TVP Kultura Czwartek, 22.06.2023 Zmiany z dnia 07.06.2023 w stosunku do raportu z dnia 31.05.2023 (dodano pozycję programową) 13:20 STANISŁAW JERZY LEC Film dokumentalny, 47 min, Polska, 1994 Autor: Wojciech Maciejewski Scenariusz: Wojciech Maciejewski Zdjęcia: Tomasz Wojciech Filipczak, Robert Baliński Był poetą i satyrykiem, moralistą i intelektualistą. Wszystkie te określenia znajdują odbicie w jego twórczości, tak jednolitej pomimo swej różnorodności. Jest to bowiem jednolitość walki i sprzeciwu. Lec walczył przed wojną, angażując się po stronie lewicy, ze wszystkim, co uważał za złe w Polsce i na świecie. Walczył w czasie wojny w szeregach Gwardii Ludowej i Armii Ludowej. Po wojnie, do ostatnich swych dni walczył piórem z tyranią w każdej postaci, podporządkowującą sobie społeczeństwa i jednostki, z ograniczaniem ludzkiej wolności. Pochodził z galicyjskiej, uszlachconej plutokracji żydowskiej, baronowie de TuschLetz byli właścicielami dóbr na Podolu i na Bukowinie. Stanisław Jerzy Lec chodził do szkół we Lwowie, studiował polonistykę i prawo na UJ w Krakowie, ale pociągało go pisarstwo. A ze skłonnością do parodii chyba się urodził, bo już jako uczeń na plakacie z napisem "Uczcie się pływać!" dopisał: "Po co? Panta rhei!" Jako literat debiutował w 1929 r. wierszem w prasie krakowskiej. W 1933 r. ukazał się pierwszy zbiór jego liryków "Barwy". Potem wydał jeszcze 5 innych tomów wierszy, a także satyry i fraszki. Ale najoryginalniejszą i najbardziej znaną część jego dorobku literackiego stanowi aforystyka. Kariera Leca jako aforysty zaczęła się wraz z polskim Październikiem. Miał już wtedy za sobą pobyt w Wiedniu, gdzie pracował jako attaché prasowy i skąd właściwie uciekł do Izraela. Nostalgia przygnała go jednak po dwóch latach znów nad Wisłę, do straszliwie skomunizowanego kraju, w którym był na indeksie, a jego nazwisko zniknęło z książek i gazet, jakby nigdy nie istniał. Po zgonie wodza narodów, a zwłaszcza po wydarzeniach 1956 r. w Polsce, drukowane coraz częściej tu i ówdzie "myśli nieuczesane" zaczęły otwierać przed Lecem drzwi warszawskich redakcji. Lec ani się obejrzał, a już był klasykiem, pisarzem o międzynarodowym rozgłosie, tłumaczonym na wiele języków. Stopniowo odbudował także swoje życie osobiste: ożenił się po raz drugi ( z pierwszą żoną rozstał się, gdyż nie zaaprobowała jego powrotu z Izraela do Polski), miał drugiego syna. W 1965 r. podczas operacji lekarze odkryli, że jest nieuleczalnie chory. Wychudł, musiał poruszać się o lasce. Wiedział, że zostało mu niewiele życia. Sam napisał sobie nekrolog kończący sie słowami: "On nie zmarł. Zmienił tylko sposób swego życia." Odszedł 7 maja 1966 r. pozostawił po sobie zaledwie kilka tomów, ale jakże istotnych, krążących od lat w żywym krwioobiegu języka. O jego "Myślach nieuczesanych" Jacek Łukasik napisał przed laty: "Mało mamy książek, z których uczyć się winni ludzie dojrzali i wciąż dojrzewający na różnych etapach życia i działania. (...) W literaturze rozgadanej, w życiu rozgadanym i bez ostrych wyraźnych konturów są oazami lapidarności połączonej z inteligencją". Gdyby żył, Lec miałby dzisiaj 96 lat. Ale wciąż wielu jest tych, którzy go znali, przyjaźnili się z nim, pamiętają go. W poświęconym mu programie mówić o nim będą koledzy po piórze: Andrzej Kuśniewicz, Julian Stryjkowski, Tadeusz Nowakowski, Józef Hen, Leopold Lewin. Na portret Stanisława Jerzego Leca złożą się także wspomnienia jego wieloletniego przyjaciela Jana Śpiewaka, pierwszej żony Elżbiety Rusiewicz, kuzynki Tekli Korczyńskiej oraz drugiej żony Krystyny Świętońskiej. Usłyszymy ponadto wiersze, fraszki i aforyzmy wygłaszane przez samego autora. (dodano pozycję programową) 20:00 TEATR TELEWIZJI - PAMIĘTNIK PANI HANKI CZ. 2 Spektakl teatralny, 80 min, Polska, 2013 Reżyseria: Borys Lankosz Scenariusz: Antoni Marianowicz Zdjęcia: Witold Płuciennik Aktorzy: Kamila Baar, Ewa Konstancja Bułhak, Magdalena Cielecka, Marta Dąbrowska, Jakub Gierszał, jacek Koman, Karolina Kominek, Filip Kosior, Joanna Kulig, Joachim Lamża, Grzegorz Małecki, Tomasz Olejnik, Mariusz Ostrowski, Antoni Pawlicki, Piotr Piksa Spektakl przygotowany w 100. rocznicę urodzin J. Wasowskiego. "Pamiętnik Pani Hanki" to komedia muzyczna o zabarwieniu kryminalnym w dwóch aktach. Jest to inteligentna satyra na życie polskich wyższych sfer z lat 30. i jednocześnie sentymentalna podróż w atmosferę przedwojennej Warszawy. Pamiętnik napisał Antoni Marianowicz na podstawie powieści Tadeusza Dołęgi - Mostowicza. Tytułowa bohaterka to młoda kobieta, którą nuży zbytkowne życie u boku męża dyplomaty. Receptą na monotonię wydaje się być romans z Robertem Tonnorem. Niebawem się okazuje, że kobieta została wplątana w niebezpieczną aferę, a jej kochanek jest szpiegiem. Historia opowiedziana przez Marianowicza toczy się wartko i obfituje w zaskakujące puenty. Ogromnym walorem są dowcipne piosenki i muzyka Jerzego Wasowskiego, plastycznie ujmująca treść za pomocą dźwięków. Wszystkie te elementy spektaklu gwarantują świetną zabawę. Swingowe aranżacje do 16 nieznanych piosenek Marianowicza i Wasowskiego przygotował znany muzyk i aranżer Grzech Piotrowski. Musicalowe piosenki usłyszymy w wykonaniu: Joanny Kulig, Borysa Szyca, Ewy Konstancji Bułhak, Kamilli Baar, Jacka Komana, Grzegorza Małeckiego, Wiktora Zborowskiego, Macieja Zakościelnego, Krzysztofa Wakulińskiego i Joachima Lamży.