŁAW MAKLAKIEWICZ Film dokumentalny, 40 min, Polska, 1996 Scenariusz: Jacek Papis, Łukasz Kos Zdjęcia: Robert Raplewski Wykonawcy: Janusz Głowacki, Tomasz Lengren, Janusz Kondratiuk, Marta Maklakiewicz, Witold Skaruch Film prezentujący sylwetkę znanego aktora Zdzisława Maklakiewicza. Jego dorobek artystyczny - filmowy i teatralny - przypominają przyjaciele, znajomi i członkowie rodziny. Oprócz ich wypowiedzi na film składają się fragmenty najbardziej znanych ról bohatera - w filmach "Rejs", "Polskie drogi", "Bariera", "Salto". 9 lipca 2007 minęła 80. rocznica urodzin aktora zmarłego 9 października 1977 r. , w wieku zaledwie 50 lat.