TVP Kultura Niedziela, 04.06.2023 07:05 ODROBINA MĘŻCZYZNY (CZ. 2) Program rozrywkowy, 43 min, Polska, 1995 Reżyseria: Wojciech Młynarski, Wiesław Michnikowski Prowadzący: Wojciech Młynarski Aktorzy: Wiesław Michnikowski Wykonawcy: Jerzy Derfel Recital Wiesława Michnikowskiego, będący sumą jego twórczości artystycznej kabaretowo - estradowej. W programie największe przeboje z Kabaretu Starszych Panów, monologi oraz anegdoty z życia artystycznego konferansjerkę prowadzi Wojciech Młynarski. 08:00 LITURGIA PRAWOSŁAWNA Z CERKWI ŚW. DYMITRA W HAJNÓWCE Sprawozdanie, 60 min, Polska, 2023 Autor: Katarzyna Popławska W ósmą już niedzielę po Wielkanocy - tzw. Dzień Świętej Trójcy, Pięćdziesiątnicę - zapraszamy do uczestniczenia w liturgii świętej z cerkwi św. Dymitra w Hajnówce. 09:05 OD UCHA DO UCHA - BAJKA O SMOKU Film animowany, 10 min, Polska, 1962 Reżyseria: Mirosław Kijowicz Scenariusz: Jan Rekosz Muzyka: Waldemar Kazanecki Krótki film animowany. Animowana ekranizacja starej krakowskiej legendy o wawelskim smoku. 09:15 OD UCHA DO UCHA - MOTOFORTEPIAN (THE MOTORPIANO /MOTOKLAVÍR) Film animowany, 7 min, Czechosłowacja, 1984 Reżyseria: Vladimir Pikalik Scenariusz: Vladimir Pikalik Krótki film animowany. Satyra na zawrotne tempo życia. 09:20 OD UCHA DO UCHA - KEIRO (KEIRO) Film animowany, 5 min, Francja, 2016 Reżyseria: Benoit Leloup, Tatiana Juskewicz Krótki film animowany. Opowieść o małej dziewczynce i jej zmyślonym przyjacielu, który wraz z upływem lat znika. 09:40 CZESKIE ŚNIADANIE - NEMOCNICE NA KRAJI MESTA. SZPITAL NA PERYFERIACH S.I - ODC. 13 - SPOTKANIE (SETKANI) Serial obyczajowy, 49 min, Czechosłowacja, 1977 Reżyseria: Jaroslav Dudek Scenariusz: Jaroslav Dietl Aktorzy: Ladislav Chudik, Ladislav Frej, Milos Kopecky, Marta Motlova, Daniela Kolarova, Jana Stiepankova, Eliska Balzerova, Josef Abrham, Josef Vinklar, Andrea Cunderlikova, Viktor Preiss Ordynator Sova i jego syn Karol otrzymują propozycję pracy w Borze. Karolowi bardzo podoba się doktor Elżbieta Czenkova. Ina godzi się z mężem, także doktor Błażej wraca do rodziny. Personel szpitala bawi się na ślubie Marty Hunkovej i Vaszka Zięby. Karol dziękuje ojcu za pomoc. 11:35 BILET DO KINA - KRÓLOWA (THE QUEEN) Dramat biograficzny, 98 min, Wielka Brytania/Francja/Włochy/USA, 2006 Reżyseria: Stephen Frears Scenariusz: Peter Morgan Zdjęcia: Affonso Beato Muzyka: Alexandre Despat Aktorzy: Helen Mirren, James Cromwell, Alex Jennings, Roger Allam, Sylvia Syms, Douglas Reith, Jake Taylor Shantos, Dash Barber, Michael Sheen, Helen McCrory i inni "Dowcip. Dobry smak. Rozsądek. Emocjonalna dojrzałość. Wszystkie te cztery cechy są na wymarciu we współczesnym kinie. Wznoszę więc trzy wdzięczne i patriotyczne wiwaty na cześć KRÓLOWEJ, która te wszystkie cechy posiada i jest jednym z najdoskonalej i najczyściej napisanych i zagranych filmów roku 2006. Pokłońmy się Jej Wysokości Mirren" - pisał po premierze filmu Stephena Frearsa jeden z brytyjskich krytyków. Pomijając kierujące nim patriotyczne motywy (czego chwalebnie postanowił nie ukrywać), nie sposób nie przyznać mu racji. "Królowa" Stephena Frearsa to jedna z nielicznych w dzisiejszym kinie produkcji, zrealizowana w sposób całkowicie pozbawiony taniego efekciarstwa i bez mizdrzenia się do tzw. masowego widza. Więcej - to także rzadki dowód intelektualnej bezstronności i artystycznej uczciwości reżysera, który nie bacząc na sympatie opinii publicznej, ukształtowane w dużej mierze przez tabloidy, odważył się zniuansować, a momentami wręcz podważyć stereotypowy obraz brytyjskiego dworu królewskiego jako siedliska pustego konwenansu i zaśniedziałego konserwatyzmu, gdzie prawdziwie wrażliwa jednostka nie może się ostać. Nie oznacza to bynajmniej, że Frears, debiutujący wszak jako "młody gniewny" u boku Alberta Finneya i Lindseya Andersona, w latach dojrzałych stał się zagorzałym obrońcą monarchii. Nie, on po prostu zrealizował "Królową" wedle sprawdzonej rzymskiej zasady: "audiatur et altera pars" (niech będzie wysłuchana także druga strona). Siłą napędzającą fabułę jego filmu jest bowiem narastający konflikt racji pomiędzy królową Elżbietą II a młodym premierem Tonym Blairem. Akcja "Królowej" toczy się tuż po tragicznej śmierci Diany Spencer, byłej już wtedy synowej Elżbiety i matki dwóch jej wnuków. Diana, która niemal przez całe swoje małżeństwo z księciem Karolem chodziła za enfant terrible brytyjskiego dworu, cieszyła się do końca życia ogromną popularnością na całym świecie i była jedną z ulubionych bohaterek prasy brukowej i kronik towarzyskich. Sympatię zjednały jej zarówno uroda, bezpośredni styl bycia, jak i liczne inicjatywy charytatywne oraz przeciwstawianie się irracjonalnym, a krzywdzącym stereotypom (np. temu, że AIDS można się zarazić przez dotyk). Chętnie wybaczano jej też kolejne romanse, usprawiedliwiając je poszukiwaniem prawdziwej miłości po latach niezrozumienia, czy wręcz zaszczucia, na zniewolonym przez terror konwenansu brytyjskim dworze królewskim. Nic więc dziwnego, że z kolei na tym ostatnim księżnej Walii nie darzono - delikatnie pisząc - nadmiernym przywiązaniem. Dlatego teraz, w chwili jej śmierci, królowa Elżbieta nie spieszy się z powrotem do Londynu ze swej wakacyjnej posiadłości, ani w żaden inny sposób nie zamierza oddawać publicznego hołdu zmarłej. Wszak nie należy już ona do królewskiej rodziny, a poza tym jej krewni pragną prywatnego pogrzebu, zatem ich wolę należy uszanować. Zupełnie inaczej rozumuje premier Blair i jego doradcy. Nastroje społeczne są po stronie Diany, więc należy im schlebiać, by podnieść swoje notowania wśród wyborców. A poza tym księżna Walii stała się niejako "dobrem narodowym", symbolem cementującym współczesną brytyjską wspólnotę. Czyż zatem władca tej ostatniej (zarówno monarcha, jak i demokratycznie wybrany premier) może przejść obok tego faktu obojętnie, częściowo skazując się na niezrozumienie, a może nawet gniew tej wspólnoty? Ciekawie zarysowany konflikt racji to wszakże nie jedyna wartość filmu Frearsa. Jest ich dużo więcej, a na pierwszy plan wybija się zdecydowanie tytułowa kreacja Helen Mirren. Pomijając charakteryzację, która jest majstersztykiem, dość wspomnieć, że na aktorkę spadł za tę rolę grad nagród, w tym te najbardziej prestiżowe: Oscar, Złoty Glob, nagroda Bafta i nagroda na festiwalu w Wenecji. Maj 1997. W wyborach parlamentarnych wygrywa Partia Pracy i jej młody, przebojowy przywódca Tony Blair. Na dworze królewskim ma on opinię lewicowego radykała, który zamierza wywrócić Anglię do góry nogami. Na taki "image" Blaira ciężko pracuje też jego żona Cherie, która na każdym kroku publicznie okazuje lekceważenie zarówno dla instytucji monarchii, jak i dla towarzyszących jej rytuałów. Pomimo to państwo Blair będą musieli je respektować, choćby przez kilkanaście minut. Tyle bowiem zwykle potrzebuje królowa Elżbieta II na powierzenie przywódcy zwycięskiej partii obowiązków premiera. Wizyta państwa Blair w pałacu królewskim pokazuje obu stronom, jak wiele je dzieli. Przyszły premier, mimo najlepszych chęci, nie jest w stanie zapamiętać wszystkich szczegółów dworskiej etykiety, zaś jego żona nawet się na to nie sili, zastępując tradycyjny ukłon ironicznym pensjonarskim dygnięciem. Elżbieta natomiast wobec kolejnych, świadomych lub mimowolnych afrontów, zachowuje stoicki spokój i demonstruje swym gościom dyplomatyczny uśmiech. Gdy zaś wizyta dobiega końca niepokoi się, czy nie trwała zbyt krótko, co byłoby z kolei afrontem z jej strony. Mijają trzy miesiące. Wielką Brytanią wstrząsa wiadomość o tragicznej śmierci Diany, księżnej Walii. Elżbieta nakazuje pozbawić swoich wnuków dostępu do radia i telewizji, by oszczędzić im szoku. Z ulgą wita wiadomość, że rodzina zmarłej życzy sobie cichego, prywatnego pogrzebu. Jednak, podsycane przez media, nastroje społeczne są zupełnie inne. Ludzie gremialnie składają żałobne wieńce pod Pałacem Buckingham. Widząc, co się dzieje, premier Blair wydaje publiczne oświadczenie, w którym nazywa Dianę "królową ludu". Jego popularność szybko rośnie. Równie szybko przybierają też na sile ataki tabloidów na królową i jej dwór, którzy schowani w swej letniej rezydencji w zamku Balmoral nie zamierzają w żaden sposób publicznie uhonorować zmarłej. W pewnym momencie napaści medialne stają się tak ostre, że zaczyna to niepokoić samego premiera, który w głębi ducha żywi wiele szacunku dla Elżbiety, gdyż kojarzy mu się ona z jego własną matką. Blair zaczyna w publicznych wystąpieniach bronić monarchini, prywatnie zaś nękać ją telefonami, by uczyniła jakiś gest, który uspokoi wzburzone emocje Anglików. Elżbieta po długich wahaniach decyduje się wreszcie na powrót do Londynu. 13:25 WĘDROWIEC POLSKI - ZAMKI I PAŁACE W ŚRODKU POLSKI Cykl reportaży, 26 min, Polska, 2023 Reżyseria: Agnieszka Żmijewska Scenariusz: Krzysztof Koehler, Agnieszka Żmijewska Prowadzący: Krzysztof Koehler Tym razem Wędrowiec wita nas z samego środka Polski. Na początek odwiedza zamek w Besiekierach. Budowę jego rozpoczął jeden ze starostów brzeskich - Mikołaj Sokołowski albo Wojciech. Ale potem zamieszkał tu syn Stefana Batorego Andrzej, a później jeszcze Jerzy Rakoczy. Zamek spłonął w 1731 roku i właściwie nigdy już nie był odnawiany. Stał się ruiną. Następnie Wędrowiec udaje się do zamku w Oporowie, gdzie zgłębia jego historię. Kolejnym przystankiem jest Pałac w Nieborowie. Po drodze Wędrowiec odwiedza jeszcze Manufakturę Majoliki w Nieborowie. Cykl programów, którego celem jest przybliżenie historii, tradycji, kultury różnych regionów Polski. Prowadzącym ten niekonwencjonalny kulturalny przewodnik po Polsce jest poeta, literaturoznawca i krytyk literacki Krzysztof Koehler. 14:05 OPERA NOVA W BYDGOSZCZY - HALKA Spektakl, opera, 125 min, Polska, 2019 Reżyseria: Natalia Babińska Wykonawcy: Jolanta Wagner, Jacek Greszta, Dorota Sobczak, Tadeusz Szlenkier, Piotr Wajrak Pierwotna forma "Halki", która powstała w Wilnie, miała tylko 2 akty. Lecz przed premierą warszawską, Moniuszko, chcąc rozbudować dzieło, wprowadził m.in. mazura, tańce góralskie oraz arie Halki "Gdybym rannym słonkiem" i Jontka "Szumią jodły na gór szczycie". Dzięki tym m.in. kompozycjom zasłynął jako "ojciec polskiej opery narodowej". Autorem libretta jest Włodzimierz Wolski. Spektakl zrealizowany przez artystów Opery Nova w Bydgoszczy wyreżyserowała Natalia Babińska. W głównych partiach wystąpili: Jolanta Wagner, Tadeusz Szlenkier, Jacek Greszta oraz Dorota Sobczak. 16:25 SERIALOWA NOSTALGIA - PARADA OSZUSTÓW - ODC. 3/4 - MISTRZ ZAWSZE TRACI Serial sensacyjny, 39 min, Polska 1976 Reżyseria: Grzegorz Lasota Scenariusz: Jerzy Janicki, Andrzej Kudelski Zdjęcia: Witold Adamek Muzyka: Henryk Kuźniak Aktorzy: Piotr Fronczewski, Wojciech Pszoniak, Grażyna Szapołowska, Stanisław Igar, Bronisław Pawlik, Roman Wilhelmi, Halina Golanko, Jerzy Molga, Jan Orsza, Juliusz Berger Na cykl telewizyjnych filmów "Parada oszustów" składają się niezwiązane ze sobą opowieści kryminalne - fikcyjne, choć często zainspirowane autentycznymi wydarzeniami. Bohater pierwszego odcinka w latach trzydziestych wyprowadził w pole sławnych szachistów. Skromny francuski aptekarz, Renaud (Bronisław Pawlik), wpada na pomysł, jak zarobić sporo pieniędzy. Pisze listy do dwóch szachowych arcymistrzów: Greewe'a i Sulechina i wyzywa ich na pojedynek. Ku zdziwieniu obu asów, którzy się osobiście nie znają, Renaud osiąga rewelacyjne wyniki. Jaka jest tajemnica tych sukcesów? 18:10 NIEDZIELA Z...KRAJOWYM FESTIWALEM PIOSENKI POLSKIEJ W OPOLU REMINISCENCJE Z OPOLA - 25, KRAJOWY FESTIWAL PIOSENKI POLSKIEJ OPOLE '88. FRAGMENTY, CZ. 1 Koncert, 17 min, Polska, 1988 Reżyseria: Mariusz Walter Wykonawcy: Maryla Rodowicz, Maryla Rodowicz, Aleksandra Kisielewska, Andrzej Zaucha, Hanna Banaszak, Aleksander Maliszewski, Alex Band, Alibabki, Janusz Strobel W kolejnym odcinku przypominającym najciekawsze fragmenty Festiwalu Piosenki Polskiej Opole prezentujemy utwory wykonane podczas 25. festiwalu: Maryla Rodowicz "Do łezki łezka" muz. A. Korzyński, sł. J. Kofta Ola Kisielewska "Lubię smutek pustych plaż" muz. A. Maliszewski, sł. J. Kofta Andrzej Zaucha "Wakacje z blondynką" muz. J. Loranc, sł. J. Kofta Hanna Banaszak, na gitarze Janusz Strobel "Samba przed rozstaniem" muz. Baden Powell, sł. Jonasz Kofta 19:00 MŁODY TANCERZ ROKU 2023 - FINAŁ Widowisko artystyczne, 90 min, Polska, 2023 Finał krajowych eliminacji Młodego Tancerza Roku 2023. 23:35 PROLOG 30. FESTIWALU KULTURY ŻYDOWSKIEJ - KONCERT MUZYKI DAWIDA BAJGELMANA - DROGA DO SZCZĘŚCIA Koncert, 55 min, Polska, 2020 Prowadzący: Janusz Makuch Wykonawcy: Grażyna Auguścik, Dorota Miśkiewicz, Jorgos Skolias, Bester Quartet, Michał Bylica, Krzysztof Lenczowski W ramach wielkiego finału Prologu 30. FKŻ, w synagodze Tempel odbył się koncert muzyki Dawida Bajgelmana będący prezentacją materiału z płyty Droga do szczęścia - tribute to Dawid Bajgelman zawierającej najpopularniejsze utwory tego wszechstronnego kompozytora. Dawid Bajgelman był artystą związanym z przedwojenną Łodzią i autorem większości muzyki do spektakli przedwojennych teatrów żydowskich, napisał także wiele operetek. Jednak przede wszystkim stworzył szereg piosenek, które stały się szlagierami przedwojennej Polski. Opracowania oraz aranżacji wybranych utworów Bajgelmana podjął się akordeonista i kompozytor Jarosław Bester, założyciel i lider formacji Bester Quartet. Do współpracy zaproszono gwiazdorską obsadę wokalną: Grażynę Auguścik, Dorotę Miśkiewicz oraz Jorgosa Skoliasa. 02:30 TERAZ ANIMACJE! - OKO ZA OKO Film animowany, 16 min, Polska, 2018 Reżyseria: Julia Płoch Scenariusz: Julia Płoch Krótki film animowany "Oko za oko" opiera się na schemacie mitu bohatera, porusza temat legend i przypowieści religijnych. Akcja filmu rozgrywa się nad wielkim jeziorem, którego jeden brzeg zamieszkują żaby. Opowiadają one historie o prastarym bóstwie Ogromnym Sumie, mieszkającym po drugiej stronie akwenu. Ich strachliwa natura zmusza je do nieoddalania się od swojego terytorium. W filmie śledzimy losy dwóch postaci: Czerwonej Żaby - mitycznego herosa, który opuścił dom, szukając prawdy w wierzeniach pobratymców, i Małej Żaby - dziecka, które chce iść w ślady swojego bohatera. W trakcie rozwoju akcji ich losy łączą się, a część tajemnic zostaje rozwiązana. (opis producenta)