TVP Dokument Czwartek, 22.06.2023 06:00 DZIKA POLSKA - BOGATSZE ŻYCIE - RYJEK WIECZNIE GŁODNY Serial dokumentalny, 25 min, Polska, 2012 Reżyseria: Monika Purzycka Scenariusz: Joanna Łęska, Dorota Adamkiewicz Ryjówka malutka czy trochę od niej większa ryjówka aksamitna to zaledwie kilkugramowe istoty. Małe ssaki owadożerne, krewniacy kreta czy jeża, a nie myszy czy nornika. Istoty tyleż mało znane, co zadziwiające. Żywe ilustracje tego, jak i na ile sposobów natura zróżnicowała świat istot żywych, także zwierząt, i to tych na oko bardzo podobnych do siebie. Wraz z ich badaczem prof. Leszkiem Rychlikiem, wyruszyliśmy ich tropem w okolicach Konina. 06:30 PODRÓŻE Z HISTORIĄ S.I - ODC. 1 LATARNIE POLSKIEGO WYBRZEŻA Cykl dokumentalny, 27 min, Polska, 2015 Reżyseria: Radosław Kotarski Scenariusz: Radosław Kotarski Jak trudne było życie w zimnej słowiańskiej chacie? Czy to prawda, że w Polsce mamy wodne fortyfikacje obronne uważane za jedne z najciekawszych na świecie? Ile kilogramów uzbrojenia dźwigał na sobie polski husarz? Czy zrekonstruowana średniowieczna latarnia jest widziana z morza równie dobrze, jak współczesna? Na te i inne pytania odpowiada Radosław Kotarski, znany z internetowego programu popularnonaukowego "Polimaty". Zaprosi on widzów w wyjątkową i pełną emocji podróż do miejsc zwykle nieznanych zwiedzającym, zakątków, gdzie każdy będzie mógł poczuć, jak wyglądało życie ludzi w dawnych epokach. Czy starożytny zawód latarnika ma znaczenie w świecie pełnym nowoczesnej technologii ułatwiającej żeglugę? Radosław Kotarski wraz z widzami odkryje najciekawsze rozwiązania, które dawniej poprawiały bezpieczeństwo na morzu. Przeprowadzi również eksperyment, który porówna skuteczność działania średniowiecznej latarni morskiej z istniejącą obecnie. Ponadto sprawdza jak trudne życie mieli latarnicy dawniej, a jak wygląda to dziś. Okazuje się bowiem, że nie samotność może doskwierać im najbardziej, ale niezwykle surowe zasady pracy. 07:05 ZAKOCHAJ SIĘ W POLSCE - ODC. 95 JĘDRZEJÓW Magazyn, 23 min, Polska, 2018 Reżyseria: Agnieszka Grabarska Scenariusz: Michał Piedziewicz Zdjęcia: Jacek Banach, Jarosław Wątor W południowej części województwa świętokrzyskiego znajduje się miasto związane ze średniowiecznym kronikarzem, renesansowym człowiekiem sukcesu oraz dziewiętnastowiecznym kolekcjonerem. Jędrzejów, kolejny przystanek na trasie podróży Tomasza Bednarka, to doskonały punkt wyjścia dla pełnej zaskoczeń podróży w czasie. Początki Jędrzejowa, dawnej Andreovii, sięgają wieku XII, kiedy z Szampanii we Francji przybyli tu cystersi. Na początku XIII wieku skończyli budować swój kościół, a jego konsekracji dokonał w roku 1210 biskup krakowski Wincenty, zwany Kadłubkiem, który wkrótce wstąpił do zakonu, stając się pierwszym Polakiem cystersem. W Jędrzejowie znajduje się też słynne Muzeum Przypkowskich - to dziś największa w Polsce i trzecia na świecie kolekcja zegarów. Muzeum to również świetnie zachowany obraz mieszczańskiego domu sprzed stu lat. W latach 1914 - 1915 bywał tu Józef Piłsudski. Położone nieopodal Jędrzejowa Nagłowice to miejsce związane z Mikołajem Rejem. Dziś mieści się tu poświęcone jego postaci muzeum. Zaledwie kilka kilometrów dalej leży Oksza, obecnie wieś, a niegdyś miasto założone przez Reja, wzorowane na Krakowie, z rozległym rynkiem i zaplanowaną odważnie siecią ulic. W okolicach Jędrzejowa warto też zobaczyć kościół Świętego Szczepana Diakona w Mnichowie - jedyny w Europie drewniany kościół o wystroju rokokowym. 07:35 WETERYNARZE Z SERCEM - /115/ Reality show, 25 min, Polska, 2021 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W Gdańsku kibicowaliśmy dzielnej suni Nutce w walce z groźną, szczególnie dla szczeniąt, chorobą - parwowirozą. Ostrzegamy! Niepokojące zachowania szczenięcia natychmiast powinniście skonsultować z lekarzem weterynarii. Tylko wcześnie wykryta parwowiroza daje szansę na całkowite wyleczenia Waszego pupila. Posłuchajcie też praktycznych porad behawiorystki, jak skutecznie nauczyć szczeniaczka zachowania czystości w domu. Zapraszamy też do innego niż wszystkie schroniska w Czaplinku, gdzie na nowy dom oczekuje psiak Tedi. 08:05 ROK 2077: SPOJRZENIE W PRZYSZŁOŚĆ - ODC. 2 GLOBALNE WYOBCOWANIE (2077 10 SECONDS TO THE FUTURE / 2077 - 10 PARA O FUTURO. EPISODE 2: GLOBAL ESTRANGEMENT) Cykl dokumentalny, 52 min, Portugalia, 2017 Reżyseria: António Jos De Almeida, Pedro Clrigo Składający się z czterech części cykl dokumentalny, opowiadający o tym, co czeka nas w przyszłości. Wyobraźmy sobie naszą planetę za kilkadziesiąt lat. Czy będziemy gatunkiem wieloplanetarnym o długości życia znacznie większej niż dziśt? Czy komputery zastąpią ludzi? Dzięki ciągłym odkryciom w dziedzinie nanotechnologii, pragnieniu wiedzy i postępowi nauki, nasz stosunek do robotów, gdy będą one bardziej świadome poznawczo swojego środowiska, będzie inny. Wkraczamy w epokę, w której wkrótce trudno będzie odróżnić to, co fizyczne, od tego, co cyfrowe. Najbliższe kilkadziesiąt lat ulegnie największym i najszybszym przemianom w historii - w technologii, nauce i relacjach międzyludzkich. Żyjemy w akceleratorze naukowym o nieodwracalnych skutkach, w którym nasze dzisiejsze wybory zmienią świat jutra. Z pomocą wpływowych osobistości w globalnym społeczeństwie, takich jak fizycy teoretycy, patolodzy i prognostycy geopolityczni, próbujemy odpowiedzieć na te pytania, na które nie ma odpowiedzi. Ten cykl to podróż, która łączy teraźniejszość z przeszłością, aby pokazać nam, jak możemy wpływać na przyszłość. Odc. 2 - "Globalne wyobcowanie". Sto lat po pierwszym locie na Księżyc rozpocznie się kolonizacja Marsa. Zmierzamy do stworzenia cywilizacji międzyplanetarnej. W ciągu 60 lat zaczniemy postrzegać kosmos nie jako coś odległego, lecz jako nowy dom. Lot na Marsa potrwa tyle, ile niegdyś trwał rejs z Lizbony do Indii. Ludzkość przejdzie od przemierzania oceanów do eksploracji międzyplanetarnej. W roku 2077 będziemy znacznie częściej podróżować w kosmos - jako gatunek międzyplanetarny. Ludzkość istnieje przez ułamek czasu istnienia wszechświata, więc możliwe, że życie wykształciło się także w innych miejscach. 09:05 ŻYCIODAJNE RZEKI PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO - ODC. 3 TAG (IBERIA'S RIVERS OF LIFE / FLÜSSE DES LICHTS EP. 3 TAJO / TEJO TAGUS) Serial dokumentalny, 51 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o największych rzekach Hiszpanii i Portugalii. Wielkie rzeki z dala od destynacji turystycznych ukazują nieznany i mistyczny Półwysep Iberyjski. Podobnie jak ludzkie naczynia krwionośne, rzeki są ścieżkami życia. Niemal każda zaawansowana cywilizacja zawdzięcza swój rozwój istnieniu tych pulsujących strumieni życia. Rzeki były pierwszymi autostradami; transportowały wiedzę, dobra, odkrywców i zdobywców. Podążając za tymi wielkimi strumieniami, znajdujemy zapomniane krajobrazy zamieszkane przez niezwykłych ludzi, z często wyjątkowymi biografiami. Odcinek trzeci przedstawia rzekę Tag - to najdłuższa rzeka na Półwyspie Iberyjskim, przebiega przez Hiszpanię i Portugalię. Jej źródła są na wysokości 1593 m n.p.m. w Górach Iberyjskich, na stokach Sierra de Albarracin. Płynie w kierunku południowo - zachodnim przez Nową Kastylię, a następnie przez Estremadurę. Na terenie Hiszpanii dorzecze Tagu otaczają od wschodu obficie zraszane, dosyć wysokie góry: Kastylijskie i Iberyjskie. Nad Tagiem leży miasto Toledo. 10:10 ŻYCIE W DRODZE - ODC. 1 JINJU, CHIŃSKA OPERA WĘDROWNA (LIFE ON THE ROAD ODC. 1 TRAVELLING WITH THE JINJU / JINJU, L’OPRA AMBULANT CHINOIS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Antoine Brice, Thibault Ferie Trzyczęściowa opowieść podróżnicza, dokumentalna o ludziach, których życie opiera się na byciu wciąż w drodze. Poznamy codzienne życie koczownicze kultur na całym świecie. W obliczu nowoczesnego i stale ewoluującego świata trzech nomadów próbuje utrzymać swój tradycyjny styl życia. Dzień po dniu, droga za drogą, zabierają nas w niezwykłą ludzką i kulturową przygodę. W części pierwszej śledzimy Li, najmłodszą aktorkę podróżującej trupy operowej w Chinach, która stara się zachować sztukę swoich przodków. Z dala od świateł Szanghaju i Pekinu, opera wędrowna Jinju niestrudzenie przemierza północ Chin. Od wioski do wioski, dzień po dniu, jedzie wszędzie, gdzie na nią czekają. Podróż bez początku i końca, na rubieże ogromnych Chin. Od niepamiętnych czasów wędrowne opery przemierzają kraj. Dziś zostało ich kilka. Kultywują tradycję i niosą przekaz przodków. Jak trupa mistrza Liu. Ulubiona okolica Shaanxi, kolebka cywilizacji chińskiej. To tereny wiejskie, z dala od cudu gospodarczego i rozrastających się metropolii. Są wielką rodziną. Kuglarze naszych czasów. Każdy z innych powodów wybrał tułaczkę, zabierając w drogę męża, żonę, dzieci. Li jest najmłodsza. 11:10 W CIENIU CONRADA 12 min, Polska, 1984 Reżyseria: Marek Kański Scenariusz: Marek Kański Zdjęcia: Andrzej Dobrzyński Powrót żaglowca szkolnego Wyższej Szkoły Morskiej "Dar Pomorza" do portu w Gdyni. Żaglowiec cumuje na nabrzeżu przy pomniku Józefa Konrada Korzeniowskiego, pisarza i marynisty znanego jako Joseph Conrad. Relacja przedstawiona przez członków załogi uczestniczących w rejsie. Wyprawa była pełna przygód, wyzwań, ale także niebezpieczeństw, którym sami musieli stawić czoła. Powrót żaglowca do macierzystego portu to ogromne wydarzenie w całym Trójmieście - na nabrzeżu czekają wiwatujące tłumy, które cieszą się z bezpiecznego powrotu i zakończenia tego etapu podróży jednostki. 11:25 LENA NA BAŁKANACH - ODC. 1. ADRIATYK Cykl reportaży, 24 min, Polska, 2021 Reżyseria: Konrad Zagórski Scenariusz: Konrad Zagórski Prowadzący: Lena Urbańska Wykonawcy: Agnieszka Barjasz Cykl reportaży, niewiele mający wspólnego z typowym przewodnikiem turystycznym. Spróbujemy wejść głębiej w tkankę społeczeństwa, zanurzymy się w bałkańskim kotle, czyli mieszance religii, wyjątkowych kultur i ich burzliwej historii. W każdym odcinku będziemy skupiać się na wybranym zagadnieniu współczesnych Bałkanów. Zagadnienia te będą przedstawione poprzez kilku lokalnych bohaterów, którzy przybliżą nam swoją kulturę i opowiedzą o swojej działalności. Jest to seria skupiająca się na człowieku, opowiadająca o regionie przez poznanie ludzi. To seria o podróżach poza utartym szlakiem. 11:55 HALINA WE WSPOMNIENIACH MARIANA Film dokumentalny, 48 min, Polska, 1993 Reżyseria: Ludwik Perski Zdjęcia: Zbigniew Skoczek Wykonawcy: Marian Brandys Poznał ją u Broszkiewiczów w Warszawie, a właściwie - w jakiś czas potem - w Zakopanem, i to bardziej z jej niż z własnej inicjatywy. Od opisu tego spotkania Marian Brandys zaczyna opowieść o zmarłej w 1989 r. żonie - wielce utalentowanej aktorce i znanej działaczce opozycji, Halinie Mikołajskiej. Jest to zarazem opowieść o jej rodzinie, środowisku, wspólnych przyjaciołach, sąsiadach, a także o sobie: nieznającym się na teatrze pisarzu, związanym z kobietą, dla której teatr był pasją. Wspomnienia Brandysa uzupełniają fragmenty zarejestrowanych na taśmie spektakli z udziałem Haliny Mikołajskiej oraz jej występów w salach przykościelnych, kiedy w latach 80. zdecydowała się jednak teatr opuścić. Ta wartka, pełna ciepła, zadumy, humoru i ironii opowieść jest ostatnim filmem znanego dokumentalisty Ludwika Perskiego. 12:50 WARCHOŁY Film dokumentalny, 45 min, Polska, 2021 Reżyseria: Sławomir Koehler Film o radomskim czerwcu 1976 roku przedstawia swoisty paradoks, jakim jest los rozgoryczonych uczestników protestu - w większości ubogich ludzi - przeciw komunistycznej władzy, a także funkcjonowanie dotąd nie ukaranych oprawców, którzy pacyfikowali społeczny bunt, a dziś stanowią część radomskiej elity. 13:55 ŻYCIODAJNE RZEKI PÓŁWYSPU IBERYJSKIEGO - ODC. 4 EBRO (IBERIA'S RIVERS OF LIFE / FLÜSSE DES LICHTS EP. 4 EBRO) Serial dokumentalny, 52 min, Niemcy, 2018 Reżyseria: Michael Gregor Seria dokumentalna opowiadająca o największych rzekach Hiszpanii i Portugalii. Wielkie rzeki z dala od destynacji turystycznych ukazują nieznany i mistyczny Półwysep Iberyjski. Podobnie jak ludzkie naczynia krwionośne, rzeki są ścieżkami życia. Niemal każda zaawansowana cywilizacja zawdzięcza swój rozwój istnieniu tych pulsujących strumieni życia. Rzeki były pierwszymi autostradami; transportowały wiedzę, dobra, odkrywców i zdobywców. Podążając za tymi wielkimi strumieniami, znajdujemy zapomniane krajobrazy zamieszkane przez niezwykłych ludzi, z często wyjątkowymi biografiami. Odcinek czwarty opowiada o najdłuższej rzece w Hiszpanii - Ebro. W Górach Kantabryjskich w okolicy Fontibre (prowincja Kantabria) płynie w kierunku południowo - wschodnim przez Kotlinę Aragońską, dalej w postaci przełomu między Caspe i Tortosą przepływa przez nadbrzeżne Góry Katalońskie i deltą uchodzi do Morza Śródziemnego (prowincja Tarragona). Rzeka Ebro słynie z największych okazów suma w Europie. To tu rozegrała się największa operacja hiszpańskiej wojny domowej 1936 - 1939, nazywana bitwą nad Ebro. Miasto położone nad rzeką Ebro to Saragossa. 14:55 OPOWIEŚCI OCEANÓW - OPOWIEŚCI OCEANÓW. CZ. 2. MANATY I SAMOGŁOWY (OCEAN STORIES) Serial dokumentalny, 49 min, Niemcy, 2011 Reżyseria: Thomas Berend, Heiko de Groot, Hilman Rathjen Niemiecki filmowiec Thomas Behrend razem z grupą naukowców wyrusza na poszukiwanie tajemniczego samogłowa. Chociaż samogłowy występują w niemal wszystkich morzach, niewiele o nich wiemy. Dlatego naukowcy prowadzą program badawczy: montują rybom nadajniki, aby lepiej poznać ich obyczaje. Aby znaleźć tę największą rybę kostnoszkieletową na świecie, trzeba natrafić na oceanie na skupisko brunatnic. Jakby na umówione spotkanie przybywa tam wielki samogłów i małe rybki, które czyszczą go z pasożytów, glonów i martwego naskórka. Podobne zachowanie Thomas Behrend sfilmował na Florydzie, gdy obserwował zupełnie inne zwierzęta: manaty. To roślinożerne ssaki morskie, które zimują w rzece przy gorących źródłach. Groziła im zagłada, ale prowadzony od trzydziestu lat program ochrony przyniósł znaczą poprawę sytuacji. Obejrzymy pracę zaangażowanych naukowców, weterynarzy i ochotników, którym manaty zawdzięczają możliwość przetrwania. 15:55 ROK 2077: SPOJRZENIE W PRZYSZŁOŚĆ - ODC. 3 NOWI KOCZOWNICY (2077 10 SECONDS TO THE FUTURE / 2077 - 10 PARA O FUTURO. EPISODE 3: NEW NOMADS) Cykl dokumentalny, 56 min, Portugalia, 2017 Reżyseria: Pedro Clrigo, António Jos De Almeida Składający się z czterech części cykl dokumentalny, opowiadający o tym, co czeka nas w przyszłości. Wyobraźmy sobie naszą planetę za kilkadziesiąt lat. Czy będziemy gatunkiem wieloplanetarnym o długości życia znacznie większej niż dziśt? Czy komputery zastąpią ludzi? Dzięki ciągłym odkryciom w dziedzinie nanotechnologii, pragnieniu wiedzy i postępowi nauki, nasz stosunek do robotów, gdy będą one bardziej świadome poznawczo swojego środowiska, będzie inny. Wkraczamy w epokę, w której wkrótce trudno będzie odróżnić to, co fizyczne, od tego, co cyfrowe. Najbliższe kilkadziesiąt lat ulegnie największym i najszybszym przemianom w historii - w technologii, nauce i relacjach międzyludzkich. Żyjemy w akceleratorze naukowym o nieodwracalnych skutkach, w którym nasze dzisiejsze wybory zmienią świat jutra. Z pomocą wpływowych osobistości w globalnym społeczeństwie, takich jak fizycy teoretycy, patolodzy i prognostycy geopolityczni, próbujemy odpowiedzieć na te pytania, na które nie ma odpowiedzi. Ten cykl to podróż, która łączy teraźniejszość z przeszłością, aby pokazać nam, jak możemy wpływać na przyszłość. Odc. 3 - "Nowi koczownicy". Sto lat temu było nas 2, 5 miliarda. W 2077 będzie nas 10 miliardów, a za 150 lat liczebność populacji się potroi. Większość z trzech miliardów nowych ludzi przyjdzie na świat w krajach rozwijających się; to zwiększy zapotrzebowanie na energię i dobra materialne. Do roku 2050 będziemy potrzebowali o 60% więcej żywności, o 40% więcej wody i o 50% więcej energii. Już wykorzystujemy 80% zasobów wody pitnej, wycięliśmy 40% lasów, a w rok uwalniamy do atmosfery 23 gigatony związków węgla. Co zrobimy w przyszłości? Jak pogodzimy zapotrzebowanie na energię z ochroną planety? Jedynym wyjściem jest energetyczna rewolucja. 17:00 ŻYCIE W DRODZE - ODC. 2 OSTATNIE MOBILNE KINO (LIFE ON THE ROAD ODC. 2 INDIAN TALKIES / TOURING TALKIES / LES DERNIERS CINMAS AMBULANTS) Film dokumentalny, 52 min, Francja, 2019 Reżyseria: Antoine Brice, Thibault Ferie Trzyczęściowa opowieść podróżnicza, dokumentalna o ludziach, których życie opiera się na byciu wciąż w drodze. Poznamy codzienne życie koczownicze kultur na całym świecie. W obliczu nowoczesnego i stale ewoluującego świata trzech nomadów próbuje utrzymać swój tradycyjny styl życia. Dzień po dniu, droga za drogą, zabierają nas w niezwykłą ludzką i kulturową przygodę. Odcinek 2. Anup Jagdale i jego uczeń podróżują po stanie Maharashtra w Indiach w poszukiwaniu nowych widzów do objazdowego kina. Trzeba kontynuować tradycję. Podobno pod koniec lat 70. było tysiąc kin objazdowych. Dziś jest ich niespełna dziesięć. Anup dostał kino po ojcu. Musi jechać dalej. Tłucze się po drogach przez wiele miesięcy bez planu i celu, dzień po dniu, kilometr po kilometrze, wciąż dalej i dalej, na spotkanie z widzami. Przemierza stan Maharashtra, jeden z najrozleglejszych i najliczniej zaludnionych w Indiach, ciągnący się aż nad Morze Arabskie. Na kolejną wyprawę Anup zabrał Promota, znajomego, który chce uczyć się rzemiosła. W kraju kina, z dala od świateł Mumbaju i wytwórni Bollywoodu, było zwyczajnie potrzebne. Małe kino objazdowe przemierza południowo - zachodnie Indie, dociera do kolejnych wsi, na kolejne równiny, wiezie filmy tym, którzy nie mają do nich dostępu. 18:05 PIERWSZY LOT (FIRST FLIGHT - CONQUEST OF THE SKIES / PIONIERE AM HIMMEL DAS RATSEL UM DEN ERSTEN FLUG) Film dokumentalny, 52 min, Belgia/Niemcy, 2016 Reżyseria: Tilman Remme Film dokumentalny o tych, którzy pierwsi odważyli się latać. Bracia Wright byli odpowiedzialni za pierwszy załogowy lot z napędem. To tyle, jeśli chodzi o oficjalną historiografię. Ale australijski historyk lotnictwa, John Brown, po intensywnych badaniach jest pewien, że wszystko było zupełnie inaczej. Już w 1901 roku, dwa lata przed Wrightami, niemiecko - amerykański pionier awiacji Gustav Weisskopf po raz pierwszy wystartował z silnikiem. Whitehead nie posiadał mechanicznej wiedzy, by zbudować odpowiedni silnik. Miał urojenia. Czy Gustave Whitehead był fantastą, czy geniuszem zdyskredytowanym przez rywali? Czy bracia Wright omamili świat? Czy dokonano manipulacji uzgodnionej ze znakomitą, amerykańską instytucją naukową? Bracia Wright czy Gustave Whitehead? Kto naprawdę zapoczątkował erę lotnictwa? Lot. Jedno z największych dokonań ludzkości. Ekscytujące poszukiwania prawdy, dramat dokumentalny, który wskaże, że nawet w badaniach historycznych nie wszystko jest tak jasne, jak się wydaje. 19:10 WSZYSTKIE KOLORY ŚWIATA - SZWAJCARIA, BIJĄCE SERCE ALP (FLAVORS) Serial dokumentalny, 50 min, Francja, 2008 Reżyseria: Eric Bacos Ta niezwykła seria dokumentalna pomaga odkryć bogactwo, magię i piękno najciekawszych miejsc na świecie: ich naturalne cuda i sławne zabytki, wytwory lokalnych rzemieślników i zapierające dech w piersiach krajobrazy. W każdym odcinku na widzów czeka niezapomniana podróż przez tradycję i historię kolejnego kraju, który jest wymarzonym miejscem docelowym każdego podróżnika. W tym odcinku - Szwajcaria. 20:15 UKRAIŃCY - ODC. 7. RODZINA PETIURENKO - MARYSIA I RODZICE Serial dokumentalny, 41 min, Polska, 2022 Reżyseria: Julia Łuczkowska Scenariusz: Julia Łuczkowska Serial dokumentalny przedstawiający niezwykle zróżnicowane losy emigrantów i uchodźców z Ukrainy. Przyglądamy się z bliska codziennym zmaganiom ludzi w różnym wieku, pochodzących z rozmaitych środowisk społecznych, o odmiennych ambicjach i powodach, dla których zdecydowali się wyjechać ze swojej ojczyzny. Anna i Witalij z córkami, 18 - letnią Albiną i 10 - letnią Marysią, przeprowadzili się do Polski ponad dwa lata temu, chcieli zapewnić sobie i dzieciom lepsze, bezpieczniejsze życie. Na Ukrainie sprzedali dom i kupili mieszkanie. Postanowili zacząć wszystko od nowa. Anna i Witalij są nauczycielami matematyki i informatyki. Anna wykłada matematykę na uniwersytecie pedagogicznym i zaangażowana jest w działalność fundacji, która pomaga Ukraińcom w Polsce, natomiast Witalij pracuje w fabryce kopert. Starsza córka, Albina, jest w klasie maturalnej, przygotowuje się do egzaminu do Akademii Muzycznej, chce zostać pianistką, a jej młodsza siostra, Marysia, trenuje akrobatykę sportową i reprezentuje Polskę na zawodach, a w przyszłości planuje zostać trenerką polskiej kadry. 21:05 BIEDA, SPÓŁKA AKCYJNA (POVERTY INC.) Film dokumentalny, 53 min, USA, 2014 Reżyseria: Michael Matheson Miller Afryka jest biedna, ponieważ jest biedna, ponieważ jest biedna... Długoletnie i skoncentrowane wysiłki międzynarodowych organizacji charytatywnych, akcje CSR - owe dużych korporacji, apele celebrytów w niczym tej sytuacji nie zmieniają. Dlaczego? Czy Afryka i inne regiony Trzeciego Świata są skazane na permanentną biedę, niesamodzielność i odcięcie od światowych rynków? W programie kulisy pracy międzynarodowych organizacji dobroczynnych. Autorzy dokumentu zabierają widzów w podróż do najodleglejszych, dotkniętych biedą rejonów świata i w rozmowach z lokalnymi aktywistami, a także na podstawie konkretnych przykładów szukają odpowiedzi na pytanie jak pomagać skutecznie? Okazuje się bowiem, że obecnie funkcjonujący system pomocowy jest często dobrze prosperującym biznesem, który mimo szlachetnych założeń służy bardziej organizacjom charytatywnym niż ludziom, którym mają one pomagać. Bazując na ponad 200 wywiadach przeprowadzonych w 20 krajach, film Michaela Mathesona Millera odkrywa niewygodną stronę dobroczynności i przedstawia konkretne pomysły na rozwiązanie tej zdawałoby się nierozwiązywalnej sytuacji. 22:10 WOJNY GANGÓW W SALWADORZE (EL SALVADOR: MS - 13 VS BARRIO 18) Film dokumentalny, 58 min, Francja, 2021 Reżyseria: Vincent Prado Z piaszczystymi plażami, hiszpańską architekturą kolonialną, wulkanicznymi jeziorami i z restauracjami, Salwador ma wszystkie atuty wymarzonego miejsca turystycznego. Jednak zagraniczni goście są rzadkością. Powód: ten maleńki kraj w Ameryce Środkowej jest najniebezpieczniejszy na świecie. Każdego roku mordowanych jest od 3000 do 6000 osób. W Salwadorze od trzydziestu lat toczą się wojny gangów, które pochłonęły już 60 tysięcy ofiar. Gangi terroryzują ludność, pobierają haracze i mordują wszystkich, którzy nie chcą współpracować. Od lat 90. kraj jest rozdzierany przez brutalną wojnę gangów. Członkowie MS - 13 i Barrio 18 toczą krwawą wojnę o kontrolę nad dzielnicami. Julio, jeden z liderów Barrio 18, decyduje się wystąpić w filmie, sfilmować brutalną ceremonię wprowadzenia nowego członka. Spotykamy także Zorro, zabójcę, który popełnił jedne z najgorszych okrucieństw. Patolog sądowy, Riccardo, specjalizuje się w najtrudniejszych miejscach zbrodni. Bada trzy poćwiartowane i pozbawione głowy ciała, które właśnie znaleziono w wąwozie. Jego kolega Israel Ticas, kryminolog sądowy, pracuje nad masowym grobem, w którym około 15 lat temu pochowano 26 ciał. Wśród ofiar jest policjant i żołnierze rozstrzelani przez gangi. W tym dokumencie rząd Salwadoru upoważnił filmowców do wejścia do więzienia o zaostrzonym rygorze w San Francisco Gotera. Wewnątrz 1700 członków gangów jest przetrzymywanych w opłakanych warunkach higienicznych i przeludnieniu. Od rana do wieczora więźniowie poddawani są prawdziwie ewangelicznym uwarunkowaniom religijnym, a zaprzysięgli wrogowie rywalizujących gangów muszą nauczyć się współżyć w tych samych celach. Każdego roku z powodu przemocy w Salwadorze ginie 3 tysiące ludzi. To proporcjonalnie 40 razy więcej niż we Francji. 23:20 WETERYNARZE Z SERCEM - /28/ Reality show, 25 min, Polska, 2017 Reżyseria: Beata Szymańska Scenariusz: Beata Szymańska W kolejnym odcinku programu znajdziecie odpowiedzi na kilka pytań. Dlaczego należy błyskawicznie reagować na nietypowe zachowanie swojego pupila? Czy planując ciążę, powinniśmy pozbyć się ze swojego otoczenia kota, ze względu na możliwość zarażenia się toksoplazmozą, niebezpieczną dla dziecka? Co może oznaczać dla psa śródmiąższowe zapalenie płuc? Zapraszamy! 23:55 ZWYKŁY NIEDZIELNY DYŻUR Reportaż, 17 min, Polska, 1978 Scenariusz: Marek Piestrak Zdjęcia: Jerzy Augustyński Niedzielny dyżur koordynatora holowników, wprowadzających i wyprowadzających statki z portu. Odpowiedzialna praca człowieka, polegająca na zgraniu wejść i wyjść statków z portu, ustalenia z Kapitanatem Portu miejsca ich postoju przy nabrzeżach. Osoba zatrudniona na tym stanowisku powinna władać kilkoma językami obcymi, być decyzyjna, wytrzymała i odporna na stres. Krajobrazy morskie, statki na morzu. 00:20 NOTACJE - MAREK SKWARNICKI. CAŁE ŻYCIE ROBIŁEM CO CHCIAŁEM Cykl dokumentalny, 10 min, Polska, 2013 Autor: Zofia Kunert Marek Skwarnicki - poeta, prozaik, publicysta, tłumacz i przyjaciel Jana Pawła II. Urodził się 30 kwietnia 1930 r. w Grodnie. Ukończył studia z zakresu filologii polskiej i bibliotekoznawstwa na Uniwersytecie Warszawskim. Należał do polskiego PEN Clubu. Publikował m.in. pod pseudonimem Spodek. Zmarł 12 marca 2013 r. 00:35 SPOSÓB NA KRYZYS Film dokumentalny, 50 min, Polska, 2013 Reżyseria: Ivo Kardel Scenariusz: Ivo Kardel Zdjęcia: Maciej Domagalski Miejsce akcji filmu dolumentalnego to wieżowiec na Czerniakowie, w warszawskiej dzielnicy Mokotów. Czas akcji: współcześnie. Bohaterem tego ciekawego i miejscami zabawnego filmu jest p. Wojciech Kosiorek, dozorca z 26 - letnim stażem, mający pod swoją opieką łącznie trzy budynki. Dokument przedstawia codzienną pracę pana Wojtka, jego relacje i rozmowy z lokatorami, a także jego poglądy na życie, politykę oraz na światowy kryzys gospodarczy, który wybuchł jesienią 2008 r. Lokatorzy wieżowca swoimi troskami i radościami dzielą się z życzliwym i zawsze pogodnym panem Wojtkiem, który w przeciwieństwie do innych nigdy nie narzeka ani na kryzys, ani na swój los, choć ma trudną i niewdzięczną pracę. Mimo wielu obowiązków, które wykonuje już od wczesnych godzin rannych, zawsze znajduje czas na wysłuchanie problemów mieszkańców, zawsze służy im pomocą i radą. Blok 56 został zbudowany na początku lat 70. ubiegłego wieku, jest usytuowany u zbiegu ulic Czerniakowskiej i Bartyckiej. Z dachu piętnastopiętrowego budynku rozpościera się widok na Stadion Narodowy, kominy elektrociepłowni Siekierki oraz znajdujący sie tuż pod blokiem Kopiec Czerniakowski, który powstał z gruzów zburzonej Warszawy podczas II wojny światowej. Od 2004 roku nazwany Kopcem Powstania Warszawskiego. 01:40 BYŁO, NIE MINĘŁO - KRONIKA ZWIADOWCÓW HISTORII. - EPITAFIUM DLA KARASIA ODC. 271 Magazyn historyczny, 24 min, Polska, 2022 Autor: Adam Sikorski Wykonawcy: Artur Kalicki Magazyn historyczny prezentujący wydarzenia i różne aspekty dawnej i najnowszej historii Polski. W programie podejmowane są zatarte, zagubione, zakłamane wątki polskiej historii. Autor poszukuje odpowiedzi na pytania o naszą wspólną przeszłość. Okazuje się, że wiele odpowiedzi leży w rodzinnych archiwach, zdjęciach, dokumentach i wspomnieniach ludzi. Program mobilizuje do poszukiwań lokalne środowiska miłośników historii, których nie brakuje w żadnym zakątku kraju. 02:15 ENCYKLOPEDIA SZTUKI XX WIEKU - W POSZUKIWANIU EURYDYKI Cykl dokumentalny, 39 min, Polska, 1998 "Pantomima jest sztuką naiwną - mówi bohater filmu. Pokazuje człowieka, który działa spontanicznie. Korzystającego ze swego ciała i wszelkich możliwości ruchu, by jak najszerzej i jak najpiękniej opowiedzieć o swoim życiu. Mistrzem tej sztuki był jeden z najwspanialszych artystów naszego wieku - Charlie Chaplin. Mały, śmieszny i naiwny człowieczek, tak wielki zarazem i tak bliski każdemu z nas". Założyciel Wrocławskiego Teatru Pantomimy był przez kilka lat tancerzem i solistą Opery Wrocławskiej, przedtem tańczył w Warszawie w balecie Parnella. W późnych latach pięćdziesiątych zaczęły się krystalizować jego plany i marzenia o innym teatrze. Nowym pomysłom sprzyjał czas. W klimacie październikowej odwilży można było występować z najrozmaitszymi, dawniej nieziszczalnymi i wręcz niebezpiecznymi propozycjami. Takimi jak pantomima, którą parę lat wcześniej uznano by za burżuazyjny formalizm. Początki okazały się trudne. W naszym kraju sztuka gestu nie miała tradycji, informacje płynące ze świata były skąpe i wyrywkowe. Tomaszewski musiał niemal od podstaw tworzyć metodę, kształcić mimów i uczyć się samemu. Udało się. Publiczność i krytyka z entuzjazmem przyjęły nową sztukę. Jednak artysta nie przypuszczał, że sukcesy trwać będą przez ponad czterdzieści lat. W tym czasie powstało kilkadziesiąt spektakli wyreżyserowanych przez Henryka Tomaszewskiego. Autorzy filmu prezentują fragmenty wielu z nich, między innymi: "Woyzecka", "Gry w zabijanego", "Turandota", "Menażerii cesarzowej Filissy", "Salome", "Odejścia Fausta", "Rycerzy króla Artura", "Traktatu o marionetkach". O dokonaniach Wrocławskiego Teatru Pantomimy mówią Jerzy Koenig, Tadeusz Różewicz, Krystian Lupa, a także sam twórca i dyrektor słynnej placówki. "W młodości mamy siły, stawiamy sobie ambitne cele, śmiało patrzymy w przyszłość - twierdzi artysta. Z latami umysł i duch są dojrzalsze, lecz krystaliczność działań fizycznych maleje. To taka życiowa prawidłowość. Odchodzić będę z teatru z poczuciem niedosytu - nie zrobiłem wszystkiego, o czym marzyłem i nie wszystko się udało. Ale coś pozostało. Może owo coś, to już dostatecznie dużo?" 03:00 SCHIZOFRENIA Film dokumentalny, 57 min, Polska, 2001 Reżyseria: Vita Żelakeviciute Scenariusz: Vita Żelakeviciute Zdjęcia: Józef Szymura W Związku Radzieckim w latach 1967 - 87 z powodów politycznych uznano za chorych psychicznie, poddano leczeniu i pozbawiono praw obywatelskich ponad dwa miliony ludzi. Realizatorom udało się wejść z kamerą do dotychczas niedostępnych i znanych jedynie z opisów w literaturze dysydenckiej "psychuszek" w Rosji i na Ukrainie. Nagrody: Grand Prix Biała Kobra na 11. Festiwalu Mediów w Łodzi Człowiek w zagrożeniu - 2001; 2 nagroda na 12. Międzynarodowym Festiwalu Filmów Historycznych, Pessac, Francja - 2001; Festiwal Filmowy Houston. Nagroda za najlepszy film dokumentalny - 2002; Nagroda publiczności na Ogólnopolskim Festiwalu Sztuki Filmowej Prowincjonalia 2002, Września - 2002; Grand Prix na 3. Międzynarodowych Dniach Filmu Dokumentalnego Rozstaje Europy w Lublinie - 2002.