TVP Dokument Piątek, 09.06.2023 06:00 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - CZYSTOŚĆ PRZEDE WSZYSTKIM Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Tematem odcinka są problemy ekologii w lasach i walka o zachowanie w nich czystego środowiska. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.IV - ODC. 42 NA RATUNEK! Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Straż pożarna to służba, w której jeden człowiek ryzykuje swoje życie, aby uratować życie kogoś innego. Jakie zatem są prapoczątki tego szlachetnego zawodu? Jak gaszono pierwsze pożary? Czy używano w historycznych akcjach węży i hełmów, które dzisiaj jednoznacznie kojarzą nam się ze strażakami? Aby odpowiedzieć na te pytania, Radosław Kotarski rusza do Mysłowic i poznaje historię pożarnictwa. Sprawdza również co z historycznego dziedzictwa zostało we współczesnej straży pożarnej. 07:05 NOTACJE - MAGDALENA ZAWADZKA. ŻYCIE JEST SNEM Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2013 Autor: Anna Więckowska Magdalena Zawadzka. Aktorka teatralna, filmowa i telewizyjna. Urodzona w 1944 roku w Filipowicach. Młoda Magdalena Zawadzka była dziewczyną nieśmiałą i romantyczną, która uciekała przed szarą rzeczywistością w świat poezji i prozy. Stąd dość wcześnie znalazła się w Młodzieżowym Studiu Poetyckim, gdzie wypatrzył ją i zaangażował do swego filmu Jan Rybkowski. "Spotkanie w bajce" z 1962 roku był to ekranowy debiut aktorki. Niespełna 18 - letnia dziewczyna, będąca jeszcze przed egzaminami do szkoły aktorskiej zagrała u boku takich gwiazd polskiego kina jak Andrzej Łapicki czy Gustaw Holoubek. 07:20 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 82 BIECZ Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Ewa Grodzka Scenariusz: Agata Sałapa Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Biecz - królewskie miasto, zwane "Małym Krakowem" położone jest na Podgórzu Karpackim, wśród lesistych wzgórz, w malowniczej dolinie krętej rzeki Ropy. Niegdyś znajdowały się tu aż trzy zamki, w których wielokrotnie przebywali królowie, m.in. Kazimierz Wielki, królowa Jadwiga oraz Władysław Jagiełło. Na początku XIV wieku Władysław Łokietek właśnie stąd rządził krajem i zbierał siły wojskowe do zjednoczenia państwa. Miasto posiadało prawo miecza, czyli prawo do skazywania i wykonywania wyroków. W areszcie pod wieżą ratusza urzędował jeden z najważniejszych rzemieślników w mieście - kat. Biecz prawa miejskie otrzymał w 1257 roku, ale już w X wieku funkcjonowała tu drewniana osada. Korzystne położenie i liczne przywileje doprowadziły do rozwoju miasta, które szybko zaczęło pełnić funkcję ośrodka administracyjnego i sądowniczego. Drewniane budowle zastąpiono murowanymi, całość obwarowano i udostępniono przestrzeń kupcom podążającym szlakami handlowymi, m.in. na Węgry. Układ urbanistyczny miasta pochodzi ze średniowiecza i nie zmienił się do dziś. Biecz został zbudowany na planie elipsy, ze względu na ukształtowanie wzgórza, na którym się znajdował. Rynek umiejscowiono dokładnie w połowie miasta. Odchodzące z jego narożników cztery główne arterie komunikacyjne połączono okrężnymi uliczkami wzdłuż murów miejskich. Będąc w Bieczu, warto też odwiedzić oddalony od miasta zaledwie o 5 kilometrów kościół w Binarowej. Jest to jeden z najstarszych zabytków drewnianego budownictwa sakralnego w Polsce. Świątynia w 2003 roku została wpisana na listę UNESCO. 07:50 WETERYNARZE Z SERCEM - /102/ Reality show, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W Gdyni odwiedziliśmy niezwykłe schronisko - Ciapkowo. W tym schronisku nie ma zwierząt za starych na dom. Zobaczcie fragmenty filmu "Zdążyć do domu". To opowieść Murzyna, starego psa, który przed laty mieszkał w Ciapkowie. Murzyn swoje ostatnie dni spędził jako prawdziwy, kochany pies, a nie bezdomny numer w schronisku. Czy wiecie, że istnieją ssaki żyjące w Afryce, w podziemnych koloniach, niczym mrówki czy pszczoły? W Polsce możecie poznać je między innymi w gdańskim ogrodzie zoologicznym. Są bardzo płochliwe, a zredukowany zmysł wzroku rekompensuje im wyostrzony dotyk, węch i doskonały słuch. W kąciku adopcyjnym psi seniorzy - Goran i Róża. Czy poruszą Wasze serca, znajdą dom i nowych, kochających opiekunów? 08:25 CUD ARCHITEKTURY - KATEDRA W STRASBURGU (EXTREME CONSTRUCTIONS: THE SECRETS OF STRASBOURG CATHEDRAL / STRASBOURG - LA CATHDRALE DE TOUS LES RECORDS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Lionel Langdale Film dokumentalny o katedrze w Strasburgu. Jest drugą najczęściej odwiedzaną świątynią we Francji i perłą architektury sakralnej o wyjątkowej sylwetce. Najwyższy budynek wzniesiony w średniowieczu. Budowana przez w latach 1176 - 1439, katedra w Strasburgu różni się radykalnie od innych katedr. Została zbudowana przy użyciu nowych technologii i zgodnie z zasadami nigdy wcześniej nietestowanymi. Badaczy fascynuje iglica, która długo była najwyższą w Europie. Katedra ma wymiary boiska do piłki nożnej: 118 metrów długości na 51 szerokości. Iglica ma 142 metry wysokości, czyli tyle, ile czterdziestopiętrowy budynek. Budowę świątyni rozpoczęto w XII wieku, w okresie architektonicznej rewolucji. Nowe technologie umożliwiły stopniowe przejście od stylu romańskiego do gotyku. Odkryto, że pod fundamentami znajdują się resztki innej katedry. Po raz pierwszy badacze mogli prześledzić w 3D niesamowitą historię tego projektu. Ujawniają, jak budowniczowie byli w stanie przeciwstawić się prawom fizyki, aby budować coraz wyżej, i wyjaśnić znaczenie żelaza w tej kamiennej katedrze. Możemy podziwiać katedrę w jej oryginalnym stanie. To zabytek, który czyta się jak książkę o historii ewolucji architektury gotyckiej. Katedra w Strasburgu: wyjątkowy projekt, który trwał 400 lat i zmobilizował najlepszych architektów średniowiecza. 09:25 WIELKIE WYZWANIE AUSTRALIJSKIEJ PSZCZOŁY MIODNEJ - CZĘŚĆ 1. (THE GREAT BEE CHALLENGE) Film dokumentalny, 59 min, Australia, 2019 Reżyseria: Paul West W tym dwu częściowym filmie dokumentalnym poznamy lepiej życie pszczół, ich naturę oraz zagrożenia jakie doprowadzają do zmniejszenia się populacji tych zwierząt. Australijczycy współdzielą kraj z miliardami pięknych, pracowitych i delikatnych stworzeń. I bardzo chcą im pomóc. Okazuje się, że Australijczycy naprawdę interesują się pszczołami. Cztery rodziny będą rywalizować ze sobą, aby zbudować dobrze prosperujące ule, które wyprodukują pyszny miód. Miód od zwycięskiego zespołu zostanie użyty w popisowym daniu przez uznanego szefa kuchni Petera Gilmore'a z renomowanej restauracji Bennelong w Sydney Opera House. Zespoły początkujących pszczelarzy zagłębiają się w najnowszą naukę o komunikacji, mózgach i zachowaniu pszczół, ucząc się i napotykając na różnego rodzaju wyzwania. Film dostał wiele nagród na festiwalach filmowych. Część 1. Narodziny pszczoły to prawdziwy cud. Istnieją na Ziemi od około 130 - tu milionów lat. Ocenia się, że dzięki zapylaniu przyczyniają się do produkcji jednej trzeciej naszej żywności, dlatego są tak cenne. W Australii żyje ponad 1600 gatunków pszczół. Europejską pszczołę miodną sprowadzono w 1822 - gim roku, produkuje duże ilości miodu, chociaż ma pewne wady. Pszczoły wytworzyły niezwykle złożony sposób porozumiewania się. Są delikatne, mogą być zestresowane i podatne na choroby. Ogólnie pszczoły australijskie mają się lepiej od europejskich czy północnoamerykańskich. Mózg pszczeli jest około pół miliona razy mniejszy od ludzkiego. Pszczoły mają jednak niezwykłe zdolności poznawcze, zwłaszcza na podstawie tego, co widzą. Rozróżniają różne gatunki kwiatów, otoczenie, a nawet ludzkie twarze. Badacze dowiedli, że pszczoły potrafią znacznie więcej. 10:35 DOOKOŁA ŚWIATA - AROUND THE GLOBE (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 27 AU COURS DES FLEUVES) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. 11:05 DOOKOŁA ŚWIATA - AROUND THE GLOBE (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 28 MADE IN) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. 11:35 DOWÓDCA Film dokumentalny, 12 min, Polska, 1971 Reżyseria: Wojciech Jankowski Zdjęcia: Wojciech Jankowski Historia i teraźniejszość dowódcy okrętu podwodnego Marynarki Wojennej. Marynarz wspomina dzieciństwo w Warszawie, okres II wojny światowej, którą widział oczami dziewięcioletniego dziecka. Już wtedy podjął decyzję, aby zostać marynarzem. Opowiada o początkach na morzu, pracy marynarza i dowódcy okrętu. Mówi o predyspozycjach dowódcy, czyli umiejętności zachowania zimnej krwi i podejmowania czasem trudnych decyzji. Podkreśla, że marynarz okrętu podwodnego myli się tylko raz, praca ta jest bardzo niebezpieczna. Czuje się bardzo spełniony w życiu zawodowym, jest z siebie dumny. W filmie pokazano ćwiczenia Marynarki Wojennej i wystrzały torpedowe. 11:55 UKRAIŃCY - ODC. 5. DZIECI OŁEHA - ARTEM I ANIA Serial dokumentalny, 42 min, Polska, 2022 Reżyseria: Julia Łuczkowska Scenariusz: Julia Łuczkowska Serial dokumentalny "Ukraińcy" przedstawia niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Serial "Ukraińcy" to okazja do przejrzenia się w oczach sąsiadów, z którymi łączy nas kulturowa bliskość, a dzieli często trudna historia. Towarzyszymy im w wizytach u ich rodzin na Ukrainie. Wspólnie z nimi gościmy ich bliskich i przyjaciół w Polsce. Opowiedzą nam historię serc rozdartych między dwoma krajami graniczącymi ze sobą od zarania dziejów. Ania i Artem pochodzą z Donbasu, są rodzeństwem i starszymi dziećmi Ołeha, pastora, uchodźcy politycznego. Ania ma 18 lat i była małą dziewczynką, kiedy z rodzicami uciekła do Polski przed prześladowaniami. Artem ma 33 lata, jest ojcem i mężem. Dołączył do rodziny trzy lata temu. Zamieszkał z żoną i małymi dziećmi w trzypokojowym mieszkaniu w bloku, z rodzicami i rodzeństwem. Artem ciężko pracuje na budowie, po pracy zajmuje się domem. Marzy o własnym kącie oraz o świetlicy muzycznej dla trudnej młodzieży. Ania jest maturzystką i odnosi sukcesy w sporcie, a w wolnych chwilach zajmuje się dziećmi. Chciałaby zostać trenerką i nauczycielką. Ania i Artem są empatyczni i wrażliwi, chcą wspierać potrzebujących, dzielić się tym, co mają, tak jak ich rodzice. 12:45 MAKSIMUM PRZYJEMNOŚCI Film dokumentalny, 47 min, Polska, 2012 Reżyseria: Katarzyna Trzaska Scenariusz: Katarzyna Trzaska Zdjęcia: Andrzej Wojciechowski, Michał Żuberek Muzyka: Marzena Majcher Bohaterki dokumentu pochodzą z Torunia, od dawna są na emeryturze, ale nie poddają się upływowi czasu. Przyjaciółki: Irena, Małgorzata, Krystyna, Bogumiła, Elżbieta, znajdują własny sposób na to, by oddalić starość, zapomnieć o nieuchronnym przemijaniu. Jesień życia upływa im na różnych zajęciach w klubach, na kuracjach, masażach. Nie stronią też od tańców na specjalnych wieczorkach dla seniorów. Myślą o dobrej zabawie, o zdrowiu, kondycji i wyglądzie zewnętrznym, a chcąc się ubierać elegancko i modnie, szukają lepszych kreacji w ciuchlandach. Osobne miejsce w ich życiu zajmują prezentacje handlowe, bez których nie umiałyby już normalnie funkcjonować. Tajemniczy rezonator biofotonowy za 6 tysięcy złotych, masażer do stóp z podczerwienią, odmładzające kapsułki, fotel masujący za 13 000 złotych, odkurzacz "inteligentny" za 8 tysięcy złotych, garnki "ambitne" oraz patelnia za 5 tysięcy to zakupy ich marzeń, sen o luksusie. Prym w tej dziedzinie wiedzie Irena, która ma już chyba wszystko, łącznie z kosztownym kompletem garnków do gotowania na parze. Na przyrządzanie i degustację takich potraw zaprasza przyjaciółki, które z podziwem, i być może z zazdrością, patrzą na jej nowy nabytek. Małgosia, Krysia, Ela, Bogusia i Irena wierzą, że oferowane im na różnych prezentacjach "cudowne" towary potrafią wydłużyć życie, uleczyć choroby, okażą się remedium na opuszczenie, samotność i dokuczliwą starość. Utwierdzają je w tym zapewnienia młodego, przebojowego prezentera o osiągnięciu: maksimum przyjemności, maksimum satysfakcji, maksimum zadowolenia. Autorka filmu nie próbuje analizować zjawiska sprzedaży bezpośredniej od strony agresywnych firm sprzedających, skłania się raczej ku subtelnej i zabawnej próbie odpowiedzi na pytanie: dlaczego wśród emerytów te przedmioty cieszą się tak ogromnym powodzeniem? Dlaczego decydują się wydać ostatnie oszczędności na luksus, który tak naprawdę ociera się o kicz. 13:40 WIELKIE WYZWANIE AUSTRALIJSKIEJ PSZCZOŁY MIODNEJ - CZEŚĆ 2. (THE GREAT BEE CHALLENGE) Cykl dokumentalny, 55 min, Australia, 2019 Reżyseria: Paul West W tym dwu częściowym filmie dokumentalnym poznamy lepiej życie pszczół, ich naturę oraz zagrożenia jakie doprowadzają do zmniejszenia się populacji tych zwierząt. Australijczycy współdzielą kraj z miliardami pięknych, pracowitych i delikatnych stworzeń. I bardzo chcą im pomóc. Okazuje się, że Australijczycy naprawdę interesują się pszczołami. Cztery rodziny będą rywalizować ze sobą, aby zbudować dobrze prosperujące ule, które wyprodukują pyszny miód. Miód od zwycięskiego zespołu zostanie użyty w popisowym daniu przez uznanego szefa kuchni Petera Gilmore'a z renomowanej restauracji Bennelong w Sydney Opera House. Zespoły początkujących pszczelarzy zagłębiają się w najnowszą naukę o komunikacji, mózgach i zachowaniu pszczół, ucząc się i napotykając na różnego rodzaju wyzwania. Film dostał wiele nagród na festiwalach filmowych. Część 2. Pszczoły. Ich zdrowie jest tak cenne, bo dzięki zapylaniu przyczyniają się do produkcji jednej trzeciej żywności. Nasi uczestnicy bardzo się starają i oczywiście pragną zwyciężyć. To już końcowy etap zawodów - będziemy śledzić postępy wszystkich ekip. Każdy zespół zaczął od jednego ula, ale dobierał drugi i trzeci, by mógł zebrać jak najwięcej miodu. O dziwo, na czele są pszczelarze miejscy. Tym na prowincji idzie znacznie wolniej. W mieście i na wsi pszczoły szukają cennego nektaru na dużych powierzchniach. Przeciętna robotnica w ciągu swojego życia pokonuje odległość około pięciuset kilometrów, by wyprodukować jedną dziesiątą łyżeczki miodu. Pszczoły są starożytne, adaptują się, są inteligentne i stanowią ważną część naszego świata. Może ten konkurs przyczyni się do wzrostu uznania dla tych niezwykłych stworzeń i dowiedzie, że Australia zarówno na wsi i w mieście zapewni im przyjazne środowisko. Zresztą, musimy wszyscy pokochać pszczoły. 14:45 LUNGAU. WYSOKO WŚRÓD CHŁODU (HIGH LIFE AT LOW TEMPERATURES - LUNGAU / LUNGAU - DIE EINSAME WILDNIS) Film dokumentalny, 51 min, Austria, 2016 Reżyseria: Waltraud Paschinger Film dokumentalny, przedstawiający dobrze znany narciarzom region Austrii okalający Salzburg. Dolina Lungau leży na terenie Ziemi Salzburskiej, po południowej stronie Alp. Od północy otaczają ją Niskie Taury, a od południa pasmo Nockberge. To jeden z najpiękniejszych ekosystemów Alp i najzimniejszy region Austrii, nazywany potocznie austriacką Małą Syberią. Lato jest tutaj kótkie. Mnóstwo potoków, torfowisk, wrzosowisk i alpejskich jezior, w których żyją liczne zwierzęta, takie jak: kozice, salamandry i liczne ptaki. 15:45 DOKTOR WIRUS I PAN HYDE, WSPOMNIENIA WIRUSOLOGA (DOCTOR VIRUS AND MISTER HYDE) Film dokumentalny, 51 min, Belgia/Francja, 2016 Reżyseria: Jean Crepu Film dokumentalny opowiadający o najmniejszych organizmach, niewidzialnych gołym okiem, a potrafiących dokonać spustoszenia w organizmach żywych. To wirusy, wiązane z najstraszliwszymi chorobami i epidemiami zagrażającymi całej ludzkości, cieszą się złą sławą. Czy jednak mają tylko negatywne cechy? Odpowiedź brzmi: nie. Te mikroorganizmy, które pozostawały nieznane przez bardzo długi czas, stopniowo ujawniły swoje zaskakujące zdolności wspomagania niektórych funkcji naszych organizmów. Około połowa naszego dziedzictwa genetycznego składa się z sekwencji pochodzenia wirusowego. Co bardziej zaskakujące, wirus, który wszyscy posiadamy w dziedzictwie genetycznym, odgrywa kluczową rolę w tworzeniu się łożyska. Ponadto niektóre wirusy mogą być nieocenionymi narzędziami do leczenia chorób genetycznych lub nowotworów. Świat wirusów w końcu odkrywa swoje tajemnice. 16:50 DOOKOŁA ŚWIATA - AROUND THE GLOBE (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 29 IL TAIT UNE FORT) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. 17:20 DOOKOŁA ŚWIATA - AROUND THE GLOBE (AROUND THE GLOBE / REGARDE LE MONDE EP. 30 HISTOIRE D’IDENTIT) Serial dokumentalny, 26 min, Francja, 2018 Reżyseria: Yann Streff Seria dokumentalna, geograficzno - podróżnicza. 2 sezony po 15 półgodzinnych odcinków. Jules Verne mawiał - "Życie jest krótkie, a świat jest szeroki." Przemierzając planetę z lekceważeniem odległości, ale z pragnieniem autentycznych spotkań, ten cykl oferuje niezwykłą wizualnie podróż dookoła świata: odkrycia, sport, przyroda, tradycja, gastronomia, niezwykłe środki transportu Każdy odcinek zawiera jeden motyw z pięcioma niesamowitymi miejscami docelowymi. 17:55 STEPOWANIE PO AMERYKAŃSKU (AMERICAN TAP) Film dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Mark Wilkinson Zdjęcia: Mark Wilkinson Muzyka: Simon Taufique Wykonawcy: Debbie Allen, Jon Batiste, Alexandria Bradley, Frances Bradley, Christopher Broughton, Brenda Bufalino, Ayodele Casel Dokument Marka Wilkinsona zawiera obszerną historię Tap Dance wraz ze wspaniałymi klipami, przedstawiającymi wielu jego czołowych wykonawców praktykujących w przeszłości i obecnie. Wśród nich Nicholas Brothers, Ginger Rogers, Vera Ellen, Ann Miller i Eleanor Powell. Kontekst historyczny zapewnia galeria ekspertów, od pisarzy takich jak Brian Siebert i Cornell West, po wybitnych tancerzy i choreografów, ukazując w ten sposób korzenie stepowania w Irish Step Dance i African Drum Circle oraz takie tematy, jak siła wielokulturowości, niewolnictwo na plantacjach i wynikający z niego rasizm. 19:05 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - MAINE - PRAWDZIWE OBLICZE AMERYKAŃSKIEJ PRZYGODY (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - stan Maine w USA. 20:10 TAJEMNICE SZPIEGÓW WOJNY - ŻOŁNIERZ, KTÓREGO NIE BYŁO ODC. 2/4 (SPIES OF WAR - THE A - BOMB SPIES EP. 2 THE SOLDIER WHO NEVER WAS) Serial dokumentalny, 49 min, Czechy, 2019 Reżyseria: Jobst Knigge Serial dokumentalny z tajnymi agentami w roli głównej. Byli największymi szpiegami XX wieku. To opowieści o szpiegostwie związanym z największymi wydarzeniami historycznymi. Nie znacie ich nazwisk ani ich twarzy, ale to oni zmienili bieg historii. Garbo, Tricycle, Treasure, Brutus i Bronx - brytyjscy szpiedzy z czasów II wojny światowej. Ich misja - oszukać Adolfa Hitlera, by zabezpieczyć lądowanie w Normandii. Podwójni agenci, atrapy, fałszywe informacje przesyłane dyplomatom. To był doskonały plan. Życie w cieniu zmieniło tych pięcioro agentów w mistrzów podstępu. Oto utajniona historia trzech nieznanych mężczyzn i dwóch kobiet, którzy zmienili bieg historii. 21:10 ATAK - STRZELANINY W KOPENHADZE (THE ATTACK - THE COPENHAGEN SHOOTINGS) Film dokumentalny, 55 min, Dania, 2020 Reżyseria: Nils Giversen Kilka lat temu Dania została dotknięta terroryzmem. Atak nastąpił 15.02.2015 r. To Abdel Hamid el - Hussein według policji okazał się winny zabójstw w Kopenhadze. Był zainspirowany atakiem na Charlie Hebdo. Abdel urodził się w Danii. Niedawno wyszedł z więzienia. Zaatakował dom kultury Krudttnden i Wielką Synagogę w Kopenhadze, zabił dwie osoby. Duńczycy byli wstrząśnięci, a kraj się zmienił. Pięć lat po ataku, za zgodą najbliższych, policja ujawniła informacje o tym, co mogło doprowadzić do tamtej tragedii. Co sprawiło, że człowiek popełnił nieludzki czyn? Czy można było zapobiec tragedii? To była seria błędów. W filmie poznamy ludzi, którzy po raz pierwszy mówią o sprawcy, bo znali Omara el - Husseina. Wykorzystując wypowiedzi nowych świadków, poufne dokumenty, zdjęcia policyjne i nagrania z monitoringu, ten film opisuje wstrząsający przebieg wydarzeń, które wtedy miały miejsce. 22:20 PRAWDZIWE PSY - ODC. 11/12 Cykl dokumentalny, 22 min, Polska, 2001 Reżyseria: Krzysztof Lang, Patryk Vega, Marcin Koszałka Zdjęcia: Walter Sarkowicz, Marcin Koszałka Aspirant Krzysztof Balawender i starszy posterunkowy Grzegorz Wójciak z Oddziału Prewencji Komendy Stołecznej Policji otrzymali zadanie zapewnienia bezpieczeństwa na koncercie znanej grupy Depeche Mode. Przed wejściem na tereny Wyścigów Konnych w Warszawie, gdzie odbędzie się koncert, na długo przed rozpoczęciem imprezy z godziny na godzinę gęstnieje tłum fanów zespołu. Wyczuwa się coraz większe zagrożenie. Ten rodzaj tłumu bywa nieprzewidywalny. Policjanci analizują potencjalny scenariusz wydarzeń. Zbliża się godzina koncertu. Zniecierpliwiona publiczność wreszcie może wejść na teren wyścigów. Organizatorzy nie stanęli na wysokości zadania. Zabezpieczenia są za słabe, a sposób wpuszczania na koncert świadczy o ich braku wyobraźni i może stać się przyczyną wypadku. Na szczęście nie dochodzi do poważnych incydentów. Policja otrzymała zgłoszenie, że w okolicach warszawskiego Dworca Centralnego stoi pod murkiem podejrzanie wyglądająca walizka. Może zawierać ładunek wybuchowy. Ze względu na miejsce, w którym zawsze przebywają setki ludzi, należy podjąć najwyższe środki ostrożności. Wkrótce dotrą tam specjaliści od ładunków wybuchowych. Ten rodzaj akcji wymaga ścisłego współdziałania wielu służb policyjnych. Dodatkowo utrudnia ją to, że ma ona miejsce w centrum stolicy. Do akcji wkraczają najpierw oddziały prewencji, które zabezpieczają teren wokół, zamykając ruch kołowy i pieszy. Następnie pojawiają się policjanci z oddziału antyterrorystycznego. Do nich należy najniebezpieczniejsze zadanie - zneutralizowanie bomby. Policjant w specjalnym, przeciwwybuchowym kombinezonie zbliża się do walizki i ustawia działko wodne. Po chwili odpala z działka pocisk neutralizujący. Walizka rozpada się. Jest pusta... Oględziny potwierdzają, że był to fałszywy alarm. Koncert zespołu Depeche Mode trwa, coraz bardziej rozgrzewając publiczność. I choć na razie panuje spokój, problemy mogą zacząć się po zakończeniu występu. Trzeba będzie podekscytowany tłum bezpiecznie rozprowadzić do domów. Pomogą oddziały konne; Monika i jej koń są gotowi do akcji. Stanowisko Kierowania w Komendzie Stołecznej to miejsce, w którym przez całą dobę przyjmuje się zgłoszenia telefoniczne o wszystkich zagrożeniach i przestępstwach na terenie Warszawy. Tu odbierany jest słynny telefon 997. Stąd też kieruje się wszystkimi patrolami poruszającymi się po mieście. SSK to centrala, w której nie tylko zbiera się wszystkie gorące informacje, lecz też natychmiast podejmuje decyzje o interwencji. Praca policjanta, który koordynuje działania około sześćdziesięciu patroli, wymaga koncentracji. Zależy od niego m.in. sprawność policji operującej w mieście. Każde zgłoszenie jest przekazywane do patrolu, który sprawdza jego wiarygodność. Na Dworcu Śródmieście leży pijany człowiek z rozciętą głową. Policjanci czekają, aż przyjedzie pogotowie i zabierze poszkodowanego. Tymczasem do policji dworcowej zgłaszają się dwaj mężczyźni. Jednego z nich pobili chuligani. Funkcjonariusz z dworca wzywa patrol śródmiejski, który zobowiązany jest włączyć się do interwencji. Policjanci lustrują pobliskie ulice w poszukiwaniu sprawców pobicia. Bez rezultatu - zbiegli w nieznanym kierunku. 22:55 OSTATNI POGANIE EUROPY (BALTIC TRIBES. LAST PAGANS OF EUROPY) Serial dokumentalny, 104 min, Wielka Brytania/Litwa/Polska, 2020 Reżyseria: Brothers Lauris, Raitis Abele Scenariusz: Toms Ķęncis Serial dokumentalny, który prezentuje życie plemion bałtyckich we wczesnym średniowieczu. To imponująca wizualizacja. "Głównym przewodnikiem" w filmie jest kupiec z Jutlandii - Lars - który podróżuje po południowo - wschodnim wybrzeżu Bałtyku. Od Elbląga po Rygę, różne miejsca plemion bałtyckich, ich nawyki, tradycje, rytuały, prawa i inne aspekty życia. Dziś można je dokładnie zbadać i zrekonstruować. Do tego dochodzą wypowiedzi historyków, archeologów z Polski, Łotwy i Litwy. Widzowie będą mogli lepiej poznać przeszłość życia i historyczny kontekst wczesnego średniowiecza w południowo - wschodnim regionie Morza Bałtyckiego, co pozwoli utożsamić się z dziedzictwem, jakie te plemiona zostawiły dzisiaj nam. 00:50 ODLOT Film dokumentalny, 24 min, Polska, 1983 Scenariusz: Jerzy Boj Zdjęcia: Jerzy Augustyński Problem wyludniania się wsi na przykładzie małej miejscowości w Borach Tucholskich, z której wyjechała prawie cała młodzież. Starsza mieszkanka wsi wspomina dawne czasy. Obecnie trwają we wsi przygotowania do wesela. Wspomnienia dawnych zwyczajów przeplatają się z obrazem współczesnej wsi i przebiegiem uroczystości ślubnej oraz przyjęcia weselnego. Młodzi ludzie, uczestnicy uroczystości, mówią o trudach życia na wsi i powodach, dla których większość młodych wyjechała do pracy w mieście. Niewielu z nich tu zostanie. Wieś jest coraz bardziej wyludniona, młodzi nie widzą tu dla siebie przyszłości. 01:20 AGNIESZKA Etiuda, 6 min, Polska, 1981 Reżyseria: Dorota Kędzierzawska Scenariusz: Dorota Kędzierzawska Zdjęcia: Dariusz Kądziela "Agnieszka" to etiuda filmowa w reżyserii Doroty Kędzierzawskiej z 1981 r. Historia dziewczynki z wielodzietnej i biednej rodziny, która całymi dniami przesiaduje na podwórku. Jej marzeniem jest zobaczyć morze. 01:30 IZBA DZIECKA Film dokumentalny, 9 min, Polska, 1981 Reżyseria: Grażyna Popowicz Film dokumentalny opowiada o milicyjnej izbie dziecka, do której trafia młodzież po ucieczkach z domu i z problemami z prawem. Rozmowy wychowawców z wychowankami oraz ich rodzicami przeplatane są ujęciami z izbowej świetlicy. Etiuda Szkoły Filmowej. 01:35 BĘDZIE POMNIK Film dokumentalny, 8 min, Polska, 1975 Reżyseria: Leszek Baron W filmie zestawiono ujęcia przedstawiające kobiety sprzątające salę po zakończonym posiedzeniu komitetu zajmującego się projektem budowy pomnika kobiety łódzkiej z nagraniem dyskusji jego członków. Podczas gdy na ekranie widzimy prawdziwe, spracowane łodzianki, członkowie komitetu forsują swą oderwaną od rzeczywistości wizję idealnej, łódzkiej kobiety. Etiuda Szkoły Filmowej. 01:55 FILM JEST BAJKĄ Film dokumentalny, 36 min, Polska, 2005 Reżyseria: Stanisław Janicki Scenariusz: Stanisław Janicki Zdjęcia: Krzysztof Tusiewicz Bohaterem filmu jest Ludwik Starski, scenarzysta przed - i powojennych filmów, takich jak: "Pieśniarz Warszawy", "Jadzia", "Piętro wyżej", "Zapomniana melodia", "Zakazane piosenki", "Skarb", "Przygoda na Mariensztacie", "Halo, Szpicbródka" oraz autor tekstów do piosenek, które stały się wielkimi przebojami, np.: "Umówiłem się z nią na dziewiątą", "Seksapil to nasza broń kobieca", "Warszawa, ja i ty". Ludwik Starski urodził się w Łodzi w 1903 roku, zmarł w Warszawie w 1984 roku. Był jedną z najbarwniejszych postaci polskiego kina. W filmie opowiadają o nim: syn Allan Starski, Krzysztof Teodor Toeplitz, Edward Zajicek. Ich wspomnienia wzbogacone są licznymi fragmentami scen i piosenek z filmów Ludwika Starskiego, zrealizowanych w latach 1934 - 1977. 02:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - KEGRESSE ODC. 262 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2021 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki 135 sztuk podwozi terenowych o niezwykłych właściwościach zakupiła we Francji armia II Rzeczypospolitej na początku lat 30. ubiegłego wieku. Mowa o pojazdach nietuzinkowych, bowiem świat zaszokowały możliwości radzenia sobie przez nie w bardzo trudnym terenie. Odniosły sukcesy w rajdach Paryż - Pekin, pokonując bezdroża Himalajów, wygrywały na piaskach Sahary. Patent Kegresse polegał na kombinacji przodu klasycznego samochodu osobowego z tylnym napędem gąsienicowym. Dodatkowo w przednim zderzaku umieszczono walec ułatwiający pokonywanie rowów. W naszej armii podwozia wykorzystano do budowy samochodów pancernych i holowników armat. Po kampanii wrześniowej Niemcy sporą cześć tych maszyn wywieźli do Norwegii i stamtąd jeden mocno zniszczony egzemplarz zdobył komandor Sebastian Draga. Obecnie pracuje przy jego rekonstrukcji. Busko to jedno z najstarszych miast w Polsce. Dziś tętni życiem i jest miejscowością znaną. A jak było w przeszłości? Sandomierz. Tu autorzy zaznajamiają widzów z nauczycielem historii, który wie, jak zaintrygować swoim przedmiotem młodych i najmłodszych. Jego inicjatywa to naprawdę niezwykły pomysł edukacyjny, nakierowany na młodych ludzi niewidzących świata poza cyfrową rzeczywistością gier komputerowych. Stowarzyszenie Modelarzy Redukcyjnych, budujące wojenne dioramy, wpadło na koncept namówienia ich do odtwarzania bitew Września 1939 roku - najpierw przez klejenie modeli sprzętu, poprzez studiowanie prac historyków wojskowości, po rozgrywanie w miniaturze konkretnych bitew, np. bitwy pod Mokrą. Tu zaczynają się młodzi ludzie czuć dowódcami i żołnierzami tamtego czasu. 03:10 SZWEDZKIE TANGO Film dokumentalny, 57 min, Polska, 1999 Reżyseria: Jerzy Śladkowski Scenariusz: Jerzy Śladkowski Zdjęcia: Gunnar Kallstrom, Michel Reisler Hans i Kerstin Stralstromowie, bohaterowie dokumentu, żyją w Kirunie, niewielkim szwedzkim miasteczku za kołem polarnym. Mają dorosłą już córkę Karin, syna Olego i pięcioro wnucząt. Wiodą spokojny żywot, w dostatku i harmonii, którą czasem zakłóca Hans - z natury porywczy i szorstki - besztając żonę, kiedy ta na przykład prowadzi samochód w sposób budzący jego zgrozę i gniew. Hans grywa jeszcze w tenisa, choć zaawansowany wiek sprawia, że żona potem musi długo masować mu obolałe mięśnie. Kerstin zaś raz na jakiś czas spotyka się z przyjaciółkami, by poplotkować o mężczyznach. Niekiedy małżonkowie ruszają na wyprawę na nartach albo na tańce. Próbują tańczyć tango, na które moda, ogarniająca całą Europę, dotarła też za krąg polarny. Kerstin jednak nie jest zadowolona z ich wspólnego tańczenia. Uważa, że tango zupełnie im nie wychodzi. W styczniu 1998 roku namawia męża, by pojechali do Sztokholmu, gdzie powstały już szkoły tańca, w których pod okiem mistrzów można poznać tajniki kroków, obrotów i przejść. Hans początkowo nie chce o tym słyszeć, w końcu ulega żonie: w lutym wsiadają do samochodu i mkną do stolicy. Odwiedzają tam Szkołę Tańca Petera Kleinviksa i Szkołę Mistrzów Tanga Toma i Kristiny. Po wielu próbach pani Stralstrom dochodzi do wniosku, że tango jest dla niej za trudne i marzy o powrocie do domu. Jej mąż natomiast, tak na początku przeciwny przedsięwzięciu, upiera się, że musi się tanga nauczyć i wpada na pomysł, by po tę naukę udać się do źródeł. Kerstin, przerażona perspektywą wyprawy do Argentyny, próbuje męża odwieść od zamysłu. Na próżno. W marcu wsiadają do samolotu i wkrótce lądują w Buenos Aires. Tam dostają się w ręce dwóch domorosłych przewodników i rozpoczynają wędrówkę po szkołach i milongach - miejscach, w których tańczy się tango. I nawet jeśli nadal najlepiej wychodzi im tańczenie go na sposób kiruński, dowiadują się, czym jest ten taniec, a wspólne przeżycia zbliżają ich jeszcze bardziej. Najlepiej widać to w ostatniej scenie filmu, kiedy w kwietniowy dzień pokonują zaśnieżone ulice miasteczka, stojąc razem na płozach sanek. Popychają je w doskonałej harmonii i wyglądają, jakby płynęli w tangu - w jego wyjątkowej, szwedzkiej odmianie. "Szwedzkie tango" to film dokumentalny o codzienności i przygodach sympatycznej pary Szwedów i o tym, czym może być starość. Dokument, przypominający momentami film fabularny, jest efektem współpracy czterech telewizji: Telewizji Polskiej, szwedzkiej telewizji publicznej SVT, satelitarnego programu kulturalnego Arte i programu II niemieckiej telewizji publicznej ZDF. 04:15 MUZYKA W RAJU Film dokumentalny, 44 min, Polska, 2006 Reżyseria: Monika Górska Scenariusz: Monika Górska Zdjęcia: Rafał Jerzak, Tomasz Chruściel Wykonawcy: Arte Dei Suonatori Paradyż, malownicze pocysterskie opactwo, w którym odbywa się coroczny festiwal muzyki dawnej "Muzyka Raju", to miejsce, w którym czasu nie przelicza się na pieniądze. Najważniejsze są relacje między ludźmi. Relacja z festiwalu stanowi pretekst do opowieści o tym, co dzisiaj - paradoksalnie - wcale tak dawne nie jest. Członkowie orkiestry muzyki dawnej Arte dei Suonatori, która jest gospodarzem tego święta, od swych barokowych "przodków" i współczesnych mentorów przejęli to, dzięki czemu bliżej im do nieprzewidywalnego zespołu jazzowego niż do poważnej orkiestry symfonicznej. Orkiestra stara się nie ograniczać do wykonywania na dawnych instrumentach i według barokowych prawideł dzieł skomponowanych trzysta lat temu. Partytura to tylko punkt wyjścia do artystycznych eksperymentów, czyli bardziej do tworzenia niż odtwarzania muzyki. Muzyka jest tu wspólnym językiem najwybitniejszych pasjonatów z całej Europy, którzy współtworzą jedną z najlepszych orkiestr w Europie. Jednak to nie tłumy fanów ani międzynarodowe sukcesy wydanych przez nich płyt są kanwą opowieści filmowej. Są nią portrety ludzi, którzy muzyką przeobrażają swoje życie w przeżycie, a swoją lubuską "małą ojczyznę" w prawdziwy raj.