TVP Dokument Poniedziałek, 05.06.2023 Zmiany z dnia 23.05.2023 w stosunku do raportu z dnia 18.05.2023 (zmodyfikowano opis: Omówienie) 07:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 78 KLASZTORY KRAKOWA Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Adam Molak Scenariusz: Tomasz Małkowski Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Kraków ma drugie, bardziej tajemnicze i kontemplacyjne oblicze. Gwarne ulice sąsiadują z zacisznymi ogrodami i zabytkowymi krużgankami. Za wysokimi murami od setek lat toczy się swoim rytmem życie wyznaczone przez reguły zakonów. Wielu mnichów przekracza mury zgromadzeń zwykle raz, oddając całe swe życie bożej posłudze. Turyści mogą przekraczać je wiele razy. Na pewno warto, bo czas płynie tu wolniej, dzięki temu łatwiej tam o refleksję nad życiem i światem. Tomasz Bednarek przekroczy bramy pięciu krakowskich klasztorów. Pierwszym będzie najstarszy klasztor ojców dominikanów w Polsce, drugim - klasztor franciszkanów, naprzeciw Pałacu Biskupiego ze słynnym "oknem papieskim, z którego Jan Paweł II wielokrotnie pozdrawiał tłumy wiernych. To tutaj w Bazylice św. Franciszka z Asyżu można zobaczyć jedne z najpiękniejszych witraży secesyjnych w Polsce - arcydzieło Stanisława Wyspiańskiego. Kolejne odwiedzone miejsca to klasztor ojców paulinów Na Skałce oraz cysterski klasztor w Mogile, który przetrwał niejedną dziejową pożogę, jak chociażby najazdy tatarskie w XIII wieku czy potop szwedzki. Ostatnim punktem wędrówki po Krakowie będzie klasztor benedyktynów w Tyńcu. Tutejsze opactwo benedyktyńskie założono prawie tysiąc lat temu i jest to najstarszy klasztor w Polsce. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 15:55 REWOLUCJA W DOLINIE KRZEMOWEJ - ODC. 1 OD HIPPISÓW DO PIERWSZEGO KOMPUTERA (THE SILICON VALLEY REVOLUTION - HOW A FEW NERDS DID CHANGE THE WORLD / DIE SILICON VALLEY REVOLUTION - WIE EIN PAAR FREAKS DIE WELT VERÄNDERN) Film dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2017 Reżyseria: Jan Tenhaven Dokumentalna podróż do Doliny Krzemowej, gdzie znajdują się siedziby wielomiliardowych przedsiębiorstw IT. Początki to amatorskie eseje o kolorze, chaosie i rewolucyjnych poruszeniach. Hipisi, miłośnicy majsterkowania i sprytni biznesmeni wprawili w ruch niewiarygodną rewolucję. Pionierzy domowego komputera chcieli tylko zmienić świat i zepchnąć Wielkiego Brata z tronu. Chcieli komputerów dla każdego. Ten dokument, w ekskluzywnych wywiadach z pionierami rewolucji komputerowej, ukazuje początki domowego komputera. Pionierzy komputerów osobistych wierzyli w lepszy świat, w którym monopol instytucji na użycie komputerów zostanie przełamany. Historia Doliny zaczęła się w roku 1848, kiedy w Gold Country odkryto złoto. Wybuchła gorączka złota, pieniądze dosłownie wydobywano z ziemi. Wtedy zmieniło się wszystko. Do Kalifornii napłynął kapitał, który dał impuls do rozwoju kolei, branży budowlanej i stoczniowej oraz Hollywood. A w roku 1900, wraz ze stworzeniem przez Klee de Foresta lampy próżniowej, rozpoczęła się era elektroniki. Komputery osobiste "dorastały" i nabierały znaczenia. Obecnie handlowcy z całego świata przyjeżdżają na targi w San Francisco, by zobaczyć rezultaty tego, co zaczęło się w garażach w Dolinie Krzemowej. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 21:55 PASZPORTY PARAGWAJU Film dokumentalny, 52 min, Polska, 2019 Reżyseria: Robert Kaczmarek Film "Paszporty Paragwaju" opowiada o działalności grupy Aleksandra Ładosia, czyli nielegalnej polsko - żydowskiej struktury, zajmującej się masowym fałszowaniem dokumentów dla ratowania Żydów podczas II wojny światowej. Dotyczy to głównie okresu tzw. Akcji Reinhardt, której celem była zagłada ludności żydowskiej. "To Polacy pomogli najwięcej, polskie państwo nie mogło zrobić więcej. Przede wszystkim polskie państwo nie miało terytorium, było okupowane, więc dyplomaci i polski rząd na uchodźstwie robili, co mogli" - powiedział jeden z bohaterów filmu, Markus Blechner, konsul honorowy RP w Szwajcarii. W skład grupy wchodzili dyplomaci żydowskiego i polskiego pochodzenia, m.in. konsul Rzeczypospolitej Polskiej w Bernie wlatach 1939 - 45 Konstanty Rokicki, ambasador Aleksander Ładoś, jego zastępca Stefan Ryniewicz i dyplomata Juliusz Kuehl. Należeli do niej także poseł na Sejm II RP Abraham Silberschein oraz przedstawiciel organizacji żydowskich Chaim Eiss. Paszporty krajów latynoskich, głównie Paragwaju, Salwadoru, Hondurasu, Boliwii, Peru i Haiti, chroniły swoich posiadaczy w gettach przed wywózką do niemieckich obozów zagłady. Ich właścicieli kierowano do obozów dla internowanych, gdzie pewna część z nich doczekała końca wojny. (zmodyfikowano opis: Omówienie) 00:15 NOTACJE - ALOSZA AWDIEJEW. POLAK Z WYBORU Cykl dokumentalny, 11 min, Polska, 2013 Autor: Agnieszka Chmielińska Człowiek kultury i nauki. Jest wyjątkowym artystą estradowym i jednocześnie wybitnym naukowcem, profesorem Uniwersytetu Jagiellońskiego. Do tego para się aktorstwem filmowym, pisze popularne felietony, tłumaczy poezję. Rosjanin z polskim obywatelstwem, który przybył do Krakowa, po raz pierwszy w 1967 r. Mówi o sobie: jestem Polakiem z wyboru i dodaje przewrotnie, że to bardziej komfortowo niż być kimkolwiek z przymusu. Urodził się w Stawropolu (wtedy Woroszyłowsk), na północnym Kaukazie w 1940 r. Już w dzieciństwie zaczął występować publicznie, śpiewając wraz z matką na amatorskich koncertach. Ukończył średnią szkołę muzyczną w Moskwie, gdzie osiadł na stałe i prowadził amatorskie chóry. Później studiował anglistykę na Uniwersytecie Moskiewskim. W tym czasie występował w kabaretach studenckich, w teatrze i uprawiał pantomimę. Na drugim roku studiów uzyskał stypendium Radia Moskiewskiego i rozpoczął studia na filologii polskiej Uniwersytetu Jagiellońskiego. Tak zaczęła się przygoda z Polską, która z czasem przemieniła się w drogę życia trwającą do dziś. Alosza ożenił się z Polką i uzyskał prawo stałego pobytu. Uczelnię ukończył z wyróżnieniem i został asystentem na filologii rosyjskiej UJ. W 1976 r. trafił do legendarnej Piwnicy Pod Baranami. Początkowo śpiewał tam tylko romanse rosyjskie, stopniowo dodając do swoich występów elementy autorskiej satyry. Poszerzył też repertuar muzyczny o piosenki z Odessy i folklor Cyganów i Żydów rosyjskich, a także ballady Włodzimierza Wysockiego i Bułata Okudżawy. Stał się samodzielnym artystą estradowym i zaczął dawać własne recitale z towarzyszeniem małego zespołu muzyków. Nigdy nie opuszczała go miłość do jazzu. W latach 1977 - 1980 grał regularnie na fortepianie w znanych krakowskich zespołach jazzu tradycyjnego Bale Street Band i Playing Family. W tym okresie pojawił się dylemat, której profesji bardziej się poświęcić, może z czegoś trzeba będzie zrezygnować lub ograniczyć. Takie decyzje jednak nie zapadły. Alosza stał się prawdziwym mistrzem w godzeniu sprzecznych ze sobą obowiązków i działań. Pozostał wierny nauce, obronił doktorat na Uniwersytecie i szybko powrócił do intensywnej aktywności artystycznej. Jako bard zaczął pojawiać się w telewizji, dokonał pierwszych nagrań radiowych i wydał kasetę audio. W 1980 r. pracował w Trinity College w Dublinie jako visiting professor. Stworzył koncepcję gramatyki komunikacyjnej.