TVP Dokument Niedziela, 11.06.2023 06:00 DZIKA POLSKA - LASY PEŁNE ŻYCIA - ODKRYWANIE NIEDŹWIEDZIA Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2011 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Dorota Adamkiewicz, Joanna Łęska Młoda kobieta z doktoratem biologii w kieszeni porzuca ciepłą Hiszpanię, by na chłodnych i grząskich szlakach Bieszczadów tropić zwierzę - widmo: niedźwiedzia. Widziała go tutaj na żywo może dwa, trzy razy. Ale i tak ma tutejsze miśki na oku. Zwabia je na nęciska tuszami padłych zwierząt i filmuje ukrytą kamerą na podczerwień. Odnajduje miejsca, gdzie zwierz się czochra, zostawiając bezcenne dla badacza włosy. One mówią wszystko o niedźwiedziu - nie tylko o tym, co je, ale też np. o jego stresach. Nuria Selva Fernandez ukazuje nam współczesne sposoby poznawania dzikich, rzadkich i w związku z tym zwykle ginących zwierząt. To rodzaj współczesnej, badawczej traperki. Wymagającej jednak nie mniejszej determinacji, niż poczynania tradycyjnych tropicieli. Z badań Nurii i jej zespołu wyłania się coraz bardziej wyrazisty obraz największego i zarazem najbardziej owianego mitami drapieżcy naszych puszcz. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.V - ODC. 44 CZARNE ZŁOTO Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2017 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Tradycyjnie polskie ziemie wschodnie zajmowały niegdyś trzecie miejsce na świecie jeśli chodzi o wydobycie ropy naftowej. Radosław Kotarski rusza tym śladem i sprawdza, ile zostało na Podkarpaciu z dziedzictwa, które pozostawił po sobie Ignacy Łukasiewicz i jego współpracownicy? Czy zaprojektowane przez nich urządzenia także dzisiaj mogłyby wydobywać ropę naftową? 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 84 ZŁOTORYJA Magazyn, 22 min, Polska, 2018 Reżyseria: Rafał Samborski Scenariusz: Agata Winnicka Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor Tomasz Bednarek odwiedza Złotoryję, stolicę polskiego złota, do której wciąż przybywają poszukiwacze tego szlachetnego kruszcu. Co roku nad złotoryjskim zalewem odbywają się zawody, podczas których uczestnicy amatorsko lub profesjonalnie rywalizują w szybkości i dokładności płukania złotego kruszcu. Nadanie praw miejskich w 1211 roku, pod względem prawnym czyni Złotoryję najstarszym miastem w Polsce. Powstanie i rozkwit zawdzięcza ona właśnie górnictwu złota, które rozpoczęło się tu już w XII wieku. U podnóży Góry św. Mikołaja znajduje się Kopalnia Złota Aurelia - obecnie udostępniona do zwiedzania. Historię złotoryjskiego kruszcu i metod jego eksploatacji można poznać w Muzeum Złota, które mieści się w zabytkowym XVII - wiecznym budynku wkomponowanym w historyczne mury miasta. Poza budzącymi najwięcej emocji drobinkami i samorodkami złota, zbiory muzeum obejmują liczne okazy skał i minerałów z terenu Pogórza Kaczawskiego. Z kolei w pobliskiej Leszczynie, wsi, która przez wieki tętniła górniczym życiem, można poznać historię wydobycia i przetwarzania rud miedzi na tych terenach. Dziedzictwo przemysłowe tego regionu kultywuje tu Skansen Górniczo - Hutniczy. Złotoryja i okolice z dumą pielęgnują dawne tradycje. Poszukiwacze chętnie ulegają gorączce złota, nawet jeśliby miałaby ona trwać tylko chwilę. Nawet jeśli niczego nie znajdą, mogą odkryć pozostałe skarby - w Złotoryi jest ich mnóstwo i są na wyciągnięcie ręki. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /104/ Reality show, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska Zapraszamy na spotkanie z żyrafami. Te piękne, egzotyczne zwierzęta pokażemy w naszym programie po raz pierwszy. W gdańskim ogrodzie zoologicznym obserwowaliśmy ich trening medyczny. Dowiecie się też, ile kręgów szyjnych ma żyrafa i co oznacza układ kolorowych plamek na jej szyi. "Okno Życia" dla małych zwierząt? Tak! To inicjatywa Uniwersytetu Przyrodniczego w Lublinie. Na stronie internetowej "Okna Życia" czytamy motto: "Nie wyrzucaj, oddaj do nas. Przyjedziemy, zabierzemy, bez pytań". Na Oddziale Drobnych Ssaków lubelskiego UP czeka ich nowe, lepsze życie. Jeśli lubicie gryzonie i chcielibyście hodować np. chomika lub szynszylę, posłuchajcie cennych porad. Jakich warunków do życia potrzebują? Jakie klatki i ich wyposażenie, jaka karma? Okazuje się, że nie są to zwierzęta, które łatwo zadowolić. 08:05 OCZY ATAKAMY (EYES OF THE ATACAMA) Film dokumentalny, 52 min, Austria, 2013 Reżyseria: Annette Scheurich, Klaus Scheurich Film dokumentalny o pustyni Atakama w Chile, leżącej na wysokości ponad 5 tysiecy metrów. To najbardziej sucha pustynia na świecie. Wyjątkowo nieprzyjazna życiu sceneria, ale wymarzone miejsce, by obserwować narodziny Wszechświata. Właśnie tutaj znajduje się ALMA (Atacama Large Millimeter/submillimeter Array) - największy na świecie interferometr radiowy. Astronomowie stwierdzili, że warunki, jakie tu panują, są w innych miejscach globu nieosiągalne. Obserwatorium jest położone tak wysoko, że pracujący w nim astronomowie muszą korzystać z masek tlenowych. Ponad 60 radioteleskopów prowadzi stałą obserwację kosmosu, nawet najbardziej odległych obłoków gazów i pyłów, z których tworzą się nowe gwiazdy i galaktyki. W tym filmie animowane sekwencje odtwarzają wizje niewyobrażalnych zjawisk potrzebnych do zrozumienia stworzenia życia, pochodzenia Wszechświata i natury nieskończoności. Przy okazji warto zauważyć wyjątkowe piękno samej pustyni Atakamy. 09:05 ROMANTYCZNA RZEKA. PIĘKNA DOLINA RZEKI LEINE (ROMANTIC RIVER THE BEAUTIFUL LEINE VALLEY / WILDE TIERE AN DER LEINE - DAS HANNOVERSCHE LAND) Film dokumentalny, 50 min, Niemcy, 2020 Reżyseria: Svenjo Schieke, Ralph Schieke Dokumentalna opowieść o przyrodzie. Na południe od Hanoweru, wzdłuż rzeki Leine i poniżej prawdziwego bajkowego zamku Marienburg rozciąga się mozaika pól, łąk, stawów i lasów. Miejsce dla coraz rzadszych gatunków zwierząt i roślin w północnych Niemczech. Pustułki rozmnażają się pod dachami gospodarstw, chowają pisklęta i polują na łąkach poszukując norników. Łabędzie nieme wykonują swoje wdzięczne zaloty. Koryto rzeki wije się w krajobrazie jako dopływ. Genialne zimorodki polują na małe rybki. Nocą salamandry ogniste wędrują na tarliska. Nawet w stolicy regionu, Hanowerze, Leine jest zaskakująco dzika i osiedliło się tu sześć rodzin bobrów. Zamek w Marienburgu góruje nad doliną rzeki Leine od prawie 160 lat. Welfowie, najstarsza dynastia w Europie spokrewniona z brytyjską rodziną królewską, używali go jako swej letniej rezydencji. Dzika przyroda wzdłuż rzeki Leine pełna jest niespodzianek, tak jak i region, w którym żyją te dzikie gatunki. Błyszczące, latające klejnoty i majestatyczne olbrzymy. Niezależnie od pory roku dolina romantycznej rzeki ma wiele do zaoferowania, w tym także zamek jak z bajki. 10:05 STEPOWANIE PO AMERYKAŃSKU (AMERICAN TAP) Film dokumentalny, 57 min, Wielka Brytania, 2018 Reżyseria: Mark Wilkinson Zdjęcia: Mark Wilkinson Muzyka: Simon Taufique Wykonawcy: Debbie Allen, Jon Batiste, Alexandria Bradley, Frances Bradley, Christopher Broughton, Brenda Bufalino, Ayodele Casel Dokument Marka Wilkinsona zawiera obszerną historię Tap Dance wraz ze wspaniałymi klipami, przedstawiającymi wielu jego czołowych wykonawców praktykujących w przeszłości i obecnie. Wśród nich Nicholas Brothers, Ginger Rogers, Vera Ellen, Ann Miller i Eleanor Powell. Kontekst historyczny zapewnia galeria ekspertów, od pisarzy takich jak Brian Siebert i Cornell West, po wybitnych tancerzy i choreografów, ukazując w ten sposób korzenie stepowania w Irish Step Dance i African Drum Circle oraz takie tematy, jak siła wielokulturowości, niewolnictwo na plantacjach i wynikający z niego rasizm. 11:10 O. ANDRZEJ ZALEWSKI - MIĘDZY WSCHODEM A ZACHODEM... Reportaż, 25 min, Polska, 2021 Scenariusz: Beata Mordasewicz - Kamińska Zdjęcia: Krzysztof Więćkowski Wykonawcy: Dorota Sokołowska, Patryk Ołdziejewski Ksiądz Andrzej Zalewski to misjonarz, werbista, grekokatolik. Powołuje się na słowa papieża Jana Pawła II o wizji chrześcijańskiej Europy, oddychającej wschodnim i zachodnim płucem. I o sympatii JP II do grekokatolików, czego przejawem było m.in. ustanowienie współpatronami Europy św. Cyryla i św. Metodego (czczonych w Kościele greckokatolickim jako Apostołów Słowian) oraz wyniesienie do chwały ołtarzy 27 grekokatolików, męczenników reżimu hitlerowskiego i komunistycznego (podczas pielgrzymki na Ukrainę w 2001roku). Przypomina, że przecież to jeden Kościół, uznający tego samego papieża, choć w innym tylko obrządku. Ksiądz Andrzej urodził się w Reszlu na Warmii. Sakrament chrztu, eucharystii i bierzmowania przyjął w kościele parafialnym pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Na jego decyzję wyboru życia zakonnego miały wpływ niezwykłe osoby. Panie Irena i Leokadia Karmaza, emerytowane polonistki z Wileńszczyzny, dzięki którym był na pielgrzymce w Częstochowie, Gierzwałdzie jak i na Europejskich Spotkaniach Młodzieży Taize w Hamburgu i Lizbonie. Siostra Kinga Średzińska MSF (Misjonarka Świętej Rodziny), która przypomniała mu o wielkim marzeniu, byciu misjonarzem. Obecnie pracuje w Białymstoku, gdzie jest spora społeczność grekokatolików i tu prężnie działa, uczy dzieci religii, pomaga potrzebującym, jest tam, gdzie być powinien. O. Andrzej jest osobą z ogromnym potencjałem, widać po nim radość służenia ludziom i kościołowi, pasję. Ma ogromne poczucie humoru, a swoim ciepłem dobrego człowieka przyciąga do siebie wiernych. Reportaż pokazuje jego pasję, ogromne zaangażowanie w sprawy Kościoła oraz pracę z ludźmi. Opowiada o kamieniach milowych w jego życiu. 11:55 CHINY PRZEJMUJĄ ŚWIAT (CHINA'S WORLD TAKEOVER / OPA SUR LE MONDE) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2020 Reżyseria: Walid Berrissoul Pekin, 1 października 2019 - go roku. Największa defilada wojskowa w historii Chin. Pokaz siły i starannie wyreżyserowane widowisko. Reżim komunistyczny, w duchu najlepszych radzieckich tradycji, świętuje z okazji 70 - lecia ChRL. Pekin rozciąga swe macki na cały świat. Dzięki ogromnym inwestycjom ten kraj chce się stać wiodącym supermocarstwem na świecie, wyprzedzając Europę, a nawet Stany Zjednoczone. W Chinach dwie aplikacje pozwalają na zakupy, opłatę rachunków, wynajęcie samochodu albo rezerwację podróży. WeChat firmy Tencent oraz Alipay, filia firmy Alibaba. Pod życzliwym kierownictwem dwóch cyfrowych gigantów stworzonych w Chinach, wszystko wydaje się niezwykle łatwo dostępne. Punktualność, dziesięciogodzinny dzień pracy sześć dni w tygodniu za 70 euro miesięcznie. Amerykański klient, chiński producent, etiopski pracownik. Dzięki Chinom Etiopia odzyskała dostęp do morza. Zbudowano nową stację i uruchomiono linię kolejową, łączącą Addis Abebę z portem Dżibuti nad Morzem Czerwonym. Kontrola półtora miliarda obywateli, a przede wszystkim dominująca globalna technika - w ciągu dziesięciu lat. Pekin dokonuje ogromnych inwestycji w sztuczną inteligencję. W Szanghaju dziesiątki firm takich stoją na pierwszej linii w globalnej batalii. Władze Hong Kongu, zbliżone do Pekinu, pozostają nieugięte, protestujący zaś radykalizują się coraz bardziej. W 2047 - mym roku Chiny przejmą całkowitą kontrolę nad Hong Kongiem. W obliczu zagrażającego imperium i niepewnego porządku świata, mieszkańcy Hong Kongu apelują do Zachodu o pomoc. Trzydzieści lat po upadku Muru Berlińskiego Zachód stawiał na upadek komunizmu w Chinach. Czy historia się odwróciła? 12:55 LUDZIE I PSZCZOŁY - PAN LESZEK Telenowela dokumentalna tvp, 30 min, Polska, 2022 Reżyseria: Grzegorz Jankowski Zdjęcia: Miłosz Kasiura To opowieść o ludziach zafascynowanych pszczołami, których życie nieodłącznie związane jest z cyklem hodowli tych owadów. Dla nich hodowla pszczół, jest treścią życia, pasją, oddechem od klasycznego trwania, ucieczką od presji życia. Każdy odcinek to osobna historia danego bohatera. 13:20 PERŁY BAŁTYKU - ZALEW SZCZECIŃSKI - PTASI RAJ Serial dokumentalny, 22 min, Polska, 2023 Reżyseria: Joanna Pawlikowska Scenariusz: Joanna Pawlikowska Prowadzący: Dr Andrzej Kruszewicz Bałtyk jest pełen tajemnic. Te najciekawsze ukrywa głęboko w swojej toni i wysoko ponad nią. To najmłodsze morze świata, które nieustannie się zmienia. W jednym milimetrze bałtyckiej wody żyje ponad 5 milionów organizmów. Bo Bałtyk, wbrew wszystkiemu, nie umiera. Życie w nim dopiero nabiera rozpędu. Andrzej Kruszewicz postanawia przyjrzeć się mu z bliska. 13:50 SZPIEDZY WŚRÓD ZWIERZĄT S.I - ODC. 1. MIŁOŚĆ (SPY IN THE WILD) Cykl dokumentalny, 52 min, Wielka Brytania, 2017 Reżyseria: John Downer Zdjęcia: Rod Clarke Muzyka: Will Gregory Najsprytniejsze zwierzęta. Fascynujące podobieństwa w sposobach zachowania u zwierząt i ludzi. Przebiegłość, techniki szpiegowskie i oszustwa są tu na porządku dziennym. Kolejne części dokumentalnej serii BBC Worldwide opowiedzą o blaskach i cieniach miłości, różnej inteligencji, odcieniach przyjaźni i łobuzerskich wyczynach w świecie fauny. Zwierzęta kochają, smucą się, oszukują i wymyślają sposoby na osiągnięcie celu - zupełnie jak ludzie. Nowa generacja kamer szpiegowskich ujawni, jak bardzo zwierzęta przypominają nasze zachowania. Czy jesteśmy w stanie zrozumieć, co naprawdę myślą i czują? By to zbadać, wysyła się ekipę tajnych agentów. Szpiedzy nie tylko wyglądają jak członkowie zwierzęcej rodziny, ale również się tak zachowują. Wyposażeni w najnowsze kamery przemierzą świat, by podejrzeć prawdziwą naturę napotkanych zwierząt, ukazać, jakie są inteligentne i bystre, jak paskudnie potrafią się zachowywać, jak ważna jest dla nich przyjaźń i czy łączy je prawdziwa miłość. Zwierzęta wiodą skomplikowane życie. Na ile wyrafinowane są ich uczucia? Na sawannie afrykańskiej żyje jedno z najinteligentniejszych i najbardziej rodzinnych zwierząt: likaon pstry. W przedstawionej w filmie watasze wszystkie szczeniaki są z jednej matki, ale myte są z czułością przez wszystkich członków licznej rodziny. Gdy dorośli udają się na polowanie, w stadzie pojawia się nowe szczenię. To tajny agent - zdradzić go może jedynie kamera w oku. Pojawił się, by filmować życie uczuciowe watahy. Najpierw jednak musi być zaakceptowany przez inne szczenięta, które z łatwością mogą go rozerwać na strzępy. Aby poczuły się bezpiecznie, szpieg naśladuje język ich ciała. Robi skłon na przednie łapy, będący uniwersalnym zaproszeniem do zabawy. Zdobywa ich zaufanie, mimo że ma odrobinę dziwny zapach. Tymczasem przekonać do siebie dorosłych może być trudniej. Tych wiele objawów miłości w świecie zwierząt może odzwierciedlać ludzką złożoność uczuć. Następnym razem ekipa szpiegów sfilmuje, jak inteligentne są zwierzęta i odkryje kilka rewelacji. 14:50 NASZ DZIWACZNY ŚWIAT - /11/ (WEIRD WONDERS OF THE WORLD, S. 02 EP. 3) Serial dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2016 Natura nie przestaje nas zaskakiwać - co rusz odkrywamy kolejne dziwne zjawiska przyrodnicze czy niezwykłe zachowania zwierząt. Jaki jest wpływ słońca na muzykę klasyczną? Co łączy kozy i pająki? Czy z pajęczego jedwabiu da się zbudować kuloodporną skórę? Skąd małpy znają zasady reanimacji? To tylko kilka z wielu pytań, na które odpowiedź znajdziemy w kolejnych odcinkach cyklu "Nasz dziwaczny świat". Dzięki fascynującym eksperymentom, ciekawym i przystępnym wyjaśnieniom naukowców, niesamowitym opowieściom świadków i wyjątkowym materiałom filmowym okryjemy tajemnice niezwykłych zjawisk, dziwnych zachowań, anomalii pogodowych czy medycznych cudów. 15:50 MEGARAKIETA NASA (SLS: NASA’S MEGA ROCKET) Film dokumentalny, 50 min, Wielka Brytania, 2022 Reżyseria: Russell Eatough SLS NASA to najpotężniejsza rakieta, jaką kiedykolwiek zbudowano. Zdolna do wysyłania astronautów na Marsa i dalej. Pierwsza bezzałogowa misja wokół Księżyca w marcu 2022 r. będzie ogromnym krokiem naprzód w eksploracji kosmosu przez ludzi jeśli wszystko pójdzie zgodnie z planem. Budowa jest nękana trudnościami, opóźnieniami i przekroczeniami kosztów. Film zawiera wywiady z pionierami projektu, archiwalne i przykuwające uwagę sekwencje w plenerze. 16:50 KORNWALIA Z SIMONEM REEVEM - CZĘŚĆ 1 (CORNWALL WITH SIMON REEVE) Film dokumentalny, 59 min, Wielka Brytania, 2020 Simon Reeve podróżuje po pięknej Kornwalii, spotykając ludzi i miejsca dotknięte pandemią w 2020 roku. Krótkie brytyjskie lato jest dla Kornwalii wszystkim, a turystyka ma kluczowe znaczenie dla życia wielu ludzi. Jednak pandemia w 2020 roku spowodowała niesamowity spokój w tym zwykle tętniącym życiem nadmorskim miejscu. Tymczasem lokalne firmy muszą jakoś przetrwać. Czy sobie poradzą? Simon przygląda się również wyzwaniom środowiskowym, przed którymi stoi Kornwalia, i po drodze spotyka wiele wspaniałych dzikich zwierząt, w tym foki szare, młode homary i nowo przywróconą populację bobrów. 18:00 PASJONACI S.I - RENATA Dokument fabularyzowany, 25 min, Polska, 2019 Reżyseria: Artur Dziurman Scenariusz: Aneta Wróbel, Artur Dziurman, Ewa Zuberek Zdjęcia: Artur Michalik Muzyka: Robert Bylica Aktorzy: Renata Szczepaniak - Pajor, Artur Dziurman, Tadeusz Huk, Adam Bubka, Andrzej Łogożny, Adrianna Biedrzyńska, Barbara Cekiera, Barbara Dyduła, Justyna Drukała, Aneta Więcław, Danuta Damek, Julek Skotnicki, Agnieszka Werner, Adam Werner Bohaterką drugiego odcinka cyklu jest Renata. Opowiada między innymi o swoich problemach małżeńskich. W historii Renaty możemy dostrzec, jak ważne jest wsparcie i więzi rodzące się pomiędzy aktorami teatru. Dostrzegamy wielowarstwowość relacji powstających i odnawiających się w sytuacjach, kiedy musimy zacząć życie od nowa. Czy łatwo jest podjąć decyzję o rozstaniu, kiedy traci się wzrok? Jak walczyć o swoje prawa i miłość do dziecka? Czy Renata przejdzie bez szwanku przez najtrudniejszy okres w swoim życiu? Czy odzyska wiarę we własne siły? Czy w zespole Artura Dziurmana zostaną wykorzystane jej zdolności wokalne? Warto obejrzeć ten odcinek, aby się o tym przekonać. 18:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 2 JAK ZOSTAĆ HUSARZEM? Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Czy w ciągu zaledwie paru dni treningu ze zwykłego człowieka można zrobić husarza? Aby się o tym przekonać na własnej skórze prowadzący program, Radosław Kotarski, podróżuje do Zamku Gniew, gdzie spotyka jeźdźców kultywujących pamięć o husarii, piekielnie skutecznej formacji zbrojnej. Po zaznajomieniu się z teorią oraz po przeprowadzeniu treningu z kopią, koncerzem i szablą przystępuje do ostatecznego testu, w którym będzie musiał wykonać husarskie ewolucje. Poza tym rozprawia się z wieloma mitami na temat tej słynnej polskiej jazdy i razem z widzami odkrywa prawdę. 19:10 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE S.I - ODC. 41 FROMBORK Magazyn, 22 min, Polska, 2017 Reżyseria: Jacek Sołtysiak Scenariusz: Madgalena Felis Zdjęcia: Jarosław Wątor, Jacek Banach, Tomasz Jędrzejczak Prowadzący: Tomasz Bednarek Tomasz Bednarek odwiedza Frombork - klejnot Warmii, jedno z najpiękniejszych miast północnej Polski i obowiązkowy przystanek dla każdego, kto wybiera się nad Zalew Wiślany. To miasto jednego z najwybitniejszych uczonych nowożytnej Europy - Mikołaja Kopernika, który we Fromborku spędził 33 lata życia. To właśnie tu polski astronom "wstrzymał słońce, ruszył ziemię" i na zawsze zmienił wiedzę o wszechświecie. Gwiazdy mówią tu wyjątkowo mocnym głosem, ale i na ziemi nie brakuje miejsc, które zapierają dech w piersiach. Tutejsze Wzgórze Katedralne należy do zabytków najwyższej klasy. Wielokrotnie niszczone i przebudowywane zachowało swój średniowieczny charakter i gotycką dostojność. Bazylika katedralna to najstarsza budowla na fromborskim wzgórzu, ale też jedna z największych i najpiękniejszych budowli sakralnych w północno - wschodniej Europie. Frombork to miejsce niezwykłe - nauka i wielkie odkrycia wrosły tu w rytm codzienności, która z kolei toczy się pośród zdumiewającej architektury późnego gotyku i baroku. A to wszystko nad Zalewem Wiślanym. 19:35 MIASTECZKO Film dokumentalny, 10 min, Polska, 1956 Reżyseria: Jerzy Ziarnik Scenariusz: Krystyna Gryczełowska Zdjęcia: Antoni Staśkiewicz Muzyka: Włodzimierz Kotoński Wykonawcy: Tadeusz Łomnicki Problem wyludniania się małych miast ukazany na przykładzie miasteczka Staszów w województwie kieleckim. 19:45 SZKOŁA PODSTAWOWA Film dokumentalny, 16 min, Polska, 1971 Reżyseria: Tomasz Zygadło Zdjęcia: Piotr Kwiatkowski Dokument na temat metod wychowawczych. Dla ich zilustrowania w filmie wykorzystano wypowiedzi dzieci jednej z polskich szkół podstawowych. 20:15 PRZERWANA PODRÓŻ Film dokumentalny, 72 min, Polska, 2019 Reżyseria: Robert Kaczmarek Zbigniew Seifert (1946 - 1979) - postać niezwykła w polskim jazzie. Żył niespełna 33 lata. Pomimo skromnego dorobku muzycznego, jego wartość artystyczna do dziś dzień wprawia w podziw. Obecność Seiferta w polskim życiu jazzowym lat 60 - tych i 70 - tych ma wiele znamion anielskości. Wielki i już w dużej mierze spełniony talent (jak chcą niektórzy geniusz) w połączeniu z pięknem duszy, krystalicznym charakterem, dobrocią, życzliwością, bezinteresownością i skromnością. "Man of the Light" ("Człowiek ze światła"), to tytuł jednej z jego płyt, który odnosi się do amerykańskiego pianisty, McCoy Tynera, lecz pasuje jak ulał do samego Seiferta. Nagle tuż przed trzydziestką wyrok: choroba nowotworowa, która pozostawi mu jeszcze tylko trzy lata życia. Te trzy lata to nie tylko walka z chorobą, ale i wyścig z czasem o jak najpełniejszą realizację twórczą i paradoksalnie najbardziej płodny okres w życiu artysty. Gorzkim paradoksem jest także moment śmierci: po nagraniu autorskiej płyty z najwybitniejszymi amerykańskimi jazzmanami, która byłaby zapewne początkiem poważnej światowej kariery. Tragiczna biografia artysty przywodzi na myśl żywoty Mozarta, Byrona, Chopina czy Van Gogha. Nasz film opowie o tej biografii poprzez rozmowy z jej świadkami (żona, siostra, nauczyciele w Luceum Muzycznym i w PWSM, przyjaciele, koledzy - muzycy /dwie ostatnie grupy w znacznej mierze pokrywają się/, znawcy jazzu, lekarze), archiwalne materiały filmowe (m. in. z koncertów) i fotograficzne, radiowe wywiady z Bohaterem, współczesne obrazy miejsc dla tej biografii istotnych. W filmie użyjemy także narracji animowanej jako wideoklipów do najistotniejszych utworów oraz ilustracji najbardziej dramatycznych momentów biografii. 21:50 BILLY WILDER - NIKT NIE JEST DOSKONAŁY (BILLY WILDER: NOBODY'S PERFECT) Film dokumentalny, 54 min, USA, 2016 Reżyseria: Clara Kuperberg, Julia Kuperberg Film dokumentalny, którego reżyserki - Clara i Julia Kuperberg rysują swój niezwykle zabawny obraz o Billym Wilderze, równolegle ze wspaniałym wywiadem Volkera Schlöndorffa, przeprowadzonym z tym artystą. Filmy tego reżysera są zawsze wielowarstwowe i często pełne zjadliwego dowcipu i ironii. Fragmenty większości jego nagradzanych dzieł i kilka mniej znanych ubarwią film. Wilder z sześcioma Oscarami na swoim koncie skromnie zauważył kiedyś: Osiemdziesiąt procent obrazu to pisanie, pozostałe dwadzieścia procent to wykonanie, takie jak ustawienie kamery we właściwym miejscu i możliwość posiadania dobrych aktorów we wszystkich rolach. 22:55 TAMTE LATA, TAMTE DNI - ADAM WORONOWICZ Magazyn, 25 min, Polska, 2022 Reżyseria: Joanna Makowska Scenariusz: Marta Perchuć - Burzyńska, Joanna Makowska Prowadzący: Marta Perchuć - Burzyńska Marta Perchuć - Burzyńska rozmawia z wybitnymi artystami o dzieciństwie, domu rodzinnym i najważniejszych doświadczeniach, które w istotny sposób wpłynęły na ich życie i drogę twórczą. Rozmowy realizowane są w miejscach, które dla bohaterów programu mają największe znaczenie sentymentalne. Tym razem swoimi wspomnieniami podzieli się z nami aktor, Adam Woronowicz. Nasz gość opowie nam, dlaczego jego zdaniem dworzec jest alegorią życia pełnego zakrętów i niespodzianek. Wspomnimy najciekawsze role Adama Woronowicza na deskach rozmaitych polskich teatrów oraz wyjątkową rolę błogosławionego księdza Jerzego Popiełuszki w filmie "Popiełuszko. Wolność jest w nas". 23:35 DZIECI W CZASACH ADHD (FOUR LETTERS APART CHILDREN IN THE AGE OF ADHD) Film dokumentalny, 87 min, Dania, 2013 Reżyseria: Erlend E. Mo Scenariusz: Åsa Mossberg, Stefan Sundlöf Zdjęcia: Simon Plum, Casper Høyberg, Lars Reinholdt, Erlend E. Mo Muzyka: Niels Arild Syndrom ADHD (Attention Deficit Hyperactivity Disorder) jest aktualnie diagnozowany u coraz większej liczby dzieci w wieku 6 - 9 lat. Chociaż często spotykany, syndrom ten określa różne, zindywidualizowane, często przeciwstawne symptomy. Trójka siedmiolatków: Victor, Martine i Marino, uczących się w specjalnej klasie w normalnej szkole w Danii, jest przykładem na diagnozowanie ADHD w przypadku skrajnie odmiennych zachowań. Victor nienawidzi ADHD i czuje się z jego powodu gorszy i niechciany, Martine jest zamknięta w sobie i okazjonalnie wybucha gniewem, którego nie jest w stanie opanować, Marino zaś wydaje się być spokojny, ale często staje się też agresywny. Rodzice, nauczyciele i dzieci starają się wspólnie odnaleźć powody, dla których emocje dominują nad zachowaniem dzieci, jednak proces ten jest trudny i powolny. Szkoła rozpoczyna więc pilotażowy, eksperymentalny program edukacyjny, łączący rozmowę i psychoanalizę z indywidualnie przygotowanymi ćwiczeniami ruchowymi, wspomagającymi procesy ogólnorozwojowe każdego z dzieci osobno. 01:10 CZAS STARSZYCH PANÓW Film dokumentalny, 48 min, Polska, 2001 Reżyseria: Krzysztof Rzączyński Scenariusz: Karolina Goźlińska, Krzysztof Rzączyński Zdjęcia: Jacek Knopp Wykonawcy: Jeremi Przybora, Edward Dziewoński, Wiesław Michnikowski, Irena Kwiatkowska, Wiesław Gołas Film dokumentalny poświęcony Jeremiemu Przyborze, współtwórcy, obok Jerzego Wasowskiego, legendarnego "Kabaretu Starszych Panów" - programu, który po raz pierwszy pojawił się na telewizyjnych ekranach w 1958 r. Co roku jego autorzy przygotowywali dwie premiery, w sumie powstało 16 programów, z których ostatni ukazał się na antenie w lipcu 1966 r. Jerzy Wasowski, kompozytor muzyki do niezapomnianych piosenek "Kabaretu...", zmarł w 1984 r. , Jeremi Przybora odszedł w 2004 r. W filmie Jeremi Przybora wspomina lata pracy nad legendarnym programem i późniejsze okresy swego życia, ale sięga też myślami do przedwojennego świata swojego dzieciństwa i młodości, którego klimat wpłynął zapewne na charakter "Kabaretu Starszych Panów". Film ilustrowany jest archiwalnymi fragmentami "Kabaretu...", w których zobaczyć można jego czołowych wykonawców: Irenę Kwiatkowską, Barbarę Krafftównę, Wiesława Gołasa, Wiesława Michnikowskiego czy Edwarda Dziewońskiego. 02:05 KAZIMIERZ PUŁASKI - BOHATER DWÓCH NARODÓW Film dokumentalny, 49 min, Polska, 2007 Reżyseria: Jolanta Kessler - Chojecka Scenariusz: Jolanta Kessler - Chojecka Zdjęcia: Jacek Knopp, Łukasz Starek, Marko Stojanovic, Richard Adams Muzyka: Christoph Voise Kazimierz Pułaski lepiej jest znany w Stanach Zjednoczonych aniżeli w Polsce. W dziesiątkach amerykańskich miast są ulice imienia Pułaskiego, ma on w Stanach kilkadziesiąt pomników, z których najważniejszy stoi w centrum Waszyngtonu. Nasz rodak znany jest Amerykanom jako twórca kawalerii. Kazimierz Pułaski jest także polskim bohaterem, jednym z najważniejszych dowódców konfederacji barskiej. 03:05 VIVAT ACADEMIA Film dokumentalny, 54 min, Polska, 2006 Reżyseria: Krzysztof Tchórzewski, Małgorzata Węckowicz - Tchórzewska. Zdjęcia: Piotr Augustynek, Lesław Skuza Historia powstania i działalności Akademii Sztuk Pięknych w Warszawie z okazji 100 - lecia jej istnienia. Historia ASP to jednocześnie historia kraju i fascynująca (również dla obcokrajowca) droga polskiej sztuki do Europy. Los, a może szczęście, tak chce, że żyje jeszcze kilku wybitnych i sędziwych profesorów i świadków swojego czasu. Opowiadają o swojej drodze artystycznej do ASP oraz wspominają znakomitych nauczycieli, często największych artystów, którzy rozsławili polską sztukę na świecie.